Mpfuxeto Wa Xikolo Xa Vutirheli Bya Le Tilweni

Mpfuxeto wa mhaka leyi hlanganisiweke eka swiavelo swa Xikolo xa Vutirheli bya le Tilweni swa mavhiki ya ku sukela hi May 6 ku ya eka August 19, 2002, lowu nga ta endliwa ku nga langutiwanga tibuku. Tirhisa phepha rin’wana leswaku u ta tsala tinhlamulo to tala hilaha u nga kotaka hakona hi nkarhi lowu u nyikiweke wona.

[Tsundzuka: Hi nkarhi wa mpfuxeto wo tsala, i Bibele ntsena leyi nga tirhisiwaka ku hlamula xivutiso xihi na xihi. Swikombo leswi landzelaka swivutiso i swa ku pfuna wena leswaku u tiendlela ndzavisiso. Tinomboro ta matluka ni tindzimana swi nga ha endleka ti nga humeleli eka swikombo swin’wana swa Xihondzo xo Rindza.]

Hlamula yin’wana ni yin’wana ya tinhlamuselo leti landzelaka u ku I Ntiyiso kumbe I Mavunwa:

1. Yeremiya 18:1-6 yi kombisa leswaku Yehovha u endla leswaku vanhu va endla swilo leswi lwisanaka ni ku rhandza ka vona. [1, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w99-TS 4/1 tl. 22 tindz. 3-4.] I Mavunwa. Yehovha a nga tirhisi matimba yakwe ku endla leswaku vanhu va endla swilo leswi lwisanaka ni ku rhandza ka vona; naswona a hi yena a endlaka leswaku swilo swi huma swi nga hetisekanga, hilaha swi nga ha vaka hakona hi muvumbi wa swibye; swihoxo swi va kona loko vanhu lava Yehovha a ringetaka ku va vumba hi ndlela leyinene va ala nkongomiso wakwe. (Det. 32:4)

2. Vaprofeta va mavunwa va yive matimba ni mpfuno wa marito ya Xikwembu hi ku khutaza vanhu leswaku va yingisela mavunwa ematshan’weni ya leswaku va yingisela xitsundzuxo xa ntiyiso xa Xikwembu. (Yer. 23:30) [2, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w92-TS 2/1 tl. 4 ndz. 3.] I Ntiyiso.

3. Eka Yeremiya 25:15, 16, “xinwelo lexi xa vhinyo ya vukarhi” lexi endlaka leswaku “matiko hinkwawo . . . ma endla ku fana ni vanhu lava hlanganeke nhloko” xi vula minkucetelo ya vukhongeri bya mavunwa leyi pfalaka vanhu mahlo. [3, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w94-TS 3/1 tl. 20 ndz. 13.] I Mavunwa. “Xinwelo lexi” xi kombisa ku rhandza ka Yehovha ka leswaku matiko ma nwa ku tirihisela ka yena; Yeremiya 25:17-26 yi xaxameta tinxaka leti fanekiselaka matiko ya namuntlha.

4. Hi ku ya hi ndlela leyi vuprofeta bya Yeremiya byi tirhisiweke ha yona hi Matewu, ‘tiko ra nala’ ri vula tiko ra rifu leri vana lava dlayiweke hi Heroda Lonkulu a va ta pfuxeriwa eka rona loko ku pfuxiwa vafi. (Yer. 31:15, 16; Mat. 2:17, 18) [4, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w79 6/15 tl. 19 ndz. 13.] I Ntiyiso.

5. Yeremiya 37:21 yi hi tiyisekisa leswaku Yehovha a nga hlayisa malandza yakwe yo tshembeka eminkarhini yo nonon’hwa hi tlhelo ra swa timali. [6, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w97-TS 9/15 tl. 3 ndz. 4–tl. 4 ndz. 2.] I Ntiyiso.

6. Buku ya Swirilo yi phofula gome lerikulu ehenhleni ka ku lovisiwa ka Yerusalema hi 607 B.C.E. hi Nebukadnetsara, hosi ya Babilona. [10, si-TS tl. 130 ndz.1] I Ntiyiso.

7. Swirilo 5:7 yi swi veka erivaleni leswaku Yehovha u xupula vana hi ku kongoma hikwalaho ka swidyoho swa vatswari va vona. [11, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w88-TS 9/1 tl. 27 bokisi.] I Mavunwa. Hambiloko vuyelo byo biha bya xidyoho byi khumba tinxaka ta le ndzhaku, munhu un’wana ni un’wana u fanele a tihlamulela eka Xikwembu. (Yer. 31:29, 30; Rhom. 14:12)

8. Mfungho lowu nga emombyeni lowu ku vulavuriwaka ha wona eka Ezekiyele 9:4 wu vula leswaku i vutivi ntsena lebyi nga ta ponisa munhu. [13, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w88-TS 9/15 tl. 14 ndz. 18.] I Mavunwa. Wu kombetela eka vumbhoni bya leswaku lava funghiweke i Vakreste lava tinyiketeleke va tlhela va khuvuriwa, lava ambaleke vumunhu lebyi fanaka ni bya Kreste.

9. “Tinyiko leti nga vanhu” leti ku vulavuriwaka ha tona eka Vaefesa 4:8 i vakulu lava nga Vakreste lava hlawuriweke hi moya lowo kwetsima naswona va nyikiwe vulawuri byo khathalela swilaveko swa moya swa vapfumeri-kulobye. (Mint. 20:28) [15, w00-TS 8/1 tl. 6 ndz. 3] I Ntiyiso.

10. Hi ku ya hi ndlela leyi Ezekiyele ndzima 23 yi tirhaka ha yona namuntlha, Vuprotestente byi nga fanisiwa na Oholiba kasi Vukhatoliki bya Rhoma byi nga fanisiwa ni makwavo wa kona, ku nga Ohola. [16, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w88-TS 9/15 tl. 21 ndz. 22.] I Ntiyiso.

Hlamula swivutiso leswi landzelaka:

11. Hi vahi vaprofeta vanharhu lava a va hlawulekile emalembeni yo nonon’hwa ku sukela hi 617 ku fika hi 607 B.C.E., loko eku heteleleni ku lovisiwa Yerusalema? [12, si-TS tl. 133 ndz. 2] A ku ri Yeremiya, Daniyele na Ezekiyele.

12. Xana swi nga kombisiwa njhani ku tlangela ka xiviri ka gandzelo ra nkutsulo ra Kreste, hi ku ya hi xirhambo lexi nga eka Luka 9:23? [1, w00-TS 3/15 tl. 8 ndz. 1] Ku tlangela ka hina ka xiviri ku ta ri khumba swinene langutelo ra hina, tipakani ni mahanyelo ya hina, ku hi susumetela ku dyondza leswi engetelekeke hi Kreste ni Tata wa yena wa rirhandzu; nakambe swi ta hi susumetela ku kula eripfumelweni, hi hanya hi mimpimanyeto leyi pfunaka ya Xikwembu ni ku ‘hisekela mintirho leyinene.’ (Tito 2:13, 14; Yoh. 17:3) (Mongo lowu fanaka)

13. Xana Yehovha u ‘yenge’ Yeremiya hi ndlela yihi? (Yer. 20:7) [2, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w89-TS 5/1 tl. 31 ndz. 6.] Swi tikomba onge Yeremiya a a vona onge u fike endzilakaneni wa yena, kambe Xikwembu xi ‘yenge’ Yeremiya hi mhaka ya leswi xi tirhiseke wanuna loyi a nga hetisekangiki ku hetisisa leswi muprofeta loyi a a nga ta swi kota ku swi endla hi matimba ya yena n’wini.

14. Yesu a a vula yini loko a ku moya lowo kwetsima wu “ta mi dyondzisa swilo hinkwaswo ni ku mi tsundzuxa swilo hinkwaswo leswi ndzi mi byeleke swona”? (Yoh. 14:26) [4, w00-TS 4/1 tl. 8 tindz. 7-8] Moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu tirhe tanihi mutsundzuxi wa vadyondzisiwa, wu va pfuna ku twisisa ni ku tsundzuka swilo leswi Yesu a tshameke a va byela swona, leswi eku sunguleni a va nga swi twisisi kahle.

15. Hi ku ya hi Yeremiya 35:18, 19, i ntshembo wihi lowu ntlawa wa manguva lawa wa Varekabi wu nga na wona? [5, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona su tl. 131 ndz. 7.] Varekabi va khale a va ri exikarhi ka lava poneke ndzoviso wa Yerusalema hi 607 B.C.E., va fanekisela “tinyimpfu tin’wana” leti nga ta pona ndzoviso lowu taka wa Vujagana ni vanhu hinkwavo va misava lava fambaka hi tindlela ta vona, lava landzulaka vuhosi bya Yehovha. (Yoh. 10:16) (Mongo lowu fanaka)

16. Xana Manefilimi a ma “ri ni matimba” ni ku va “vavanuna va ndhuma” hi ndlela yihi? (Gen. 6:4) [6, w00-TS 4/15 tl. 27 ndz. 9] Hi swiendlo swa vona swa matimba, leswi handle ko kanakana swi katsaka madzolonga ni ku halata ngati, vana lava vo hlamarisa va tintsumi leti nga yingisiki va tiendlele ndhuma leyikulu hi ku endla va vonaka onge a ku na munhu loyi a nga va hlulaka. (Gen. 6:11, 13)

17. Baruku u khomiwe njhani hi vurhongo bya moya, naswona hi nga dyondza yini eka ntokoto wa yena? (Yer. 45:1-5) [7, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w97-TS 8/15 tl. 21 tindz. 14-16.] Baruku u sungule ‘ku tilavela swilo leswikulu,’ ku nga ha va ku ri rifuwo, ndhuma kumbe nsirhelelo wa swilo leswi vonakaka, kambe u amukele xitsundzuxo lexi humaka eka Yehovha kutani a pona; na hina hi fanele ku papalata ku lava swilo leswi, tanihi leswi mafambiselo lawa ya swilo ma nga kusuhi ni ku hela.

18. Vuprofeta bya Yeremiya 50:38 byi hetiseke rini naswona njhani? [9, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona dp-TS tl. 150 tindz. 2-3.] Byi hetiseke hi 539 B.C.E. loko Korexe wa Muperesiya a hambukisa mati ya Nambu wa Yufrata, ku endlela leswaku vuthu ra yena ri nghena eBabilona hi ku famba hi nambu lowu, ri fika ri teka muti.

19. Xana vumundzuku bya Yerusalema, “nhwana wa Yuda,” a byi vula yini hi Vujagana, hi ku ya hi Swirilo 1:15? [10, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w88-TS 9/1 tl. 27 bokisi.] Tanihi leswi muti wa Yerusalema, lowu a wu tekiwa wu fana ni wansati la nga riki na nandzu, wu lovisiweke hi ku halatiwa lokukulu ka ngati, ku fana ni ku kamiwa ka mati ya madiriva exikamelweni xa vhinyo, Vujagana byi ta lovisiwa hi ndlela leyi fanaka hi nkarhi lowu Xikwembu xi wu vekeke.

20. Xi vula yini xiga lexi nge “Susa xifunengeto xa nhloko, u tlakusa harhi” lexi kumekaka eka Ezekiyele 21:26? [16, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w88-TS 9/15 tl. 19 ndz. 16.] Vuhosi bya le Yerusalema lebyi a byi yimela mfumo wa Xikwembu lowu fanekiseriwaka hi “harhi” ni “xifunengeto xa nhloko,” byi susiwile; “nkarhi lowu vekiweke wa matiko” wu sungurile. (Luka 21:24)

Tsala (ma-)rito kumbe xiga lexi lavekaka ku hetisa yin’wana ni yin’wana ya tinhlamuselo leti landzelaka:

21. Munhu la titsongahataka u hanya hi mpimanyeto leyinene naswona wa pfumela leswaku ku na swipimelo eka leswi a faneleke a swi endla ni leswi a kotaka ku swi endla. (Mik. 6:8) [2, w00-TS 3/15 tl. 21 tindz. 1-2]

22. Hambiloko moya lowo kwetsima wu nga yi susi minxaniso kumbe miringo, kambe wu nga hi pfuna leswaku hi yi tiyisela. (1Ko 10:13; 2Ko 4:7) [4, w00-TS 4/1 tl. 11 ndz. 6]

23. Muprofeta Daniyele u swi vonile ematsalweni ya Yeremiya leswaku ku lovisiwa ka Yerusalema ku fanele ku va malembe ya 70; ku pakanisa lokukulu ka mhaka leyi ku tiyisa ripfumelo eka vuswikoti bya Yehovha bya ku profeta. (Yer. 25:12; Dan. 9:2) [9, si-TS tl. 129 ndz. 37]

24. Buku ya Swirilo yi fanele yi susumetela vagandzeri va ntiyiso ku yingisa ni ku tshembeka naswona yi tirha tanihi xitsundzuxo lexi chavisaka eka lava honisaka Yehovha Xikwembu. [11, si-TS tl. 132 ndz. 13]

25. Xikombiso xa Abrahama xa ku ehlisa moya loko a tamela mholovo i xikhutazo eka hina leswaku hi nga pfumeleli langutelo ra hina kumbe manyunyu swi onha vuxaka bya risima lebyi hi nga na byona ni vamakwerhu. (Gen. 13:5-12) [16, w00-TS 8/15 tl. 24 tindz. 3-4]

Hlawula nhlamulo leyi faneleke eka yin’wana ni yin’wana ya tinhlamuselo leti landzelaka:

26. Yobo a a tlangela (vutivi bya; tintswalo ta; ku avanyisa ka) Yehovha kutani a hanyisana ni mahlonga yakwe hi (ku twisisa; tintswalo; vululami). (Yobo 31:13, 14) [3, w00-TS 3/15 tl. 26 ndz. 1]

27. Eka Yeremiya 16:2-4, muprofeta u lerisiwe ku tshama a nga teki nsati (leswaku a kombisa moya wakwe wa ku tinyiketela; leswaku a fanekisela ndlela leyi a yi ta landzeriwa hi Mesiya ya ku tshama a nga teki nsati; leswaku a tiyisekisisa marito ya Yehovha malunghana ni ku lovisiwa ka Yerusalema). [1, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w78 4/15 tl. 31 ndz. 2.; w78-TS 6/1 tl. 11 ndz. 7]

28. Eka Swivuriso 4:7, vutlhari byi vula (ku tiva ngopfu swilo; ku vona ndlela leyi ntiyiso wu hlanganaka ha yona; ku tirhisa vutivi ni ku twisisa). [7, w00-TS 5/15 tl. 21 ndz. 1]

29. Ku hava munhu ni un’we loyi a tiyisekaka leswaku a ri vitaniwa njhani vito ra Xikwembu eku sunguleni hi Xiheveru hikuva Xiheveru lexi a xi tirhisiwa eBibeleni eku sunguleni a xi tsariwa hi (switwari ntsena; switatisi ntsena). [6, rs-TS tl. 423 ndz. 2]

30. Golonyi ya Xikwembu leyi hlamuseriweke eka Ezekiyele ndzima 1 yi fanekisela (Mfumo wa Vumesiya wa Xikwembu; nhlengeletano ya tintsumi ya moya ya Yehovha; ku vulavurisana ka Yehovha ni masalela). [12, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona w88-TS 9/15 tl. 11 ndz. 5.]

Twananisa matsalwa lama landzelaka ni swiga leswi xaxametiweke laha hansi:

Det. 7:25, 26; Swiv. 4:18; 5:21; Yer. 46:28; Rhom. 15:4

31. Nawu lowu wu nyika xikombiso malunghana ni ndlela leyi vanhu va Yehovha va faneleke va swi languta ha yona swifaniso swihi ni swihi leswi a va swi gandzela khale. [Det. 7:25, 26] [1, rs-TS tl. 261 ndz. 2]

32. Ndlela yin’wana leyi Yehovha a chavelelaka ha yona i ku tirhisa Rito ra yena leri tsariweke, leri tameleke ntshembo lowu tsakisaka wa vumundzuku. [Rhom. 15:4] [5, w00-TS 4/15 tl. 5 ndz. 4]

33. Ku laya ka vatswari a ku fanelanga ku tlula mpimo kumbe ku hambana ni xikongomelo xa ku tshinya ni ku dyondzisa. [Yer. 46:28] [8, Ku hlaya ka Bibele ka vhiki na vhiki; vona kl-TS tl. 148 ndz. 20.]

34. Leswi Yehovha a pfunaka malandza yakwe leswaku ma twisisa xikongomelo xa yena hakatsongo-tsongo, vutivi lebyi engetelekeke hakanyingi byi lava leswaku munhu a cinca mianakanyo yakwe. [Swiv. 4:18] [10, rs-TS tl. 290 ndz. 2]

35. Xiendlo xin’wana ni xin’wana xa vuxaka lebyi thyakeke bya rimbewu, hambiloko xi endliwe exihundleni, a xi fihlekanga emahlweni ka Xikwembu. [Swiv. 5:21] [14, w00-TS 7/15 tl. 31 ndz. 3]