Langutelo Ra Bibele
Xana U Fanele Ku Yingisa Ripfalo Ra Wena?
LOKO u famba exitarateni lexi taleke hi vanhu swinene, u hundza wansati la ambaleke kahle ivi a weriwa hi xiputsa xa mali. Loko u korhama u yi rhola, u n’wi vona khwatsi a khandziya movha lowo durha swinene. U nga endla yini? Xana u nga n’wi vitana, kumbe u nga hoxa mali exikhwameni xa wena hi ku hatlisa?
Nhlamulo yi titshege hi ripfalo ra wena. Xana ri ta ku byela yini? Xa nkoka swinene, xana u nga swi tshemba leswi ri ku byelaka swona? Xana u nga pfumela leswaku ripfalo ra wena ri ku kongomisa?
Leswi Ri Nga Swona
Ripfalo ri hlamuseriwa tanihi mfanelo ya ntumbuluko yo kota ku hambanisa leswi lulameke eka leswi biheke, leswinene eka leswi nga riki swinene, swo saseka eka leswi thyakeke. Bibele yi hlamusela matirhelo ya ripfalo eka Varhoma 2:14, 15: “Loko vamatiko lava nga riki na Nawu, va endla hi ku tumbuluka ka vona leswi Nawu wu lerisaka swona, va tivekela nawu hi voxe, hambiloko va nga ri na Nawu. Va kombisa leswaku leswi Nawu wu lerisaka swona, swi tsariwile etimbilwini ta vona; ripfalo ra vona ri tiyisa sweswo, hambi yi ri miehleketo ya vona, loko yi kanetana, yi va veka nandzu kumbe yi yima na vona.” Xisweswo, ripfalo ra wena ri endleriwe ku ku pfuna leswaku u kota ku xiya swiyimo, u hlawula leswinene ni ku tikambisisa eka leswi u swi hlawuleke. Kambe xana u nga ri tshemba?
Sweswo swi ya hi xiyimo. Phela, ku ni vumbhoni lebyi ringaneke byo kombisa leswaku ripfalo leri hambukeke ri nga yisa munhu evudyohweni. Mhaka ya leswaku ripfalo ra munhu ri pfumelela ku tikhoma ko karhi a swi tiyisi leswaku Xikwembu xa swi amukela. Hi xikombiso, a nga si va Mukreste, Sawulo wa le Tarso a rhangela ku xanisiwa ka Vakreste. U tlhele a amukela ni ku hlanganyela eku dlayeni ka mudlawela-ripfumelo wa Mukreste, Stefano. Eka leswi hinkwaswo, a a nga biwi hi ripfalo.—Mintirho 7:58, 59; Vagalatiya 1:13, 14; 1 Timotiya 1:12-16.
Le Jarimani ra Manazi hi nkarhi wa Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava, masocha yo tala ya SS ma vule leswaku a ma landza ntsena swileriso loko ma xanisa ni ku dlaya timiliyoni ta vanhu etikampeni ta nxaniso ta Hitler. Mapfalo ya vona a ma va pfumelela ku swi endla. Kambe misava—hi nga ha vulavuli hi Xikwembu—a yi swi amukelanga swiendlo swa vona. Kahle-kahle, a va soriwa.
Ha Yini Ri Nga Tirhi Kahle?
Ha yini xilo lexi endliweke hi Xikwembu xi nga tirhi kahle? Bibele ya hlamusela. Hikwalaho ka ku wela ka munhu exidyohweni hi ku nga yingisi ka Adamu, ku vuriwa leswaku xidyoho xi ‘fuma tanihi hosi,’ xi hi susumetela ku yingisa ku navela ka xona. (Varhoma 5:12; 6:12) Ripfalo ra munhu, leri a ri hetisekile eku sunguleni, ri hume endleleni; sweswi matimba lama lawulaka ya xidyoho ma lwisana na rona. (Varhoma 7:18-20) Leswi swi endla nyimpi leyi hi yi toloveleke: “Hikokwalaho, swi mirile eka mina: Loko ndzi navela ku endla leswo lulama, leswo biha na swona swi kona eka mina. . . . eswirhweni swa mina ndzi kuma nawu wun’wana, lowu lwaka ni nawu lowu wu fambisaka mianakanyo ya mina; wu ndzi endla mubohiwa enawini wa ku dyoha lowu fumaka swirho swa mina.”—Varhoma 7:21-23.
Ku engetela eka ku tsana loku hi velekiweke na kona, mapfalo ya hina ma tlhela ma khumbiwa hi swilo swa le handle. Hi xikombiso, swi le rivaleni leswaku ntshikilelo wa tintangha wu dlaye kumbe ku onha ripfalo ra masocha ya Nazi SS lawa ku vulavuriweke ha wona eku sunguleni. (Ringanisa Swivuriso 29:25.) Ku tlula kwalaho, ku nghenisa swilo leswi thyakeke emianakanyweni, tanihi ku tikhoma loko biha kumbe madzolonga eka TV ni le ka tibayiskopo ni tibuku, naswona swi ni nkucetelo. Loko hi tshamela ku vona swilo swo tano, eku heteleleni hi ta swi vona swi nga ha bihanga, naswona ripfalo ra hina ri ta tsana. Hi ndlela yin’wana, “vanghana lavo biha, va borisa mikhuva leyinene.”—1 Vakorinto 15:33.
Loko munhu a leteriwa ku tiva ni ku xixima milawu ya Xikwembu, ripfalo rakwe entiyisweni ri ta va xikongomisi xo tshembeka ku tlula loko ri nga leteriwanga hi ndlela yoleyo. Hambi swi ri tano, hambi ku ri munhu la nga ni ku twisisa ni ku tlangela tindlela ta Xikwembu nkarhi wun’wana a nga ha kuma leswaku hikwalaho ka xidyoho lexi a velekiweke na xona ni ku nga hetiseki, naswona nkarhi wun’wana hi minkucetelo yo karhi, ripfalo rakwe a hi xikongomisi xo tshembeka.
Hi Nga Endla Yini?
Xana ripfalo ri nga hundzuriwa, ri endliwa ri landza milawu leyinene? Ina. Pawulo u khongotele Vakreste leswaku ‘hi ku yi tirhisa va nga endla matimba ya vona ya miehleketo ma leteriwa ku tiva leswinene ni leswo biha.’ (Vaheveru 5:11-14) Ku yi tirhisa koloko ni ndzetelo swi katsa ku dyondza Bibele, ku langutisisa xikombiso lexi hetisekeke lexi hi siyeriweke xona hi Yesu Kreste. (1 Petro 2:21, 22) Endzhaku ka sweswo, loko hi ri karhi hi tirhisa matimba ya hina yo ehleketa eku endleni ka swiboho, mapfalo ya hina ma ta hi susa swinene emianakanyweni ni le ka swiendlo swo biha naswona ma ta hi susumetela ku endla leswi xiximekaka ni leswi lulameke.
Hambi swi ri tano a hi fanelanga hi tiendla lava lulameke kumbe hi vula leswaku loko nchumu “wu nga ri karhati ripfalo ranga,” swi lulamile. Matirhiselo lama faneleke ni lamanene ya ripfalo eka vanhu lava nga hetisekangiki ma nga kombisiwa hi swiendlo swa vuxiyaxiya swa muchayeri la hlayisekeke. Loko muchayeri a lava ku cinca layini, u hambeta a languta xivoni xakwe lexi n’wi kombaka le ndzhaku. Loko a vona movha, wa swi tiva leswaku a nga fanelanga ku cincela eka layini yin’wana. Hambi swi ri tano, loko a nga voni nchumu, muchayeri la tlhariheke wa swi vona leswaku ku ni tindhawu tin’wana leti nga vonakiki—minkarhi yin’wana a nge voni hinkwaswo hi ku tirhisa xivoni ntsena. Hikwalaho, a nga languti xivoni ntsena. U hundzuluxa nhloko yakwe a languta, a tiyiseka leswaku layini a yi na nchumu a nga si cincela eka yona. Sweswo swi tano hi ripfalo. Loko ri ku tshinya, ri yingise! Kambe hambi loko ri nga rhangi hi ku ba, fana ni muchayeri wo tlhariha—languta nakambe ku vona loko ku nga ri na khombo.
Kambisisa mianakanyo ya wena ku vona loko yi pfumelelana ni mianakanyo ya Xikwembu. Tirhisa Rito ra xona tanihi xitsundzuxo xa ripfalo ra wena. Swivuriso 3:5, 6 yi vula hi vutlharhi yi ku: “Ṭhemba Yehova hi mbilu ya wena hikwayo, u nga tiṭhembi ku tlhariha ka wena. U ṅwi nghenisa e makungwini ya wena hikwawo, o ta lulamisa tindlela ta wena.”
Kutani i swinene ku yingisa ripfalo ra wena. Kambe i swinene ngopfu ku pimanisa leswi hi swi endlaka ni ku rhandza ka Xikwembu hi laha ku kombisiwaka ha kona eRitweni ra xona. Kutani hi nga vula hi tiyile hi ku, “Hi titwa swinene leswaku hi ni ripfalo leri tengeke.”—Vaheveru 13:18; 2 Vakorinto 1:12.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 27]
“Ku Hundzuka Ka St. Paul”
[Xihlovo Xa Kona]
Painting by Caravaggio: Scala/Art Resource, N.Y.