Loida A Sungula Ku Vulavula

Hi ku vula ka Mana wa Loida

KUFANA ni manana un’wana ni un’wana la languteleke ku bebula, a ndzi karhatekile leswaku xihlangi xa mina xi nga ha velekiwa xi ri ni vugono byo karhi. Hambiswiritano, a ndzi nga ku lunghekelanga ku cema loku khomisaka gome ka Loida, n’wana wa mina wa vunharhu loko a velekiwa. Hi xihoxo, dokodela u tshove rhambu ra xitlhiva-katla ra Loida hi xitirhisiwa xakwe xa vuhandzuri. Endzhaku ka mavhiki ma nga ri mangani loko a tshunguriwile, Loida u yisiwe ekaya. Hambiswiritano, ntsako wa hina a wu tlhaveriwanga hi dyambu.

Etin’hwetini ti nga ri tingani leti landzeleke, swi ve erivaleni leswaku swilo swi famba ximatsi. Mirhi ya Loida a yi n’wi vabyisa ngopfu—ku katsa ni ku n’wi hisisa miri, ku n’wi chulukisa ni ku n’wi endla a va ni milombyani—naswona vutshunguri lebyi a byi ri kona bya mavabyi lawa, a byi vonaka byi ma nyanyisa kunene. Ku nga ri kungani Loida a a tsandzeka ku lawula ku tshukatshuka ka swirho swa miri wakwe. Eku heteleleni, madokodela ma hi byele leswaku Loida u vaviseke byongo hi nkarhi wa mbeleko. Ma vule leswaku a nge he tlheli a famba kumbe ku vulavula—kumbexana hambi ku ri ku hi twisisa.

Matshalatshala Yo Sungula Ya Ku Vulavula Na Yena

Hambileswi a swi vonaka onge a nge he lunghi, kambe mina a ndzi vona onge Loida a nga swi twisisa swilo swo tala. Hikwalaho ndzi n’wi hlayele tibuku leti swi olovaka ku ti twisisa, naswona ndzi endle matshalatshala ya ku n’wi dyondzisa maletere. Kambe Loida a a tsandzeka ku vulavula, naswona a a vonaka a nga swi twi leswi ndzi swi vulaka. A swi tika ku tiva nchumu wo karhi—loko wu ri kona—lowu a nga wu twisisaka.

Loko malembe ma ri karhi ma hundza, a swi vonaka onge matshalatshala ya mina ya ku dyondzisa Loida a mo helela emoyeni. Hambiswiritano, ndzi hete tiawara to tala ndzi ri karhi ndzi n’wi hlayela. Hi tlhele hi n’wi katsa edyondzweni ya hina ya ndyangu ya Bibele swin’we na Noemí, n’wana wa hina lontsongo wa nhwanyana, hi tirhisa buku leyi nge Listening to the Great Teacher ni leyi nge Buku Yanga Ya Timhaka Ta Bibele.a Ndzi hlayele Loida tindzima to tala leti nga ebukwini leyi hi ku phindha-phindha.

Swi heta matimba hakunene loko u nga swi koti ku vulavurisana ni munhu loyi u n’wi rhandzaka. Loko ndzi famba na Loida ephakini, a a rila a nga miyeteki. Ha yini? Mina ndzi vona onge a a ririsiwa hi leswi a a tsandzeka ku tsutsuma ni ku tlanga ku fana ni vana van’wana. Siku rin’wana, Loida u rile ngopfu loko makwavo a ndzi hlayela swo karhi ebukwini ya xikolo. Swi le rivaleni leswaku ku ni nchumu lowu a wu n’wi dya, kambe a ndzi nga wu tivi nchumu wa kona. A swi nga twali kahle loko Loida a vulavula, a wo twa ntsena leswaku u lava swakudya, mati, ku etlela kumbe xihambukelo.

Loko a ri ni malembe ya kaye, Loida u sungule ku nghena xikolo xa vana lava lavaka nkhathalelo wo hlawuleka. Kambe, emalembeni manharhu lama landzeleke, xiyimo xakwe xi nyanye ku biha. A a chava ku famba magoza ma nga ri mangani loko ku nga ri na munhu loyi a n’wi khomeke, u nambe a fa rito, a nga ha swi koti hambi ku ri ku n’unun’uta. Mina ni nuna wa mina hi endle xiboho xa leswaku swi nga antswa loko ho dyondzisa Loida a ri ekaya.

Emalembeni ya tsevu lama landzeleke, ndzi endle hinkwaswo leswi nga ematimbeni ya mina leswaku ndzi dyondzisa Loida. Ndzi tsale marito eka bulakubodo, ndzi ehleketa leswaku Loida u ta ma kopa. A ko fana ni kwala. Xana xiphiqo xa Loida a ku ri ku pfumala ntwisiso, kumbe a a tsandzeka ku tsala hikuva a nga swi koti ku lawula mavoko yakwe?

Loko Loida a ri ni malembe ya 18, a swi tika ku hanya na yena lerova ndzi khongele eka Yehovha hi mbilu ya mina hinkwayo leswaku a ndzi pfuna ndzi swi kota ku vulavula ni n’wana wa mina. Nhlamulo ya xikhongelo xa mina yi te hi ndlela leyi nga tolovelekangiki.

Ku Sungula Ku Vulavula

Ku cinca lokukulu ku humelele loko vana va mina va ri karhi va khavisa kamara ra hina ro etlela eka rona. Noemí, loko a nga si kwamula phepha ra khale leri namekiweke ekhumbini, u tsale mavito ekhumbini—mavito lama kumekaka eBibeleni ni mavito ya vanghana ni ya swirho swa ndyangu. Hikwalaho ko lava ku vona leswaku makwavo a nga lemuka swo karhi, n’wana wa mina Rut u vutise Loida loko a tiva laha vito leri nge “Yehovha” ri tsariweke kona. Lexi hlamarisaka, Loida u ye ekhumbini kutani a veka nhloko ekusuhi ni laha vito ra Xikwembu ri tsariweke kona. Rut a a nga tiyiseki leswaku Loida u ta ma tiva mavito man’wana, kutani u tlhele a n’wi vutisa man’wana. Lexi hlamariseke Rut, Loida a a ma tiva hinkwawo—hambi ku ri mavito lawa a nga si tshamaka a ma vona ma tsariwile! Rut u vitane ndyangu hinkwawo leswaku wu ta tivonela hi woxe. Loida a a swi kota ku hlaya!

Hi ku famba ka nkarhi, hi sungule endlelo leri a ri ta pfuna Loida leswaku a “vulavula” na hina. Hi tsale maletere hi ku landzelelana ka wona ekhumbini ra le phacisini ya ka hina yo leha. A swi nga ta pfuna nchumu ku veka maletere eka bodo leyi tameriweke hi voko, tanihi leswi Loida a a nga swi koti ku lawula mavoko yakwe leswaku ma kombetela eka letere ha rin’we. Kutani, loko Loida a lava ku vula xo karhi, a a vumba marito hi ku ya yima ekusuhi ni letere ha rin’we eka lawa ma nga ekhumbini, lama vulaka leswi a swi lavaka. Na wena wa swi vona leswaku ntirho lowu a wu tika. Entiyisweni, Loida a a fanele a endla matshalatshala lamakulu leswaku a vula nchumu wun’we, naswona a a heta nkarhi wo leha a ha lwa ni ku hetisa leswi a swi vulaka!

Nilokoswiritano, Loida u tsakile hi ku va a swi kota ku “vulavula” na hina. Entiyisweni, hi leri rungula rakwe ro sungula leri a ri hundziseleke eka hina: “Ndzi tsake ngopfu leswi hi ku pfuniwa hi Yehovha, ndzi swi kotaka ku vulavula na n’wina sweswi.” Hi ku hlamala, hi vutise Loida hi ku: “Xana a wu endla yini loko u tshamile siku hinkwaro?” Loida u hi byele leswaku a a ri karhi a ehleketa leswaku u navela ku hi byela yini. Kunene, Loida u vule leswaku ku ringana malembe ya 18, a a navela ku bula na hina. U te: “Loko Rut a sungula ku ya exikolweni, a ndzi ri karhi ndzi tihlayela tibuku ta le xikolweni. Ndzi pfule nomu, ndzi humesa mimpfumawulo yin’wana, kambe a mi nga ndzi twisisi. Hi yona mhaka leyi a ndzi tala ku rila.”

Ndzi kombele ndzivalelo hi ku va ndzi nga n’wi twisisanga. Loida u hlamule a ku: “U manana lonene, naswona a wu lan’wanga. A ndzi tshama ndzi tsakile loko ndzi ri na wena. Ndza ku rhandza swinene. Kutani, u nga ha rili. Swi lulamile?”

Nhluvuko Hi Tlhelo Ra Moya

Loida ana a a ri ni vutivi bya Bibele, naswona a a nhlokohate tindzimana tin’wana ta Bibele. Kambe, hi ku hatlisa u hi byele leswaku u lava ku hlamula eDyondzweni ya Xihondzo xo Rindza ya vandlha, ku nga bulo ra Bibele ra vhiki ni vhiki ra swivutiso ni tinhlamulo. Xana a a ta swi endlisa ku yini? Un’wana wa hina a a ta n’wi hlayela xihloko hinkwaxo. Kutani Loida a a ta hlawula xivutiso lexi a lavaka ku xi hlamula. Kutani hi tsala nhlamulo yakwe loko a ri karhi a hi byela yona. Kutani, enhlanganweni, un’wana wa hina a a hlaya nhlamulo ya Loida. Loida u tshame a hi byela a ku: “Swa ndzi tsakisa ku hlamula, hikuva swi ndzi endla ndzi titwa ndzi ri xirho xa vandlha.”

Loko a ri ni malembe ya 20 hi vukhale, Loida u phofule leswaku u navela ku khuvuriwa. Loko a vutisiwa leswaku wa swi tiva leswaku swi vula yini ku tinyiketela eka Yehovha, Loida u hlamule hi ku vula leswaku ana se u tinyiketerile emalembeni ya nkombo lama hundzeke—loko a ri ni malembe ya 13. U te: “Ndzi khongele eka Yehovha, ndzi n’wi byela leswaku ndzi lava ku n’wi tirhela hilaha ku nga heriki.” Hi August 2, 1997, Loida u kombise ku tinyiketela kakwe eka Yehovha hi ku khuvuriwa. Loida u hi byele a ku: “Hi ku pfuniwa hi Yehovha, nchumu lowu a ndzi wu navela ngopfu wu hetisekile!”

Loida wa swi tsakela ku byela maxaka ni vaakelani hi Mfumo wa Xikwembu. Minkarhi yin’wana u famba na hina loko hi chumayela vanhu exitarateni. Naswona u ni papila leri hi ri siyaka enyangweni loko hi nga kumi munhu endlwini. Loida wa va tsakela swinene lava kuleke ni lava vabyaka. Hi xikombiso, hi ni makwerhu wa xisati evandlheni ra ka hina la tsemekeke nenge. “Ndza swi tiva leswaku swi njhani loko munhu a tsandzeka ku famba,” hi byeriwe hi Loida, kutani u tsalele makwerhu loyi wa xisati papila ra xikhutazo. Ku na Jairo, jaha leri nga evandlheni rin’wana, leri omeke swirho ku sukela enhlokweni ku ya ehansi. Loko Loida a twa hi ta xiyimo xa rona, u ri tsalele papila. Xiphemu xin’wana xa rona xi ri: “Yehovha u ta hi tshungula ku nga ri khale. EParadeyisi a ku nge vi na ku xaniseka. Kutani ndzi ta ku vitana hi ta phikizana hi ku tsutsuma. Ndza hleka hikuva swi ta va swi tsakisa ngopfu. Ku ehleketa leswaku hi ta va hi ri eka xiyimo lexi Yehovha a hi vumbeke hi ri eka xona, a hi nge vabyi . . . Xana a swi nge vi swinene?”

A Pfuniwa Ku Tiyisela

Sweswi ndza swi twisisa swilo swo tala malunghana ni mahanyelo ya khale ya Loida lawa a ma ndzi pfilunganya. Hi xikombiso, Loida u vula leswaku loko a ha ri ntsongo, a a nga swi lavi ku vukarhiwa hikuva a a pfilunganyekile. U te: “A ndzi vona swi nga fanelanga ku va vamakwerhu va swi kota ku vulavula ni ku dyondza swilo leswi mina ndzi nga swi kotiki ku swi dyondza. A ndzi hlundzuka ngopfu. Ku ni minkarhi leyi a ndzi tsakela ku va ndzi file.”

Hambileswi Loida a swi kotaka ku vulavula, kambe wa ha langutane ni mintlhontlho yo tala. Hi xikombiso, n’hweti ni n’hweti ku ni minkarhi leyi a tshamelaka ku rhurhumela, a vonaka onge u tlimbekile, naswona mavoko ni milenge yakwe swi tidlakadlakela swi ri swoxe. Tlhandlakambirhi, vuvabyi byin’wana ni byin’wana—hambi ku ri mukhuhlwana wunene—wu n’wi tsanisa ngopfu. Minkarhi yin’wana, Loida wa tshikileleka hikwalaho ka xiyimo xakwe. I yini lexi n’wi pfunaka leswaku a tiyisela? Inge yena a ku byela hi marito yakwe:

“Xikhongelo xi ve mpfuno lowukulu. Swa ndzi tsakisa swinene ku vulavula na Yehovha, ku titwa ndzi ri ekusuhi na yena. Nakambe ndza ri tsakela rirhandzu ni nkhathalelo wa van’wana eHolweni ya Mfumo. Ndzi titwa ndzi katekile swinene, hambi leswi ndzi nga ni swiphiqo swa rihanyo, ndzi kurisiwe hi vatswari vambirhi lavanene, lava ndzi rhandzaka ngopfu. A ndzi nge swi rivali leswi vamakwerhu va ndzi endleleke swona. Maletere lawaya lama nga ekhumbini, ma ponise vutomi bya mina. Loko a ku nga ri rirhandzu ra Yehovha ni rirhandzu ra ndyangu wa ka hina, vutomi bya mina a byi ta va byi nga ri na xikongomelo.”

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]

Loida ni ndyangu wa ka vona