Ndlela Ya Ku Va Tatana Lonene

XIHLOKO lexi nga eka magazini wa Economist lexi vulavulaka hi ku hohloka ka vutomi bya ndyangu xi sungule hi marito lama kokaka nyingiso: “Ku endla vana swa olova, ku va tatana lonene a swi olovi.”

Hambileswi swi tikaka ku endla swilo swo tala emisaveni, kambe lexi tikaka ngopfu i ku va tatana lonene. Tatana un’wana ni un’wana u fanele a lwela ku va tatana lonene, tanihi leswi vuhlayiseki ni ntsako wa ndyangu wakwe swi nga ekhombyeni.

Leswi Endlaka Leswaku Swi Tika

Ku vula ntiyiso, xivangelo-nkulu lexi endlaka leswaku swi tika ku va tatana lonene, i ku nga hetiseki loku va ku kumeke tanihi ndzhaka—vatswari havambirhi ni vana va vona. Bibele yi ri: “Mboyamelo wa mbilu ya munhu wu bihile ku sukela evuntshweni byakwe.” (Genesa 8:21) Hikwalaho, mutsari wa Bibele wa pfumela: “Manana u ndzi tikile exidyohweni.” (Pisalema 51:5; Varhoma 5:12) Mboyamelo wa ku endla swo biha hikwalaho ka xidyoho lexi hi xi kumeke tanihi ndzhaka ko va xihinga xin’wana lexi endlaka leswaku swi tika ku va tatana lonene.

Misava leyi kumbe fambiselo leri ra swilo, i xihinga xin’wana lexikulu. Ha yini? Hikuva, hilaha Bibele yi hlamuselaka hakona, “misava hinkwayo yi le hansi ka matimba ya lowo homboloka,” loyi a vuriwaka “Sathana na Diyavulosi.” Nakambe Bibele yi vula leswaku Sathana i “xikwembu xa mafambiselo lawa ya swilo.” A swi hlamarisi leswi Yesu a vuleke leswaku ku fana na yena, vadyondzisiwa vakwe “a hi xiphemu xa misava”!—1 Yohane 5:19; Nhlavutelo 12:9; 2 Vakorinto 4:4; Yohane 17:16.

Leswaku hi va vatatana lavanene, nkarhi hinkwawo hi fanele hi tsundzuka hi ku nga hetiseki ka hina loku hi ku kumeke tanihi ndzhaka, Sathana Diyavulosi ni misava leyi lawuriwaka hi yena. Swihinga leswi a ko va nchumu lowu hi tiehleketelelaka wona. Swi kona hakunene! Xana munhu a nga ya kwihi laha a nga dyondzelaka ku lwa ni swilo leswi ni ku kuma leswaku u fanele a endla yini leswaku a va tatana lonene?

Swikombiso Swa Nkhathalelo Wa Xikwembu

Leswaku a kuma mpfuno wo lwa ni swihinga leswi boxiweke laha henhla, tatana u fanele a hundzukela eBibeleni. Kwalaho ku ni swikombiso leswinene. Yesu u boxe xin’wana xa swona loko a dyondzisa valandzeri vakwe ku khongela: “Tata wa hina la nge matilweni.” Loko yi hlamusela Tata wa hina wa le tilweni, Bibele yi ri: “Xikwembu i rirhandzu.” Xana tatana la nga munhu u fanele a titwa njhani hi xikombiso lexi xa rirhandzu? Muapostola Pawulo u khongoterile: “Vanani vatekeleri va Xikwembu, mi hambeta mi famba erirhandzwini.”—Matewu 6:9, 10; 1 Yohane 4:8; Vaefesa 5:1, 2.

Loko u ri tatana, xiya leswaku u nga dyondza yini exiyin’weni xin’wana hilaha Xikwembu xi tirhisaneke ni N’wana wa xona Yesu hakona. Matewu 3:17 yi hi byela leswaku loko Yesu a khuvuriwa ematini, rito ra Xikwembu ri twiwe ri huma etilweni, ri ku: “Loyi i N’wananga, la rhandzekaka, loyi ndzi n’wi amukeleke.” Xana hi nga dyondza yini eka leswi?

Xo sungula, ehleketa hi ndlela leyi n’wana a titwaka ha yona loko tata wakwe, hi ku tinyungubyisa a ku, ‘Loyi i n’wananga.’ Vana va tsaka loko va kuma nyingiso wa mutswari, ngopfu-ngopfu loko va bumabumeriwa. N’wana a nga ha tikarhata swinene leswaku a ta bumabumeriwa.

Xa vumbirhi, Xikwembu xi phofule ndlela leyi xi titweke ha yona ha Yesu, xi kombetele eka yena tanihi “la rhandzekaka.” Marito wolawo ya rirhandzu lama humaka eka Tatana ma fanele ma tsakise mbilu ya Yesu. Vana va wena na vona va ta khutazeka swinene loko u swi vula hi ku kongoma—u tlhela u tirhisa nkarhi wa wena, u va nyika nyingiso ni ku va khathalela—leswaku wa va rhandza.

Xa vunharhu, Xikwembu xi byele N’wana wa xona xi ku: “Ndzi ku amukerile.” (Marka 1:11) Sweswo na swona i swa nkoka leswaku tatana a swi endla, hileswaku, ku byela vana vakwe leswaku wa tsaka ha vona. I ntiyiso leswaku n’wana u ta swi endla swihoxo. Hinkwerhu ha swi endla swihoxo. Kambe tanihi tatana, xana u lava tindlela ta ku bumabumela vana va wena hi leswinene leswi va swi endlaka kumbe va swi vulaka?

Yesu u dyondze kahle eka Tata wakwe wa le tilweni. Loko a ha ri emisaveni, u vule hi nomu ni ku veka xikombiso xa ndlela leyi Tata wakwe a titwaka ha yona hi vana Vakwe va laha misaveni. (Yohane 14:9) Hambiloko Yesu a khomekile naswona a tshikilelekile, u tinyike nkarhi wa ku tshama ehansi a bula ni vana. U byele vadyondzisiwa vakwe a ku: “Tshikani vana lavatsongo va ta eka mina; mi nga ringeti ku va sivela.” (Marka 10:14) Xana n’wina vatatana mi nga landzela xikombiso xa Yehovha Xikwembu ni N’wana wakwe hi vutalo?

Xikombiso Lexinene I Xa Nkoka

I swa nkoka swinene ku vekela vana va wena xikombiso lexinene. Matshalatshala ya wena ya ku ‘hambeta u va kurisa hi ku tshinya ni nkongomiso wa mianakanyo ya Yehovha’ swi nga ha endleka ma nga pfuni nchumu loko wena u tsandzeka ku hanya hi nkongomiso wa Xikwembu ni ku pfumelela vutomi bya wena byi kongomisiwa ha wona. (Vaefesa 6:4) Kambe, hi ku pfuniwa hi Xikwembu, u nga hlula xihinga xin’wana ni xin’wana lexi lavaka ku ku sivela leswaku u hanya hi xileriso xa xona xa ku khathalela vana va wena.

Ehleketa hi xikombiso xa Viktor Gutschmidt, un’wana wa Timbhoni ta Yehovha le khale ka Soviet Union. Hi October 1957, u gweviwe malembe ya khume ekhotsweni hikwalaho ko vulavula hi ripfumelo rakwe. U siye vana vakwe vambirhi va vanhwanyana ni nkatakwe, Polina. Loko a ri ekhotsweni, u pfumeleriwile ku tsalela ndyangu wakwe mapapila kambe a a nga pfumeleriwi ku vula hambi ku ri yini hi Xikwembu kumbe hi nchumu hambi wu ri wihi wa vukhongeri. Hambiloko a langutane ni xiyimo xo tika hi ndlela leyi, Viktor a a tiyimisele ku va tatana lonene, naswona a a swi tiva leswaku a swi ri swa nkoka swinene ku dyondzisa vana vakwe hi ta Xikwembu. Kutani u endle yini?

Viktor wa hlamusela: “Ndzi kume rungula eka timagazini ta le Soviet, leyi nge Young Naturalist ni leyi nge Nature. Eka tiposkarata ndzi dirowe swifaniso swa swiharhi ni swa vanhu kutani ndzi tsala rungula ro karhi kumbe ntokoto wo karhi hi ntumbuluko.”

Polina u ri: “Loko hi kuma tiposkarata teto, a hi vhela hi vona leswaku ti fambisana njhani ni timhaka ta Bibele. Hi xikombiso, loko ti fambisana ni ku saseka ka ntumbuluko, makhwati kumbe milambu, a ndzi hlaya Esaya ku avanyisa ka 65,” leyi vulavulaka hi switshembiso swa Xikwembu swa ku endla misava yi va paradeyisi.

N’wana wa Viktor la vuriwaka Yulia u ri: “Hi nkarhi wolowo manana a khongela na hina, kutani a rila. Makhadi lawa ma pfune ngopfu eku kuleni ka hina.” Polina u vula leswaku hikwalaho ka sweswo, “vanhwanyana lava va xi rhandze ngopfu Xikwembu ku sukela evutsongwaneni.” Sweswi xiyimo xi njhani ekaya?

Viktor wa hlamusela, “Sweswi vana va mina havambirhi va tekiwe hi vakulu lava nga Vakreste, naswona havumbirhi bya vona va ni mindyangu leyi tiyeke hi tlhelo ra moya, vana va vona va tirhela Yehovha hi ku tshembeka.”

Ku veka xikombiso lexinene a swi lavi vutshila ntsena kambe swi lava ni matshalatshala lamakulu. Timbilu ta vana ti ta susumeteleka ku endla swo karhi loko va vona vatata wa vona va lwa hi matimba ku veka xikombiso lexinene. N’wana la heteke malembe yo tala evutirhelini bya nkarhi hinkwawo u vule marito lawa yo tlangela malunghana ni tata wakwe, “Minkarhi yin’wana Papa a a va a karhele ngopfu loko a vuya entirhweni lerova a a khudzehela, hambiswiritano, a a yi fambisa dyondzo ya hina ya Bibele, naswona leswi swi hi pfunile hi vona leswaku i ya nkoka swinene.”

Swi le rivaleni leswaku ku veka xikombiso lexinene—hi rito ni hi xiendlo—i swa nkoka leswaku munhu a va tatana lonene. U fanele u endla tano loko u lava ku vona ntiyiso wa xivuriso xa Bibele lexi nge: “Letela mufana hi ndlela leyi nga yakwe; hambiloko a kurile a nge hambuki eka yona.”—Swivuriso 22:6.

Kutani tsundzuka, nchumu wa nkoka a hi lowu u wu vulaka ntsena, nchumu wa nkoka ngopfu hi lowu u wu endlaka—xikombiso lexi u xi vekaka. Mutshila wa dyondzo ya vana wa le Canada u tsale a ku: “Ndlela leyinene ngopfu yo endla leswaku vana va hina va tikhoma [hi ndlela leyi hi lavaka yona] i ku rhanga hina hi tikhoma hi ndlela yoleyo.” Kunene, loko u lava leswaku vana va wena va teka timhaka ta moya ti ri ta nkoka, i swa nkoka leswaku na wena u titeka ti ri ta nkoka.

Tinyike Nkarhi Wa Vona!

Vana va wena va fanele va vona xikombiso xa wena lexinene. Leswi swi vula leswaku u fanele u tinyika nkarhi wa ku va na vona, u tinyika nkarhi wo leha, ku nga ri switlupu-tlupu. Yingisa xitsundzuxo xa vutlhari xa Bibele xa ku “tixavela nkarhi lowunene,” hileswaku, ku tshika swilo leswi nga riki swa nkoka leswaku u va na vona. (Vaefesa 5:15, 16) Phela, a xi kona xa nkoka ku tlula vana va wena! TV leyikulu, tinhonga ta kahle swinene to tlanga galufu, yindlu yo saseka, ntirho wa wena, a hi swa nkoka ku tlula vana va wena!

Loko vatatana va nga tinyiki nkarhi wa ku va ni vana va vona loko va ha ri vatsongo, va ta vona xa ncila wa bulubulu. Vatatana lava vana va vona va ngheneke eka ku tikhoma loko biha kumbe ku hanya hi ndlela leyi honisaka timhaka ta moya, va tisola ngopfu. Va rila hi ku vula leswaku va tsandzekile ku heta nkarhi wo tala ni vana va vona hi nkarhi lowu vana lava a va va lava ngopfu ha wona.

Tsundzuka, loko vana va wena va ha ri vatsongo, hi wona nkarhi wa ku ehleketa hi vuyelo bya swiboho leswi u swi endlaka. Bibele yi vula leswaku vana va wena “i ndzhaka leyi humaka eka Yehovha,” nchumu lowu Xikwembu xi ku tameriseke wona. (Pisalema 127:3) Hikwalaho, u nga rivali leswaku u ta ti hlamulela eka Xikwembu malunghana na vona!

Mpfuno Wu Kona

Tatana lonene u hisekela ku kuma nchumu lowu nga ta pfuna vana vakwe. Endzhaku ka loko ntsumi yi byele nsati wa Manowa leswaku u ta kuma n’wana, Manowa u khongele eka Xikwembu a ku: “[A a vuye] eka hina a ta hi letela ndlela leyi hi faneleke hi n’wi khoma ha yona n’wana la nga ta velekiwa.” (Vaavanyisi 13:8, 9) Ku fana ni vatswari namuntlha, xana Manowa a a lava mpfuno wa njhani? A hi voneni.

Brent Burgoyne, mudyondzisi eYunivhesiti ya Cape Town, laha Afrika Dzonga, u te: “Yin’wana ya tinyiko letikulu ngopfu leti u nga ti nyikaka n’wana i ku n’wi dyondzisa misinya ya milawu.” Ku kombisa leswaku vana va fanele va dyondzisiwa misinya yoleyo ya milawu swi vonaka eka xiviko xa le Japani eka phepha-hungu ra Daily Yomiuri, leri nga te: “Nkambisiso wu kombisa leswaku vana lava endlaka 71 wa tiphesente va le Japani a va si tshama va byeriwa hi vatata wa vona leswaku va nga hembi.” Leswi swa vava swinene!

I mani la nga dyondzisaka vana misinya ya milawu leyinene? Hi yena loyi a nyikeke Manowa nkongomiso—ku nga Xikwembu hi xoxe! Leswi xi hi pfunaka, Xikwembu xi rhumele N’wana wa xona la rhandzekaka, Yesu, leswaku a ta va Mudyondzisi—ku nga xithopo lexi a a tala ku vitaniwa ha xona. Sweswi, buku leyi nge Dyondza Eka Mudyondzisi Lonkulu, leyi sekeriweke etidyondzweni ta Yesu, yi kumeka hi tindzimi to tala leswaku na wena u ta yi tirhisa ku dyondzisa vana.

Buku leyi nge Dyondza Eka Mudyondzisi Lonkulu a yo dyondzisa ntsena misinya ya milawu leyi sekeriweke eRitweni ra Xikwembu, kambe yi tamele ni swifaniso swa rungula rero leswi tlulaka 160 leswi nga ni swivutiso leswi kongomeke. Hi xikombiso, ndzima 22 leyi nga ni xihloko lexi nge “Xivangelo Xo Papalata Ku Hemba,” yi ni xifaniso lexi kombisiweke eka tluka 32 ra magazini lowu. Marito lama nga eka tluka leri nga ni xifaniso lexi ma ri: “Kambe, a hi nge mufana u byela tata wakwe a ku: ‘A ndzi tlanganga hi bolo endlwini.’ Kambe ku vuriwa yini loko a tlangile hi yona? Xana swi fanerile ku vula a ku a nga tlanganga hi yona?”

Ku ni tidyondzo leti khutazaka swinene eka tindzima leti nga ni swihloko leswi nge “Ku Yingisa Swi Nga Ku Sirhelela,” “Hi Fanele Hi Lwisana Ni Miringo,” “Dyondzo Leyi Hi Pfunaka Leswaku Hi Va Ni Musa,” “U Nga Tshuki U Va Khamba!,” “Xana Swinkhubyana Hinkwaswo Swa Amukeleka Eka Xikwembu?,” “Ndlela Leyi U Nga Tsakisaka Xikwembu Ha Yona” ni lexi nge “Lexi Endlaka Leswaku Hi Tirha,” leswi ko va swin’wana swi nga ri swingani eka swa 48 leswi kumekaka ebukwini leyi.

Rito ro rhanga ra buku leyi ri gimeta hi marito lawa: “Vana va lava ku kongomisiwa hi ku hlawuleka eka Xihlovo xa vutlhari hinkwabyo, ku nga Tata wa hina wa le matilweni, Yehovha Xikwembu. Hi swona leswi minkarhi hinkwayo Yesu, Mudyondzisi Lonkulu a a endla swona. Hi ni ntshembo lowu heleleke wa leswaku buku leyi yi ta pfuna wena ni ndyangu wa wena leswaku mi endla vutomi bya n’wina byi tsakisa Yehovha, naswona mi ta kuma mikateko leyi nga ta tshama hi masiku.”a

Swi le rivaleni leswaku ku va tatana lonene swi katsa ku vekela vana va wena xikombiso lexinene, u heta nkarhi wo tala u ri na vona, naswona u va pfuna ku hanya hi ku ya hi mimpimanyeto ya Xikwembu hilaha xi yi boxeke hakona eBibeleni.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]

Hambiloko a ri ejele, Viktor Gutschmidt u swi kotile ku va tatana lonene

[Swifaniso leswi nga eka tluka 24, 25]

Loko a khomeriwela ripfumelo rakwe, Viktor u dirowe swifaniso leswi, ku dyondzisa vana vakwe ha swona

[Xifaniso lexi nga eka tluka 25]

Vana va Viktor hi 1965

[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]

Vatatana va fanele va nghenelela swinene eku dyondziseni ka vana va vona