Vantshwa Va Vutisa

Ha Yini Vatswari Va Mina Va Nga Ndzi Tshembi?

“Ndzi navela onge vatswari va mina va nga ndzi pfumelela ndzi tifambela va nga ndzi vekanga tihlo. A ndzi lavi ku famba ndzi valanga misava. Hi xikombiso, ndzo lava ntsena ku endzela hahani, kambe a ndzi lavi leswaku manana a karhateka hileswaku onge hiloko ndzi lava ku famba ekaya.”—Sarah, 18.a

“Ndzi tshamela ku vutisa vatswari va mina leswaku ha yini va nga ndzi tshembi loko ndzi lava ku famba ni vanghana va mina. Hakanyingi va ta ndzi byela leswi: ‘Ha ku tshemba. Vanghana va wena hi vona hi nga va tshembiki.’ Ndza karhateka loko va vula sweswo!”—Christine, 18.

KU TSHEMBA munhu swi lave ku fana ni mali. U fanele u dzuka nyuku leswaku u ta yi kuma, kambe yi nga ha lahleka hi ku olova, naswona ku nga khathariseki leswaku u nyikiwe mali muni, a wu nge pfuki u enerisekile. Iliana wa malembe ya 16 hi vukhale u ri: “Nkarhi wun’wana ni wun’wana loko ndzi lava ku famba, vatswari va mina a va ndzi vutisa swivutiso swo tala va lava ku tiva lomu ndzi yaka kona, vanhu lava ndzi fambaka na vona, leswi ndzi nga ta va ndzi swi endla nileswaku ndzi ta vuya rini. Ndza swi tiva leswaku i vatswari va mina, kambe swivutiso swoleswo swa ndzi nyangatsa!”

Xana minkarhi yin’wana u vona onge vatswari va wena a va fanele va ku tshemba swinene? Loko swi ri tano, xana u nga endla yini? Xo sungula, a hi kambisiseni mhaka leyi lavaka ku tameriwa hi vukheta exikarhi ka vatswari vo tala ni vantshwa vo tala, ku nga ku tshemba vana.

Switlhavi Leswi Kulaka

Bibele ya pfumela leswaku “wanuna u ta siya tata wakwe ni mana wakwe.” (Genesa 2:24) Ina, ku nga vuriwa leswi fanaka hi wansati. Ku nga khathariseki leswaku u mufana kumbe u nhwanyana, xikongomelo xa nkoka xa ku va emalembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi i ku ku endla u lunghekela ku va ntswatsi—nkarhi lowu u nga ta va u lunghekele ku suka ekaya naswona kumbexana u ya sungula ndyangu wa wena n’wini.

Hambiswiritano, ku fika emalembeni ya ku va ntswatsi a swi fani ni ku nghena hi nyangwa wo karhi loko u ri ni malembe yo karhi. Swi fana swinene ni ku khandziya switepisi emalembeni ya wena hinkwawo ya kondlo-a-ndzi-dyi. Ina, wena ni vatswari va wena mi nga ha va mi tshamela ku holova malunghana ni leswaku se u fike kwihi eka switepisi swoleswo. Maria, loyi a vonaka onge vatswari va yena a va n’wi tshembi loko swi ta emhakeni yo hlawula vanghana u ri: “Ndzi ni malembe ya 20 hi vukhale naswona ha ha tshamela ku holova hi mhaka leyi. Vatswari va mina va anakanya leswaku a ndzi nge vi na xivindzi xo famba loko swilo se swi bihile. Ndzi ringetile ku va byela leswaku ana se ndzi sukile ndzi famba loko swilo swi bihile, kambe sweswo a swi va enerisi!”

Hilaha marito ya Maria ma kombisaka hakona, mhaka ya ku tshemba vana yi nga ha vanga ntshikilelo lowukulu exikarhi ka vantshwa ni vatswari va vona. Xana ni le ndyangwini wa ka n’wina ku ni xiyimo xo tano? Loko swi te tano, u nga endla yini leswaku vatswari va wena va ku tshemba swinene? Naswona loko va nga ha ku tshembi hikwalaho ka swilo swo karhi leswi humeke endleleni leswi u swi endleke, u nga endla yini leswaku u lulamisa xiyimo?

Tikombise U Tshembeka

Muapostola Pawulo u tsalele Vakreste va lembe-xidzana ro sungula a ku: “Tshamani mi tikombisa leswi n’wina mi nga swona.” (2 Vakorinto 13:5) Ina, marito wolawo a a nga ma tsaleli vana va kondlo-a-ndzi-dyi. Kambe, misinya ya milawu ya wona ya tirha ni le ka vona. Ndlela leyi u tshembiwaka ha yona yi titshege hi ndlela leyi u tikombiseke u tshembeka ha yona. Sweswo a swi vuli leswaku u fanele u va la hetisekeke. Phela, un’wana ni un’wana wa xi endla xihoxo. (Eklesiasta 7:20) Kambe, xana mahanyelo ya wena hi wona ma endlaka leswaku vatswari va wena va nga ku tshembi?

Hi xikombiso, Pawulo u tsarile: “Hi [navela] ku tikhoma hi ku tshembeka eka swilo hinkwaswo.” (Vaheveru 13:18) Tivutise, ‘Xana ndzi tikombise ndzi tshembeka ku fikela kwihi loko ndzi byela vatswari va mina laha ndzi yaka ni leswi ndzi nga ta swi endla?’ Xiya tinhlamuselo ta vantshwa va nga ri vangani lava bohekeke ku tikambisisa swinene emhakeni leyi.

Lori: “A ndzi tsalelana e-mail exihundleni ni mufana un’wana loyi a ndzi n’wi rhandza. Vatswari va mina va yi tshuburile mhaka yoleyo hiloko va ndzi byela leswaku ndzi tshika ku tsalelana na yena. Ndzi va tshembisile leswaku ndzi ta tshika, kambe a ndzi tshikanga. Hi hambete hi tsalelana ku ringana lembe. A ndzi ta tsalele mufana loyi e-mail, ivi vatswari va mina va swi kuma, a ndzi ta kombela ku rivaleriwa kutani ndzi va tshembisa leswaku ndzi ta tshika, kambe a ndzi ta tlhela ndzi n’wi tsalela. Swi fike laha vatswari va mina a va nga ha tshembi nchumu xa mina.”

U ehleketa leswaku i yini lexi endleke leswaku vatswari va Lori va nga ha n’wi tshembi, naswona i yini lexi Lori a a fanele a xi endlile ku kombisa leswaku se wa tshembeka hakunene endzhaku ka loko vatswari va yena va vulavule na yena ro sungula malunghana ni xiphiqo xexo? Tsala nhlamulo ya wena laha hansi.

․․․․․

Beverly: “Vatswari va mina a va nga tshembi leswaku ndzi ta tikhoma kahle loko ndzi ri ni vafana, kambe sweswi se ndza swi twisisa leswaku ha yini a va nga ndzi tshembi. A ndzi tlanga hi mintlhaveko ya vo hlayanyana va vona lava a va ri vakulu eka mina hi malembe mambirhi. Nakambe a ndzi heta nkarhi wo leha ndzi vulavula eriqinghweni, naswona loko hi ri eswinkhubyanini minkarhi yo tala a ndzi va ndzi vulavula na vona ntsena. Vatswari va mina va ndzi tekele riqingho ra mina ku ringana n’hweti, naswona a va nga ndzi pfumeleli ndzi ya etindhawini leti vafana volavo va nga eka tona.”

U ehleketa leswaku ha yini vatswari va Beverly a va nga ha n’wi tshembi ku ringana nkarhi wo karhi, naswona a a fanele a endle yini leswaku va ta tlhela va n’wi tshemba?

․․․․․

Annette: “Loko ndzi ri exikolweni xa le hansi, mina ni munghana wa mina hi vuye ni swikotela swa byala ekaya loko hi suka enkhubyeni wun’wana—hambileswi a hi swi tiva leswaku vatswari va hina a va nge swi tsakeli sweswo—ivi hi tibyela leswaku hi ta byi nwa endzhaku ka nkarhi leswaku hi titsakisa. Xikotela xa byala xa munghana wa mina xi kumiwe hi mana wa yena. Kutani mana wa yena ni vatswari va mina va kume leswaku na mina a ndzi ri na xona. Xo vava ku tlula na mpimo a ku ri ndlela leyi manana a a languteka a hele matimba ha yona!”

Loko Annette a a ri ndzisana ya wena, hi xihi xitsundzuxo lexi a wu ta n’wi nyika xona leswaku mana wa n’wina a ta tlhela a n’wi tshemba?

․․․․․

Leswi U Nga Swi Endlaka Leswaku U Tlhela U Tshembiwa

Ku vuriwa yini loko swiendlo swa wena swi endle leswaku vatswari va wena va nga ha ku tshembi, ku fana ni vantshwa lava ku vulavuriweke ha vona laha henhla? Ni loko swi ri tano, tiyiseka leswaku u nga endla swo karhi leswaku va tlhela va ku tshemba. U nga swi endla njhani?

Swi nga ha endleka leswaku vatswari va wena va ta ya va ku tshemba loko na wena u tshembeka. Hi xikombiso: Anakanya hi wanuna loyi a kolotaka mali ebangini. Loko a hakela nkarhi na nkarhi, bangi yi ta n’wi tshemba naswona yi nga ha tlhela yi n’wi lomba mali yo tala enkarhini lowu taka. Swa fana ni le kaya. Loko u tshembeka—ni le ka swilo leswitsongo—a swi kanakanisi leswaku vatswari va wena va ta ku tshemba swinene enkarhini lowu taka.

Annette u hetelele a yi twisisile mhaka yoleyo. U ri: “Loko wa ha ri ntsongo a wu wu twisisi nkoka wa ku tshembiwa. Sweswi ndzi titwa ndzi ri ni vutihlamuleri swinene, naswona ndzi titwa ndzi susumeteleka ku endla swilo hi ndlela leyi nga ta ndzi pfuna leswaku vatswari va mina va tshama va ri karhi va ndzi tshemba.” U fanele u dyondza yini emhakeni leyi? Ematshan’weni yo vilela hileswaku vatswari va wena a va ku tshembi, tikarhatele ku va la tshembekaka.

Hi xikombiso, xana wa tshembeka eka swilo leswi longoloxiweke laha hansi? Fungha bokisi leri nga kusuhi ni leswi wa ha faneleke u antswisa eka swona.

□ Ku vuya ekaya hi nkarhi lowu vekiweke

□ Ku khoma nkarhi

□ Ku heta mintirho ya le kaya

□ Ku hlayisa kamara ra mina ri tshama ri basile

□ Ku tirhisa riqingho

□ Ku hetisisa switshembiso swa mina

□ Ku tirhisa mali hi vutlhari

□ Ku pfuka hi nkarhi swi nga kali swi lava ndzi pfuxiwa

□ Ku vulavula ntiyiso

□ Ku pfumela swihoxo ni ku kombela ku rivaleriwa

□ Swin’wana ․․․․․

Ha yini u nga tiyimiseli ku tikombisa u ri la tshembekaka eka mabokisi lawa u ma fungheke? Yingisa xitsundzuxo lexi kumekaka eBibeleni lexi nge: “Mi cukumeta vumunhu bya khale lebyi fambisanaka ni ndlela ya n’wina yo sungula ya ku tikhoma.” (Vaefesa 4:22) “Ina wa n’wina a a vule Ina.” (Yakobo 5:12) “Un’wana ni un’wana wa n’wina a a vulavule ntiyiso eka warikwavo.” (Vaefesa 4:25) “Yingisani vatswari va n’wina eka xin’wana ni xin’wana.” (Vakolosa 3:20) Hi ku famba ka nkarhi, nhluvuko wa wena wu ta vonaka eka van’wana, ku katsa ni vatswari va wena.—1 Timotiya 4:15.

Kambe ku vuriwa yini loko u vona onge ku nga khathariseki matshalatshala ya wena lamakulu, vatswari va wena a va ku tshembi hi ndlela leyi a va fanele va ku tshemba ha yona? Ha yini u nga vulavuli na vona hi mhaka leyi? Ematshan’weni ya leswaku u vilela hi leswaku va fanele va ku tshemba swinene, va vutise hi xichavo leswaku va ehleketa leswaku u fanele u endla yini leswaku va ta ku tshemba. Ti veke erivaleni tipakani ta wena emhakeni leyi.

U nga ehleketi leswaku vatswari va wena va ta ku tshemba ku sukela hi nkarhi wolowo. A swi kanakanisi leswaku va ta tiyiseka leswaku wa swi hetisisa switshembiso swa wena. Tirhisa nkarhi lowu, u kombisa leswaku wa tshembeka. Hi ku famba ka nkarhi, vatswari va wena va nga ha ku tshemba swinene. Sweswo swi endlekile eka Beverly loyi ku vulavuriweke ha yena exihlokweni lexi. U ri: “Swa tika ku endla leswaku u tshembiwa kambe swa olova ku endla leswaku u nga ha tshembiwi,” a tlhela a ku: “Ndza tshembiwa sweswi, naswona swa tsakisa!”

Swihloko swin’wana leswi nge “Vantshwa Va Vutisa” swi kumeka eka Website leyi nge, www.watchtower.org/ype

[Nhlamuselo ya le hansi]

SWIVUTISO SWO ANAKANYISISA HA SWONA

◼ Ha yini vatswari va wena va nga ha kanakanaka ku ku tshemba hambiloko u ringeta hi matimba ku kombisa leswaku wa tshembeka?

◼ Ha yini swi ri swa nkoka ku vulavurisana ni vatswari va wena loko u lava va ku tshemba swinene?

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 29]

Tikarhatele ku va la tshembekaka

[Dayagramu/Xifaniso lexi nga eka tluka 28]

Ku fika emalembeni ya ntswatsi loyi a tshembiwaka swi fana ni ku khandziya switepisi emalembeni ya wena hinkwawo ya kondlo-a-ndzi-dyi

[Dayagramu]

(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)

KU VA NTSWATSI

MALEMBE YA KONDLO-A-NDZI-DYI

KU VA N’WANA