Ndlela Leyi Vantshwa Va Nga Pfuniwaka Ha Yona

Loko misava leyi a yi hetisekile, vatswari hinkwavo a va ta kongomisa vana va vona nkarhi na nkarhi va tlhela va va rhandza ni ku va letela. A va ta vulavula na vona, va va hlayela swo karhi, va dya na vona va tlhela va va twisisa. Hambiswiritano, vatswari a va hetisekanga. Swi fanerile loko Bibele yi ku: “Hinkwavo va dyohile, naswona va kayivela ku vangama ka Xikwembu.”—Varhoma 3:23.

Loko u ri muntshwa, u nga ha vona onge vutomi bya le kaya ka n’wina a hi byinene—naswona u nga ha va u tiyisile. Nilokoswiritano, swi tele leswi u nga swi endlaka leswaku u hunguta ku karhateka ka wena u tlhela u va ni ntsako lowukulu. Xiya tindlela tin’wana leti u nga pfunekaka ha tona loko u tirhisa milawu ya le Bibeleni.

Xiringanyeto Xo Sungula

Hlawula Ku Va Ni Vanghana Ematshan’weni Yo Lava Ku Va Wexe

“Loyi a tihambanisaka ni van’wana u tilavela swa yena ntsena; u ta hambana ni vutlhari hinkwabyo lebyi pfunaka.” (Swivuriso 18:1) Vantshwa van’wana va titwa va nga ntshunxekanga loko va ri ni vanhu van’wana naswona swi nga ha va olovela ku hlalela TV kumbe ku tlanga mintlangu ya vhidiyo. Van’wana va ni tingana swinene, hikwalaho va lava ku va voxe. Elizabeth i muntshwa loyi a vulaka leswaku “u tshama a ri ni tingana swinene.” U ri: “Tingana ta mina ti fana ni ku chava. Swa ndzi tikela swinene ku tshinela eka vanhu ndzi vulavurisana na vona.”

Xana Elizabeth u xi tlhantlhe njhani xiphiqo xa yena xa ku va ni tingana? Elizabeth i Mbhoni ya Yehovha, naswona nkarhi na nkarhi u ya eminhlanganweni ya Vukreste tanihi xiyenge xa vugandzeri bya yena. U ri: “Hambileswi ndzi nga ni tingana, ndzi tivekela pakani ya ku vulavula ni munhu un’we eminhlanganweni hinkwayo. Loko ndzi tsandzeka, ndzi ringeta ku nga heli matimba. Ematshan’weni ya sweswo, ndzi xiyisisa ngopfu swilo leswi ndzi kotaka ku swi endla. Ndzi vuyeriwe swinene hi ku tolovelana ni vanhu van’wana.”

Ha yini u nga tsali ehansi mavito ya vanhu vambirhi kumbe vanharhu lava u lavaka ku va tiva kahle? Tivekele pakani ya ku dyondza nchumu lowuntshwa hi vanhu volavo eka vhiki leri landzelaka. Kutani tsala nchumu wun’we lowunene lowu u nga wu endlelaka un’wana ni un’wana wa vanhu volavo en’hwetini leyi nga ta landzela, kutani u wu endla.—Mintirho 20:35.

Loko u nga phofuli swiphiqo swa wena naswona u rhandza ku tshama u ri wexe, handle ko kanakana u ta sungula ku karhateka swinene hi vutomi bya wena. Hi hala tlhelo, Bibele yi hi khutaza leswaku hi “nga veki tihlo etimhakeni ta [hina] ntsena, kambe ni le timhakeni ta van’wana.” (Vafilipiya 2:4) Loko u tirhisa nawu wolowo eka vuxaka bya wena ni vanhu va le ndyangwini wa ka n’wina swin’we ni vanhu van’wana, u ta swi teka hi ndlela leyinene swiphiqo swa wena naswona u ta kota ku swi tlhantlha.

Xiringanyeto Xa Vumbirhi

Balekela Vuoswi

“Balekelani vuoswi. Swidyoho hinkwaswo leswi munhu a swi endlaka swi le handle ka miri wa yena, kambe loyi a oswaka u dyohela miri wa yena.” (1 Vakorinto 6:18, New International Version) Xana u nga swi papalata njhani ku kuceteriwa leswaku u endla vuoswi, tanihi leswi vantshwa vo tala va ngheneke hi nhloko eka byona?

Xo sungula, u fanele u anakanyisisa hi mhaka leyi va nga si ku tshikilela kumbe ku ku ringa. Xivuriso xo tlhariha xi ri: “Lowo tlhariha u xiyisisa magoza yakwe.” (Swivuriso 14:15) Mbali, nhwanyana wa le Afrika Dzonga u ri: “Loko ndzi ri exikolweni xa sekondari, jaha rin’wana ra le tlilasini a ri tshamela ku ndzi gangisa. Vanhwanyana va le tlilasini a va ndzi sindzisa leswaku ndzi ri pfumela hikuva a ri sasekile swinene—a ri navetisa swiambalo swa fexeni naswona a ri tlanga bolo exikolweni. Rona a ri sasekile, kambe se a ndzi tibyerile leswaku a ndzi nge tikhomi hi ndlela yo biha. Tintangha ta mina a ti anakanya leswaku ku etlela ni munhu loyi u nga tekanangiki na yena a swi nga bihanga. Kambe a ndzi swi tiva leswinene ni leswi hoxeke naswona a ku ri khale swinene ndzi endle xiboho xa leswi ndzi nga ta swi endla loko ndzi langutana ni xiyimo xo tano.”

Xa vumbirhi, khongela eka Xikwembu leswaku xi ku pfuna u tikhoma kahle. Maggie, muntshwa la tshamaka eNghilandhi u ri: “Xikhongelo xa ndzi pfuna leswaku ndzi va ni xivindzi xo ala loko ndzi sindzisiwa ku tikhoma hi ndlela yo biha. Ndzi anakanya leswaku a ndzi nga ta swi kota ku ala handle ko pfuniwa hi Xikwembu. Ndzi tlhela ndzi vulavula ni vatswari va mina hi mhaka leyi naswona minkarhi yin’wana ndzi bula hi xiphiqo lexi ni vanghana van’wana lava wupfeke.”

Xiringanyeto Xa Vunharhu

Twela Vatswari Va Wena Vusiwana

“Hinkwenu ka n’wina vanani ni mianakanyo leyi fanaka, mi kombisa ntlhaveko wa xinakulobye, mi va ni xinakulobye xa vumakwerhu, mi va ni ntsetselelo lowukulu.” (1 Petro 3:8) A ku na lexi u nga xi endlaka loko vatswari va wena va lava ku hambana kumbe loko va fanele va tirha hi vumbirhi bya vona. Kambe hi ndlela yo karhi u nga swi kota ku sivela xiyimo xexo leswaku xi nga onhi vuxaka bya wena na vona. Ndlela yin’wana yo endla leswaku u nga karhateki ngopfu naswona u va ni ntsako lowukulu i ku twela vatswari va wena vusiwana, u ringeta ku twisisa swiphiqo leswi va langutaneke na swona.

Muntshwa la vuriwaka Amber u yi tirhisile ndzayo leyi. Wa pfumela leswaku yena ni mana wa yena va pfa va tlulana milenge. Nilokoswiritano, u ri: “Manana u langutane ni swiyimo swo tika swinene evuton’wini. U kurise hina vana va yena va mune a ri yexe. Minkarhi hinkwayo a hi ri ni ndhawu yo tshama eka yona, swakudya ni swiambalo. Kunene manana a a tirha hi matimba, naswona ndzi navela onge na mina ndzi nga tiyimisela hi ndlela leyi fanaka loko ndzi langutane ni swiphiqo.”

Loko u ringeta ku twisisa xiyimo xa vatswari va wena ni ku titwa hi ndlela leyi va titwaka ha yona, swi nga ku pfuna leswaku u nga karhateki ku tlula mpimo loko u langutane ni swiphiqo. Ku endla tano swi ta ku pfuna leswaku u xiya timfanelo letinene ta vatswari va wena naswona u ti tekelela.

Bibele Yi Ni Switsundzuxo Leswinene

Swiringanyeto leswi nga laha henhla ko va swikombiso swa vutlhari lebyi pfunaka lebyi kumekaka eRitweni ra Xikwembu, ku nga Bibele. Loko u ya u dyondza leswi engetelekeke hi buku leyi, u ta swi xiya leswaku yi ni switsundzuxo leswinene.a

Ndlela yin’wana leyi u nga kumaka leswi engetelekeke ha yona malunghana ni Bibele i ku tihlanganisa ni Timbhoni ta Yehovha ni ku dyondza Bibele na tona. Eka tona u ta kuma vanghana va xiviri lava nga ta ku pfuna loko u langutane ni swiyimo swo tika ti tlhela ti ku pfuna ku tirhisa ndzayo ya vutlhari ya le Bibeleni evuton’wini bya wena. I ntiyiso leswaku a swi olovi ku hanya hi milawu ya le Bibeleni. Kambe loko u hlawula ku hanya ha yona, u ta vuyeriwa hilaha ku nga heriki.—Esaya 48:17, 18.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Bokisi/Swifaniso leswi nga eka tluka 8, 9]

Leswi Vantshwa Va Swi Lavaka Eka Vatswari Va Vona

Nkarhi Wo Va Na Vona: Yehovha Xikwembu u byele vatswari va Vaisrayele leswaku va fanele va vulavula ni vana va vona nkarhi na nkarhi—“loko u tshama endlwini ya wena, loko u famba egondzweni.” (Deteronoma 6:6, 7) Leswi swi lava leswaku vatswari va tinyika nkarhi wo va ni vana va vona. Entiyisweni Yesu u vone swi fanerile leswaku a tinyika nkarhi wo va ni vana. Hi xikombiso, loko “vanhu va sungula ku n’wi tisela vana lavatsongo leswaku a va khumba,” xana Yesu u endle yini? ‘U angarhe vana, a va katekisa, a va tlhandleka mavoko.’ (Marka 10:13, 16) Yesu u vekele vatswari xikombiso lexinene!

Ku Vulavurisana Hi Ku Tshembeka Ni Hi Ku Ntshunxeka: Bibele yi ri: “Makungu ma pfilunganyeka laha ku nga riki na ku kanerisana ka le xihundleni.” (Swivuriso 15:22) A swi ri swa nkoka leswaku mi phofulelana ta le mbilwini ni vana va wena loko va ha ri vatsongo. I swa nkoka swinene leswaku u kanerisana na vona loko va ri emalembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi, laha vantshwa va talaka ku heta nkarhi wutsongo va ri ekaya naswona va hetaka nkarhi wo tala va ri ni vanghana va le xikolweni kumbe vanghana van’wana. Loko mi nga phofulelani ta le mbilwini—mi nga vulavurisani hi ku tshembeka ni hi ku ntshunxeka—ku nga ha va ni vangwa exikarhi ka vantshwa ni vatswari.

Ku Tshinya Hi Ndlela Leyi Faneleke: Ku tshinya swi vula ku ololoxa ni ku letela—hambileswi ku xupula ku nga ha lavekaka. Swivuriso 15:5 yi ri: “Un’wana ni un’wana la nga xiphukuphuku a nga yi chavi ndzayo ya tata wakwe, kambe un’wana ni un’wana la yingisaka ku tshinyiwa u tlharihile.” Muntshwa a nge ‘yingisi ku tshinyiwa’ kambe a nga tshinyiwanga. Entiyisweni, loko vatswari va tshinya vana va vona va fanele va ringanisela. Vatswari a va fanelanga va pfilunganya vana va vona hikwalaho ko tiyisa ngopfu voko, kumbexana va endla leswaku vana va vona va nga titshembi. (Vakolosa 3:21) Kambe, sweswo a swi vuli leswaku va fanele va pfumelela xin’wana ni xin’wana ivi va tsandzeka ku letela vana va vona hi ndlela leyi faneleke. Ku pfumelela xin’wana ni xin’wana swi nga va ni khombo.b

[Nhlamuselo ya le hansi]