Ndzima 13

Xava Nsuku Lowu Tengisiweke Hi Ndzilo

LAWODIKIYA

1, 2. Xana ri kumeka kwihi vandlha ro hetelela eka laya nkombo, lama kumeke rungula leri humaka eka Yesu la kwetsimisiweke, naswona hi swihi swin’wana leswi muti lowu wu tivekaka ha swona?

LAWODIKIYA i vandlha ro hetelela eka mavandlha ya nkombo lama kumeke rungula leri humaka eka Yesu la pfuxiweke. Rungula ra kona ri ni dyondzo ya nkoka, naswona ra phyuphyisa!

² Namuntlha, marhumbi ya muti wa Lawodikiya u nga ma kuma ekusuhi na doroba ra Denizli, leri nga tikhilomitara leti nga vaka 88 evuxa-dzonga bya Alasehir. Eka lembe-xidzana ro sungula, muti wa Lawodikiya a wu fuwile. Leswi a wu ri laha ku hlanganaka magondzo yo tala a wu ri xihlovo-nkulu xo veka mali ni xa bindzu. Rifuwo ra wona ri engeteriwe hi ku xavisiwa ka mafurha yo tota mahlo lama tivekaka swinene, naswona wu tlhele wu tiveka hikwalaho ka swiambalo swa wona swa xiyimo xa le henhla leswi endliweke emutini wolowo hi voya bya kahle bya ntima. Ku kayivela ka mati, loku a ku ri xiphiqo lexikulu xa muti wolowo, ku hluriwe hi ku tisa mati hi mugerho, ma huma eka swimbyarumbyaru swo hisa leswi nga ekule. Xisweswo, mati ya kona a mo kufumela kunene loko se ma fika emutini.

3. Xana Yesu u ri sungula hi ndlela yihi rungula rakwe leri yaka evandlheni ra le Lawodikiya?

³ Muti wa Lawodikiya a wu ri kusuhi ni muti wa Kolosa. Loko muapostola Pawulo a tsalela Vakolosa, u boxe papila leri a ri rhumeleke Valawodikiya. (Vakolosa 4:15, 16) A hi swi tivi leswi Pawulo a swi tsaleke eka papila rero, kambe rungula leri Yesu sweswi a ri rhumelaka Valawodikiya ri komba leswaku va le khombyeni hi tlhelo ra moya. Hi ntolovelo Yesu u sungula hi ku tibumabumela a ku: “Naswona eka ntsumi ya vandlha ra Lawodikiya tsala u ku: Amen, mbhoni yo tshembeka ni ya ntiyiso, masungulo ya ntumbuluko wa Xikwembu.”—Nhlavutelo 3:14.

4. Yesu i “Amen” hi ndlela yihi?

⁴ Ha yini Yesu a tivula “Amen”? Rito leri ri tiyisekisa rungula rakwe ra vuavanyisi. Rito “Amen” i rito ra Xiheveru leri vulaka “kunene,” “a swi ve tano,” naswona ri tirhisiwa emakumu ka swikhongelo ku tiyisekisa marito lama vuriweke. (1 Vakorinto 14:16) Yesu i “Amen” hikuva vutshembeki byakwe lebyi nga riki na xisolo ni rifu rakwe ra gandzelo swi tiyisekisiwile ni ku tiyisekisa ku hetiseka ka switshembiso hinkwaswo leswi vangamaka swa Yehovha. (2 Vakorinto 1:20) Ku sukela enkarhini wolowo, swikhongelo hinkwaswo swi yisiwa eka Yehovha hi ndlela leyi faneleke ha Yesu.—Yohane 15:16; 16:23, 24.

5. Xana Yesu i “mbhoni yo tshembeka ni ya ntiyiso” hi ndlela yihi?

⁵ Nakambe Yesu i “mbhoni yo tshembeka ni ya ntiyiso.” Evuprofeteni hakanyingi u vuriwa wo tshembeka, la nga ni ntiyiso ni la lulameke, hikuva wa tshembeka hilaha ku heleleke tanihi nandza wa Yehovha Xikwembu. (Pisalema 45:4; Esaya 11:4, 5; Nhlavutelo 1:5; 19:11) I Mbhoni leyikulu ya Yehovha. Entiyisweni, tanihi “masungulo ya ntumbuluko wa Xikwembu,” Yesu u twarise ku kwetsima ka Xikwembu ku sukela eku sunguleni. (Swivuriso 8:22-30) Loko a ha ri munhu wa nyama u seketele ntiyiso. (Yohane 18:36, 37; 1 Timotiya 6:13) Endzhaku ka ku pfuxiwa ka yena, u tshembise vadyondzisiwa vakwe moya lowo kwetsima ivi a ku ka vona: “Mi ta va timbhoni ta mina eYerusalema swin’we ni le tikweni hinkwaro ra Yudiya ni le Samariya ni ku ya fika endhawini ya le kule swinene ya misava.” Ku sukela hi Pentekosta ya 33 C.E. ku ya emahlweni, Yesu u kongomise Vakreste lava lava totiweke, leswaku va chumayela mahungu lamanene “eka ntumbuluko hinkwawo lowu nga ehansi ka tilo.” (Mintirho 1:6-8; Vakolosa 1:23) Entiyisweni, Yesu u faneriwa hi ku vitaniwa mbhoni yo tshembeka ni ya ntiyiso. Vakreste lava totiweke va le Lawodikiya a va ta vuyeriwa loko va yingisa marito yakwe.

6. (a) Yesu u xi hlamusela njhani xiyimo xa moya xa vandlha ra le Lawodikiya? (b) Hi xihi xikombiso lexinene xa Yesu lexi Vakreste va le Lawodikiya va tsandzekeke ku xi landzela?

⁶ Xana i rungula rihi leri Yesu a ri khomeleke Valawodikiya? A nga na xo va bumabumela ha xona. Handle ko tilumaluma u ri: “Ndzi tiva swiendlo swa wena, leswaku a wu titimeli naswona a wu hisi. Ndzi navela onge u ngo titimela kumbe u hisa. Leswi u kufumelaka kambe u nga hisiki naswona u nga titimeliki, ndzi ta ku hlanta enon’wini wa mina.” (Nhlavutelo 3:15, 16) Xana a wu ta angurisa ku yini eka rungula ro tano leri humaka eka Hosi Yesu Kreste? Xana a wu nga ta pfuka u tikambela? Kunene, Valawodikiya volavo a va fanele va va ni matimba, hikuva a va khomiwe hi vulolo bya moya, kumbexana a va tekela swilo swo tala ehansi. (Ringanisa na 2 Vakorinto 6:1.) Yesu, loyi vona tanihi Vakreste a va fanele va n’wi tekelerile, minkarhi hinkwayo u hisekela Yehovha hi mbilu hinkwayo ni ntirho wa Yena. (Yohane 2:17) Ku tlula kwalaho, lava titsongahataka va n’wi kume a ri loyi a lulameke ni ku olova minkarhi hinkwayo naswona a ri la phyuphyisaka ku fana ni mati yo titimela loko dyambu ri ri karhi ri vavula. (Matewu 11:28, 29) Kambe Vakreste va le Lawodikiya a va nga hisi naswona a va nga titimeli. Tanihi mati lama khulukelaka emutini wa vona, a vo kufumela kunene. A va faneriwa hi ku cukumetiwa hilaha ku heleleke hi Yesu, ‘ku hlantiwa enon’weni wa yena’! Onge minkarhi hinkwayo hi nga tikarhata hi chivirika, hilaha Yesu a endleke hakona, hi phyuphyisa van’wana hi tlhelo ra moya.—Matewu 9:35-38.

‘U Ri: “Ndzi Mufuwi”’

7. (a) Yesu u xi hlamusele njhani xivangelo xa xiphiqo xa Vakreste va le Lawodikiya? (b) Ha yini Yesu a vula leswaku Vakreste va le Lawodikiya va ‘fe mahlo naswona va swerile’?

⁷ Kahle-kahle i yini lexi vangelaka xiphiqo xa Valawodikiya? Hi kuma xivangelo xa kona emaritweni ya Yesu lama nge: “Leswi u nge: ‘Ndzi fuwile, ndzi kume rifuwo naswona a ndza ha lavi nchumu nikatsongo,’ kasi a wu tivi leswaku u dyisa mbitsi ni ku twisa vusiwana ni leswaku u xisiwana, u fe mahlo naswona u swerile.” (Nhlavutelo 3:17; ringanisa na Luka 12:16-21.) Leswi a va tshama emutini lowu fuweke, a va titshemba hikwalaho ka rifuwo ra vona. Kumbexana, ndlela leyi a va hanya ha yona a yi kuceteriwa hi xitediyamu, swivandla swa mintlangu, lerova a va ri “lava rhandzaka mintsako ku ri ni ku rhandza Xikwembu.”a (2 Timotiya 3:4) Kambe Valawodikiya lava fuweke hi tlhelo ra nyama a va ri swisiwana hi tlhelo ra moya. A va nga ‘tihlayiselanga xuma etilweni.’ (Matewu 6:19-21) A va nga hlayisanga tihlo ra vona ri ri leri olovaka, va rhangisa Mfumo wa Xikwembu evuton’wini bya vona. Hakunene a va ri emunyameni, a va fe mahlo, a va nga ri na langutelo ra moya. (Matewu 6:22, 23, 33) Ku tlula kwalaho, hambileswi a va ri ni swiambalo leswinene leswi va nga ha vaka va swi xave hi rifuwo ra vona leri vonakaka, ematihlweni ya Yesu a va swerile. A va nga ri na swona swiambalo swa moya leswi nga va kombisaka va ri Vakreste.—Ringanisa na Nhlavutelo 16:15.

8. (a) Xana xiyimo xo fana ni lexiya xa le Lawodikiya xa ha ri kona ninamuntlha hi ndlela yihi? (b) Xana Vakreste van’wana va tixisa hi ndlela yihi emisaveni leyi ya makwanga?

⁸ Lexi i xiyimo lexi tsemaka nhlana swonghasi! Kambe xana a hi tali ku vona xiyimo lexi fanaka namuntlha? Xivangelo-nkulu xa kona i yini? I langutelo ro titshemba leri vangiwaka hi ku titshega hi rifuwo ni swilo leswi endliweke hi vanhu. Ku fana ni Majagana, van’wana va vanhu va Yehovha va tikanganyisile, va anakanya leswaku va nga tsakisa Xikwembu hi ku va kona eminhlanganweni hi minkarhi yo karhi ntsena. Va ringeta ku hanya hi ku va “vaendli va rito” hi nomu ntsena. (Yakobo 1:22) Ku nga khathariseki switsundzuxo leswi phindha-phindhiwaka swo huma eka ntlawa wa Yohane, va veka timbilu ta vona eka swiambalo swa fexeni, mimovha ni tindlu, ni ku hanyela vuhungasi ni ku titsakisa. (1 Timotiya 6:9, 10; 1 Yohane 2:15-17) Hinkwaswo leswi swi hetelela swi bvinye matimba ya ku anakanya ya moya. (Vaheveru 5:11, 12) Ematshan’wini yo va lava kufumelaka, va fanele ku pfuxeta “ndzilo wa moya” va “chumayela rito” hi ku gingiriteka loku phyuphyisaka.—1 Vatesalonika 5:19; 2 Timotiya 4:2, 5.

9. (a) Hi wahi marito ya Yesu lama faneleke ma hlakahla Vakreste lava kufumelaka, naswona ha yini? (b) Xana vandlha ri nga yi pfuna njhani “nyimpfu” leyi lahlekaka?

⁹ Xana Yesu u va languta njhani Vakreste lava kufumelaka? Marito yakwe lama kongomeke ma fanele ma va hlakahla, u te: “A wu tivi leswaku u dyisa mbitsi ni ku twisa vusiwana ni leswaku u xisiwana, u fe mahlo naswona u swerile.” Mapfalo ya vona ma tlanyatiwe lerova a va ha swi koti ni ku vona xiyimo xa vona lexi tsemaka nhlana. (Ringanisa na Swivuriso 16:2; 21:2.) Xiyimo lexi xo biha evandlheni xi nga ka xi nga bakanyeriwi etlhelo hi ku olova. Hi ku veka xikombiso lexinene xa ku hiseka ni hi ku risa ntlhambi hi rirhandzu, vakulu ni van’wana lava averiweke hi vona, va nga ha swi kota ku pfuna “tinyimpfu” leti lahlekeke leswaku ti tlhela ti tiphina hi ntsako lowu a ti tiphina ha wona entirhweni lowu endliwaka hi mbilu hinkwayo.—Luka 15:3-7.

Ndzayo eMhakeni Ya Ku “Fuwa”

10. I yini “nsuku” lowu Yesu a byeleke Vakreste va le Lawodikiya leswaku va wu xava eka yena?

¹⁰ Xana wu kona murhi wo tshungula xiyimo lexi hlomulaka mbilu xa le Lawodikiya? Ina, loko Vakreste volavo vo landzela ndzayo ya Yesu leyi nge: “Ndzi ku tsundzuxa ku xava nsuku lowu tengisiweke hi ndzilo eka mina, leswaku u ta fuwa.” (Nhlavutelo 3:18a) “Nsuku” wa ntiyiso wa Vukreste lowu tengisiweke hi ndzilo ni lowu wu susiweke thyaka hinkwaro, wu ta va endla lava ‘fuweke eka Xikwembu.’ (Luka 12:21) Hi kwihi laha va nga ta wu xava kona nsuku wolowo? Ku nga ri eka vahlayisi va mali va le mutini wolowo kambe eka Yesu! Muapostola Pawulo u hlamusele leswi nsuku wolowo wu nga swona loko a byela Timotiya leswaku a lerisa Vakreste lava fuweke leswaku “va endla leswinene, va fuwa hi mintirho leyinene, va hanana, va tiyimisela ku avelana ni van’wana, va tivekela hi ku hlayiseka masungulo lamanene ya nkarhi lowu taka.” Loko va tikarhata hi ndlela leyi, hi kona a va ta kota ku ‘kuma vutomi bya xiviri.’ (1 Timotiya 6:17-19) Valawodikiya lava fuweke hi tlhelo ra nyama a va fanele va yingise xitsundzuxo xa Pawulo ivi va fuwa hi tlhelo ra moya.—Nakambe vona Swivuriso 3:13-18.

11. Hi swihi swikombiso swa manguva lawa swa lava xavaka “nsuku lowu tengisiweke hi ndzilo”?

¹¹ Xana swi kona swikombiso swa manguva lawa swa lava va xavaka “nsuku lowu tengisiweke hi ndzilo”? Ina, swi kona! Niloko siku ra Hosi ri ri karhi ri tshinela, ntlawa lowutsongo wa swichudeni swa Bibele a wu xalamukele tidyondzo ta mavunwa to tala ta Babilona ta Vujagana, to tanihi Vunharhu-un’we, moya-xiviri lowu nga fiki, ku xaniseka endzilweni wa tihele, nkhuvulo wa tincece ni vugandzeri bya swifaniso (ku katsa ni xihambano ni ku gandzela Mariya). Loko Vakreste lava va ri karhi va lwela ntiyiso wa Bibele, va huwelele leswaku Mfumo wa Yehovha hi wona ntshembo wa vanhu ni leswaku gandzelo ra nkutsulo ra Yesu hi rona xisekelo xa ku pona. Malembe lama nga vaka 40 loko nkarhi wolowo wu nga si fika, va vule leswaku 1914 i lembe leri funghiweke evuprofeteni bya Bibele ra ku hela ka minkarhi ya Vamatiko, swin’we ni swiendlakalo swo chavisa leswi nga ta va kona laha misaveni.—Nhlavutelo 1:10.

12. I mani loyi a a rhangele Vakreste lava xalamukeke, naswona u xi veke njhani xikombiso lexi xiyekaka eku hlengeleteni ka xuma etilweni?

¹² Loyi a a rhangele Vakreste lava va xalamukeke a ku ri Charles Taze Russell, loyi eku sunguleni ka va-1870, a vumbeke ntlawa wo dyondza Bibele eAllegheny (sweswi ku nga xiphemu xa Pittsburgh), Pennsylvania, le U.S.A. Loko a sungula ku lava ntiyiso, Russell a a tirha swin’we ni tata wakwe naswona a a ri kusuhi ni ku va n’wankumi loyi a nga ni timiliyoni ta timali. Kambe u xavise hinkwaswo swa mabindzu yakwe ivi a tirhisa rifuwo rakwe hinkwaro ku pfuneta eku hakeleni ka ntirho wo twarisa Mfumo wa Xikwembu emisaveni hinkwayo. Hi 1884 Russell u ve muungameri wo sungula wa vandla leri sweswi ri tiviwaka tanihi Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. U fele exitimeleni hi 1916, ekusuhi ni le Pampa le Texas, a ri endleleni yo ya eNew York, a karharisiwe hi riendzo rakwe ro hetelela ro ya chumayela evupela-dyambu bya United States. U veke xikombiso lexi xiyekaka xo hlengeleta xuma xa moya etilweni, ku nga xikombiso lexi namuntlha xi landzeleriwaka hi madzana ya magidi ya maphayona lama tinyiketeleke.—Vaheveru 13:7; Luka 12:33, 34; ringanisa na 1 Vakorinto 9:16; 11:1.

Ku Tota Mafurha Ya Mahlo Ya Moya

13. (a) Xana murhi wa moya wo tota mahlo a wu ta xi antswisa njhani xiyimo xa Valawodikiya? (b) I tinguvu ta muxaka muni leti Yesu a ti bumabumelaka, naswona ha yini?

¹³ Nakambe Yesu u khutaze Valawodikiya volavo hi matimba a ku: “Xava . . . tinguvu to basa ta le handle leswaku u ti ambala, leswaku tingana ta ku swela ka wena ti nga voniwi, ni murhi wo tota mahlo ya wena leswaku u ta vona.” (Nhlavutelo 3:18b) A va fanele va lava vutshunguri bya vubofu bya vona bya moya hi ku xava murhi wo tota mahlo, ku nga ri lowu kumekaka eka vahanyisi va le mutini wa ka vona kambe lowu kumekaka eka Yesu ntsena. Leswi a swi ta va pfuna ku twisisa timhaka ta swa moya, swi va pfuna ku famba hi “ndlela ya lavo lulama” naswona mahlo ya vona lama hanyanyeke a ma ta languta eku endleni ka ku rhandza ka Xikwembu. (Swivuriso 4:18, 25-27) Xisweswo, a va ta funengela “tinguvu to basa ta le handle” leti kombisaka leswaku va ni mfungho lowu nga lunghelo, wo va valandzeri va Yesu Kreste, ku nga ri tinguvu leti durhaka ta voya bya ntima leti endliweke kwale Lawodikiya.—Ringanisa na 1 Timotiya 2:9, 10; 1 Petro 3:3-5.

14. (a) Hi wihi murhi wa moya wo tota mahlo lowu veke kona ku sukela hi 1879? (b) Hi xihi xihlovo lexi heleleke xa nseketelo wa swa timali xa Timbhoni ta Yehovha? (c) Eka matirhiselo ya minyikelo, xana Timbhoni ta Yehovha ti hambana njhani ni vukhongeri byin’wana?

¹⁴ Xana murhi wa moya wo tota mahlo wa kumeka manguva lawa? Kunene wa kumeka! Hi 1879 Pastor Russell, hilaha a a vitaniwa hakona hikwalaho ka leswi a a rhandzeka, u sungule ku lwela ntiyiso hi ku humesa magazini lowu tivekaka emisaveni hinkwayo namuntlha wa Xihondzo xo Rindza Xi Huwelela Mfumo Wa Yehovha. Enkandziyisweni wa xona wa vumbirhi, u te: “Ha pfumela leswaku museketeri wa [magazini lowu] i YEHOVHA, naswona leswi swi nga tano wu nga ka wu nga kombeli kumbe ku rilela vanhu leswaku va wu seketela. Loko Loyi a nge: ‘Silivhere ni nsuku hinkwawo lowu nga etintshaveni i swa mina,’ a nga ha swi koti ku nyikela mali leyi lavekaka, hi ta swi tiva leswaku i nkarhi wo yimisa ku kandziyisiwa ka magazini lowu.” Vachumayeri van’wana va le ka thelevhixini va tihlengeletele mali yo tala ni ku hanya emafurheni (naswona minkarhi yin’wana va hanya hi manyala). (Nhlavutelo 18:3) Hilaha ku hambaneke, Swichudeni swa Bibele, leswi namuntlha swi tiviwaka tanihi Timbhoni ta Yehovha, swi tirhise minyikelo hinkwayo leyi nga komberiwangiki kambe yi nga lo nyikeriwa leswaku swi hlela ni ku wu yisa emahlweni ntirho wa misava hinkwayo wo chumayela hi Mfumo wa Yehovha lowu taka. Ku ta fikela namuntlha, lava ntlawa wa Yohane va kongomisa ku humesiwa ka Xihondzo xo Rindza ni Xalamuka!, timagazini leti hi 2006 ku humesiweke to tlula 59 wa timiliyoni. Xihondzo xo Rindza xi kumeka hi tindzimi ta kwalomu ka 150. I magazini lowu nga enawini wa vandlha ra Vakreste lava tlulaka timiliyoni ta tsevu, lava tirhiseke murhi wolowo wa moya wo tota mahlo leswaku va pfula mahlo ya vona leswaku va vona vukhongeri bya mavunwa ni xilaveko xo chumayela mahungu lamanene ematikweni hinkwawo hi xihatla.—Marka 13:10.

Ku Vuyeriwa Hi Ku Tshinyiwa Ni Hi Ku Layiwa

15. Hikwalaho ka yini Yesu a nyikele ndzayo ya matimba eka Vakreste va le Lawodikiya, naswona vandlha a ri fanele ku yi languta njhani?

¹⁵ A hi tlheleleni eka Valawodikiya. Xana a va ta angurisa ku yini eka ndzayo leyi hisaka ya Yesu? Xana a va fanele va hela matimba ni ku vona onge Yesu a nga ha swi lavi leswaku va va valandzeri vakwe? Doo, a swi tano nikatsongo. Rungula ri ya emahlweni ri ku: “Hinkwavo lava ndzi nga ni xinakulobye eka vona ndza va tshinya ni ku va laya. Hikokwalaho hiseka, u hundzuka.” (Nhlavutelo 3:19) Tanihi leswi ndzayo leyi humaka eka Yehovha yi kombisaka leswaku wa hi rhandza, ni ndzayo leyi humaka eka Yesu yi kombisa leswaku wa hi rhandza. (Vaheveru 12:4-7) Vandlha ra le Lawodikiya a ri fanele ri amukele nkhathalelo wakwe wa rirhandzu kutani ri tirhisa ndzayo ya yena. A ri fanele ri hundzuka, ri xiya leswaku ku kufumela ka rona ku ri endla leswaku ri dyoha. (Vaheveru 3:12, 13; Yakobo 4:17) Vakulu va rona a va fanele va fularhela tindlela to rhandza rifuwo ivi va yi “kondletela ku fana ni ndzilo” nyiko leyi Xikwembu xi va nyikeke yona. Leswi murhi wa moya wo tota mahlo wu nga le ku tirheni, hinkwerhu evandlheni a hi kumeni ku phyuphya loku fanaka ni loku hi ku kumaka eka mati lama titimelaka ya le xihlobyeni.—2 Timotiya 1:6; Swivuriso 3:5-8; Luka 21:34.

16. (a) Xana rirhandzu ra Yesu ri kombisiwa hi ndlela yihi namuntlha? (b) Loko hi nyikiwa ndzayo ya matimba, hi fanele hi angurisa ku yini?

¹⁶ Ku vuriwa yini hi hina namuntlha? Yesu u ya emahlweni a ‘rhandza vanhu vakwe lava nga emisaveni.’ Leswi u ta swi endla “masiku hinkwawo ku fikela emakumu ka mafambiselo ya swilo.” (Yohane 13:1; Matewu 28:20) Rirhandzu rakwe ri kombisiwa hi lava ntlawa wa Yohane wa manguva lawa ni hi tinyeleti kumbe vakulu evandlheni. (Nhlavutelo 1:20) Eminkarhini leyi ya miringo leyikulu, vakulu va swi tsakela ngopfu ku hi pfuna hinkwerhu ka hina, lavakulu ni lavatsongo, leswaku hi tshama endzeni ka tshanga ra Xikwembu, hi lwisana ni moya wo tilawula, makwanga ya rifuwo ni mahanyelo lama thyakeke ya misava. Loko minkarhi yin’wana hi nyikiwa ndzayo ya matimba, a hi tsundzukeni leswaku “ku tshinya ka ndzayo i ndlela ya vutomi.” (Swivuriso 6:23) Hinkwerhu a hi hetisekanga naswona hi fanele hi tikarhatela ku hundzuka hilaha swi lavekaka hakona leswaku hi ta lulamisiwa ni ku tshama erirhandzwini ra Xikwembu.—2 Vakorinto 13:11.

17. Rifuwo ri nga va ni khombo eka vumoya bya hina hi ndlela yihi?

¹⁷ A hi fanelanga hi pfumelela ku rhandza rifuwo kumbe ku pfumala rifuwo swi hi endla hi kufumela kunene emoyeni. Rifuwo ri nga hi pfuna leswaku hi pfulekeriwa hi tindlela letintshwa to tirhela Xikwembu, kambe ri nga tlhela ri va ni khombo. (Matewu 19:24) Munhu la yimeke kahle hi tlhelo ra timali a nga ha vona onge a swi bohi leswaku a hiseka ku fana ni van’wana entirhweni wo chumayela, ntsendze loko a nyikela minyikelo yo tala nkarhi na nkarhi. Kumbe a nga ha vona onge ku va la fuweke swi n’wi endla a faneleka ku nyikiwa ni malunghelo lama nga n’wi faneliki. Tlhandlakambirhi, munhu la fuweke a nga ha kota ku titsakisa ni ku tihungasa hi ku olova ku tlula vanhu van’wana. Kambe vuhungasi byebyo byi dya nkarhi naswona byi nga ha hambukisa la nga xalamukangiki entirhweni wa Vukreste, xisweswo la nga riki na vutlhari byi n’wi horisa emoyeni. Onge hi nga papalata mintlhamu yoleyo hinkwayo naswona hi tshama hi ri karhi hi “tirha hi matimba naswona hi tikarhata” hi mbilu hinkwayo, hi ri karhi hi langutele vutomi lebyi nga heriki.—1 Timotiya 4:8-10; 6:9-12.

‘Ku Dya Xilalelo’

18. Hi rihi lunghelo leri Yesu a ri vekeleke Vakreste va le Lawodikiya?

¹⁸ Yesu u ya emahlweni a ku: “Waswivo, ndzi yime enyangweni naswona ndza gongondza. Loko mani na mani a twa rito ra mina kutani a pfula nyangwa, ndzi ta nghena endlwini ya yena ndzi dya na yena xilalelo, na yena a dya na mina.” (Nhlavutelo 3:20) Loko Vakreste va le Lawodikiya a vo amukela Yesu evandlheni ra vona, a a ta va pfuna ku hlula ku kufumela ka vona!—Matewu 18:20.

19. Yesu a a vula yini loko a tshembisa ku dya xilalelo swin’we ni vandlha ra le Lawodikiya?

¹⁹ Handle ko tilumaluma, loko Yesu a boxa mhaka yo dya xilalelo, Valawodikiya va tsundzuke minkarhi leyi a dyeke swakudya ni vadyondzisiwa va yena. (Yohane 12:1-8) Minkarhi hinkwayo swiendlakalo swo tano swi tise mikateko ya moya eka lava a va ri kona. Hilaha ku fanaka, a ku ri ni swiendlakalo leswi xiyekaka endzhaku ka ku pfuxiwa ka Yesu laha a dyeke swakudya swin’we ni vadyondzisiwa va yena, naswona swiendlakalo leswi swi va tiyise ngopfu. (Luka 24:28-32; Yohane 21:9-19) Hikwalaho, xitshembiso xakwe xo ta evandlheni ra Lawodikiya a ta lalela na vona i xitshembiso xo va tisela mpfuno lowu fuweke wa moya loko ntsena va ta n’wi amukela.

20. (a) Eku sunguleni ka siku ra Hosi, ku titimela ka Vujagana ku ve ni vuyelo byihi? (b) Ku avanyisa ka Yesu ku byi khumbe njhani Vujagana?

²⁰ Xikhutazo xa Yesu xa rirhandzu eka Valawodikiya i xa nkoka swinene eka Vakreste lava totiweke lava ha riki kona namuntlha. Van’wana va vona va tsundzuka leswaku loko siku ra Hosi ri sungula, lava vukhongeri bya Vujagana a va titimela hi ndlela leyi nyenyetsaka. Ematshan’wini yo amukela Hosi ya hina loko yi vuya hi 1914, vafundhisi va byona va hlanganyele eku dlayeni vanhu eka Nyimpi yo Sungula ya Misava, leyi eka yona 24 wa matiko eka ya 28 lama lwaka a ma tivula ya Vukreste. Nandzu wa vona wa ngati i wukulu swinene! Eka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava, leyi na yona yi lwiweke ngopfu ematikweni ya Vujagana, swidyoho swa vukhongeri bya mavunwa swi tlhele swi ‘tlhandlekelana ku ya fika ehenhla etilweni.’ (Nhlavutelo 18:5) Ku tlula kwalaho, vafundhisi va fularhele Mfumo lowu taka wa Yehovha hi ku seketela Ntwanano wa Matiko, Nhlangano wa Matiko ni mavandla ya vutiko ni ya ndzhundzuluko, lawa ku nga riki na rin’we ra wona leri nga kotaka ku tlhantlha swiphiqo swa vanhu. Yesu u va fularhele khale vafundhisi, a va avanyisa ni ku va cukumetela le kule, tanihi laha muphasi wa tinhlampfi a ti cukumetaka hakona tinhlampfi leti nga riki tinene leti phasiweke enkukutweni wakwe. Xiyimo lexi vavisaka xa tikereke ta Vujagana namuntlha xi tiyisekisa ku avanyisiwa koloko ka byona. Onge khombo ra byona lera ha taka ri nga tirha tanihi xitsundzuxo eka hina!—Matewu 13:47-50.

21. Ku sukela hi 1919 ku ya emahlweni, xana Vakreste evandlheni ra ntiyiso va angule njhani eka marito ya Yesu lama yaka eka Vakreste va le Lawodikiya?

²¹ Hambi ku ri evandlheni ra ntiyiso, ku ve ni vanhu lava kufumelaka lava fanaka ni xakunwa lexi nga hisiki kumbe ku titimela. Kambe Yesu wa ha ri rhandza swinene vandlha rakwe. Wa kumeka eka Vakreste lava n’wi amukelaka hi malwandla, naswona vo tala va n’wi amukerile, onge hiloko a ta lalela na vona. Hikwalaho ka sweswo, ku sukela hi 1919 ku ya emahlweni mahlo ya vona ma pfuriwile leswaku va twisisa nhlamuselo ya vuprofeta bya Bibele. Va tiphinile hi nkarhi wa ku voningeriwa lokukulu.—Pisalema 97:11; 2 Petro 1:19.

22. I xilalelo xihi xa nkarhi lowu taka lexi Yesu a a ehleketa ha xona, naswona i vamani lava nga ta hlanganyela eka xona?

²² Loko Yesu a vulavula ni Valawodikiya, swi nga ha endleka a a ehleketa hi xilalelo xin’wana. Eka ndzima yin’wana ya Nhlavutelo leyi ha ha ta bulaka ha yona, ha hlaya: “Va tsaka lava rhambiweke exilalelweni xa nkhuvo wa vukati bya Xinyimpfana.” Lowu i nkhuvo wa ku hlula loku hlamarisaka, lowu dzunisaka Yehovha endzhaku ka loko a avanyise vukhongeri bya mavunwa—nkhuvo lowu hlanganyeriwaka hi Kreste ni mutekiwa wakwe la heleleke wa lava 144 000 etilweni. (Nhlavutelo 19:1-9) Swirho leswi amukeleke ndzayo leyi swa vandlha rero ra khale ra Lawodikiya—ina, ni vamakwavo lava tshembekaka va Kreste Yesu namuntlha, lava ambaleke tinguvu to basa leti va kombisaka va ri Vakreste va ntiyiso lava totiweke—hinkwavo va ta dya ni Muteki wa vona exilalelweni xexo. (Matewu 22:2-13) Mawaku xikhutazo xa matimba swonghasi xa ku va lava tikarhataka ni ku hundzuka!

Lava Hlulaka Va Ta Tshama eXiluvelweni

23, 24. (a) Hi yihi hakelo yin’wana leyi Yesu a vulavulaka ha yona? (b) Yesu u tshame rini exiluvelweni xakwe xa Mesiya, naswona u sungule rini ku avanyisa lava tivulaka Vakreste? (c) I xitshembiso xihi lexi tsakisaka lexi Yesu a xi tshembiseke vadyondzisiwa va yena loko a simeka Xitsundzuxo xa rifu rakwe?

²³ Yesu u vulavula hi hakelo yin’wana, a ku: “Loyi a hlulaka ndzi ta n’wi pfumelela ku tshamisa na mina exiluvelweni xa mina, tanihi leswi na mina ndzi hluleke kutani ndzi tshamisa ni Tata wa mina exiluvelweni xa yena.” (Nhlavutelo 3:21) Eku hetisekeni ka marito ya Davhida lama nga eka Pisalema 110:1, 2, Yesu la nga tshama a tshembekile endzhaku ko hlula misava, u pfuxiwile hi 33 C.E. ivi a tlakusiwa a ya tshama ni Tata wakwe exiluvelweni xa Yena xa le tilweni. (Mintirho 2:32, 33) Hi lembe rin’wana ra nkoka, ku nga 1914, Yesu u fikile a ta tshama exiluvelweni xakwe xa Mesiya a ri Hosi ni Muavanyisi. Entiyisweni vuavanyisi byi sungule hi 1918 eka lava va tivulaka Vakreste. Vahluri lava totiweke lava feke emahlweni ka nkarhi wolowo a va ta pfuxiwa kutani va joyina Yesu eMfun’weni wa yena. (Petro 4:17) U va tshembise sweswo vadyondzisiwa vakwe loko a simeka Xitsundzuxo xa rifu rakwe, a ku: “Ndzi endla ntwanano swin’we na n’wina, hilaha Tata wa mina a endleke hakona ntwanano wa mfumo swin’we na mina, leswaku mi ta dya ni ku nwa etafuleni ra mina emfun’weni wa mina, kutani mi tshama eswiluvelweni leswaku mi avanyisa tinyimba ta 12 ta Israyele.”—Luka 22:28-30.

²⁴ Hakunene i xiavelo lexi tsakisaka swonghasi—ku tshama ni Hosi leyi fumaka hi nkarhi wa ku ‘tumbuluxa hi vuntshwa’ ni ku hlanganyela na yona eku kondleteleni ka misava ya vanhu lava yingisaka, leswaku va ya eku hetisekeni loku a ku ri aEdeni, exisekelweni xa gandzelo ra yona leri hetisekeke! (Matewu 19:28; 20:28) Hilaha Yohane a hi byelaka hakona, lava hlulaka, Yesu u va endla “mfumo wa vaprista eka Xikwembu tlhelo Tata wa yena,” leswaku va tshama eswiluvelweni va rhendzela xiluvelo lexi hlamarisaka xa Yehovha xa le tilweni. (Nhlavutelo 1:6; 4:4) Hinkwerhu ka hina—hambi hi vatotiwa kumbe hi lava nga ta vumba misava leyintshwa, lava nga ni ntshembo wa ku hlanganyela eku kondleteleni ka Paradeyisi—a hi tsundzukeni marito ya Yesu lama yaka eka Valawodikiya!—2 Petro 3:13; Mintirho 3:19-21.

25. (a) Tanihi le ka marungula laman’wana yo sungula, Yesu u ri gimeta njhani rungula rakwe leri yaka eLawodikiya? (b) Xana Mukreste ha un’we namuntlha u fanele a ma teka njhani marito ya Yesu lama yaka evandlheni ra le Lawodikiya?

²⁵ Tanihi le ka marungula laman’wana yo sungula, Yesu u gimeta hi marito ya xikhutazo a ku: “Loyi a nga ni ndleve a a yingise leswi moya wu swi byelaka mavandlha.” (Nhlavutelo 3:22) Hi le kusuhi swinene ni ku hela ka nkarhi lowu wa makumu. Ha swi vona leswaku Vujagana bya titimela loko swi ta emhakeni ya rirhandzu. Onge hina tanihi Vakreste va ntiyiso hi nga ri amukela hi mandla mambirhi rungula ra Yesu leri yaka evandlheni ra le Lawodikiya, ina, hi amukela marungula hinkwawo ya Hosi ya hina lama yaka eka mavandlha ya nkombo. Leswi hi nga swi endla hi ku hlanganyela hi ku hiseka eku hetisekeni ka vuprofeta lebyikulu bya Yesu bya siku ra hina lebyi nge: “Naswona mahungu lamanene lawa ya mfumo ma ta chumayeriwa emisaveni hinkwayo leyi akiweke leswaku byi va vumbhoni ematikweni hinkwawo; kutani hi kona makumu ma nga ta fika.”—Matewu 24:12-14.

26. Yesu u ta tlhela a vulavula rini na Yohane, kambe i yini leswi Yesu a nga ta hlanganyela eka swona?

²⁶ Ndzayo ya Yesu leyi yaka emavandlheni ya nkombo yi herile. A nge he tlheli a vulavula na Yohane ebukwini ya Nhlavutelo kukondza a ya vulavula na yena eka ndzima yo hetelela; kambe u ta hlanganyela eka swivono swo tala, hi xikombiso, eku tiseni ka vuavanyisi bya Yehovha. A hi hlanganyeleni ni lava ntlawa wa Yohane loko va kambisisa xivono xa vumbirhi lexi xiyekaka lexi paluxiweke hi Hosi Yesu Kreste.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Bokisi leri nga eka tluka 73]

Ku Rhandza Rifuwo Swi Lwisana Ni Vutlhari

Le ndzhaku hi 1956, mutsari wa maphepha-hungu u te: “Ku ringanyetiwa leswaku eka lembe-xidzana leri hundzeke munhu la tolovelekeke a a ri ni swilo swa 72 leswi a a navela ku va na swona, leswi eka swona swa 16 a swi tekiwa swi ri swa nkoka. Namuntlha, ku ringanyetiwa leswaku munhu la tolovelekeke u ni swilo swa 474 leswi a navelaka ku va na swona, leswi eka swona swa 94 swi tekiwaka swi ri swa nkoka. Eka lembe-xidzana leri hundzeke, ku ni swilo swa 200 leswi vaxavisi a va khutaza munhu la tolovelekeke leswaku a swi xava—kambe namuntlha ku ni swilo swa 32 000 leswi munhu a faneleke a tilaya leswaku a nga swi xavi. Swilo leswi nga swa nkoka eka munhu a swi talanga—kambe leswi a swi navelaka, a swi heli.” Namuntlha, vanhu va fumbiwa hi mianakanyo ya leswaku rifuwo i nchumu lowukulu evuton’wini. Xisweswo, vo tala va honisa xitsundzuxo xa vutlhari lexi nga eka Eklesiasta 7:12 lexi nge: “Vutlhari i xisirhelelo ku fana nileswi mali yi nga xisirhelelo; kambe mpfuno wa vutivi hileswaku vutlhari hi byoxe byi londzovota vini va byona va hanya.”

[Xifaniso lexi nga eka tluka 67]

Loko mati ma fika eLawodikiya a ma nga nweki hikwalaho ka leswi a ma kufumela. Vakreste va le Lawodikiya a vo kufumela kunene hi tlhelo ra moya kutani xiyimo xa vona a xi nga tsakisi