Ndzima 116
Ku Endla Vaapostola Va Lunghela Ku Famba Kakwe
SWAKUDYA swa xitsundzuxo swi herile, kambe Yesu ni vaapostola va yena va ha ri ekamareni ra le henhla. Hambi leswi Yesu a nga ta famba ku nga ri khale, wa ha ri na swilo swo tala swo swi vula. Wa va chavelela: “Timbilu ta n’wina ti nga karhateki; pfumelani ka Xikwembu.” Wa engetela: “Ni le ka mina mi pfumela.”
Yesu u ya emahlweni: “Tindhawu ti tele endlwini ya Tatana wa mina; kutani ndzi ya mi lunghisela kona . . . leswaku laha ndzi nga kona, mi va kona na n’wina. Kutani ndlela yo ya laha ndzi yaka kona ma yi tiva.” Vaapostola a va swi twisisi leswaku Yesu u vulavula hi ku famba a ya etilweni, kutani Tomasi wa vutisa: “Hosi, laha u yaka kona a hi ku tivi; ni ndlela ya kona hi nga yi tivisa ku yini xana?”
Yesu wa hlamula: “Hi mina ndlela, ni ntiyiso, ni vutomi.” Ina, i ku n’wi amukela ni ku landzela mahanyelo ya yena ntsena leswi nga endlaka munhu a nghena endlwini ya le tilweni ya Tatana, hikuva, hi laha Yesu a vulaka ha kona: “A ku na munhu loyi a taka eka Tatana, loko ku nga ri ha mina.”
Filipi wa kombela: “Hosi, hi kombe Tatana, kutani swi ta va swi hi ringene.” Filipi entiyisweni u lava leswaku Yesu a nyikela vukona lebyi vonekaka bya Xikwembu, byo tanihi lebyi nyikeriweke eminkarhini ya khale eswivonweni swa Muxe, Eliya na Esaya. Kambe, entiyisweni, vaapostola va ni nchumu wa nkoka ku tlula swivono swa muxaka wolowo, hi laha Yesu a xiyaka ha kona a ku: “I khale ndzi ri na n’wina, kasi ni sweswi a wu si ndzi tiva, Filipi? Loyi a ndzi voneke, ú vonile Tatana.”
Yesu u kombisa vumunhu bya Tata wa yena hi ku hetiseka lerova ku hanya na yena ni ku n’wi xiya, entiyisweni swi fana ni ku vona Tatana hi xiviri. Kambe, Tatana i nkulu eka N’wana, hi laha Yesu a vulaka ha kona: “Leswi ndzi mi byelaka swona a swi humi emiehleketweni ya mina.” Yesu hi mfanelo u vula leswaku tidyondzo ta yena hinkwato ti huma eka Tata wa yena wa le tilweni.
Vona ndlela leyi vaapostola va faneleke va khutazeke ha yona loko sweswi va twa Yesu a va byela a ku: “La pfumelaka ka mina, na yena ú ta endla mintirho leyi ndzi yi endlaka; ú ta endla ni leyi tlulaka yoleyi.” Yesu a nga vuli swona leswaku valandzeri va yena va ta endla mahlori lamakulu lama tlulaka lawa a ma endleke. Doo, kambe u vula leswaku va ta hambeta ni vutirheli hi nkarhi wo leha, endhawini leyikulu swinene, ni le ka vanhu vo tala.
Yesu a nge va tshiki vadyondzisiwa va yena endzhaku ka loko a fambile. Wa va tshembisa: “Xin’wana ni xin’wana lexi mi xi kombelaka hi vito ra mina, ndzi ta xi endla.” Loko a ya emahlweni u ri: “Ndzi ta kombela Tatana, kutani yena ú ta mi nyika Muchaveleri un’wana, loyi a nga ta va na n’wina hilaha ku nga heriki, a nga Moya wa ntiyiso.” Endzhaku, loko a tlhandlukele etilweni, Yesu u chululele vaapostola va yena moya lowo kwetsima, mupfuni loyi un’wana.
Ku famba ka Yesu ku kusuhi, hi laha a nge: “Endzhaku ka nkarhinyana, misava a yi nga ha ndzi voni.” Yesu u ta va xivumbiwa xa moya lexi ku nga riki na munhu la nga ta xi vona. Kambe Yesu nakambe u tshembisa vaapostola va yena vo tshembeka: “N’wina mi ta ndzi vona. Leswi ndzi hanyaka, na n’wina mi ta hanya.” Ina, Yesu a nge humeleli eka vona hi xivumbeko xa vumunhu ntsena endzhaku ko pfuxiwa ka yena, kambe hi nkarhi lowu faneleke u ta va pfuxela evuton’wini kun’we na yena etilweni tanihi swivumbiwa swa moya.
Sweswi Yesu u vula nawu wo olova: “Loyi a amukeleke milawu ya mina, kutani a yi hlayisa, hi yena loyi a ndzi rhandzaka, kutani loyi a ndzi rhandzaka, ú ta rhandziwa hi Tata wa mina; na mina ndzi ta n’wi rhandza, ndzi va ndzi tipfuletela eka yena.”
Eka leswi muapostola Yudasi, la vuriwaka Thediyasi, wa kavanyeta: “Hi leswo yini, Hosi, loko u ku, u ta tipfuletela eka hina, ku nga ri eka misava ke?”
Yesu wa hlamula: “Loko munhu a ndzi rhandza, ú ta hlayisa rito ra mina, kutani Tata wa mina ú ta n’wi rhandza . . . Loyi a nga rhandziki, a nga hlayisi marito ya mina.” Ku hambana ni valandzeri va yena lava yingisaka, misava yi honisa tidyondzo ta Kriste. Hikwalaho a nga tipaluxi eka vona.
Hi nkarhi wa vutirheli bya yena bya le misaveni, Yesu u dyondzise vaapostola va yena swilo swo tala. Xana va ta swi tsundzuka njhani hinkwaswo, ngopfu-ngopfu tanihi leswi, hambi ku ri eka nkarhi lowu, va hlulekaka ku khoma swo tala? Lexi tsakisaka, Yesu wa tshembisa: “Muyimeri, a nga Moya lowo Kwetsima lowu Tatana a nga ta wu rhuma hi vito ra mina, ú ta mi dyondzisa hinkwaswo leswi ndzi mi byeleke swona.”
Loko a va chavelela nakambe, Yesu u ri: “Ndzi mi siyela ku rhula, ndzi mi nyika ku rhula ka mina. . . . Timbilu ta n’wina ti nga karhateki.” Ina, Yesu wa famba, kambe wa hlamusela: “Loko onge mi ndzi rhandzile, ingi mi tsakile hi leswi ndzi yaka eka Tatana, hikuva Tatana i nkulukumba ku tlula mina.”
Nkarhi wa Yesu wo tshama na vona wu komile. U ri: “A ndzi nga ha vulavuri swo tala na n’wina, hikuva mufumi wa misava leyi wa ta; kambe a nga na matimba ehenhla ka mina.” Sathana Diyavulosi, loyi a koteke ku nghena eka Yudasi kutani a n’wi hlula, i mufumi wa misava. Kambe a ku na ku tsana ka vudyoho eka Yesu loku Sathana a nga ku tirhisaka ku n’wi hambukisa eku tirheleni ka Xikwembu.
Ku Tsakela Vuxaka Bya Xiviri
Endzhaku ka swakudya swa xitsundzuxo, Yesu a a ri karhi a khutaza vaapostola va yena hi ku vulavurisana na vona hi ku tiyimisela. Ku nga ha va ku ri endzhakunyana ka le xikarhi ka vusiku. Kutani Yesu a va khongotela hi matimba a ku: “Sukani mi yima, a hi fambeni hi suka la!” Hambi swi ri tano, va nga si suka, Yesu, a susumetiwa hi rirhandzu ra yena ha vona, a ya mahlweni ni ku va vulavurisa, a nyikela xifaniso lexi susumetaka.
Kutani wa sungula: “Hi mina nsinya wa xiviri wa vhinya; murimi i Tatana wa mina.” Murimi Lonkulu, Yehova Xikwembu, u byale vhinya leyi yo fanekisela loko a tota Yesu hi moya wo kwetsima hi nkarhi wa ku khuvuriwa ka yena hi xixikana xa 29 C.E. Kambe Yesu u ya emahlweni a kombisa leswaku vhinya yi fanekisela swo tala ku tlula yena ntsena, wa xiya: “Rhavi rin’wana ni rin’wana leri nge ka mina, leri nga vekiki mihandzu, wa ri susa; kambe rin’wana ni rin’wana leri vekaka, wa ri khutulela ri saseka, leswaku ri ta veka ku tlula ni khale. . . . Tanihi leswi rhavi ri nga kotiki ku veka hi roxe loko ri nga namarheli nsinya, na n’wina mi nge swi koti loko mi nga ndzi namarheli. Hi mina nsinya wa vhinya; n’wina mi marhavi.”
Endzhaku ka masiku ya 51, hi Pentekosta, vaapostola ni van’wana va ve marhavi ya vhinya loko moya wo kwetsima wu chululeriwa eka vona. Eku heteleleni, vanhu va 144 000 va va marhavi ya vhinya ya madiriva yo fanekisela. Kun’we ni nsinya wa vhinya, Yesu Kriste, lava va vumba vhinya yo fanekisela leyi vekaka mihandzu ya Mfumo wa Xikwembu.
Yesu u hlamusela ndlela yo veka mihandzu: “Loyi a tshamaka eka mina, kukota leswi na mina ndzi tshamaka eka yena, ú veka mihandzu yo tala; hikuva handle ka mina mi nga ka mi nga koti ku endla nchumu.” Hambi swi ri tano, loko munhu a tsandzeka ku veka mihandzu, Yesu u ri, “wa cukumetiwa ehandle tanihi rhavi leri omeke. Marhavi layo tano ma hlengeletiwa, kutani ma hoxiwa endzilweni matshwa.” Hi tlhelo rin’wana, Yesu wa tshembisa: “Loko mi tshama eka mina, ni loko marito ya mina ma tshama eka n’wina, kombelani xin’wana ni xin’wana lexi mi xi rhandzaka, kutani mi ta endleriwa xona.”
Loko a ya emahlweni, Yesu u byela vaapostola va yena a ku: “Tata wa mina ú dzunisiwa hi loko mi veka mihandzu leyo tala, ku kombisa leswaku mi vadyondzisiwa va mina va xiviri.” Mihandzu leyi Xikwembu xi yi lavaka emarhavini i ku kombisa ka vona timfanelo to fana ni ta Kriste, ngopfu-ngopfu rirhandzu. Ku tlula kwalaho, tanihi leswi Kriste a a ri mutwarisi wa Mfumo wa Xikwembu, mihandzu leyi lavekaka nakambe yi katsa migingiriko ya vona yo endla vadyondzisiwa hi laha a endleke ha kona.
Sweswi Yesu wa khongotela: “Tshamani erirhandzwini ra mina.” Kambe, vaapostola va yena a va ta swi endlisa ku yini sweswo? U ri: “Loko mi hlayisa milawu ya mina, mi ta tshama erirhandzwini ra mina.” Loko a ya emahlweni, Yesu wa hlamusela: “Nawu wa mina hi lowu: Hileswaku mi rhandzana, kukotisa leswi na mina ndzi mi rhandzeke. A ku na munhu la nga ni rirhandzu leri tlulaka ra loyi a nyiketaka vutomi bya yena hikwalaho ka vanakulobye.”
Eka tiawara ti nga ri tingani, Yesu u ta kombisa rirhandzu ra yena lerikulu swinene hi ku nyika vutomi bya yena ematshan’wini ya vaapostola vakwe, ku katsa ni van’wana lava nga ta kombisa ripfumelo eka yena. Xikombiso xa yena xi fanele xi susumetela valandzeri vakwe leswaku va va ni rirhandzu leri fanaka ra ku tinyiketela eka van’wana. Rirhandzu leri ri ta va hlawula, hi laha Yesu a kombiseke ha kona eku sunguleni: “Hinkwavo va ta tiva leswaku mi vadyondzisiwa va mina, loko mi rhandzana.”
Loko a tivisa vanghana va yena, Yesu u ri: “Mi vanakulorhi loko mi endla leswi ndzi mi lerisaka swona. A ndza ha mi vuri malandza, hikuva nandza a nga tivi lexi n’wini wa yena a xi endlaka; kambe ndzi mi vurile vanakulorhi, hikuva ndzi mi tivisile hinkwaswo leswi ndzi swi tweke eka Tatana wa mina.”
Mawaku vuxaka bya risima swonghasi ku va na byona—ku va vanghana lavakulu va Yesu! Kambe leswaku va ya mahlweni va tsakela vuxaka lebyi, valandzeri va yena va fanele va “veka mihandzu.” Loko va veka, Yesu u ri, “xin’wana ni xin’wana lexi mi nga ta xi kombela eka Tatana hi vito ra mina, ú ta mi nyika xona.” Entiyisweni, leyi i hakelo leyikulu yo veka mihandzu ya Mfumo! Endzhaku ko tlhela a khongotela vaapostola leswaku “[va] rhandzana,” Yesu u hlamusela leswaku misava yi ta va venga. Kambe, wa va chavelela: “Loko misava yi mi venga, tivani leswaku yi rhangile yi venga mina, yi nga si mi venga.” Nakambe Yesu u paluxa leswaku hikwalaho ka yini misava yi venga valandzeri va yena, a ku: “Kambe leswi mi nga riki va misava, ni leswi ndzi mi hlawuleke eka yona, misava ya mi venga.”
Loko a hambeta a hlamusela xivangelo xa rivengo ra misava, Yesu u ya emahlweni: “Va ta endla hinkwaswo leswi eka n’wina hinkwalaho ka mina, hikuva a va tivi [Yehova Xikwembu] Loyi a ndzi rhumeke.” Hikwalaho, mintirho ya mahlori ya Yesu, yi avanyisa lava va n’wi vengaka, hi laha a hlamuselaka ha kona: “Loko a ndzi nga endlanga, exikarhi ka vona, mintirho leyi yi nga si endliwaka hi munhu na un’we, a va nga ta va na nandzu, kambe va yi vonile mintirho ya mina, kutani va hi vengile, mina na Tata wa mina.” Xisweswo, hi laha Yesu a vulaka ha kona, matsalwa ma hetiseka: “Va ndzi vengile ntsena ehandle ka mhaka.”
Hi laha a endleke ha kona emahlweni, Yesu nakambe wa va chavelela hi ku va tshembisa ku va rhumela mupfuni, moya lowo kwetsima lowu nga matimba lamakulu lama tirhaka ya Xikwembu. “Ú ta humesa vumbhoni ehenhla ka mina; na n’wina mi timbhoni ta mina.”
Xitsundzuxo Xin’wana Xo Lela
Yesu ni vaapostola va lunghekela ku suka ekamareni ra le henhla. U ya emahlweni: “Ndzi mi byerile timhaka leti leswaku mi ta ka mi nga khunguvanyeki.” Kutani u nyikela xitsundzuxo xa nkoka: “[Vanhu] va ta mi hlongola emasinagogeni; naswona, ku ta ta nkarhi lowu un’wana ni un’wana loyi a mi dlayaka a nga ta anakanya leswaku u tirhela Xikwembu.”
Entiyisweni vaapostola va kavanyeteka swinene hi xitsundzuxo lexi. Hambi leswi Yesu emahlweninyana a va byeleke leswaku misava yi ta va venga, a nga vulanga leswaku va ta dlayiwa. Yesu wa hlamusela: “A ndzi mi byelanga swilo leswi eku sunguleni, hikuva a ndza ha ri na n’wina.” Hambi swi ri tano, vona ndlela leyi swi nga swinene ha yona ku va tivisa ka ha ri emahlweni hi mhaka leyi a nga si famba!
Yesu u ya emahlweni, “Kambe sweswi ndzi ya eka Loyi a ndzi rhumeke, kutani a ku na un’we wa n’wina loyi a ndzi vutisaka, a ku: ‘U ya kwihi xana?’” Emahlweninyana ni madyambu, va vutise lomu a yaka kona, kambe sweswi va hlamarisiwa hi leswi a ha ku va byelaka swona lerova va tsandzeka ku tlhela va vutisa hi leswi. Hi laha Yesu a vulaka ha kona: “Hi mhaka ya leswi ndzi mi byeleke swilo leswi, timbilu ta n’wina ti tele hi gome.” Vaapostola va khomiwa hi gome ku nga ri ntsena hi leswi va dyondzeke leswaku va ta xaniseka hi nxaniso wo chavisa ni ku dlayiwa kambe hi leswi Mudyondzisi wa vona a va siyaka.
Kutani Yesu wa hlamusela: “Swi ta va swinene eka n’wina loko ndzi famba. Hikuva loko ndzi nga fambi, Muyimeri a nga ka a nga ti eka n’wina; kambe loko ndzi famba, ndzi ta n’wi rhumela a ta eka n’wina.” Tanihi munhu, Yesu a nga va endhawini yin’we ntsena hi nkarhi wo karhi, kambe loko a ri etilweni, a nga ha rhumela mupfuni, moya lowo kwetsima wa Xikwembu eka valandzeri va yena kun’wana ni kun’wana lomu va nga ha vaka va ri kona emisaveni. Kutani ku famba ka Yesu ku ta va mpfuno.
Moya lowo kwetsima lowu Yesu a wu vulaka, “[wu] ta khorwisa misava hi ta ku dyoha, ni ku lulama, ni ku avanyisa.” Xidyoho xa misava, ku tsandzeka ka yona ku kombisa ripfumelo eka N’wana wa Xikwembu, xi ta paluxiwa. Nakambe, vumbhoni lebyi tshembisaka bya vululami bya Yesu byi ta kombisiwa hi ku tlhandlukela ka yena eka Tatana. Naswona ku tsandzeka ka Sathana ni misava ya yena leyo biha ku tshova vutshembeki bya Yesu i vumbhoni lebyi tshembisaka bya leswaku mufumi wa misava u avanyisiwe hi laha ku vavisaka.
“Ndza ha ri ni leswo tala leswi ndzi fanelaka ku mi byela swona,” Yesu u ya emahlweni, “kambe swi nga mi tikela sweswi.” Hikwalaho Yesu u tshembisa leswaku loko a chulula moya lowo kwetsima, lowu ku nga matimba lama tirhaka ya Xikwembu, u ta va kongomisa eku twisiseni ka swilo leswi hi ku pfumelelana ni vutlhari bya vona byo swi hlayisa.
Hi laha ku hlawulekeke, vaapostola va hluleka ku twisisa leswaku Yesu u ta fa kutani a humelela eka vona endzhaku ka loko a pfuxiwile. Kutani va vutisana: “Xana u vula yini, loko a ku ka hina: ‘Endzhaku ka nkarhinyana, a mi nga ndzi voni, kutani endzhaku ka nkarhinyana kambe, mi ta ndzi vona’ xana? Ni leswi a nge: ‘Hikuva ndzi ya eka Tatana’ ke?”
Yesu u xiya leswaku va lava ku n’wi vutisa, kutani wa hlamusela: “Ndzi tiyisile ndzi ri ka n’wina: Mi ta rila mi va mi kolola, kambe misava yona yi ta tsaka; mi ta twa ku vaviseka, kambe ku vaviseka ka n’wina ku ta hundzuka ku tsaka.” Endzhakunyana hi siku rero, ni ndzhenga, loko Yesu a dlayiwa, varhangeri va vukhongeri va misava va tsaka, kambe vadyondzisiwa va ni gome. Hambi swi ri tano, gome ra vona ri cinciwa ri va ntsako loko Yesu a pfuxiwa! Nakambe ntsako wa vona wa hambeta loko a va nyika matimba hi Pentekosta leswaku va va timbhoni hi ku va chululela moya lowo kwetsima wa Xikwembu!
Loko a fanisa xiyimo xa vaapostola ni xa wansati hi nkarhi wa switlhavi swa yena swa ku veleka, Yesu u ri: “Loko wansati a veleka, u twa ku vava lokukulu, hikuva nkarhi wa yena wu fikile.” Kambe Yesu u xiya leswi a nga ha tsundzukiki nhlomulo wa yena loko n’wana a velekiwile, kutani a khutaza vaapostola va yena a ku: “Swi tano na n’wina: Mi twa ku vaviseka sweswi, kambe ndzi ta tlhela ndzi mi vona [loko ndzi pfuxiwile] kutani timbilu ta n’wina ti ta tsaka, kutani a ku na munhu la nga mi tekelaka ku tsaka ka n’wina.”
Ku fikela enkarhini lowu, vaapostola a va kombelanga nchumu hi vito ra Yesu. Kambe sweswi u ri: “Xin’wana ni xin’wana lexi mi nga ta xi kombela eka Tatana hi vito ra mina, u ta mi nyika xona. . . . Hikuva Tatana hi xiviri xa yena wa mi rhandza. U mi rhandza hikuva mi ndzi rhandzile, mi va mi pfumela leswaku ndzi huma eka Xikwembu. Ndzi humile eka Tatana, kutani ndzi tile emisaveni; sweswi ndzi tlhela ndzi suka emisaveni, ndzi ya eka tatana.”
Marito ya Yesu i xikhutazo lexikulu eka vaapostola. Va ri: “Hikwalaho ka swona, ha pfumela leswaku u huma eka Xikwembu.” Yesu wa vutisa: “Sweswi ma pfumela xana? Vonani, nkarhi wa ta, ni sweswi wu fikile, lowu mi nga ta hangalaka ha wona, un’wana ni un’wana a tlhelela ekaya ka yena, mi ndzi siya ndzi ri ndzexe.” Hambi leswi swi vonakaka swi nga tshembisi, leswi swi humelela vusiku byi nga si hundza!
Yesu wa hetelela: “Ndzi mi byerile swilo leswi leswaku mi va ni ku rhula eka mina. La misaveni, mi ta va ni mahlomulo, kambe tiyani timbilu, ndzi hlurile misava.” Yesu u hlule misava hi ku hetisisa ku rhandza ka Xikwembu hi ku tshembeka, ku nga khathariseki hinkwaswo leswi Sathana ni misava ya yena va ringeteke ku swi endla ku tshova vutshembeki bya Yesu.
Xikhongelo Xo Hetelela eNdlwini Ya Le Henhla
Hi ku susumetiwa hi rirhandzu lerikulu ra vaapostola va yena, Yesu a a va lunghiselela ku famba ka yena loku nga ekusuhi. Sweswi, endzhaku ko va tsundzuxa ni ku va chavelela nkarhi wo leha, u tlakusela mahlo ya yena etilweni kutani a khongela eka Tata wa yena: “Dzunisa N’wana wa wena, leswaku N’wana a ku dzunisa. Hakunene, u n’wi nyikile vuhosi ehenhla ka vanhu hinkwavo, leswaku hinkwavo lava u n’wi nyikeke vona, yena a va nyika vutomi lebyi nga heriki.”
Mawaku mhaka yo nyanyula swonghasi leyi Yesu a yi tivisaka—vutomi lebyi nga heriki! Hi ku va a nyikiwe “vuhosi ehenhla ka vanhu hinkwavo,” Yesu a nga ha hundzisela mpfuno wa gandzelo ra yena ra nkutsulo eka vanhu hinkwavo lava faka. Kambe, u nyika “vutomi lebyi nga heriki” eka lava amukeriwaka hi Tatana ntsena. Ehenhla ka nhloko-mhaka leyi ya vutomi lebyi nga heriki, Yesu u ya emahlweni ni xikhongelo xa yena:
“Kambe vutomi lebyi nga heriki, hi leswaku va ku tiva, wena ntsena a nga Xikwembu xa ntiyiso, na Yesu Kriste loyi u n’wi rhumeke.” Ina, ku ponisiwa swi titshege hi ku amukela ka hina vutivi bya Xikwembu ni N’wana wa xona. Kambe swo tala swa laveka ku tlula vutivi bya nhloko ntsena.
Munhu u fanele a va tiva hi ku kongoma, a kurisa vuxaka lebyi twisisekaka na vona. Van’wana va fanele ku titwa hi ndlela leyi va titwaka ha yona hi timhaka to karhi naswona va vona swilo hi laha va swi vonaka ha kona. Eka sweswo hinkwaswo, munhu u fanele ku lwela ku tekelela timfanelo ta vona leti fanaka loko a tirhisana ni van’wana.
Nakambe Yesu wa khongela: “Ndzi ku dzunisile laha misaveni, hi ku heta ntirho lowu u ndzi nyikeke wona leswaku ndzi wu tirha.” Hikuva xisweswo a a hetisise xiavelo xa yena ku fika eka yinhla leyi, ni ku tiyiseka hi ku humelela ka yena ka nkarhi lowu taka, wa khongela: “Tatana, ndzi dzunise emahlweni ka wena hi ku dzuneka loku a ndzi ri na kona eka wena, misava yi nga si va kona.” Ina, sweswi u kombela ku vuyiseriwa eka ku dzuneka ka yena ka le tilweni loku a ri na kona hi ku pfuxiwa.
Loko a katsakanya ntirho wa yena lowukulu wa laha misaveni, Yesu u ri: “Ndzi ku tivisile eka vanhu lava u ndzi nyikeke vona va ri lava hlawuriweke emisaveni; a va ri va wena; u ndzi nyikile vona, kutani va hlayisile rito ra wena.” Yesu u tirhise vito ra Xikwembu, Yehova, evutirhelini bya yena naswona a kombisa mavitanelo lamanene ya rona, kambe u endle swo tala ku endlela leswaku vito ra Xikwembu ri paluxiwa eka vaapostola va yena. Nakambe u kurise vutivi ni ku tlangela ka vona eka Yehova, vumunhu bya yena, ni swikongomelo swa yena.
Loko a hlamusela Yehova tanihi Lonkulu eka yena Loyi a n’wi tirhelaka, Yesu hi ku titsongahata wa tsundzuxa: “Ndzi va nyikile marito lawa u ndzi nyikeke wona; va ma amukerile, kutani va dyondzile hakunene leswaku ndzi huma eka wena, kutani va pfumerile leswaku ndzi rhumiwile hi wena.”
Loko a endla ku hambana exikarhi ka valandzeri va yena ni vanhu hinkwavo, Yesu nakambe wa khongela: “Ndza va khongelela; a ndzi khongeleri misava, kambe ndzi khongelela lava u ndzi nyikeke vona . . . Loko ndza ha ri na vona, a ndzi va hlayisa . . . , ndzi va biyelerile, kutani a ku vanga na un’we wa vona la loveke, loko a nga ri munhu wa ku lova,” a nga Yudasi Iskariyota. Hi nkarhi lowu, Yudasi u luke makungu ya yena layo biha yo xenga Yesu. Xisweswo, Yudasi handle ko swi tiva u hetisise Matsalwa.
Yesu u ya emahlweni a khongela: “Misava yi va vengile, hikuva a hi va misava, tanihi leswi na mina ndzi nga riki wa misava. A ndzi kombeli leswaku u va susa emisaveni, kambe hi leswaku u va lwela eka Lowo biha.” Valandzeri va Yesu va le misaveni, vandla leri ra vanhu leri hleriweke leri fumiwaka hi Sathana, kambe va le misaveni naswona va ta hambeta va ri eka yona va hambanile na yona ni vubihi bya yona.
Yesu u ya emahlweni: “Va hlawulekise entiyisweni; rito ra wena i ntiyiso.” Laha Yesu u vula Matsalwa ya Xiheveru lama huhuteriweke, lawa eka wona a hambeteke a tshaha, “ntiyiso.” Kambe leswi a swi dyondziseke vadyondzisiwa ni leswi eku heteleleni va swi tsaleke ehansi ka ku huhuteriwa tanihi Matsalwa ya Vukriste ya Xigriki hi laha ku fanaka i “ntiyiso.” Ntiyiso lowu wu nga kwetsimisa munhu, wu cinca vutomi bya yena hi laha ku heleleke, ni ku n’wi endla a va munhu la hambaneke ni misava.
Yesu sweswi “[a nga] khongeleri vona ntsena, kambe [u] khongelela ni lava va nga ta pfumela eka [yena] ni rito ra vona.” Kutani Yesu u khongelela lava va nga ta va valandzeri va yena lava totiweke ni vadyondzisiwa van’wana va nkarhi lowu taka lava eku heteleleni va nga ta hlengeletiwa eka “ntlhambi wun’we.” Xana u va lerisa yini lava hinkwavo?
“Leswaku hinkwavo va va un’we, ku fana ni leswi wena Tatana u nga ka mina, na mina ndzi nga ka wena, . . . leswaku va va un’we ku fana na hina hi nga un’we.” Yesu ni Tata wa yena a va un’we hi laha ku kongomeke, kambe va pfumelelana eka swilo hinkwaswo. Yesu u khongelela leswaku valandzeri va yena va tsakela vun’we lebyi fanaka leswaku “misava yi ta tiva leswaku u ndzi rhumile, ni leswaku u va rhandzile ku fana ni leswi u ndzi rhandziseke xiswona.”
Ehenhleni ka lava va nga tava valandzeri va yena lava totiweke, Yesu sweswi u endla xikombelo eka Tata wa yena wa le tilweni. Xa yini? “Leswaku va va na mina laha ndzi nga kona; va ta hamba va hlalela ku kwetsima ka mina loku u ndzi nyikeke kona, hikuva u ndzi rhandzile misava yi nga si tumbuluka” hi leswaku, loko Adamu na Evha va veleka n’wana wa vona wo sungula. Emahlweni swinene ka sweswo, Xikwembu xi rhandze N’wana wa xona la nga swakwe, loyi a veke Yesu Kriste.
Loko a hetelela xikhongelo xa yena, Yesu nakambe wa kandziyisa: “Ndzi ku tivisile eka vona; ndza ha ta ku tivisa, leswaku rirhandzu leri u ndzi rhandzeke ha rona, ri va ka vona, na mina ndzi va ka vona.” Eka vaapostola, ku tiva vito ra Xikwembu kahle swi katse ku tiva rirhandzu ra Xikwembu hi roxe. Yohane 14:1–17:26; 13:27, 35, 36; 10:16; Luka 22:3, 4; Eksoda 24:10; 1 Tihosi 19:9-13; Esaya 6:1-5; Vagalatiya 6:16; Psalma 35:19; 69:4; Swivuriso 8:22, 30.
▪ Hi kwihi laha Yesu a yaka kona, naswona i nhlamulo yihi leyi Tomasi a yi kumaka mayelana na ndlela yo ya kona?
▪ Hi xikombelo xa yena, i yini lexi Filipi entiyisweni a a lava leswaku Yesu a xi endla?
▪ Ha yini loyi a voneke Yesu a tlhela a vona Tatana?
▪ Valandzeri va Yesu va ta endla ntirho lowukulu eka lowu a wu endleke hi ndlela yihi?
▪ Sathana a nga na matimba eka Yesu hi ndlela yihi?
▪ Xana Yehova u yi byale rini vhinya yo fanekisela naswona hi rini naswona njhani laha van’wana va vaka xiphemu xa vhinya?
▪ Emakumu, i marhavi mangani yo fanekisela lawa vhinya yi nga na wona ke?
▪ Hi yihi mihandzu leyi tsakeriwaka hi Xikwembu emarhavini?
▪ Xana hi nga va vanghana va Yesu hi ndlela yihi?
▪ Hikwalaho ka yini misava yi venga valandzeri va Yesu?
▪ I xitsundzuxo xihi xa Yesu lexi kavanyetaka vaapostola va yena?
▪ Ha yini vaapostola va tsandzeka ku vutisa Yesu mayelana ni laha a yaka kona?
▪ I yini lexi hi ku hlawuleka vaapostola va hlulekaka ku xi twisisa?
▪ Yesu u swi kombisa njhani leswaku xiyimo xa vaapostola xi ta cinca xi suka eka gome xi ya eka ntsako?
▪ I yini lexi Yesu a nge vaapostola va ta xi endla ku nga ri khale?
▪ Yesu u yi hlurisa ku yini misava?
▪ Xana Yesu a a “nyikiw[a] vuhosi ehenhla ka vanhu hinkwavo” hi ndlela yihi?
▪ Xana swi vula yini ku nghenisa vutivi hi Xikwembu ni N’wana wa xona?
▪ Yesu u paluxa vito ra Xikwembu hi tindlela tihi?
▪ “Ntiyiso” i yini, naswona wu n’wi “kwetsimisa” njhani Mukriste?
▪ Xana Xikwembu, N’wana wa xona, ni vagandzeri lavan’wana va ntiyiso hinkwavo va njhani?
▪ ‘Ku tumbuluxiwa ka misava’ ku ve rini?