NDZIMA 110
Siku Ro Hetelela Yesu A Ri Etempeleni
MATEWU 23:25–24:2 MARKA 12:41–13:2 LUKA 21:1-6
YESU A YA EMAHLWENI A SOLA VARHANGERI VA VUKHONGERI
TEMPELE YI TA HERISIWA
NONI LEYI NGA XISIWANA YI NYIKELA HI TISENTE TIMBIRHI
Loko Yesu a ri etempeleni ro hetelela, u ya emahlweni a paluxa vukanganyisi bya vatsari ni Vafarisi hi ku va vula vakanganyisi exikarhi ka vanhu. U tirhisa ririmi ro fanekisela, a ku: “Khombo eka n’wina vatsari ni Vafarisi, vakanganyisi ndzin’wina, hikuva mi basisa xinwelo ni ndyelo ehandle, kambe endzeni swi tele makwanga ni manyala. N’wina Vafarisi lava feke mahlo, rhangani hi ku basisa endzeni ka xinwelo ni ndyelo, leswaku swi ta basa ni le handle.” (Matewu 23:25, 26) Hambileswi Vafarisi va tshembekaka loko swi ta emhakeni ya ku languteka ni ku basa ka le handle hi ku ya hi mukhuva wa vona, va honisa munhu wa le ndzeni naswona va tsandzeka ku basisa mbilu yo fanekisela.
Vukanganyisi bya vona byi tlhela byi vonaka emhakeni yo rhandza ku aka ni ku khavisa masirha ya vaprofeta. Kambe hilaha Yesu a vulaka hakona, i “vana va lava dlayeke vaprofeta.” (Matewu 23:31) Leswi va swi kombise hi matshalatshala ya vona yo dlaya Yesu.—Yohane 5:18; 7:1, 25.
Yesu u ya emahlweni a kombisa leswi nga ta humelela eka varhangeri va vukhongeri loko va nga hundzuki, u ri: “N’wina tinyoka, vana va timhiri, xana mi ta swi balekela njhani ku avanyiseriwa Gehena?” (Matewu 23:33) Nambu wa Hinomi lowu nga ekusuhi wu tirhiseriwa ku hisa thyaka, leswi fanekiselaka ku loviseriwa makumu ka vatsari ni Vafarisi vo homboloka.
Vadyondzisiwa va Yesu va ta n’wi yimela tanihi “vaprofeta, tintlhari ni vadyondzisi.” Vanhu va ta va khoma njhani? Loko Yesu a vulavula ni varhangeri va vukhongeri, u ri: “Van’wana va [vadyondzisiwa va mina] mi ta va dlaya mi va belela etimhandzini, kasi van’wana mi ta va ba emasinagogeni ya n’wina mi va xanisa emitini yo hambanahambana, leswaku mi ta va ni nandzu wo halata ngati ya vanhu hinkwavo vo lulama emisaveni, ku sukela eka ngati ya Avele wo lulama ku ya eka ngati ya Zakariya . . . loyi mi n’wi dlayeke.” U va lemukisa a ku: “Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, xitukulwana lexi xi ta xupuriwa hikwalaho ka swilo leswi.” (Matewu 23:34-36) Sweswo swi endlekile hi 70 C.E. loko mavuthu ya Varhoma ma lovisa Yerusalema ma tlhela ma dlayetela Vayuda va magidi yo tala.
Loko Yesu a ehleketa hi xiyimo lexi xo chavisa, swi n’wi vangela gome. U ri: “Yerusalema, Yerusalema, mudlayi wa vaprofeta loyi a va khandlaka hi maribye lava rhumiweke eka yena, i ko tala ndzi lava ku hlengeleta vana va wena, ku fana ni mbhaha loko wu hlengeleta swiciwana ehansi ka timpapa ta wona! Kambe a wu swi lavangi. Maswivo! Yindlu ya n’wina yi le kusuhi ni ku lovisiwa.” (Matewu 23:37, 38) Lava va twaka marito lawa va tivutisa leswaku hi yihi “yindlu” ya kona. Xana swi nga endleka leswaku u vulavula hi tempele leyikulu leyi nga eYerusalema, leyi swi vonakaka onge Xikwembu xa yi sirhelela?
Yesu u engetela a ku: “Ndzi ri eka n’wina, a mi nge he ndzi voni ku sukela sweswi ku fikela loko mi ku, ‘U katekile loyi a taka hi vito ra Yehovha!’” (Matewu 23:39) U tshaha marito ya vuprofeta lama humaka eka Pisalema 118:26 lama nge: “U katekile loyi a taka hi vito ra Yehovha; ha mi katekisa hi ri endlwini ya Yehovha.” Swi le rivaleni leswaku loko tempele leyi ya xiviri yi herisiwile, a ku na munhu loyi a nga ta ta eka yona hi vito ra Xikwembu.
Sweswi Yesu u ya eka xiyenge xa tempele laha ku nga ni mabokisi ya munyikelo ya xivumbeko xa tirompita (trumpet). Vanhu va nga kota ku hoxa minyikelo eka swimbhovana leswi nga ehenhla ka wona. Yesu u vona Vayuda vo hambanahambana va ri karhi va nyikela, lava fuweke “va hoxa mali yo tala ya nsimbhi” tanihi tinyiko. Nakambe, u vona noni leyi nga xisiwana yi hoxa “tisente timbirhi.” (Marka 12:41, 42) A swi kanakanisi ku Yesu wa swi tiva leswaku Xikwembu xi tsakisiwa hi nyiko yakwe.
Yesu a vitana vadyondzisiwa vakwe, a ku: “Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, noni leyi, leyi nga xisiwana yi nyikele ku tlula hinkwavo lava hoxeke mali emabokisini.” Sweswo swi endlekisa ku yini? U hlamusela a ku: “Hikuva hinkwavo va nyikele hi leswi va swi pambuleke eka leswi va taleleke, kambe yona yi nyikele hinkwaswo leswi a yi ri na swona, leswi a yi ta tihanyisa ha swona.” (Marka 12:43, 44) Vona ndlela leyi a hambaneke hayona ni varhangeri va vukhongeri hi miehleketo ni hi swiendlo!
Loko siku ra Nisani 11 ri ri karhi ri ya emahlweni, Yesu u suka etempeleni ro hetelela. Un’wana wa vadyondzisiwa vakwe u ri: “Mudyondzisi, vona ku saseka ka maribye lawa ni miako ya tempele!” (Marka 13:1) Kahlekahle man’wana ya maribye lama nga emarhangwini ya tempele i makulu swinene, leswi endlaka leswaku yi vonaka yi tiyile ni ku tshama hilaha ku nga heriki. Kambe swi vonaka swi hlamarisa leswi Yesu a nge: “Xana wa yi vona miako leyi leyikulu? A ku nge sali ribye ehenhla ka ribye rin’wana ma ta hirimuxiwa hinkwawo.”—Marka 13:2.
Endzhaku ko vula swilo leswi, Yesu ni vaapostola vakwe va tsemakanya Nambu wa Kedroni kutani va tlhandlukela eka ndhawu yo karhi eNtshaveni ya Mitlhwari. Loko a ri kwalaho ku fika nkarhi lowu a nga ni vaapostola va mune ntsena ku nga Petro, Andriya, Yakobo na Yohane. Loko va ri endhawini yoleyo, va kota ku languta ehansi eka tempele leyi hlamarisaka.