Nkambisiso Wa Mahungu

Ku Vulavurisana Ka Makhatoliki Ni Vamarxist

Le Budapest, eHungary, hi October 1986, vafundhisi ni vafilosofi va 15 va Makhatoliki va hlangane ni tintlhari ta 15 ta Vamarxist. Nhlangano lowu wu lunghiseleriwe hi Vatican Secretariat for Unbelievers na Hungarian Academy of Science leswaku ku ta kaneriwa hi ku hundzuka ka mintikelo ya mahanyelo.

Exikarhi ka Makhatoliki lawa a ya ri kona a ku ri na Cardinal Poupard wa Furwa, mutshami wa xitulu wa Secretariat for Unbelievers, na Cardinal Koenig wa le Austria, loyi a nga ni vutshila evuxakeni bya Kereke ya Khatoliki ni matiko ya vukhomunisi. Vamarxist va katse varhangeri va Hungarian Institute of Philosophy na va Soviet Institute of Scientific Atheism.

Le Monde ya siku na siku ya Xifurwa yi vikile yi ku: “Tintlhari ta Vamarxist ta swi xiya leswaku ti kongomane ni ku nonon’hwa ka timhaka ta mahanyelo lamanene, ntikelo lowu ti wu pimaka hi nhlayo ya ku tisunga, ku tirhisiwa ka swidzidzirisi ni ku tirhisiwa ka xihoko. Hi ku ya hi vupfhumba bya Makhatoliki, eku lavisiseni ka vona ntlhantlho [Vamarxist] va tiseketela hi ntirhisano wa tikereke ta Vukriste. Etlhelweni ra Rhoma [Khatoliki], xikongomelo xa hi matlhelo mambirhi a xi ta yi kurisa ku antswa ndlela leyi munhu ni mahanyelo lamanene swi fanelaka vandla ra Vamarxist ha yona ni ku ‘kambisisa masungulo ya mahanyelo lamanene ya ku rhula loku tiyeke exikarhi ka Vakriste eka matiko [ya vukhomunisi] ya le Vuxeni ni Vamarxist.’”

Ntlhantlho wa ntiyiso eka swiphiqo swa mahanyelo swa namuntlha wu nga ka wu nga kumeki eka tinhlengeletano exikarhi ka mianakanyo leyi lwisanaka. Kambe ke, wu ta kumeka loko Mfumo wa Yehova emavokweni ya N’wana wakwe, Yesu, wu hundzula mafambiselo ya sweswi ya swilo, wu aka exivandleni xa wona misava leyintshwa ehansi ka Mfumo wolowo wa le tilweni.—Daniel 2:44; Nhlavutelo 21:4, 5.

Xana I Ntshunxeko Wa Ntiyiso?

Vufundhisi byo ntshunxa—ntlawa lowu amukelaka vukari tanihi ndlela yo “ntshunxa swisiwana ni lava tshikeleriweke,” ngopfu-ngopfu eka Misava ya Vunharhu, wu va lowu tolovelekeke ngopfu. Leyi a yi ri mhaka yo vulavurisana eka Nhlengeletano ya Vumbirhi ya Matiko Hinkwawo ya Ecumenical Association of Third World Theologians leyi khomeriweke eOaxtepec, Mexico, December 8-13, 1986. Hikwalaho ka yini vadyondzi lava va vukhongeri va tiyimisele swinene malunghana ni tipakani ta vona ta ku hundzuka ka ntirhisano ku tlula ni le ku sunguleni?

Hambi leswi hi 1985 Vatican yi humeseke xileriso lexi lwisanaka ni vufundhisi byo ntshunxa, Instruction on Christian Freedom and Liberation leyi rhumeriweke hi 1986 yi vule leswaku “swi le nawini hi laha ku hetisekeke leswaku lava va xanisiwaka hi ku tshikileriwa eka lava fumeke kumbe lava nga ni matimba hi ku ya hi politiki va teka goza.” “Njhekanjhekisano wa matlhari” manuku wu amukeriwe tanihi “nsirhelelo lowu nga heriki.”

Hambi swi ri tano, loko a ha ri emisaveni, xana Yesu Kriste u katsekile emintlaweni ya ntirhisano ya misava ke? Doo, hi laha ku hambaneke, loko muapostola Petro a tiseketele hi “banga” leswaku a lwela N’wana wa Xikwembu, Yesu u n’wi tshinyile a ku: “Tlherisela banga ra wena enkotlotweni wa rona, hikuva hinkwavo lava tirhisaka mabanga, va ta dlawa hi mabanga.” (Matewu 26:52) Bibele yi tshembisa leswaku ntshunxeko wa ntiyiso wu ta ta hi ku nghenelela ka le henhla loko Xikwembu xi ntshunxa misava hayi eka vusweti, mpfilumpfilu wa matiko hinkwawo, xihlawu-hlawu xa rixaka ni ntshikilelo ntsena kambe ni le ka mihloti, ku vaviseka, nhlomulo ni rifu. (Nhlavutelo 21:4) Hakunene, lowu ku ta va ntshunxeko wa ntiyiso!

Nkhuvulo Wa Vana Wa Ariwa

Mufundhisi wa Protestant wa Mujarimani la humaka eka Frankfurt sweswinyana u tivise vatirhela-mfumo va kereke leswaku se u ta ala “ku khuvula vana lava nga tiviki nchumu ekerekeni yakwe.” Loko a hlamusela mhaka leyi ku khuvuriwa ka yena n’wini tanihi ricece a ku nga fanelanga vito ra nkhuvulo ha yona, Klaus Hoffmann wa malembe ya 58 hi vukhale u te: “A ku xi hetisisanga xikongomelo xa nkhuvulo wa Bibele, hi leswaku ripfumelo, hambi xi ri xikombiso lexinene, hi leswaku ku nghenisiwa ematini.” Loko a seketela langutelo rakwe, u hlawule ku tlhela a khuvuriwa ivi xisweswo “a hundza hi le ka nkhuvulo wa Bibele wa ku nghenisiwa ematini,” ku vika nyuziphepha ya Xijarimani leyi nge Frankfurter Allgemeine Zeitung.

Eku sunguleni, vatirhela-mfumo va kereke va tshikise Hoffmann mintirho hinkwayo, kambe ku avanyisa ku hundzuluxeriwe eka “livhi ya tin’hweti tinharhu ya swikongomelo swo kambisisa.” Hi vuyelo byihi? Nyuziphepha yi vika leswaku ku kambisisa kakwe loku yaka emahlweni emhakeni leyi ku tiyise “leswaku eBibeleni ku hava ku seketeriwa ka nkhuvulo wa tincece. Nakambe, matsalwa ya Vakriste vo sungula a ya vuli nchumu malunghana ni ku sunguriwa ka xiendlo lexi ku kondza ku va lembe xidzana ra vunharhu.”

Lexi nga hlamarisiki, vatirhela-mfumo va vukhongeri va tshaha mukhuva tanihi xisekelo xa xiendlo lexi. Hambi swi ri tano, ku nga khathariseki timhaka leti, nkhuvulo wa tincece wu hambeta wu endliwa hinkwako-nkwako eVujaganini. Xana nseketelo wo tano wa vafundhisi wu wu endla lowu lulameke? Yesu u dyondzise valandzeri vakwe ku khuvula, hayi vana, kambe vapfumeri lava dyondzisiweke ku hlayisa milawu ya yena hinkwayo. Yena hi byakwe a a nga ri n’wana kambe “a a ri kusuhi ni malembe ya 30” loko a nghenisiwa ematini ya Nambu wa Yordani.—Luka 3:21-23; Matewu 28:19, 20.