Swivutiso Swa Vahlayi
◼ Xana Yesu a a kombetela eka Yudasi loko a byela Pilato a ku: “Hikokwalaho, loyi a nga ndzi nyiketa eka wena, u ni nandzu lowukulu ngopfu”?—Yohane 19:11.
A swi tikombisi swona leswaku laha Yesu a a kombetela eka Yudasi kumbe eka munhu un’wana wo karhi. Vanhu vo tala lava nga ni nandzu a va katseka eka swiendlakalo leswi vangeke leswaku Yesu a kumeka emahlweni ka Pilato naswona a kongomana ni rifu.
Kumbexana, ku ta Yudasi emianakanyweni, hikuva muapostola yoloye wo homboloka u hundzuke muxengi. (Yohane 6:64, 71; 12:4-6) Yudasi u hlangane ni vaprista lavakulu, lava a va lava “ndlela yo dlaya” Yesu. Va hakele Yudasi mali ya silivere yo ringana makume manharhu leswaku a n’wi xenga. (Luka 22:2-6) Kutani ke, handle ko kanakana, Yudasi a a ri na xidyoho lexikulu malunghana ni rifu ra Yesu.
Kambe a hi Yudasi ntsena loyi a vangeke rifu ra Yesu. Kayafasi muprista lonkulu u hlohletele van’wana ku endla leswaku Yesu a dlayiwa. (Yohane 11:49, 50) Matewu u hlamusela leswaku loko “vaprista lavakulu, ni huvo hinkwayo ya Sanedri” va avanyisile Yesu, va swi endle tanihi ntlawa. “Vaprista hinkwavo ni vakulukumba va kanela makungu ya ku dlaya Yesu. Kute loko va n’wi bohile va famba na yena va ya n’wi nyiketa eka hosi Pilato.” (Matewu 26:59-65; 27:1, 2) Ku tlula kwalaho, endzhaku ka loko Pilato a kume Yesu a ri hava nandzu, “ntshungu” wu kombela leswaku Barabasi a ntshunxiwa. Hi laha ku hambaneke, malunghana na Yesu va huwelele va ku: “A a vambiwe!”—Matewu 27:20-23; Yohane 18:40.
Kutani Yesu kumbexana a a nga vulavuli hi munhu un’we hi ku kongoma loko a byele Pilato a ku: “Loyi a nga ndzi nyiketa eka wena u ni nandzu lowukulu ngopfu.” (Yohane 19:11) Hambi leswi Yudasi, “munhu wa ku lova,” a rhwaleke nandzu wo tika swinene, van’wana vo tala va hlanganyerile eka nandzu wa ku dlaya Yesu. (Yohane 17:12) Hi yona mhaka leyi hi siku ra Pentekosta muapostola Petro a byeleke Vayuda ku hundzuka eka xidyoho xa vona lexikulu eka N’wana wa Xikwembu. (Mintirho 2:36-38) Vayuda vo tano a va ri xiphemu xa tiko leri a ri tinyikete eka Yehova, Xikwembu xa Yesu. A va ri na byona vuprofeta lebyi kombisaka Yesu tanihi Mesiya. Naswona vo tala va vona va ma vonile mahlori ya Yesu. Kutani entiyisweni a va ri na nandzu lowukulu wa xidyoho ku tlula mufumi la nga riki Muyuda loyi a vuleke leswaku Yesu a a nga ri na nandzu.—Yohane 18:38.
◼ Xana a ku ri yihi yinhla ya ku byela ka Yehova Ezekiyele leswaku nghohe ya yena a yi ta nonon’hwa ku fana ni tinghohe ta Vayuda?
Ezekiyele a a ri muprofeta wa Xikwembu, loyi a tirheke exikarhi ka Vayuda lava a va yisiwe evuhlongeni eBabilona. Vabohiwa lava entiyisweni va anakanye leswaku Yehova kumbexana a a ta va ntshunxa hi ku hatlisa hikwalaho ka leswi a va ri vanhu vakwe lava hlawuriweke. A va yi amukelanga mhaka ya leswaku leswi va swi tokoteke swi te eka vona hikwalaho ka leswi va lulameriweke hi ku cukumetiwa hi yena.
Kutani loko Yehova a kongomise Ezekiyele ku “v̌a byela marito ya mina” a ku nga ri xiavelo xo olova. Loko xi tiyisa muprofeta loyi, Xikwembu xi tsundzuxe leswaku “yindlu ya Israel yi nga ka yi nga ku yingisi, hikuv̌a a v̌a ranḍi ku nḍi yingisa; yindlu hikwayo ya Israel yi ni tinhamu le’ti tiarisaka.”—Ezekiel 3:4, 7.
Emhakeni leyi Xikwembu xi byele Ezekiyele xi ku: “V̌ona nḍi ta nonoṅhwisa ngohe ya wena leŝaku u lwa ni tingohe ta v̌ona, nḍi ta honokisa mombo wa wena leŝaku u kota ku lwa ni mimombo ya v̌ona, nḍi ta ku nonoṅhwisa, nḍi ku ringanisa ni daiman [leyi nonon’hwaka ku tlula ribye ro tiya], leŝaku u lwa na v̌ona. U nga v̌a tšhav̌i.”—Ezekiel 3:8, 9.
Vanhu a va tiarisa ni ku xandzuka. (Ezekiel 2:6) Xana a va ta swi kota ku hlula kumbe ku chavisa murhumiwa wa Xikwembu? E-e. Tanihi leswi a a seketeriwa hi Xikwembu, Ezekiyele a a nga ta va la olovaka ku tlula vona. Ribye ro tiya i ribye ro nonon’hwa swinene, leri nonon’hwaka ku tlula nsimbhi. Loko Vayuda lava tinonon’hwisaka, lava tiarisaka a vo ringanisiwa ni ribye ro tiya, Ezekiyele a a ta va tano. Ku tlula kwalaho, a a fanele ku fana ni dayimani, xicelwa lexi nonon’hwaka eka hinkwaswo; lexi nonon’hwaka swonghasi lerova xi nga hala hambi ku ri ribye ro tiya.—Yeremia 17:1, 2.
Leswi entiyisweni a swi vuli swona leswaku vanhu va Xikwembu namuntlha va fanele ku swi teka swi naveleka ku va lava nonon’hwaka, va nga ri na mhaka ni mintlhaveko ya un’wana, kumbe hambi ku ri ku pfumala musa eku endleni ka leswi va vonaka onge swi lulamile. Xiya leswi muapostola Petro a swi khutazeke malunghana ni ku tirhisana exikarhi ka vanhu: “N’wina hinkwenu mi fanele ku va ni moya wun’we, mi twelana vusiwana, mi va ni rirhandzu eka vamakwenu, mi va ni mbilu ya vumunhu ni miehleketo ya ku titsongahata. Mi nga tlheriseli ku biha hi ku biha, kumbe ndzhukano hi ndzhukano, kambe ematshan’wini ya sweswo, katekisani.”—1 Petro 3:8, 9.
Ku twela vusiwana hi wun’wana wa minsusumeto leyi xiyekaka eku avelaneni ka hina mahungu lamanene ya Mfumo ni van’wana. (Matewu 9:36-38) Kambe loko hi kongomana ni ku pfumala ku tsakela, ku honisa kumbe ku kanetiwa ka le rivaleni, hi nge tshiki ku huwelela rungula ra Xikwembu ra nkarhi wa hina. Sweswo swi katsa ku huwelela leswaku ku nga ri khale xi ta “rihisela eka lava nga tiviki Xikwembu, ni ka lava nga yingisiki Evangeli ya Hosi ya hina Yesu.” (2 Vatesalonika 1:6-9) A hi fanelanga ku chavisiwa kumbe ku tlhelela endzhaku. Emhakeni leyi hi nga nonon’hwa ku fana na dayimani tanihi leswi Ezekiyele a a fanele ku va tano.