Loko Ku Rhula Ka Vukati Ku Xungetiwa
“Nsati a nga tshuki a hambana ni nuna; . . . nuna na yena a nga tshuki a tshika nsati.”—1 VAKORINTO 7:10, 11.
1. A xi ri xihi xikongomelo xa Yehova malunghana ni vukati ke?
YEHOVA XIKWEMBU u hlanganise mpatswa wo sungula wa vanhu exibohweni xa vukati naswona u kunguhate leswaku xiboho lexi xa nyama yin’we xi fanele ku tshama hi laha ku nga heriki. A ku fanele ku va ku hlangana loku katekisiweke loku a ku ta vanga ntsako wa vona ni ku tswala rixaka lero lulama, hinkwaswo swi yisa ku dzuneka eka Xikwembu.—Genesa 1:27, 28; 2:24.
2. Hi yihi mhaka yin’wana leyi yisaka eku karhatekeni ka swiboho swa vukati?
2 Lunghiselelo rero lerinene ra vukati ri kavanyetiwile hi ku anakanya loku ntshunxekeke ni xidyoho. (Genesa 3:1-19; Varhoma 5:12) Entiyisweni, moya wo tilawula hi yin’wana ya timhaka leti yisaka eku karhatekeni ka swiboho swa vukati namuntlha. Xisweswo, le United States hi 1985, a ku ri ni ku dlaya vukati ka 5—loko ku ringanisiwa ni vukati bya 10,2—eka vanhu van’wana ni van’wana va 1 000. Hi 1986 xiviko lexi humaka eMoscow xi kombe leswaku i 37 wa tiphesente ntsena ta vukati le Soviet Union leti khomelelaka malembe manharhu ni leswaku 70 wa tiphesente ti onhaka exikarhi ka khume ra malembe.
3. (a) I yini lexi nga vangaka ku karhateka ka vukati? (b) Mayelana ni vukati, i mani muonhi lonkulu wa ku rhula?
3 Moya wo tilawula wu nga vanga ku karhateka ka vukati. Nakambe wu sivela ku kula ka moya, hikuva “mihandzu ya hanyelo leri lulameke yi huma eka mbewu leyi nga byariwa hi ku rhula.” (Yakobo 3:18) Kambe muonhi lonkulu wa ku rhula i mani? I Sathana. Naswona swi khomisa gome swonghasi loko vahi na vahi va malandza ya Xikwembu va “[nyika] Diyavulosi nkarhi” ivi xisweswo va hluleka ku tsakela makaya ya ku wisa ni ku rhula!—Vaefesa 4:26, 27.
4. Loko vanghana va Vukriste va ri ni swirhalanganya leswi vavisaka swa vukati, i yini lexi va faneleke ku xi xiya naswona va fanele ku endla yini?
4 Loko vanghana va Vukriste va languta ku hambana tanihi ntlhantlho wu ri woxe wa swiphiqo swa vona swa vukati, va le khombyeni ro wela eswirimbanini swa Sathana, naswona ku na nchumu lowu hoxeke swinene emoyeni. (2 Vakorinto 2:11) Misinya ya milawu ya Xikwembu a yi tirhisiwi hi xitalo hi un’wana kumbe hinkwavo ka vona. (Swivuriso 3:1-6) Kutani va fanele ku endla matshalatshala yo lunghisa ku hambana ka vona hi xikhongelo hi xihatla. Loko leswi swi vonaka swi nga kondleteleki, ku nga ha yiwa eka vakulu va bandlha. (Matewu 18:15-17) Hambi leswi vavanuna lava va nga nyikiwangiki matimba yo byela vapfumeri-kulobye leswi va faneleke ku swi endla hi ku kongoma ehenhleni ka swiphiqo swa vona swa vukati, va nga yisa nyingiso eka leswi Matsalwa ma swi vulaka.—Vagalatiya 6:5.
5. Hi le xisekelweni xihi laha ku dlaya vukati loku nga ni ku koteka ko teka nakambe eka munhu un’wana swi amukelekaka hi ku ya hi Matsalwa?
5 Loko xiyimo xa vukati xi bihe ngopfu lerova mpatswa wa Vukriste wu anakanya na hi ku dlaya vukati, vakulu va nga ha kombisa leswaku ku dlaya vukati ni ku teka nakambe swa amukeleka hi ku ya hi Matsalwa loko munghana wa munhu a endle “vumbhisa” ntsena. Rito leri ri hlanganisa vuoswi ni swivumbeko swin’wana swa vuxaka lebyo biha bya rimbewu ni mikhuva leyi nga riki ya ntumbuluko ya rimbewu. (Matewu 19:9; Varhoma 7:2, 3; vona Xihondzo xo Rindza xa Xinghezi, March 15, 1983, tluka 31.) Kambe ke, ku vuriwa yini loko “vumbhisa” byi nga endliwanga kambe ku rhula ka vukati ku xungetiwa swinene? Matsalwa ya ri yini ehenhleni ka ku hambana loku nga enawini kumbe ka ximfumo?
Ndzayo Leyi Huhuteriweke Ya Pawulo
6. (a) Hi wihi ntikelo wa ndzayo ya Pawulo leyi nga eka 1 Vakorinto 7:10, 11? (b) Vanghana va Vukriste va fanele ku tlhantlha swirhalanganya swa vukati hi ndlela yihi?
6 Hi matshalatshala yo pfuna mpatswa wa Vukriste lowu swiboho swa wona swa vukati swi xungetiwaka, vakulu va nga yisa mianakanyo emaritweni ya muapostola Pawulo lama nge: “Kambe lava tekaneke ndza va lerisa ndzi ri [kumbe ndzi nga ku, i ku lerisa ka Hosi, ku nga ri ka mina]: Nsati a nga tshuki a hambana ni nuna. Hambi swi ri tano loko a tshuka a hambanile ni nuna, a a yimise sweswo a nga ha tekiwi, kumbe a a tlhele a vuyelelana ni nuna wa yena; nuna na yena a nga tshuki a tshika nsati.” (1 Vakorinto 7:10, 11) Vanghana va Vukriste va fanele ku swi kota ku lulamisa swiphiqo swa vona, va amukela ku nga hetiseki ka vumunhu. Ku hava xirhalanganya lexi faneleke ku va lexikulu lerova xi nga lulamiseki hi ku khongela hi mbilu hinkwayo, ku tirhisa misinya ya milawu ya Bibele ni ku kombisa rirhandzu leri ri nga muhandzu wa moya wa Xikwembu.—Vagalatiya 5:22; 1 Vakorinto 13:4-8.
7. (a) Loko vanghana va vukati va hambana, hi xihi xiyimo xa vona xa Matsalwa? (b) Ku hambana ka Vakriste vambirhi lava tekaneke ku nga ha va ni vuyelo byihi emalunghelweni ya vona ya ntirho?
7 Kambe ku vuriwa yini loko vanghana va Vukriste va hambana? Va fanele ‘va tshama va nga tekanga kumbe ku tekiwa kumbe va vuyelelana nakambe.’ Handle ka loko ku ri mphikamakaneta ya ku dlaya vukati loku kumiweke eswisekelweni swa “vuoswi,” ku hava na un’we wa vona loyi a ntshunxekeke ku nghena evukatini nakambe ku ya hi Matsalwa. Hikwalaho ka leswi ni “leswi vuoswi byi nga tala,” a swi ta va swinene eka vona ku ‘vuyelelana nakambe’ handle ko ba mariri. (1 Vakorinto 7:1, 2) A hi mhaka ya vakulu ku lava leswaku wanuna ni wansati va herisa ku hambana ka vona, kambe va nga ha va lava nga ma fanelekeriki malunghelo yo karhi ya ntirho hikwalaho ka swiphiqo swa vona swa vukati. Hi xikombiso, loko wanuna “a nga tivi ku fambisa ndyangu wa yena,” handle ko tipfinyinga u kayivela vuswikoti byo “risa [bandlha ra] Xikwembu” tanihi mulanguteri.—1 Timotiya 3:1-5, 12.
8. Hi wihi mongo wa ndzayo ya Pawulo eka 1 Vakorinto 7:12-16?
8 Ku kandziyisa ku vekiwe eku hlayiseni ka vukati hambi loko ku ri munghana un’we ntsena loyi a nga mupfumeri. Pawulo u tsarile a ku: “Loko makwerhu un’wana eHosini a ri ni nsati la nga riki mupfumeri, kutani loko nsati loyi a nkhensa ku ya emahlweni a hanya na yena, nuna wa kona a nga n’wi tshiki; ni loko wansati a ri ni nuna la nga riki mupfumeri, kutani nuna loyi a nkhensa ku ya emahlweni a hanya na yena, nsati wa kona a nga tshiki nuna. . . . Hambi swi ri tano, loko loyi a nga riki mupfumeri a lava ku hambana ni loyi a nga mupfumeri, a a hambane na yena; Mukriste wa xinuna kumbe wa xisati, a nga bohekanga loko timhaka ti famba hi ndlela yoleyo. Kambe loko mi ri n’wina, Xikwembu xi mi vitanile ku hanya hi ku rhula. Hikuva wena nsati, u swi tivisa ku yini, kumbexana u nga ponisa nuna wa wena? Na wena nuna, u swi tivisa ku yini, kumbexana u nga ponisa nsati wa wena?” (1 Vakorinto 7:12-16) Loko loyi a nga riki mupfumeri a hlawula ku hambana, Mukriste u ta n’wi pfumelela a famba. Kambe mupfumeri, hi ku tshemba leswaku loyi a nga riki mupfumeri a nga ha hundzuleriwa e Vukristeni, a nge ku sunguli ku hambana. Yunika, mana wa Timotiya, entiyisweni u tshame ni nuna wakwe la nga riki mupfumeri kambe a nghenisa vuleteri bya moya eka n’wana wa yena.—2 Timotiya 1:5; 3:14, 15.
Swisekelo Swa Ku Hambana
9, 10. (a) Hikwalaho ka 1 Timotiya 5:8, hi xihi xisekelo xin’wana xa ku hambana ka vanghana va vukati? (b) I yini lexi vakulu lava vekiweke va faneleke ku xi endla loko wanuna wa Mukriste a hehleriwa ku ala ku wundla nsati wakwe ni vana?
9 Marito ya Pawulo eka 1 Vakorinto 7:10-16 ya khutaza vanghana va vukati ku tshama kun’we. Kambe, van’wana, endzhaku ko ringeta hi matimba ku hlayisa vuxaka bya vona bya vukati, eku heteleleni va kunguhate leswaku, hi ripfalo hinkwaro, ku hava lexi va nga xi endlaka handle ko hambana. I yini leswi swi nga vaka swisekelo swa goza ro tano?
10 Ku ala ku singila hi ku tirhandzela hi xin’wana xa xisekelo xa ku hambana. Loko a nghenela xiboho xa vukati, wanuna u teka vutihlamuleri byo wundla nsati wakwe ni vana vahi ni vahi lava va nga ha vaka na vona. Wanuna loyi a nga wundliki swirho swa ndyangu wakwe “u landzurile vupfumeri, kutani u tlula ni loyi a nga riki mupfumeri hi ku biha.” (1 Timotiya 5:8) Kutani ku hambana ka koteka loko ku ri na ku ala ku singila hi ku tirhandzela. Kavula, vakulu lava vekiweke va fanele ku anakanyisisa hi vukheta hi xihehlo xa leswaku Mukriste u ala ku wundla nsati wakwe ni ndyangu. Ku ala ku wundla ndyangu wa munhu hi ku tiomisa nhloko ku nga ha vanga ku tsemiwa.
11. Hi xihi xisekelo xin’wana xa ku hambana, kambe i yini lexi xi nga ha endlaka leswaku xiyimo xi tiyiseleka?
11 Ku tirhisiwa loko biha ka miri loku tlurisaka mpimo i xisekelo xin’wana xa ku hambana. A hi nge munghana la nga riki mupfumeri hakanyingi wa dakwa, a hlundzuka naswona a vavisa mupfumeri emirini. (Swivuriso 23:29-35) Hi ku tirhisa xikhongelo na hi ku kombisa mihandzu ya moya wa Yehova, mupfumeri a nga ha swi kota ku sivela ku tlatlarhuka ko tano ivi a endla leswaku xiyimo xi tiyiseleka. Kambe loko ku fikiwe laha rihanyo ni vutomi bya munghana loyi a khomiwaka hi ndlela yo biha entiyisweni swi nga ekhombyeni, ku hambana a ku ta va loku amukelekaka hi ku ya hi Matsalwa. Nakambe, vakulu va bandlha va fanele ku languta eka swihehlo swa ku khomiwa ka miri hi ndlela yo biha loko Vakriste vambirhi va katseka evukatini lebyi hlaseriweke, naswona xiendlo xo susa xi nga ha fanela ku tekiwa.—Ringanisa Vagalatiya 5:19-21; Tito 1:7.
12. (a) Vumoya bya mupfumeri byi nga ha va lebyi katsekaka emhakeni yo hambana hi ndlela yihi? (b) I yini lexi ringanyetiwaka loko xiyimo lexi nga riki kahle xa moya xi va kona ekaya ra Mukriste?
12 Ku veka vumoya ekhombyeni hi laka ku heleleke na kona ku nyikela xisekelo xa ku hambana. Mupfumeri ekaya leri avaneke hi tlhelo ra vukhongeri u fanele ku endla xin’wana ni xin’wana lexi kotekaka ku tirhisa malunghiselelo ya Xikwembu ya moya. Kambe ku hambana ka pfumeleriwa loko xiyimo xa munghana la nga pfumeriki (kumbexana ku katsa ni nsivelo wa miri) xi endla leswaku swi nga koteki hakunene ku landzelela vugandzeri bya ntiyiso naswona kahle-kahle swi veka vumoya bya mupfumeri ekhombyeni. Kambe, ku vuriwa yini loko xiyimo lexi nga riki kahle xa moya xi va kona laha vanghana havambirhi va nga vapfumeri? Vakulu va fanele ku nyikela mpfuno, kambe ngopfu-ngopfu wanuna la khuvuriweke u fanele ku tirha hi matimba ku lulamisa xiyimo. Phela, loko munghana la khuvuriweke a endla ku fana ni mugwinehi naswona a ringeta ku sivela munghana wakwe ku tirhela Yehova, vakulu va fanele ku tamela timhaka hi ku ya hi Matsalwa. Loko ku susa ku humelela emhakeni leyi katsaka ku veka vumoya ekhombyeni hi laha ku heleleke, ku ala ku singila hi ku tirhandzela, kumbe ku tirhisiwa ka miri hi ndlela yo biha loku tlurisaka mpimo, Mukriste la tshembekaka loyi a lavaka ku hambana ka le nawini u ta va a nga lwisani ni ndzayo ya Pawulo ehenhleni ko yisa mupfumeri ehubyeni.—1 Vakorinto 6:1-8.
13. Xana hi le hansi ka swiyimo swihi laha ku hambana ka vanghana va vukati ku nga ha pfumeleriwaka kona?
13 Loko swiyimo swi tlurisa mpimo, manuku, ku hambana ku nga ha pfumeleriwa. Kambe minsusumeto leyi nga nyawuriki swi le rivaleni leswaku a yi fanelanga ku tirhisiwa leswaku ku kumiwa ku hambana. Vakriste vahi ni vahi lava va hambanaka va fanele ku rhwala vutihlamuleri bya munhu hi xiyexe bya xiendlo xexo naswona va fanele ku xiya leswaku hinkwerhu ka hina hi ta tihlamulela eka Yehova.—Vaheveru 4:13.
Xana I Goza Ra Vutlhari?
14. (a) Hi xihi xirhalanganya lexi ku hambana ku nga ha xi vangaka? (b) Ku hambana ku nga ha va khumbisa ku yini vana?
14 Ku ehleketisisa hi xikhongelo ku fanele ku nyikeriwa eka swirhalanganya leswi ku hambana ku nga ha swi endlaka. Hi xikombiso, ndyangu lowu nga ni mutswari wun’we a hi kanyingi wu nyikelaka leswi mindyangu leyi nga ni vatswari vambirhi yi nga swi endlaka hi ku ringanisela ni ndzayo. Naswona ku hambana ku nga ha va ni vuyelo lebyi fanaka ni lebyiya bya ku dlaya vukati eka vana, lebyi malunghana na byona magazini lowu nge India Today wu vikeke wu ku: “Sheena, la nga ni mahlo lamakulu lama vonekaka ma langute misava hinkwayo, u na malembe ya tsevu. Vatswari vakwe va dlaye vukati malembe mambirhi lama hundzeke endzhaku ka njhekanjhekisano lowukulu wa huvo. Hi ku hatlisa endzhakunyana, tata wakwe u teke nsati un’wana. Lembe hinkwaro u hlaseriwe ku vava hi asma naswona nkarhi na nkarhi u mama rintiho ra yena. U tshama ni mana wakwe eSouth Delhi. Manana: ‘Gome ra mina ri hundzele eka Sheena. . . . U navela tata wakwe. . . . U vupfile swinene ku tlula vana vo tala va malembe yakwe. Kambe u na minhlaselo leyi yi nga lawulekiki ya ku rila, onge hi loko a lava ku humesa xanchumu eka yena. Xikolo a xi ri xiphiqo. Vana va nga va ni tihanyi swinene. Hakanyingi, u anakanyisisa hi misava yo kanganyisa: u vumba mhaka ehenhleni ka hina hinkwerhu hi famba kun’we eka vanghana vakwe.’”
15. I vuyelo byihi lebyi ku hambana ku nga ha vaka na byona eka wanuna kumbe wansati wa Mukriste?
15 Hakanyingi, ku hambana a ku tlhantlhi nchumu eka wanuna ni wansati wa Mukriste. Hi ku hatlisa va twisisa leswaku handle ka munghana kumbe vana ku ni mukhandlu lowu hlaselaka. Lexi nga fanelangiki ku honisiwa i mintshikilelo leyi vaka kona hikwalaho ka ku hambana. Xana swi ta koteka ku khathalela timhaka hi tlhelo ra timali kumbe hi ndlela yin’wana? Naswona ku vuriwa yini loko ntshikilelo wa ku hambana wu vanga ku wela evunghwavaveni? Yesu u te: “Vutlhari bya Xikwembu byi tikomba byi ri lebyo lulama hi mintirho ya byona.” (Matewu 11:19) Ngopfu-ngopfu loko vanghana havambirhi va ri Vakriste, leswi swi hetisisiwaka hi ku hambana minkarhi yin’wana swi tikombe swi ri vuhunguki ngopfu.
Tiyimiseleni Ku Tlhantlha Swirhalanganya
16. Vanghana va Vukriste lava va kumaka ku rhula ka vona ka vukati ku xungetiwa va fanele ku endla yini?
16 Vanghana va Vukriste lava kumaka ku rhula ka vona ka vukati ku xungetiwa swinene va fanele ku bula hi ku hambana ka vona hi ndlela leyi fanelaka lava va tirhelaka Xikwembu. Naswona hakunene va fanele ku amukela ku nga hetiseki. (Vafilipiya 2:1-4) Kambe i yini xin’wana lexi nga endliwaka?
17. Xana ku kombisa vutlhari malunghana ni swilo leswi vonekaka swi nga tisa ku rhula ka vukati hi ndlela yihi?
17 Ku kombisa vutlhari mayelana ni swilo leswi vonekaka swi nga vanga ku rhula ka vukati. Hi xikombiso: Endzhaku ko anakanyisisa hi langutelo ra nsati wakwe leri nga riki kahle, hambi swi ri tano, wanuna a nga ha boha kungu ra leswaku i vutlhari leswaku ndyangu wakwe wu rhurhela kun’wana. Leswi swi nga ha vonaka swi ri swinene hikwalaho ka swivangelo swa ikhonomi, kambe swi nga ha tlhela swi pfuna ndyangu ku yisa timhaka ta Mfumo emahlweni hi ku tirha laha xilaveko xi kuleke kona. (Matewu 6:33) Nsati wakwe wa Mukriste a nga ha va a nga ku tsakeli ku rhurha hikwalaho ka leswi a nga ta ka a nga tshami kusuhi ni vatswari vakwe kumbe matshamelo lama tolovelekeke. Kambe u ta va a tlharihile ku tirhisana hi xitalo ni nuna wakwe, loyi a nga nhloko ya ndyangu ni loyi a nga ni vutihlamuleri byo vona laha ndyangu wakwe wu nga hanyaka kona. Ku tlula kwalaho, ku titsongahata ka yena ni ntirhisano wa rirhandzu swi ta tisa ku rhula ka ndyangu.—Vaefesa 5:21-24.
18. Hi yihi minkarhi leyi vanghana va Vukriste va nga na yona yo endla swilo kun’we?
18 Ku rhula ka ndyangu ka kula naswona swirhalanganya swi vonaka swi hunguteka swinene loko vanghana va vukati va endla swilo kun’we. Hi xikombiso, vanghana va Vukriste va na minkarhi yo tala yo tirha kun’we evutirhelini bya nsimu. Loko va endla leswi nkarhi na nkarhi naswona va famba ni vana va vona, ndyangu hinkwawo wu ta pfuneka. Ku nga ha tlhela ku va ni minkarhi yo hambana-hambana yo tiyisa xiboho xa vukati hi ku hlanganyela emintirhweni yin’wana leyinene ngopfu-ngopfu leyi tsakeriwaka hi munghana loyi un’wana.
19. I vunhloko bya muxaka muni lebyi nga ta tisa ku rhula ka ndyangu?
19 Vunhloko lebyi tirhisiwaka hi mfanelo byi ta tiyisa swiboho swa vukati. Kavula, wanuna la vupfeke wa Mukriste a nge vi mulerisi. Ematshan’wini ya sweswo, ‘u ta hambeta a rhandza nsati wakwe naswona a nge n’wi hlundzukeli ngopfu.’ Yehova u langutele leswaku a tirhisa vunhloko bya rirhandzu. (Vakolosa 3:18, 19) Nakambe, vunhloko byo tano byi kurisa ku rhula ka ndyangu.
Emindyangwini Leyi Avaneke
20, 21. Ku twisisa ku nga ha tikomba ku pfuna loko ku rhula ku xungetiwa endyangwini lowu avaneke hi tlhelo ra vukhongeri hi ndlela yihi?
20 Ku va la twisisaka swa pfuna eku tlhantlheni ka swirhalanganya swa vukati exikarhi ka vanghana va Vukriste. (Vafilipiya 4:5) Kambe ku twisisa nakambe i ka nkoka loko ku rhula ku xungetiwa endyangwini lowu avaneke hi tlhelo ra vukhongeri. Loko wanuna la nga pfumeriki a ringeta ku sivela nsati wakwe wa Mukriste ku tirhela Yehova, a nga ha tikarhatela ku anakanyisisa na yena, a n’wi kombisa hi vutshila leswaku u n’wi nyika ntshunxeko wa vukhongeri kutani na yena u fanele entiyisweni a amukela ku khomiwa loku fanaka. (Matewu 7:12) Hambi leswi a faneleke ku va ni ku titsongahata loku ringaniseriweke eka nuna wakwe la nga pfumeriki, ku rhandza ka Xikwembu ku fanele ku endleka laha ku nga ni ku himpfilitana. (1 Vakorinto 11:3; Mintirho 5:29) Hakunene, ku va kona eminhlanganweni ya Vukriste kanharhu hi vhiki a ku tlurisi mpimo. Kambe wansati la pfumelaka a nga ha kuma ku ri vutlhari ku va ekaya madyambu man’wana ni ku endla xiyimiso lexikulu xa vutirheli byakwe bya nsimu hi tiawara ta loko nuna wakwe a ri entirhweni ni vana va ri exikolweni. Hi ku twisisa na hi ku kunguhata lokunene, a nga fanelanga “[ku karhala] ku endla leswinene.”—Vagalatiya 6:9.
21 Ku twisisa ku ya ni le timhakeni tin’wana. Hi xikombiso, munhu u ni mfanelo yo tirhisa vukhongeri byo karhi. Kambe a ku ta va ku twisisa ni vutlhari eka wansati wa Mukriste ku ka a nga veki Tibibele ni swipfuneto swakwe swo dyondza Bibele laha wanuna loyi a kanetaka swinene a nga ha alaka kona. Mpfilumpfilu wu nga ha papalatiwa loko tibuku to tano ti hlayisiwa exikarhi ka swilo swa yena swa munhu hi xiyexe naswona a ti hlaya exihundleni. Kavula, a nga fanelanga ku landzula misinya ya milawu leyo lulama.—Matewu 10:16.
22. I yini lexi nga ha endliwaka loko ku kavanyetiwa ka ku rhula ka ndyangu ku tiseketele ehenhleni ka vuleteri bya vukhongeri bya vana?
22 Loko ku kavanyetiwa ka ku rhula ka ndyangu ku tiseketele evuleterini bya vukhongeri bya vana, wansati la pfumelaka a nga lunghiselela hi vutshila ku endla leswaku va famba na yena eminhlanganweni ni le vutirhelini bya nsimu. Kambe loko wanuna ni tatana la nga riki mupfumeri a sivela leswi, a nga dyondzisa vana misinya ya milawu ya Bibele leswaku loko va kula ivi va suka ekaya, kumbexana va ta landzelela vugandzeri bya ntiyiso. Loko wanuna a ri mupfumeri, tanihi nhloko ya ndyangu, u ni ndzhwalo wa Matsalwa wo kurisa vana vakwe tanihi Vakriste. Kutani u fanele ku dyondza Bibele na vana, a famba na vona eminhlanganweni ni ku va dyondzisa evutirhelini bya nsimu. (Vaefesa 6:4) Hi ntumbuluko, u fanele ku va ni musa, rirhandzu ni ku twisisa eku hanyisaneni ni nsati wakwe la nga pfumeriki.
Hlayisani Ku Rhula Tanihi Ndyangu Lowu Hlanganeke
23. Loko ku rhula ka vukati ku xungetiwa, i yini lexi nga ha tikombaka xi pfuna?
23 Tanihi leswi vanghana va vukati va nga “nyama yin’we,” va fanele ku hanya kun’we hi ku rhula hi ku ya hi lunghiselelo ra Xikwembu ra vanhu lava tekaneke, ngopfu-ngopfu loko vanghana havambirhi va ri Vakriste. (Matewu 19:5; 1 Vakorinto 7:3-5) Kambe loko ku rhula ka vukati ku xungetiwa emhakeni ya wena, pfuxeta tinhla leti nga laha henhla ta Matsalwa hi xikhongelo. Nakambe swi nga ha va leswi pfunaka ku ehleketa endzhaku enkarhini wa ku tolovelana ka n’wina. A yi nonon’hwa swonghasi ndlela leyi ha yona hinkwenu ka n’wina mi ringeteke ku endla leswinene ni ku andlala xisekelo xa ku hlangana loku tsakisaka! Xana sweswi mi ta endla matshalatshala lama fanaka leswaku mi hlayisa vukati bya n’wina kun’we?
24. I langutelo rihi leri Vakriste va faneleke ku va na rona exibohweni xa vukati?
24 Vakriste lava hlanganeke exibohweni xa vukati va na nyiko leyi hlamarisaka leyi humaka eka Xikwembu—vukati bya vona! Loko mi hanya hi ku pfumelelana ni ku hlambanya ka n’wina ka vukati ni ku hlayisa vutshembeki eka Yehova, emahlweni ka n’wina ku ni misava leyintshwa yo lulama leyi eka yona ku hambana loku vavisaka mbilu ni ku dlaya vukati swi nga ta ka swi nga ha hlaseli vanhu. Kutani kombisani ku tlangela xiboho xa vukati tanihi ‘ntambu yo fanekisela ya miluko minharhu,’ leyi nga na Yehova tanihi xiyenge xa nkoka xa yona. (Eklesiasta 4:12) Onge swirho hinkwaswo swa ndyangu wa n’wina lowu hlanganeke swi nga tiphina hi nkateko wa ntsako wa ndyangu ekaya ra ku wisa ni ku rhula.
Tinhlamulo Ta Wena Hi Tihi Xana?
◻ A wu ta yi katsakanyisa ku yini ndzayo ya Pawulo leyi nga eka 1 Vakorinto 7:10-16?
◻ Hi swihi swivangelo leswi tiyeke swa ku hambana ka vanghana va vukati?
◻ Vakriste va nga ha tlhantlha swiphiqo loko ku rhula ka vukati ku xungetiwa hi ndlela yihi?
◻ Emindyangwini leyi avaneke hi vukhongeri, xana ku twisisa ku nga tisa ku rhula hi ndlela yihi?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]
Vanghana va Vukriste lava ku rhula ka vona ka vukati ku xungetiwaka va fanele ku bula hi swiphiqo swa vona hi ndlela leyi fanelaka lava tirhelaka Yehova