Armagedoni—Rini?

“HI YIMA eArmagedoni naswona hi lwela Hosi.” Hi marito wolawo, Theodore Roosevelt muungameri wo sungula wa U.S. u tirhise rito “Armagedoni” eka nyimpi ya politiki leyi a katsekeke eka yona. Hikwalaho, xana hi fanele hi lavisisa Armagedoni eka xivandla xa politiki?

Malembe ma nga ri mangani lama hundzeke, Business Life magazini wa le Canada a wu ri ni xihloko lexi a xi ku “Armagedoni ya Ikhonomi.” Xihlokwana xi vutisile: “Xana ku hluleka ka Matiko lama ha Hluvukaka ku hakela xikweleti ku nga vanga ku hohloka ka ikhonomi ya hina?” Kambe xana hi fanele ku anakanya hi Armagedoni tanihi mhangu ya swa timali?

Hi ku ya hi magazini wa Newsweek, ku hela ka misava ku ve mhaka leyikulu hi nkarhi wa ku kanetana ka vaungameri hi 1984. Eka xiendlakalo xexo, Ronald Reagan presidente wa U.S. hi nkarhi wolowo “u vutisiwile loko hakunene a pfumela leswaku misava yi yimeriwe hi ‘Armagedoni ya nyutliya.’ Reagan u amukele ‘minkanerisano ya filosofi’ eka ku yelana loku nga kona exikarhi ka swiendlakalo swa sweswi ni swikombiso swa Bibele leswi funghaka masiku ya makumu, kambe ndhuna-nkulu yi sindzise leswaku a nga vulanga leswaku ‘hi fanele hi kunguhata hi ku ya hi Armagedoni.’” Hambi swi ri tano, xana ndzavisiso wa hina eka nhlamuselo ya Armagedoni wu fanele wu languta eka goza ra nyimpi leri xugetaka ndzoviso wa nyutliya?

Vanhu vo tala va vukhongeri va vula leswaku Armagedoni i nyimpi. Kambe eku sunguleni ka lembe xidzana ra vu-19, mudyondzi wa Bibele Adam Clarke u tsarile: “Vona vuphukuphuku byonghasi lebyi langutelo ra vanhu ri nga na byona emhakeni leyi! Eka malembe lama hundzeke ya makume-mbirhi nyimpi leyi yi lwiwile etindhawini to hambana-hambana, hi ku ya hi vavhumbi va hina lava hikiweke ni vaprofeta lava tihuhuteleke hi voxe! Hi nkarhi wun’wana a ku ri eAusterlitz, eka wun’wana eMoscow, eka wun’wana eLeipsic, naswona sweswi i Waterloo! Naswona xisweswo va ye emahlweni, naswona va ta ya emahlweni va pfilunganya no pfilunganyiwa.”

Ku lavisisa nhlamuselo ya Armagedoni hakunene swi tlakusa swivutiso swin’wana swa nkoka. Armagedoni i yini? Loko ku ri nyimpi, i vamani lava nga ta hlanganyela? Ha yini yi ta fanela ku lwiwa? Yi ta lweriwa kwihi? Naswona Armagedoni yi ta humelela rini?

Armagedoni I Yini?

Rito “Armagedoni” ri huma eka rito leri kumiweke ebukwini ya Bibele ya Nhlavutelo, leyi yi tiviwaka hi ku tirhisa ririmi ro fanekisela. Kona muapostola Yohane u tsarile: “Hi loko ndzi vona mimoya minharhu leyo nyenyetsa ku fana ni machela, yi huma hi le non’weni wa dragona, ni le non’weni wa xivandzana, ni le non’weni wa muprofeta wa mavunwa; leyi i mimoya ya mademona leyi endlaka masingita, leyi rhendzelekaka hi tihosi ta misava hinkwayo, yi ti rhamba nyimpi, ku ya lwa ni Xikwembu xa matimba hinkwawo hi siku lerikulu ra kona . . . kutani mimoya yi hlengeleta tihosi endhawini leyi va nge i Armagedoni hi ririmi ra Xiheveru.”—Nhlavutelo 16:13-16.

Armagedoni, kumbe Har-magedoni, i ku hundzuluxeriwa hi ku tirhisa mavitanelo ya Xigriki ka xiga lexi fanaka ni xa Xiheveru lexi nge Har Meghid·dohnʹ lexi vulaka “Ntshava ya Megido,” kumbe “Ntshava ya Nhlengeletano ya Mavuthu.” Yi fanisiwa ni “ku lwa ka siku lerikulu ra Šikwembu ša matimba hikwawo.” (BX) Kutani Armagedoni a ko va nyimpinyana ya politiki, ku wa ka ikhonomi, ndzoviso wa nyutliya, kumbe nkwetlembetano wa vanhu. Ematshan’wini ya sweswo, Armagedoni i nyimpi ya Xikwembu.

I Vamani Lava Nga Ta Hlanganyela?

Swifaniso swinharhu swo nyenyetsa swo fana ni machela leswi humaka enon’wini wa dragona (Sathana Diyavulosi), xivandzana (fambiselo ra yena ra laha misaveni ra politiki), ni muprofeta wa mavunwa, Anglo-America. Marito lama humeseke hi mademona, kumbe tintsumi leto biha, ma hlengeleta tihosi ta misava kumbe vafumi, eHar-magedoni—Vona ndzima 32 ya buku leyi nge Nhlavutelo—Ku Chaputa Ka Yona Loku Hlamarisaka Ku Tshinele! leyi humesiweke hi Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

Etlhelweni ra Yehova enyimpini ya Armagedoni ku ni vuthu lerikulu ra matimba leri nga vonakiki leri kongomisiwaka hi Hosi Yesu Kriste. Muapostola Yohane u vikile: “Ndzi vona tilo ri pfuriwile, kutani hi nomu lo, ku vonaka hanci yo basa. Loyi a gadeke yona mavito ya yena va ri i ‘Mutshembeki,’ ni ‘Ntiyiso.’ U [Yesu] avanyisa ni ku lwa hi ku lulama. . . . Kutani mavandla ya le tilweni ma n’wi landzelela. . . . Enon’weni wa yena ku huma banga lero kariha, leri a nga ta tsema matiko ha rona, kutani ú ta ma fuma hi nhonga ya nsimbhi. U ta kandziyela xikamelo xa vhinya ya vukarhi lebyo chavisa bya Xikwembu lexi nga ni matimba hinkwawo. Engubyini ya yena ni le ndzhumbyini wa yena, ku tsariwile vito leri nge: ‘Mufumi wa vafumi ni Hosi ya tihosi.’” (Nhlavutelo 19:11-16) Banga ro leha ro kariha ri yimela matimba ya Kriste yo lerisa ku herisiwa ka hinkwavo lava alaka ku seketela Mfumo wa Xikwembu. (Nhlavutelo 1:16; 2:16) Matimba lamakulu lama nga vonakiki ma kona eka nyimpi ya Armagedoni.

Hi tlhelo lerin’wana ku na Sathana, ntlawa wa yena wa mademona, ni tihosi ta misava hinkwayo. Kambe a hi fanelanga hi ehleketa ntsena hi vafumi va misava lava nga eka xivandla lexi vonekaka ntsena, hikuva na vanhu lava fumiwaka va katseka na vona. Swi vhumbiwile: “Yehova o karihele matiko hikwawo o karihele tinyimpi ta wona hikwato.”—Esaya 34:2.

Ha Yini Yi Fanele Ku Lwiwa?

Armagedoni yi ta lwiwa hikuva Xikwembu xi lulamile naswona a xi nge he byi tiyiseli vubihi. (Psalma 11:7) Nhlengeletano ya Sathana Diyavulosi, ku katsa mademona ni vanhu lava xandzukaka, lava nga ni vutihlamuleri bya vubihi na makhombo hi malembe xidzana yo tala, xisweswo va fanele ku herisiwa. (Ringanisa Genesa 3:15.) Vuhosi bya Yehova bya misava hinkwayo byi ta tlakusiwa eArmagedoni, naswona nyimpi yoleyo yi ta basisa vito ra yena eka ndzhukano lowu vekiweke ehenhla ka rona hi malembe xidzana yo tala. Hi laha Xikwembu xi twariseke ha kona hi ku tirhisa muprofeta Ezekiel: “Nḍi nga ka nḍi nga pfumeri v̌ito ra mina ro kwetsima eku onhiwa, matiko ma ta tiv̌a leŝaku hi mina Yehova.”—Ezekiel 39:7.

Nyimpi ya Xikwembu ya Armagedoni entiyisweni yi ta sivela ku lovisiwa ka vanhu hinkwavo. Yehova u vumbe misava leswaku yi akiwa, hayi ku herisiwa hi nyimpi ya tibomo ta nyutliya kumbe ku endliwa yi nga faneli hi vutomi hi ndlela yo karhi. (Esaya 45:18) U “ta herisa lava herisaka misava.” (Nhlavutelo 11:18) Kambe mupisalema u twarisile: “Yehova wa fuma. Na yona misava [hi Xiheveru, te·velʹ; misava leyi noneke ni leyi akiweke, misava leyi akekaka] yi tiyile, a yi nga ṭekaṭeki.”—Psalma 96:10.

Leswi Xikwembu xi swi endlaka eArmagedoni swi ta fambisana ni timfanelo ta yena letikulu hi ku helela ta vululami, vutlhari, matimba ni rirhandzu. (Deuteronoma 32:4; Yobo 12:13; Esaya 40:26; 1 Yohane 4:8) U ta avanyisa “lava nga chaviki Xikwembu,” hayi lavo lulama. (Yuda 14, 15) I ‘vabihi ntsena lava nga ta nyiketiwa fumo.’ (Yeremia 25:31) Leswi swi ta pfula ndlela yo vuyeteriwa ka Paradeyisi, ku hetisisiwa xikongomelo xa Xikwembu xa misava ni vanhu.—Luka 23:43.

Xana Yi Ta Lweriwa Kwihi?

Tanihi leswi rito “Armagedoni” ri humaka eka xiga xa Xiheveru lexi vulaka “Ntshava ya Megido,” van’wana va nga ha dlayelela hi leswaku nyimpi leyi yi ta lwiwa eka xivandla lexi tlakukeke lexi byarheke vito rero. Hambi swi ri tano, a ku si tshama ku va ni ntshava leyi vuriwaka Megido. Tikhilomitara ta 100 en’walungu vupela-dyambu bya Yerusalema a ku ri ni doroba kumbe muti lowu nga exitsungeni, lowu vuriweke Megido, kambe ko va ni xitsunga xa timitara ta 20 hi ku leha lexi sweswi xi funghaka ndhawu ya xona.—Yoxuwa 17:11.

Muti wolowo wa khale a wu langute “e nkov̌eni wa Megido.” (2 Tikronika 35:22) Ku hlanganisa Armagedoni (kumbe Har-magedoni) ni xivandla xexo swa fanela hikuva a ku ri ndhawu ya tinyimpi letikulu. Hi xikombiso, kwalaho Xikwembu xi pfumelele Muavanyisi Baraka ku tisa ku hlula loku lovisaka ehenhla ka Yabini hosi ya Kanana ni mavuthu ya yena lama rhangeriweke hi Sisera. (Vaavanyisi 4:12-24; 5:19, 20) Eka xivandla xexo Gidiyoni ni ntlawa wa yena wutsanana va hlule Vamidiyani. (Vaavanyisi 7:1–8:35) Kwalaho nakambe Hosi Akaziya na Yosiyasi va dlayiwile.—2 Tihosi 9:27; 23:29, 30.

Hambi swi ri tano, swa xiyeka leswaku rivala leri ra le xitsungeni, leri nakambe ri vuriwaka Rivala ra Esdraelon, i tikhilomitara ta 32 hi ku leha na tikhilomitara ta 29 hi ku anama eka makumu ya rona ya le vuxeni. Tihosi ta vaaki hinkwavo va misava ni mavuthu ya tona ya nyimpi va nga ka va nga ringani eka xivandla xo tano lexintsongo. Handle ka sweswo, xitsunga (xivandla xa Megido) kumbe rivala a hi ntshava. Kutani, entiyisweni Armagedoni a yi nge hikeriwi eka tindhawu tin’wana ta tintshava leti nga kona eMiddle East. Ematshan’wini ya sweswo, Armagedoni (kumbe Har-magedoni) i xikombiso xa xiyimo xa misava hinkwayo, hambi loko yi kuma swin’wana swa swikombiso swa yona eMegido ni leswi humeleleke exivandleni xexo.

Xana Armagedoni Yi Ta Humelela Rini?

Tanihi leswi Megido a yi ri etikweni ra vanhu va khale va Xikwembu, leswi humelelaka eArmagedoni swi yelana ni Timbhoni ta Yehova “[e]nkarini [lowu] wa makumu.” (Daniel 12:4) Har-magedoni yi vula ‘xivandla’ lexi eka xona vafumi va politiki va hlengeletanelaka ku lwa na Yehova ni Mfumo wa yena ha Yesu Kriste. (Nhlavutelo 16:14, 16) Kambe ‘xivandla’ xexo (hi Xigriki, toʹpos) yi vula xiyimo xa misava. Armagedoni yi ta humelela loko xiyimo xo karhi xi humesa leswi khumbaka Timbhoni ta Yehova emisaveni hinkwayo.

Ku humelela ka moya ka Timbhoni ta Yehova ku hlundzukisa Sathana Diyavulosi, loyi hi ku hatlisa a nga ta tisa nhlaselo lowukulu eka Vakriste lava va vonakaka va nga sirhelelekanga. Nhlaselo lowu wa misava hinkwayo wa Sathana, kumbe Gog, wu hlamuseriwe eka Ezekiel ndzima 38 na 39. Ehansi ka nkucetelo wa Diyavulosi, matiko ma ta hlasela vanhu va Yehova lava rhandzaka ku rhula lava hlengeletiweke va huma etinxakeni hinkwato. Ina, nhlaselo wa vusathana wu ta kombisiwa hi goza ra misava hinkwayo ro lwisana ni malandza ya Yehova ya laha misaveni, vayimeri lava vonekaka ni vahuweleri va Mfumo wa Xikwembu.

Nyimpi hakanyingi yi tiviwa hi ndhawu leyi yi lweriwaka eka yona. Xisweswo, matimba ya Xikwembu lama sirhelelaka vanhu va xona ya nga ha vuriwa nyimpi, ya Armagedoni. Loko Yehova a yima ku sirhelela malandza ya yena eka nhlaselo wa Gog, Armagedoni yi ta va yi ya emahlweni! Mimfumo ya vanhu yi ta wa. Ku baleka ka mapapa loku tisaka ndhambhi, xihangu, ndzilo lowu chavisaka na xivavula, mintungu leyi andzaka—swiendlo swa Xikwembu hakunene—swi ta endla misava yi chava ehandle ka vanhu lava nga Timbhoni ta Yehova. Valala va vona va vanhu va ta hundzuluxela matlhari ya vona eka vanhu va ka vona. Naswona lava nyimpi leyi yo tidlaya yi nga va dlayangiki, Yehova u ta va herisa.—Ezekiel 38:18-23; Daniel 2:44.

Hi ku chava, voko ra munhu un’wana ni un’wana ri ta hundzulukela eka muakelani hi matshalatshala ya rihuhu ni lama nga pfuniki nchumu ya ku lwela ku pona. (Zakaria 14:12, 13) “La’va tlhav̌iweke i Yehova v̌a ta v̌a kona, ku suka e makuṅwini maṅwana ya misav̌a, ku ya fika e makun’wini man’wana ya misav̌a; a v̌a nga rileriwi, v̌a nga hlengeletiwi, v̌a nga lahliwi; v̌a ta v̌a v̌ulongo e henhla ka misav̌a.” (Yeremia 25:33) Matshalatshala wahi na wahi yo va ni vukalatlhelo ma ta koxa vutomi bya wena eArmagedoni! Naswona hi laha hakanyingi swi kombisiweke ha kona hi Matsalwa eka magazini lowu, rixaka leri ri nga ka ri nga hundzi Armagedoni yi nga si humelela!—Matewu 24:21, 34.

Leswi Armagedoni Yi Nga Ta Swi Hetisisa

Armagedoni yi ta susa vuthala byo hetelela bya nhlengeletano ya Sathana emisaveni. Ku tlula kwalaho, Diyavulosi ni mademona ya yena va ta pfaleriwa ekheleni. (Nhlavutelo 20:1-3) Mawaku mikateko leyi nga ta khulukela eka vanhu va Yehova, vaponi va nyimpi ya yena leyikulu ya Armagedoni lava tsakeke. Hi ntsako va ta ya emahlweni ni ku aka nakambe leswi nga ta hundzula misava hinkwayo yi va paradeyisi, leyi nga hava nthyakiso, switlhavi, nkosi mihloti ni rifu. (Nhlavutelo 11:15, 18; 21:3, 4) Naswona u nga va kwalaho loko wo hlayisa marito ya mupisalema embilwini: “Ṭhemba Yehova, u hlayisa ndlela ya yena, O ta ku kurisa leŝaku u fuma misav̌a; kambe u ta v̌ona ku herisiwa ka la’v̌o biha.” (Psalma 37:34) Hakunene, u nga hanya leswaku u vona nyimpi ya siku lerikulu ra Xikwembu xa Matimba Hinkwawo ni ku va muponi la tsakeke loko Armagedoni yi fika!

“Leswi ku nga ta tshwa swilo leswi hinkwaswo swi hela hi ndlela leyi, mi fanele ku va ni vutomi lebyo hlawuleka bya vukhongeri, mi ri karhi mi langutela siku ra [Yehova].”—2 Petro 3:11, 12

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 4]

Armagedoni a hi nyimpinyana ya politiki, ku wa ka ikhonomi, ndzoviso wa nyutliya, kumbe nkwetlembetano wa vanhu. Armagedoni i nyimpi ya Xikwembu

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 5]

Nyimpi ya Xikwembu ya Armagedoni yi ta sivela ku herisiwa ka vanhu hinkwavo

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 6]

Matshalatshala wahi na wahi yo va ni vukala-tlhelo ma ta koxa vutomi bya wena eArmagedoni!