Nkutsulo Lowu Faneleke Eka Hinkwavo

“N’wana-wa-Munhu a nga telanga ku tirheriwa, kambe ku tirhela van’wana ni ku nyiketa vutomi bya yena ku kutsula lavo tala.”—MATEWU 20:28.

1, 2. (a) Hikwalaho ka yini ku nga vuriwaka leswaku nkutsulo i nyiko leyikulu ya Xikwembu eka vanhu? (b) I vuyelo byihi lebyi humaka eku kambisiseni ka nkutsulo?

NKUTSULO i nyiko leyikulu ya Xikwembu eka vanhu. Hikwalaho ka ‘ku ntshunxiwa hi nkutsulo,’ hi nga “rivaleriwa swidyoho swa hina.” (Vaefesa 1:7) I masungulo ya ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki, hambi hi le tilweni kumbe emisaveni ya paradeyisi. (Luka 23:43, NW; Yohane 3:16) Naswona hikwalaho ka wona, Vakriste va nga tsakela xiyimo lexi baseke emahlweni ka Xikwembu hambi ku ri sweswi.—Nhlavutelo 7:14, 15.

² Hikwalaho nkutsulo a hi nchumu lowu nga tshembekiki kumbe wo ehleketelela. Hi ku va wu ri ni masungulo ya le nawini eka misinya ya milawu ya Xikwembu, nkutsulo wu nga tisa mimbuyelo ya ntiyiso, ya xiviri. Swivumbeko swin’wana swa dyondzo leyi swi nga ha va “leswi swi nonon’hwaka ku swi twisisa.” (2 Petro 3:16) Kambe u ta swi kuma swi vuyerisa swinene ku kambisisa nkutsulo, hikuva wu kombisa rirhandzu lerikulu ra Xikwembu eka vanhu. Ku twisisa nhlamuselo ya nkutsulo i ku twisisa yinhla-nkulu ya ‘vukosi ni vutlhari ni vutivi’ bya Xikwembu lebyi nga pimanisekiki.—Varhoma 5:8; 11:33.

Mimphikamakaneta Leyi Nga Ta Tlhantlhiwa

3. Nkutsulo wu ve lowu fanelekaka hi ndlela yihi, naswona ha yini Xikwembu a xi nga ta rivalela vudyoho bya vanhu hi ku olova?

³ Nkutsulo wu ve lowu fanelaka hikwalaho ka xidyoho xa munhu wo sungula, Adamu loyi a nyikeke vana va yena ndzhaka leyi nga pfuniki nchumu ya vuvabyi, ntungu, gome ni ku karhateka. (Varhoma 8:20) Hikwalaho ka ku nga hetiseki ka ndzhaka, vatukulu va Adamu hinkwavo i ‘vana vo homboloka,’ va faneriwa hi rifu. (Vaefesa 2:3; Deuteronoma 32:5) Xikwembu a xi nga ta honisa ntlhaveko lowu hombolokeke ivi hi ku olova xi rivalela vanhu lava nga lawulekiki. Rito ra xona n’wini ri kombisa leswaku “ku dyoha ka hakela, hakelo ya kona i rifu.” (Varhoma 6:23) Leswaku xi rivalela ku dyoha ka vanhu, Xikwembu a xi ta fanela ku honisa mimpimanyeto ya xona n’wini ya ku lulama, ku endla vululami bya xona n’wini bya le nawini swa hava! (Yobo 40:8) Hambi swi ri tano, “ku lulama ni ku av̌anyisa i masungulo ya šiluv̌elo ša [Xikwembu].” (Psalma 89:14) Ku hambuka kwihi na kwihi ka xona eka vululami a ku ta khutaza vuhomboloki ntsena ivi ku tsanisa xikhundlha xa xona tanihi Hosi ya Hinkwako-nkwako.—Ringanisa Eklesiasta 8:11.

4. Ku xandzuka ka Sathana ku tlakuse mimphikamakaneta yihi?

⁴ Xikwembu nakambe a xi fanele ku tlhantlha mimphikamakaneta yin’wana leyi tlakusiweke hi ku xandzuka ka Sathana, mimphikamakaneta ya nkoka ngopfu ku tlula xiphiqo xa vanhu. Sathana u veka ndzhuti wa munyama ehenhla ka vito lerinene ra Xikwembu hi ku hehla Yehova tanihi muhembi ni mufumi wo biha loyi a tekeleke swivumbiwa swa yena vutivi ni ntshunxeko. (Genesa 3:1-5) Ku tlula kwalaho, hi ku sivela xikongomelo xa Xikwembu xa ku tata misava hi vanhu vo lulama, Sathana u endle Xikwembu xi vonaka xi tsandzeka. (Genesa 1:28; Esaya 55:10, 11) Sathana nakambe u tiyimisele ku xisa malandza yo tshembeka ya Xikwembu, a vula leswaku va xi tirhela hi swivangelo swa vutianakanyi ntsena. Loko va ri entshikilelweni, ku vula Sathana, a nga kona ni u’nwe wa vona la nga ta tshama a tshembele eka Xikwembu!—Yobo 1:9-11.

5. Ha yini Xikwembu a xi nga ta yi honisa mintlhontlho ya Sathana?

⁵ Mitlhontlho leyi a yi nga fanelanga ku honisiwa. Loko a yi siyiwe yi nga hlamuriwanga, ntshembo ni nseketelo wa vulawuri bya Xikwembu a wu ta herisiwa eku heteleleni. (Swivuriso 14:28) Loko nawu ni ku rhula swo tsana, xana misava hinkwayo a yi ta tala hi mpfilumpfilulu? Xisweswo a swi xi boha Xikwembu ni tindlela ta xona to lulama leswaku xi lwela vuhosi bya xona. A swi xi boha ku pfumelela malandza ya xona yo tshembeka leswaku ma kombisa vutshembeki bya wona lebyi nga onhakiki eka xona. Leswi a swi vula ku hlangavetana ni khombo ra vanhu lava dyoheke hi ndlela leyi yi rhangiseke mimphikamakaneta. Endzhakunyana u byele Israyele: “Hi mina, hi mina ntsena loyi a hlangulaka ku dyoha ka wena hikwalaho ka mina.”—Esaya 43:25.

Nkutsulo: I Xifunengeto

6. I marito wahi man’wana lama tirhisiwaka eBibeleni ku hlamusela xikongomelo xa Xikwembu xa ku kutsula vanhu?

⁶ Eka Psalma 92:5, ha hlaya: “A hi ku kula ka mitiro ya wena, Yehova! Ni meehleketo ya wena yi entile ŝonghasi!” Hikwalaho swi lava matshalatshala leswaku hi twisisa leswi Xikwembu xi swi endleleke vanhu. (Ringanisa Psalma 36:5, 6.) Nkateko wa kona, Bibele yi hi pfuna leswaku hi twisisa timhaka hi ku tirhisa marito yo hlayanyana lama hlamuselaka kumbe ku kombisa mintirho leyikulu ya Xikwembu hi malangutelo yo hambana-hambana. Bibele yi vulavula hi nkutsulo emhakeni ya ku xava, ku vuyelelana, ndzivalelo, ku ntshunxa ni ku phahlelana mariyeta. (Psalma 49:8; Daniel 9:24; Vagalatiya 3:13; Vakolosa 1:20; Vaheveru 2:17) Kambe kumbexana nhlamuselo leyi yi hlamuselaka timhaka kahle a ku ri leyi yi tirhisiweke hi Yesu hi yexe eka Matewu 20:28: “N’wana-wa-Munhu a nga telanga ku tirheriwa, kambe ku tirhela van’wana ni ku nyiketa vutomi bya yena ku kutsula [lyʹtron, hi Xigriki] lavo tala.”

7, 8. (a) I yini leswi hi swi dyondzaka eka marito ya Xigriki ni Xiheveru ya nkutsulo? (b) Kombisa ndlela leyi nkutsulo wu katsaka ku faneleka ha yona.

⁷ Nkutsulo i yini? Rito ra Xigriki lyʹtron ri huma eka riendli leri vulaka “ku ntshunxa.” A ri tirhisiwa ku hlamusela mali leyi hakeriwaka leswaku ku humesiwa vakhotsiwa va nyimpi. Hambi swi ri tano, eMatsalweni ya Xiheveru, rito ra nkutsulo, koʹpher, ri huma eka riendli leri vulaka ku “funengeta” kumbe ku “pfala.” Hi xikombiso, Xikwembu xi byele Nowa leswaku a funengeta (ka·pharʹ) ngalava hi xikontiri. (Genesa 6:14) Kutani ke, hi langutelo leri ku kutsula, kumbe ku rivalela swidyoho, swi vula ku funengeta swidyoho.—Psalma 65:3.

⁸ Theological Dictionary of the New Testament yi vika leswaku koʹpher “nkarhi hinkwawo ri kombisa ku fana,” kumbe ku yelana. Xisweswo, xifunengeto (kap·poʹreth) xa ngalava ya ntwanano hi xivumbeko a xi yelana ni ngalava hi yoxe. Hi ku fanana, hi ku rivalela xidyoho kumbe ku kutsula, vululami bya Xikwembu byi lava ‘moya-xiviri hi moya-xiviri, tihlo hi tihlo, tino hi tino, voko hi voko, nenge hi nenge.’ (Deuteronoma 19:21) Kambe, minkarhi yin’wana vululami byi nga anerisiwa loko ku nyikeriwa nchumu lowu fanaka ematshan’wini ya ku xupula hi xiviri. Hi xikombiso: Eksoda 21:28-32 yi vulavula hi nkuzi leyi tlhavaka munhu a fa. Loko n’wini a tive mboyamelo wa nkuzi kambe a nga teki nkhathalelo lowu faneleke, a a pfala kumbe a hakela vutomi bya loyi a dlayiweke hi yena n’wini! Hambi swi ri tano, ku vuriwa yini hi loko n’wini a a ri ni vutihlamuleri byintsongo? A a ta lava koʹpher, nchumu wo funengeta xihoxo xa yena. Vaavanyisi lava vekiweke a va ta veka ehenhla ka yena nkutsulo kumbe ndziho, tanihi nxavo wo ponisa.

9. Xiyimo lexi katsaka mativula ya Israyele xi ku kombisa njhani ku pakanisa loku lavekaka eka nxavo wa nkutsulo?

⁹ Rito rin’wana ra Xiheveru leri yelanaka ni “ku kutsula” i pa·dhahʹ, riendli leri kahle-kahle ri vulaka ku “kutsula.” Tinhlayo 3:39-51 yi kombisa ndlela leyi nxavo wa ku ponisa a wu fanele ku va lowu pakanisaka ha yona. Endzhaku ka loko xi kutsule mativula ya Vaisrayele eku dlayiweni hi Paseka ya 1513 B.C.E., Xikwembu xi va endle va va va xona. Xisweswo a xi ta va xi lave leswaku n’wana un’wana ni un’wana wa mativula wa Muisrayele a xi tirhela etempeleni. Ematshan’wini ya sweswo, Xikwembu xi amukele “nxavo wo ponisa” (pidh·yohmʹ, riviti leri humaka eka pa·dhahʹ), xi lerisa xi ku: “U ta nḍi tekela e v̌a-Levi . . . e maṭhaṅweni ya mativ̌ula hikwawo e šikari ka v̌ana v̌a Israel.” Kambe xikhomela-ndhawu a xi fanele xi va xona hakunene. Nhlayo ya rixaka ra Levhi yi tekiwile: Vavanuna va 22 000. Endzhaku, a ku hlayeriwe mativula ya Vaisrayele: Vavanuna va 22 273. A ku ri hi ku hakeriwa ka “nxavo wa nkutsulo” ntsena ka ntlhanu wa tixikele hi munhu un’wana ni un’wana laha nhlayo ya 273 leyi engetelekeke ya mativula a yi ta kutsuriwa, yi humesiwa entirhweni wa tempele.

Nkutsulo Lowu Faneleke

10. Ha yini magandzelo ya swiharhi ma nga fanelekelanga ku pfala swidyoho swa vanhu?

¹⁰ Leswi nga laha henhla swi kombisa leswaku nkutsulo wu fanele wu fana ni leswi wu swi sivaka kumbe ku swi pfala. Magandzelo ya swiharhi lawa vanhu va ripfumelo ku sukela eka Avele ku ya emahlweni va ma nyikeleke a ma nga ta pfala swidyoho swa vanhu hakunene, tanihi leswi vanhu va tlakukeke eka swivandzana swa swiharhi. (Psalma 8:4-8) Xisweswo Pawulo u tsala leswaku “swi nga ka swi nga endleki leswaku ngati ya tinkunzi ni ya timbuti yi susa swidyoho.” Magandzelo yo tano a ma tirha hi ku olova tanihi xifunengeto xo fanekisela eku languteleni ka nkutsulo lowu a wu ta ta.—Vaheveru 10:1-4.

11, 12. (a) Ha yini magidi ya timiliyoni ta vanhu a va nga fanelanga ku fa tanihi gandzelo leswaku va pfala vudyoho bya vanhu? (b) I mani loyi a a ta tirha tanihi ‘nkutsulo lowu faneleke’ a ri yexe, naswona rifu ra yena ri hetisisa xikongomelo xihi?

¹¹ Nkutsulo lowu vhumbiweke a wu fanele wu fana kahle na Adamu, tanihi leswi ndziho wa rifu lowu Xikwembu xi wu tirhiseke eka Adamu hi vululami wu vangeleke ku rivaleriwa ka rixaka ra vanhu. “Hinkwavo va [fa] hikwalaho ka Adamu,” ku vula 1 Vakorinto 15:22. Kutani ke, a swi nga bohi eka magidi ya timiliyoni ta vanhu ha un’we-un’we leswaku va fa rifu ra nkutsulo leswaku va riha un’wana ni un’wana wa vatukulu va Adamu. “Ku dyoha ku [nghene] emisaveni hi [Adamu] munhu a ri un’we, kutani rifu ri [nghene] hikwalaho ka ku dyoha.” (Varhoma 5:12) Tanihi leswi “rifu ri nga vangiwa hi munhu un’we,” ku kutsuriwa ka vanhu nakambe ku ta va hi “munhu un’we.”—1 Vakorinto 15:21.

¹² Munhu loyi a a ta va nkutsulo a a fanele a va munhu la hetisekeke wa nyama ni ngati—la ringanaka kahle na Adamu. (Varhoma 5:14) Xivumbiwa xa moya kumbe “Xikwembu-munhu” a xi nga ta swi endla swi ringana swikalo swa vuavanyisi. I munhu la hetisekeke ntsena, loyi a nga riki ehansi ka xigwevo xa rifu xa Adamu, loyi a a ta nyikela ‘nkutsulo lowu fanaka,’ lowu faneleke hi ku hetiseka na Adamu. (1 Timotiya 2:6)a Hi ku nyikela vutomi bya yena hi ku tirhandzela, ‘Adamu loyi wo hetelela’ a nga hakela xidyoho xa “munhu lowo rhanga Adamu.”—1 Vakorinto 15:45; Varhoma 6:23.

13, 14. (a) Xana Adamu na Evha va vuyeriwa eka nkutsulo? Hlamusela. (b) Nkutsulo wu va pfuna njhani vatukulu va Adamu? Kombisa.

¹³ Hambi swi ri tano, Adamu na Evha a va vuyeriwi hi nkutsulo. Nawu wa Muxe wu khome nsinya lowu wa nawu: “Mi nga ṭhuki mi amukela nṭengo wa v̌utomi bya mudlayi l’a fanelaka ku dlayiwa.” (Tinhlayo 35:31) Adamu a nga kanganyisiwangi, kutani ke, xidyoho xa yena a xi ri xa ku tirhandzela, xa xikongomelo. (1 Timotiya 2:14) Swi vangele vatukulu va yena rifu, hikuva sweswi va kume ndzhaka ya ku nga hetiseki ka yena, xisweswo va va ehansi ka xigwevo xa rifu. Entiyisweni, Adamu a a fanele ku fa, hikuva tanihi munhu la hetisekeke, u hlawule ku tlula nawu wa Xikwembu hi ku tirhandzela. A swi ta va swi hambanile ni misinya ya milawu ya vunene bya Yehova leswaku a tirhisa nkutsulo eka Adamu. Hambi swi ri tano, ku hakela xidyoho xa Adamu, swi nyikela ku susiwa ka xigwevo xa rifu ehenhla ka vatukulu va Adamu! (Varhoma 5:16) Hi ku twisisa ka le nawini, matimba lama dlayaka ya xidyoho ma susiwa emasungulweni ya wona. Mukutsuri ‘u tokota rifu hikwalaho ka munhu un’wana ni un’wana,’ a byarha mimbuyelo ya xidyoho xa vana hinkwavo va Adamu.—Vaheveru 2:9; 2 Vakorinto 5:21; 1 Petro 2:24.

¹⁴ Hi xikombiso: Anakanya hi fektri leyikulu leyi nga na madzana ya vathoriwa. Mufambisi wa fektri la nga tshembekangiki u wisa bindzu; fektri yi pfala. Madzana sweswi a ma ha tirhi naswona ma tsandzeka ku hakela swikweleti swa wona. Vanghana va vona va vukati, vana ni lava va kolotiwaka va xaniseka hinkwavo hikwalaho ka ku onha ka munhu yoloye a ri un’we! Kutani ku ta munyiki wa mali la fuweke loyi a hakelaka xikweleti xa khampani ivi a tlhela a pfula fektri. Ku susiwa ka xikweleti xexo xin’we, endzhaku ka sweswo ku tisa ntshunxeko lowukulu eka vathoriwa vo tala, mindyangu ya vona ni lava kolotiwaka. Kambe xana mufambisi wo sungula u kuma ku averiwa eka rifuwo lerintshwa? E-e, u le khotsweni naswona xisweswo u hume entirhweni wa yena hi ku helela! Hi ku fanana, ku susiwa ka xikweleti xin’we xa Adamu ku tisa mimpfuno eka timiliyoni ta vatukulu va yena—kambe ku nga ri eka Adamu.

I Mani La Nyikelaka Nkutsulo?

15. I mani la nga ta nyikela nkutsulo wa vanhu, naswona ha yini?

¹⁵ Mupisalema u phofule marito ya xirilo a ku: “Munhu a nga ŝi koti ku kuṭula makwav̌o, hambi ku ri ku humesela Šikwembu e nṭengo wa yena. Nṭengo wa moya wa v̌ona wu dura ngopfu; munhu o ta ṭanḍeka ku wu humesa, ni siku rin’we.” The New English Bible yi vula leswaku nxavo wa nkutsulo a “wu tlula matimba ya yena yo hakela hi laha ku nga heriki.” (Psalma 49:7, 8) Kutani ke, i mani loyi a a ta nyikela nkutsulo? I Yehova ntsena loyi a a ta nyikela “Xinyimpfana lexi heleleke . . . lexi susaka swidyoho swa misava” lexi hetisekeke. (Yohane 1:29) Xikwembu a xi rhumelanga ntsumi leswaku yi ya kutsula vanhu. Xi endle gandzelo lerikulu hi ku rhumela N’wana wa xona la nga tswariwa a ri swakwe, ‘loyi ngopfu-ngopfu a a tsakisiwa ha yena.’—Swivuriso 8:30; Yohane 3:16.

16. (a) N’wana wa Xikwembu u te njhani leswaku a ta tswariwa tanihi munhu la hetisekeke? (b) Yesu a nga vitaniwa mani hi ku twisisa ka le nawini?

¹⁶ Hikwalaho ka ku hlanganyela ka yena ko tirhandzela elunghiselelweni ra Xikwembu, N’wana wa Xikwembu “ú titshiketile” eka xivumbeko xa yena xa le tilweni. (Vafilipiya 2:7) Yehova u hundzisele matimba ya vutomi ni xivumbeko xa vumunhu xa N’wana wa yena wa mativula wa le tilweni ekhwirini ra nhwana wa Muyuda la vitaniwaka Mariya. Kutani moya lowo kwetsima wu ‘n’wi funengetile,’ wu tiyisekisa leswaku n’wana la kulaka ekhwirini ra yena u ta va la kwetsimeke, a nga ri na xidyoho hi ku helela. (Luka 1:35; 1 Petro 2:22) Tanihi wanuna, a a ta vitaniwa Yesu. Kambe hi ku twisisa ka le nawini, a a ta vitaniwa ‘Adamu wa vumbirhi,’ hikuva a a fana na Adamu hi ku hetiseka. (1 Vakorinto 15:45, 47) Xisweswo Yesu a a ta tinyiketela hi gandzelo tanihi “xinyimpfana lexi nga riki na vulema kumbe xivati,” nkutsulo wa vanhu lava nga ni xidyoho.—1 Petro 1:18, 19.

17. (a) Nkutsulo wu hakeriwa eka mani, naswona ha yini? (b) Tanihi leswi Xikwembu xi nyikelaka naswona xi amukelaka nkutsulo, ku cincana ku endleriwa yini?

¹⁷ Hambi swi ri tano, nkutsulo wolowo a wu ta hakeriwa eka mani? Hi malembe xidzana yo tala vafundhisi va Vujagana va vule leswaku wu hakeriwe eka Sathana Diyavulosi. Mhaka hi leswaku vanhu va “xavisiwile” exidyohweni, xisweswo va ve ehansi ka vulawuri bya Sathana. (Varhoma 7:14; 1 Yohane 5:19) Hambi swi ri tano, Yehova, ku nga ri Sathana, u ‘rihisela’ xiendlo xo biha. (1 Vatesalonika 4:6) Hikwalaho, hi laha Psalma 49:7 yi swi vekaka hi ku kongoma ha kona, nkutsulo wu ta hakeriwa ‘eka Xikwembu.’ Yehova u endla nkutsulo wu kumeka, kambe loko Xinyimpfana xa Xikwembu xi nyikeriwile, ntikelo wa nkutsulo wa xona wu fanele ku hakeriwa eka Xikwembu. (Ringanisa Genesa 22:7, 8, 11-13; Vaheveru 11:17.) Leswi a swi ehlisi nkutsulo wu ya eka nxavo lowu nga pfuniki nchumu, onge hi loko mali yi tekiwe eka xikhwama xin’wana yi nghenisiwa eka xin’wana. Nkutsulo a wu katsi ku cincana ka xiviri tanihi xitirho xa le nawini. Hi ku tiyisisa leswaku nkutsulo wu hakeriwa—hambi hi ntsengo lowukulu eka yena—Yehova u tiyisekise ku namarhela ka yena loku tiyeke eka misinya ya milawu yo lulama.—Yakobo 1:17.

“Swi Hetisekile!”

18, 19. Ha yini a swi fanerile leswaku Yesu a xaniseka?

¹⁸ Hi ximun’wana xa 33 C.E., a ku ri nkarhi wa leswaku nkutsulo wu hakeriwa. Yesu Kriste u khomiwile hikwalaho ka swihehlo swa mavunwa, a voniwa nandzu ivi a gongondzeriwa emhandzini ya nxaniso. U kombele Xikwembu hi “ku rila hi mihloti” hikwalaho ka ku xaniseka lokukulu ni ku tsongahatiwa loku katsekeke. (Vaheveru 5:7) Xana a swi fanerile leswaku Yesu a xaniseka? Ina, hikuva hi ku tshama a ri “wo hlawuleka, wo pfumala nandzu, wo kala xivati, wo hambana ni vadyohi,” ku ya fika emakumu, Yesu u tlhantlhe mphikamakaneta ya vutshembeki bya malandza ya Xikwembu hi makumu lama hlamarisaka.—Vaheveru 7:26.

¹⁹ Ku xaniseka ka Kriste nakambe ku pfune ku n’wi endla la hetisekeke eka xiphemu xa yena tanihi Muprista Lonkulu wa vanhu. Loko a ri tano, a a nga ta va mulawuri la nga riki na nkhathalelo, la hambukeke. “Hikuva leswi na yena a nga twa ku vaviseka ni ku ringiwa, wa swi kota ku pfuna lava ringiwaka.” (Vaheveru 2:10, 18; 4:15) Hi ku hefemula ka yena loku faka, Yesu u swi kotile ku huwelela hi ku hlula a ku, “Swi hetisekile!” (Yohane 19:30) A nga kombisanga vutshembeki bya yena ntsena kambe u humelerile eku vekeni ka xisekelo xa ku ponisiwa ka vanhu—naswona lexi nga xa nkoka, i ku lwela vuhosi bya Yehova!

20, 21. (a) Hikwalaho ka yini Yesu a pfuxiwile eku feni? (b) Ha yini Yesu Kriste a “endliwile la hanyaka hi tlhelo ra moya”?

²⁰ Kambe ke, i mukhuva wihi lowu kahle-kahle nkutsulo a wu ta tirhisiwa ha wona eka vanhu lava dyoheke? Rini? Njhani? Timhaka leti a ti tshikiwanga ntsena. Hi siku ra vunharhu endzhaku ka rifu ra Yesu, Yehova u n’wi pfuxe eku feni. (Mintirho 3:15; 10:40) Hi xiendlo lexi xa nkoka, ntiyiso lowu tiyisiweke hi madzana ya timbhoni to vona hi mahlo, Yehova a nga hakelanga ntirho wa N’wana wa yena wo tshembeka ntsena, kambe u n’wi nyike nkarhi wo hetisa ntirho wa yena wo ponisa.—Varhoma 1:4; 1 Vakorinto 15:3-8.

²¹ Yesu “ú endliwile la hanyaka hi tlhelo ra moya,” masalela ya yena ya la misaveni ya ntshunxekile hi mukhuva wun’wana lowu nga paluxiwangiki. (1 Petro 3:18; Psalma 16:10; Mintirho 2:27) Tanihi xivumbiwa xa moya, Yesu la pfuxiweke sweswi a a ta tlhelela hi ku hlula etilweni. Mawaku ntsako lowu nga lawulekiki lowu wu faneleke wu ve kona etilweni eka xiendlakalo xexo! (Ringanisa Yobo 38:7.) Yesu a nga tlhelelanga ku ya tsakela ku amukeriwa ka yena ntsena. U te a ta endla ntirho wun’wana, ku katsa ni lowuya wa ku endla swi koteka leswaku rixaka hinkwaro ra vanhu ri vuyeriwa eka nkutsulo wa yena. (Ringanisa Yohane 5:17, 20, 21.) Ndlela leyi a hetisiseke leswi ha yona ni leswi swi vulaka swona eka vanhu yi ta hlamuseriwa eka xihloko lexi landzelaka.

[Nhlamuselo ya le hansi]

Swivutiso Swa Mpfuxeto

◻ I mimphikamakaneta yihi leyi a yi ri ya nkoka ngopfu ku tlula ku ponisiwa ka vanhu?

◻ Swi vula yini ku “kutsula” vadyohi?

◻ Yesu a a fanele ku fana na mani, naswona ha yini?

◻ I mani la nyikelaka nkutsulo, naswona wu hakeriwa eka mani?

◻ Ha yini a swi fanerile leswaku Kriste a pfuxiwa eku feni tanihi moya?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 13]

Magandzelo ya swiharhi a ma nga fanelekelanga ku pfala swidyoho swa vanhu; a ma yimela gandzelo lerikulu leri a ri ta ta