Hi Xihi Xilotlelo Xa Vukriste Bya Ntiyiso?

NAMUNTLHA, vanhu vo tala va tivula lava welaka eka Vukriste ku tlula ntlawa wihi na wihi wun’wana wa vukhongeri emisaveni. Kambe ripfumelo ra Vakriste lava vo tivulela ra hambana, a va na vun’we naswona minkarhi yin’wana va dlayana. Kahle-kahle, vo tala a hi Vakriste va ntiyiso. Yesu u vule leswaku esikwini ra hina, vo tala va ta ku eka yena, “Hosi, Hosi,” hi marito man’wana, va tivula Vakriste, kambe u ta ku eka vona: “A ndzi mi tivanga, ni siku ni rin’we; sukani ka mina, n’wina lava endlaka leswo homboloka!” (Matewu 7:21, 23) Entiyisweni, a nga kona eka hina la lavaka ku va exikarhi ka lava! Kutani hi ta swi tivisa ku yini loko hi ri Vakriste va ntiyiso?

Mhaka hi leswaku, swilo swo tala swa laveka loko hi ta va Vakriste va ntiyiso. Mukriste wa ntiyiso u fanele a va ni ripfumelo leri tiyeke hikuva “ehandle ka ku pfumela a swi endleki ku tsakisa Xikwembu.” (Vaheveru 11:6) Ripfumelo rero ro tiya ri fanele ri fambisana ni swiendlo leswinene. Mudyondzisiwa Yakobo u tsundzuxe leswaku “ku pfumela na kona loku nga hava mintirho ku file.” (Yakobo 2:26) Ku tlula kwalaho, Mukriste u fanele ku xiya matimba ya “nandza la tshembekaka, lowo tlhariha.” (Matewu 24:45-47) Kambe xilotlelo xa Vukriste bya ntiyiso i swin’wana swo hambana ni swilo leswi.

Hi xihi xilotlelo xa kona? Muapostola Pawulo u hlamuserile eka papila ra yena ro sungula leri yaka eka Vakorinto: “Hambi ndzi nga vulavula tindzimi ta vanhu ni ta tintsumi, kambe ndzi nga ri na rirhandzu, ndzi fana ni xingelengele lexi rilaka, kumbe swiphambati swa nsimbhi loko swi bananisiwa. Ni loko kumbe ndzi ri ni matimba yo vula Rito, ndzi ri ni ku twisisa swihundla hinkwaswo ni vutivi hinkwabyo, ni loko ndzi ri ni ku pfumela hinkwako, ndzi ko ndzi susa tintshava, kambe ndzi nga ri na rirhandzu, a ndzi nchumu. Hambi ndzi nga teka swilo swa mina hinkwaswo ndzi nyika vanhu, ni loko ndzi nga nyiketa miri wa mina leswaku wu hisiwa, kambe ndzi ri hava rirhandzu, a swi ndzi pfuni nchumu.”—1 Vakorinto 13:1-3.

Kutani rirhandzu i xilotlelo xa Vukriste bya ntiyiso. Ripfumelo, mintirho ni xinghana lexinene i swa nkoka, hi leswi bohaka. Kambe loko ku nga ri ni rirhandzu, nkoka wa byona a wu xiyiwi. Ha yini swi ri tano?

Entiyisweni, hikwalaho ka muxaka wa Xikwembu lexi hi xi gandzelaka. Muapostola Yohane u hlamusele Yehova, Xikwembu xa ntiyiso xa Vukriste, hi marito lawa: “Xikwembu i rirhandzu.” (1 Yohane 4:8) Yehova Xikwembu u ni timfanelo tin’wana to tala, to tanihi matimba, vululami ni vutlhari, kambe tanihi leswi a xiyekaka a ri Xikwembu xa rirhandzu, i vanhu va muxaka muni lava a lavaka leswaku va va vagandzeri va yena? Hakunene, i vanhu lava n’wi tekelelaka ni ku hlakulela rirhandzu.—Matewu 5:44, 45; 22:37-39.

Nsusumeto Lowunene

Ina, rirhandzu ri endla leswaku Vakriste va fana ni Xikwembu lexi va xi gandzelaka. Swi vula leswaku minsusumeto ya vona ya fana ni minsusumeto ya Xikwembu. I nsusumeto wihi ehenhla ka hinkwayo lowu susumeteleke Yehova Xikwembu ku rhumela Yesu emisaveni ku hi nyika nkarhi wo kuma vutomi lebyi nga heriki? I rirhandzu. “Xikwembu xi rhandzile misava swonghasi, xi ko xi nyika N’wana wa xona la nga un’we, leswaku un’wana ni un’wana la pfumelaka ka yena, a nga lovi, kambe a va ni vutomi lebyi nga heriki.” (Yohane 3:16) Kutani ke, swi fanele swi va nsusumeto wa hina ku endla ku rhandza ka Xikwembu. Nakambe i rirhandzu. “Hikuva ku rhandza Xikwembu, swi vula ku hlayisa milawu ya xona.”—1 Yohane 5:3.

Xana swa koteka ku tirhela Xikwembu hi nsusumeto lowu hoxeke? Ina. Pawulo u xaxamete van’wana esikwini ra yena lava a va tirha va ri ni mavondzo ni ku phikizana. (Vafilipiya 1:15-17) Sweswo swi nga ha humelela eka hina. Misava leyi yi tele ku phikizana, naswona moya wolowo wu nga hi nghena na hina. Hi nga ha tikukumuxa hi anakanya leswaku hi swivulavuri swo antswa kumbe hi kota ku fambisa tibuku to tala ku tlula van’wana. Hi nga ha ringanisa malunghelo ya hina ya ntirho ni lawa ya nga ni un’wana kutani hi tikurisa—kumbe hi va ni mavondzo. Nkulu a nga ha va ni mavondzo eka xiyimo xa matimba ya yena, hambi ku ri ku fikela eka yinhla yo sivela jaha leri nga ni vuswikoti ku endla nhluvuko. Ku navela ka vutitivi ku nga ha hi susumetela ku hlakulela xinghana ni Vakriste lava fumeke loko hi honisa swisiwana.

Swilo leswi swi nga ha humelela hikuva a hi hetisekanga. Hambi swi ri tano, loko—tanihi Yehova—hi endla rirhandzu ri va nsusumeto wa hina lowukulu, hi ta lwisana ni mimboyamelo yo tano. Vutitivi, ku navela ko tidzunisa, kumbe ku tikukumuxa ku nga herisa rirhandzu, lerova hi nga ‘ha pfuni nchumu.’—Swivuriso 11:2; 1 Vakorinto 13:3.

Rirhandzu eMisaveni Ya Vutitivi

Yesu u vule leswaku valandzeri va yena a va nge vi “va misava.” (Yohane 17:14) Xana hi nga swi papalatisa ku yini ku hluriwa hi nkucetelo wa misava leyi hi rhendzeleke? Rirhandzu ri ta hi pfuna. Hi xikombiso, vanhu namuntlha hi lava “rhandzaka ku tiphina ku tlula ku rhandza Xikwembu.” (2 Timotiya 3:4) Yohane u hi tsundzuxile leswaku hi nga vi tano. U te: “Mi nga rhandzeni misava, kumbe swilo leswi nge misaveni. Loko munhu a rhandza misava, rirhandzu ro rhandza Tatana a ri kona eka yena. Hikuva hinkwaswo leswi nge misaveni, ku navela ka miri, ni ku navela ka mahlo, ni ku tikurisa hi swa vutomi lebyi, a hi leswi Tatana a swi tsakelaka, kambe swi tsakela hi va misava.”—1 Yohane 2:15, 16.

Hambi swi ri tano, a swi olovi ku papalata “ku navela ka miri” ni “ku navela ka mahlo” hi laha ku heleleke. Swilo leswi swi laviwa ngopfu hikuva swi tsakisa nyama ya hina swinene. Ku tlula kwalaho, ku na mintsako yo tala yo hambana-hambana leyi kumekaka namuntlha ku tlula leyi a yi ri kona esikwini ra Yohane, kutani loko ku navela ka mahlo ku ve xiphiqo hi nkarhi wolowo, swa ha ri tano ni sweswi hi ndlela yo hlawuleka.

Lexi tsakisaka, yo tala ya mintsako ya namuntlha leyi misava yi yi nyikelaka a yi bihanga hi yoxe. A ku na lexi hoxeke hi ku va ni yindlu leyikulu, movha wo saseka, sete ya thelevhixini kumbe yuniti ya stereo. A swi tshovi ni wun’we wa milawu ya Bibele ku teka maendzo yo leha lama tsakisaka ni ku va ni minkarhi leyi tsakisaka yo wisa. Kutani ke, hi yihi yinhla ya xitsundzuxo xa Yohane? Hi xikombiso, loko swilo swo tano swo hundzuka swa nkoka ngopfu eka hina, swi aka moya wa vutitivi eka hina, ku hlongorisa swilo leswi vonakaka ni ku tikukumuxa. Naswona matshalatshala yo kuma mali yo swi fikelela ma nga ha sivela vutirheli bya hina eka Yehova. Hambi ku ri ku tiphina hi swilo swo tano swi lava nkarhi, naswona hambi loko nkarhi lowu ringaniseriweke wa ku tihungasa wu phyuphyisa, nkarhi wa hina i wuntsongo, hikwalaho ka ndzhwalo wa hina wo dyondza Bibele, hi hlangana ni Vakriste kulobye leswaku hi gandzela, ni ku chumayela mahungu lamanene ya Mfumo.—Psalma 1:1-3; Matewu 24:14; 28:19, 20; Vaheveru 10:24, 25.

Eka nguva leyi ya swilo leswi vonakaka, swi lava ku tiyimisela leswaku u ‘rhangisa Mfumo wa Xikwembu ku sungula’ kutani u papalata ku ‘tirhisa misava leyi hi xitalo.’ (Matewu 6:33; 1 Vakorinto 7:31) Ripfumelo leri tiyeke ri ta pfuna. Kambe, ngopfu-ngopfu, rirhandzu ra xiviri hi Yehova ni muakelani wa hina ri ta hi tiyisa leswaku hi papalata swikoka-mahlo leswi hambi loko swi nga bihanga hi swoxe, swi nga ha hi sivelaka ku ‘hetisisa vutirheli bya hina hi vukheta.’ (2 Timotiya 4:5) Handle ka rirhandzu ro tano, vutirheli bya hina byi nga va matshalatshala ya hava.

Rirhandzu eBandlheni

Yesu u kandziyise nkoka wa rirhandzu loko a a te: “Hinkwavo va ta tiva leswaku mi vadyondzisiwa va mina, loko mi rhandzana.” (Yohane 13:35) Ha yini vakulu va heta nkarhi wo leha swinene va khathalela ni ku pfuna Vakriste-kulobye loko va nga va rhandzi? Ha yini bandlha ri tiyiselela ku tsana ka vanakulobye—ku katsa ni ka vakulu—loko a ku nga ri hikwalaho ka rirhandzu? Rirhandzu ri susumetela Vakriste ku pfunana hi tlhelo ra swa nyama loko va twa leswaku van’wana va lava mpfuno. (Mintirho 2:44, 45) Hi nkarhi wa nxaniso, Vakriste va sirhelelana hambi ku ri ku felana. Hikwalaho ka yini? Hikwalaho ka rirhandzu.—Yohane 15:13.

Minkarhi yin’wana swikombiso leswikulu swa rirhandzu swi huma eka swilo switsongo. Nkulu, loyi a na se a nga ni ntshikilelo wa ndzhwalo wo tika wa ntirho, a nga ha tshineleriwa hi Mukriste-kulobye loyi a tlhelaka a tisa xivilelo lexi nkulu a xi vonaka xi nga ri xa nkoka. Xana nkulu u fanele ku hlundzuka? Ematshan’wini yo pfumelela leswi leswaku swi vanga ku avana, u tirhisana ni makwavo wa yena hi rirhandzu ni tintswalo. Va kanela mhaka swin’we, nakona swi tiyisa vunghana bya vona. (Matewu 5:23, 24; 18:15-17) Ematshan’wini ya leswaku un’wana ni un’wana a kokela etlhelweni ra yena, hinkwavo va fanele va ringeta ku hlakulela tintswalo leti Yesu a ti bumabumeleke, ku tiyimisela ku rivalela vamakwavo wa vona ka “7 loku andzisiwaka hi 70.” (Matewu 18:21, 22) Xisweswo, Vakriste va ringeta hi matimba ku tiambexa rirhandzu, “leri ri bohaka swilo hinkwaswo swi twanana hi ku hetiseka.”—Vakolosa 3:14.

Ku Kurisa Ku Rhandzana Ka Hina

Ina, rirhandzu i nsusumeto lowunene wo tirhela Yehova. Rirhandzu ri ta hi tiyisa leswaku hi tihlayisa hi hambanile ni misava, naswona rirhandzu ri ta endla leswaku bandlha ri tshama ri ri ra Vukriste bya ntiyiso. Hambi loko ri nga siveli ku gingiriteka, ri ta pfuna lava nga eka vulawuri leswaku va nga khomeki ngopfu lerova va rivala tintswalo ni ku tiyisela eku tirhisaneni ni van’wana. Rirhandzu ri pfuna hinkwerhu ka hina leswaku hi ‘yingisa vafambisi va hina ni ku titsongahata.’—Vaheveru 13:17.

Muapostola Petro u hi khutaze leswaku hi ‘tiya eku rhandzaneni’ hikuva “rirhandzu ri funengeta swidyoho leswo tala.” (1 Petro 4:8) Xana hi nga swi endlisa ku yini leswi? Munhu u endliwe hi xifaniso xa Xikwembu kutani hikwalaho u na matimba ya ntumbuluko yo rhandza. Kambe muxaka wa rirhandzu leri hi vulavulaka ha rona laha ri lava swin’wana leswi engetelekeke. Entiyisweni, i muhandzu lowukulu wa moya wa Xikwembu. (Vagalatiya 5:22) Kutani ke, loko hi ta hlakulela rirhandzu, hi fanele ku titsongahata eka moya wa Xikwembu. Njhani? Hi ku dyondza Bibele, leyi huhuteriweke hi moya wa Yehova. (2 Timotiya 3:16) Hi ku khongelela moya wa Yehova leswaku wu aka rirhandzu ra hina eka Yehova ni vamakwerhu. Na hi ku hlanganyela ni bandlha ra Vukriste, laha moya wu fambaka hi ku olova.

Nakambe hi fanele ku tikambela ku vona loko ku ri ni swiendlo swin’wana kumbe mianakanyo leyi nga lavekiki. Tsundzuka, rirhandzu i mfanelo leyi humaka embilwini, naswona “mbilu yi ni mano e ku tlula hikwaŝo, yi borile ngopfu.” (Yeremia 17:9) Ku nga khathariseki mpfuno lowu Yehova a wu nyikelaka, nkarhi wun’wana hi ta endla hi ndlela leyi nga riki ya rirhandzu. Hi nga ha vulavula hi ndlela leyi tlhavaka eka Mukriste-kulobye, kumbe hi nga ha n’wi vavisa kumbe ku n’wi khunguvanyisa eka swin’wana leswi hi swi vulaka. Hambi swi ri tano, hi endla kahle ku landzela xikhongelo xa Davhida: “Šikwembu, nḍi kambe, u tiv̌a mbilu ya nga! Nḍi ringe, u tiv̌a ku anakanya ka mina! Languta loko nḍi famba hi ndlela ya ku homboloka, kutani u nḍi fambisa e ndleleni ya v̌utomi le’byi nga heriki.”—Psalma 139:23, 24.

Hi laha Bibele yi vulaka ha kona, “rirhandzu a ri heli.” (1 Vakorinto 13:8) Loko hi tirhisa ku rhandzana, a hi nge tikumi hi kayivela swo karhi hi nkarhi wa ndzingo. Rirhandzu leri nga kona exikarhi ka vanhu va Xikwembu ri pfuneta swinene eka paradeyisi ya moya leyi nga kona namuntlha. Hi lava, va rhandzanaka swi suka embilwini ntsena, lava nga ta kuma ntsako wo hanya emisaveni leyintshwa. Hikwalaho, tekelela Yehova eku kombiseni ka rirhandzu ro tano, xisweswo u tiyisa xiboho xa vun’we. Hlakulela rirhandzu, kutani u kuma xilotlelo xa Vukriste bya ntiyiso.