Vanhu Lava Ntshunxekeke Kambe Va Ri Ni Vutihlamuleri
“Mi ta tiva ntiyiso, kutani ntiyiso wu ta mi ntshunxa.”—YOHANE 8:32.
1, 2. (a) Ntshunxeko wu kombisiwe njhani ematin’wini ya vanhu? (b) I mani ntsena la ntshunxekeke hakunene? Hlamusela.
NTSHUNXEKO. Vona rito ra matimba swonghasi! Vanhu va tiyisele tinyimpi ni minhlunga-vuhosi leyi nga hlayekiki kun’we ni minkwetlembetano exikarhi ka vanhu hikwalaho ka ku navela ka vanhu leswaku va ntshunxeka. Entiyisweni, The Encyclopedia Americana yi ri: ‘Eku sunguleni ka nhluvuko wa mahanyelo, a ku na mianakanyo leyi veke ni xiphemu xa nkoka swinene ku tlula ntshunxeko.’
2 Hambi swi ri tano, i vanhu vangani lava ntshunxekeke hakunene? I vangani lava tivaka leswi ntshunxeko wu vulaka swona hakunene? The World Book Encyclopedia yi ri: “Leswaku vanhu va va ni ntshunxeko lowu heleleke, a ku fanelanga ku va ni mindzilakano ehenhleni ka ndlela leyi va anakanyaka, ku vulavula kumbe ku tirha ha yona. Va fanele va tiva leswi va hlawulaka swona, naswona va fanele va va ni matimba yo hlawula eka swona.” Hi ku ya hi leswi, xana u tiva un’wana la ntshunxekeke hakunene? I vamani lava nga vulaka leswaku a va “na mindzilakano ehenhleni ka ndlela leyi va anakanyaka, ku vulavula kumbe ku tirha ha yona”? Entiyisweni, i munhu un’we evuakweni hinkwabyo la fanelaka hi nhlamuselo yoleyo—I Yehova Xikwembu. Hi yena ntsena a nga ni ntshunxeko lowu heleleke. Hi yena ntsena la nga hlawulaka xin’wana ni xin’wana lexi a xi lavaka kutani a xi endla ku nga khathariseki nkaneto wihi na wihi. Hi yena “Lowa-matimba-hinkwawo.”—Nhlavutelo 1:8; Esaya 55:11.
3. Hi le ka xiyimo xihi lexi hakanyingi vanhu va tsakelaka ntshunxeko?
3 Eka vanhu ntsena, ntshunxeko wa vona wu hikiwile. Hakanyingi wu nyikiwa kumbe ku tiyisiwa hi vulawuri byo karhi naswona wu fambisana ni ku titsongahata ka hina eka vulawuri byebyo. Kunene, hakanyingi munhu a nga va la ntshunxekeke ntsena loko a xixima xihlovo xa mutiyisi wa ntshunxeko wa yena. Hi xikombiso, vanhu lava tshamaka “etikweni leri ntshunxekeke” va tsakela mimbuyelo yo tala, yo tanihi ntshunxeko wo famba-famba, ntshunxeko wo vulavula ni ntshunxeko wa vukhongeri. I yini leswi tiyisaka mintshunxeko leyi? Nawu wa tiko. Munhu a nga yi tsakela ntsena loko a yingisa nawu. Loko a tirhisa ntshunxeko wa yena hi ndlela yo biha kutani a tlula nawu, u va ni nandzu eka vafumi, naswona ntshunxeko wa yena wu nga herisiwa hi laha ku vavaka hi ku gweveriwa ku hoxiwa ekhotsweni.—Varhoma 13:1-4.
Ntshunxeko Wa Xikwembu—Wu Ta Ni Vutihlamuleri
4, 5. I ntshunxeko wihi lowu vagandzeri va Yehova va wu tsakelaka, naswona va ta tihlamulela eka yini?
4 Hi lembe xidzana ro sungula, Yesu u vulavule hi ntshunxeko. U byele Vayuda a ku: “Loko mi tiyisela eritweni ra mina, mi vadyondzisiwa va mina hakunene naswona mi ta tiva ntiyiso, kutani ntiyiso wu ta mi ntshunxa.” (Yohane 8:31, 32) A a nga vulavuli hi ntshunxeko wa ku vulavula kumbe ntshunxeko wa vukhongeri. Entiyisweni a a nga vulavuli hi ku ntshunxiwa eka ntshikilelo wa Rhoma, leswi Vayuda vo tala a va swi navela. E-e, leswi a ku ri swin’wana swa risima, ntshunxeko lowu nyikeriwaka, lowu humaka eka Mufumi la tlakukeke wa vuako, Yehova, ku nga ri eka milawu ya munhu kumbe mianakanyo ya mufumi wo karhi la nga munhu ntsena. A ku ri ku ntshunxeka eka vukholwa-hava, ku ntshunxeka eku pfumaleni ka vutivi hi tlhelo ra vukhongeri ni swin’wana swo tala. Ntshunxeko lowu nyikeriweke hi Yehova i ntshunxeko wa xiviri, naswona wu ta tshama hi laha ku nga heriki.
5 Muapostola Pawulo u te: ‘Yehova i Moya; naswona laha moya wa Yehova wu nga kona, ku ni ntshunxeko.’ (2 Vakorinto 3:17) Hi malembe xidzana yo tala, Yehova a a ri karhi a tirhisana ni vanhu leswaku eku heteleleni, lavo tshembeka va ta tsakela ntshunxeko lowunene, lowukulu, lowu vanhu va nga vaka na wona, ku “ntshunxeka loko kwetsima loku nga ka vana va Xikwembu.” (Varhoma 8:21) Hi nkarhi lowu fanaka, Yehova u hi nyika mpimo wo karhi wa ntshunxeko hi ku tirhisa ntiyiso wa Bibele, naswona u hi vona nandzu loko hi tirhisa ntshunxeko wolowo hi ndlela leyo biha. Muapostola Pawulo u tsarile: “Emahlweni ka Xikwembu, ku hava ni xivumbiwa ni xin’we lexi tumbeleke. Hinkwaswo swi lo tlà[n]gàndlà, erivaleni, emahlweni ka Loyi hi fanelaka ku tihlamulela eka yena.”—Vaheveru 4:13.
6-8. (a) I mintshunxeko yihi leyi Adamu na Evha va yi tsakeleke, naswona hi le ka xiyimo xihi laha a va ta hlayisa mintshunxeko yoleyo? (b) I yini lexi Adamu na Evha va tilahleleke xona vona vini ni vana va vona?
6 Ku tihlamulela eka Yehova ku kombisiwe loko vatswari va hina vo sungula, Adamu na Evha, va ha hanya. Yehova u va vumbe va ri ni nyiko leyi vangamaka ya ntshunxeko. Ntsendze loko va tirhise ntshunxeko wolowo hi ndlela leyinene, va tsakele mikateko yin’wana, yo tanihi ku ntshunxeka eku chaveni, ku ntshunxeka eka vuvabyi, ku ntshunxeka eka rifu ni ntshunxeko wo tshinelela Tata wa vona wa le tilweni hi ripfalo leri baseke. Kambe loko va tirhise ntshunxeko wa vona hi ndlela leyo biha, hinkwaswo sweswo swi cincile.
7 Yehova u veke Adamu na Evha entangeni wa Edeni, naswona leswaku va tsaka u va nyike mihandzu ya murhi wun’wana ni wun’wana wa ntanga—handle ka wun’we. Wolowo u tihlayisele wona; a ku ri “muri wo tiv̌isa ŝo saseka ni ŝo biha.” (Genesa 2:16, 17) Hi ku nga dyi mihandzu ya murhi wolowo, Adamu na Evha a va ta va va kombise ku pfumela leswaku i Yehova ntsena loyi a a tshunxekile ku veka mimpimanyeto ya leswinene ni leswo biha. Loko a va endle leswinene naswona va nga dyanga murhi lowu yirisiweke, Yehova a a ta hambeta a va nyika mintshunxeko yin’wana ya vona.
8 Lexi khomisaka gome, Evha u yingisele xiringanyeto xa Nyoka xa vuxisi xa leswaku u fanele a ‘tiva swo saseka ni swo biha.’ (Genesa 3:1-5) Hi yena a nga sungula a dya muhandzu lowu yirisiweke kutani ku landzela Adamu. Hikwalaho, loko Yehova Xikwembu a tile ku ta vulavula na vona entangeni wa Edeni, va khomiwe hi tingana kutani va tumbela. (Genesa 3:8, 9) Hi nkarhi wolowo se a va ri vadyohi lava a va lahlekeriwe hi ntshunxeko wa vona wo tshinelela Xikwembu, lowu a wu huma eka ripfalo leri baseke. Hikwalaho ka leswi, vona ni vana va vona va lahlekeriwe hi ku ntshunxeka eka vuvabyi ni rifu. Pawulo u te: “Ku kotisa leswi ku dyoha ku ngheneke emisaveni hi munhu a ri un’we [Adamu], kutani rifu ri ngheneke hikwalaho ka ku dyoha, hi mukhuva wolowo rifu ri tlulele vanhu hinkwavo, hikuva hinkwavo va dyohile.”—Varhoma 5:12; Genesa 3:16, 19.
9. I vamani lava tivekaka tanihi lava tirhiseke ntshunxeko wa vona hi ndlela leyinene?
9 Hambi swi ri tano, vanhu a va ha swi kota ku tihlawulela, naswona hi ku famba ka nkarhi, vanhu van’wana lava nga hetisekangiki va tirhise leswi hi ndlela leyinene leswaku ku tirhela Yehova. Mavito ya van’wana va vona ya hlayiseriwe hina ku sukela khale. Vavanuna vo tanihi Avele, Enoko, Nowa, Abrahama, Isaka na Yakobo (loyi nakambe a vuriwaka Israyele) i swikombiso swa vanhu lava tirhiseke ntshunxeko wa vona lowu xiyekaka lowu a va ha ri na wona leswaku va endla ku rhandza ka Xikwembu. Naswona hikwalaho swilo swi va fambele kahle.—Vaheveru 11:4-21.
Ntshunxeko Wa Vanhu Lava Hlawuriweke Va Xikwembu
10. A ku ri swihi swilaveko swa ntwanano lowu Yehova a wu endleke ni vanhu va yena lava hlawulekeke?
10 Emasikwini ya Muxe, Yehova u ntshunxe vana va Israyele—lava hi nkarhi wolowo a va hlayiwa hi timiliyoni—evuhlongeni bya le Egipta, kutani a endla ntwanano na vona lowu ha wona va veke vanhu va yena lava hlawulekeke. Ehansi ka ntwanano lowu, Vaisrayele va ve ni vaprista ni fambiselo ra magandzelo ya swihari lawa a ya funengeta swidyoho swa vona hi ndlela yo fanekisela. Xisweswo, va ve ni ntshunxeko wo tshinelela Xikwembu hi ku gandzela. Nakambe va ve ni nxaxamelo wa milawu ni swinawana swo va hlayisa va ntshunxekile eka mikhuva ya vukholwa-hava ni le ka vugandzeri bya mavunwa. Endzhaku, a va ta amukela Tiko leri Tshembisiweke tanihi ndzhaka, va ri ni xitiyisekiso xa ku pfuniwa hi Xikwembu eka valala va vona. Muxaka wa ntwanano wa vona wu bohe Vaisrayele leswaku va hlayisa Nawu wa Yehova. Vaisrayele hi ku swi rhandza va amukele xiyimo lexi, va ku: “Hikwaŝo leŝi Yehova a ŝi v̌uleke, hi ta ŝi endla.”—Eksoda 19:3-8; Deuteronoma 11:22-25.
11. Ku humelele yini loko Israyele ri hluleke ku hlayisa ntwanano wa rona na Yehova?
11 Ku tlula malembe ya 1 500, Vaisrayele a va ri eka vuxaka byebyo byo hlawuleka na Yehova. Kambe nkarhi na nkarhi va tsandzekile ku hlayisa ntwanano. Hi ku phindha-phinda va xisiwe hi vugandzeri bya mavunwa kutani va nghena evuhlongeni bya ku gandzela swifaniso ni vukholwa-hava, kutani Xikwembu xi va pfumelele leswaku va va mahlonga ya valala va vona. (Vaavanyisi 2:11-19) Ematshan’wini yo kuma mikateko leyi ntshunxaka leyi taka hikwalaho ko hlayisa ntwanano, va xupuriwile hi ku wu tlula. (Deuteronoma 28:1, 2, 15) Eku heteleleni, hi 607 B.C.E., Yehova u pfumelele rixaka leri leswaku ri ya evuhlongeni eBabilona.—2 Tikronika 36:15-21.
12. I yini lexi eku heteleleni xi veke erivaleni mayelana na ntwanano wa Nawu wa Muxe?
12 Leyi a ku ri dyondzo leyi vavaka. A va fanele va dyondze nkoka wa ku hlayisa Nawu eka yona. Hambi swi ri tano, hambi ku ri endzhaku ka malembe ya 70, loko Vaisrayele va tlhelele etikweni ra vona, va tlhele va hluleka ku hlayisa ntwanano wa Nawu hi ndlela leyinene. Kwalomu ka malembe ya dzana endzhaku ka ku vuya ka vona, Yehova u byele vaprista va Israyele a ku: “Kambe ṅwina mi hambukile ndlela, mi khunguv̌anyise la’vo tala hi nawu; mi onhile ntwanano wa Levi.” (Malakia 2:8) Entiyisweni, hambi kuri lava tshembekaka swinene exikarhi ka Vaisrayele a va swi kotanga ku fikelela mimpimanyeto ya Nawu lowu hetisekeke. Ematshan’wini ya leswaku wu va nkateko, hi ku ya hi marito ya muapostola Pawulo, wu ve ‘ku rhukaniwa.’ (Vagalatiya 3:13) Entiyisweni, a ku laveka nchumu wun’wana lowu tlulaka ntwanano wa Nawu wa Muxe, leswaku vanhu lava nga hetisekangiki, lava tshembekaka, va kuma ntshunxeko lowu vangamaka wa vana va Xikwembu.
Xivumbeko Xa Ntshunxeko Wa Vakriste
13. I xisekelo xihi xo antswa xa ntshunxeko lexi eku heteleleni xi nyikeriweke?
13 Nchumu wolowo wun’wana a ku ri gandzelo ra nkutsulo ra Yesu Kriste. Kwalomu ka lembe ra 50 C.E., Pawulo u tsalele bandlha ra Vakriste lava totiweke eGalatiya. A hlamusele ndlela leyi Yehova a va tshunxeke ha yona evuhlongeni bya ntwanano wa Nawu kutani a ku: “Hi ntshunxiwile hileswi Kriste a hi ntshunxeke. Hikwalaho, yimani mi tiya mi nga ha tlheli mi tiveka ehansi ka mpingu wa vuhloga.” (Vagalatiya 5:1) Yesu u ntshunxe vanhu hi tindlela tihi?
14, 15. Hi tihi tindlela letinene leti Yesu a ntshunxeke vapfumeri va Vayuda ni lava nga riki Vayuda ha tona?
14 Endzhaku ka rifu ra Yesu, Vayuda lava n’wi amukeleke tanihi Mesiya ni ku va vadyondzisiwa va yena va nghene ehansi ka ntwanano lowuntshwa, lowu siveke ntwanano wa khale wa Nawu. (Yeremia 31:31-34; Vaheveru 8:7-13) Ehansi ka ntwanano lowu wuntshwa, vona—ni vapfumeri lava nga riki Vayuda lava endzhakunyana va tihlanganiseke na vona—va ve xiphemu xa rixaka lerintshwa ra moya leri siveke Israyele wa nyama tanihi vanhu va Xikwembu lava hlawulekeke. (Varhoma 9:25, 26; Vagalatiya 6:16) Hi ndlela yoleyo, va tsakele ntshunxeko lowu Yesu a wu tshembiseke loko a te: “Ntiyiso wu ta mi ntshunxa.” Handle ka ku va ntshunxa eka ndzhukano wa Nawu wa Muxe, ntiyiso wu ntshunxe Vakriste va Vayuda eka mikhuva hinkwayo leyi tikaka leyi varhangeri va vukhongeri va yi vekeke ehenhla ka vona. Nakambe wu ntshunxe Vakriste lava nga riki Vayuda eku gandzeleni ka swifaniso ni vhukholwa-hava bya khale ka vugandzeri bya vona. (Matewu 15:3, 6; 23:4; Mintirho 14:11-13; 17:16) Naswona a ku ri ni leswi engetelekeke.
15 Yesu, loko a vulavula hi ntiyiso lowu ntshunxaka u te: “Ndzi tiyisisile ndzi ri ka n’wina: Un’wana ni un’wana la endlaka xidyoho, i hlonga ra xidyoho.” (Yohane 8:34) Tanihi leswi Adamu na Evha va dyoheke, munhu un’wana ni un’wana loyi a tshameke a hanya u ve mudyohi ivi xisweswo a va hlonga ra xidyoho. I Yesu ntsena loyi a a nga ri na xona, naswona gandzelo ra Yesu ri ntshunxe vapfumeri evuhlongeni byebyo. I ntiyiso, a va ha ri lava nga hetisekangiki naswona a va ri ni xidyoho xa ntumbuluko. Kambe se a va ta swi kota ku hundzuka eswidyohweni swa vona kutani va kombela ku rivaleriwa exisekelweni xa gandzelo ra Yesu, hi ku tiyiseka leswaku swikombelo swa vona swi ta twiwa. (1 Yohane 2:1, 2) Exisekelweni xa gandzelo ra nkutsulo ra Yesu, Xikwembu xi va vule lava lulameke, naswona va ta swi kota ku xi tshinelela hi ripfalo leri baseke. (Varhoma 8:33) Ku tlula kwalaho, tanihi leswi gandzelo ri pfuleke ntshembo wo pfuxeriwa evuton’wini lebyi nga heriki, ntiyiso wu va ntshunxile eka ku chava vanhu lava feke.—Matewu 10:28; Vaheveru 2:15.
16. Ntshunxeko wa Vakriste wu hambanisa ku yini ni lowu nyikeriwaka hi misava?
16 Hi ndlela leyi tsakisaka, ntshunxeko wa Vakriste wu pfuleriwe vavanuna ni vavasati ku nga khathariseki xiyimo xa vona, hi langutelo ra vumunhu. Swisiwana, vakhotsiwa, hambi ku ri mahlonga a ma ta kota ku ntshunxiwa. Hi tlhelo rin’wana, vanhu lava tlakukeke va matiko lava aleke mahungu ya Kriste a va ha ri evuhlongeni bya vukholwa-hava, xidyoho ni ku chava vanhu lava feke. A hi fanelanga hi tshika ku nkhensa Yehova hi ntshunxeko lowu hi nga na wona. A ku na nchumu lowu misava yi nga wu nyikelaka, lowu nga lavaka ku ringana na wona.
Va Ntshunxekile Kambe Va Ni Vutihlamuleri
17. (a) Van’wana eka lembe xidzana ro sungula va lahlekeriwe njhani hi ntshunxeko wa Vukriste? (b) Ha yini hi nga fanelanga hi xisiwa hi ntshunxeko lowu vonakaka wu ri kona emisaveni ya Sathana?
17 Eka lembe xidzana ro sungula, kumbexana vunyingi bya Vakriste lava totiweke byi tsakele ntshunxeko wa byona ni ku hlayisa vutshembeki bya vona eka swiyimo hinkwaswo. Kambe, lexi khomisaka gome, van’wana va nantswe ntshunxeko wa Vukriste ni mikateko ya wona hinkwayo kutani va wu lahla, va tlhelela eka vuhlonga bya misava. Ha yini swi ve tano? Handle ko kanakana ripfumelo ra vo tala ri tsanile, naswona va ‘tlhelela endzhaku.’ (Vaheveru 2:1) Van’wana ‘va honise ripfumelo ni ripfalo ra vona lerinene kutani va lahlekeriwa hi ripfumelo ra vona.’ (1 Timotiya 1:19) Kumbexana va wele eku hlongoriseni ka swilo leswi vonakaka kumbe mahanyelo layo biha. I swa nkoka swonghasi leswaku hi hlayisa ripfumelo ra hina naswona hi ri aka, hi tshama hi khomekile hi dyondzo ya munhu hi xiyexe, ku hlengeletana, xikhongelo ni mintirho ya Vukriste! (2 Petro 1:5-8) Onge hi nga ka hi nga tshiki ku tlangela ntshunxeko wa Vukriste! I ntiyiso, van’wana va nga ha ringiwa hi ku ntshunxeka loku va ku vonaka ehandle ka bandlha, va ehleketa leswaku lava nga emisaveni va ntshunxeke ku tlula hina. Kambe, entiyisweni leswi swi vonakaka onge i ntshunxeko emisaveni, hakanyingi i ku pfumala vutihlamuleri. Loko hi nga ri malandza ya Xikwembu, hi mahlonga ya xidyoho, naswona vuhlonga byi ni hakelo leyi vavaka.—Varhoma 6:23; Vagalatiya 6:7, 8.
18-20. (a) Van’wana va hundzuke “valala va [mhandzi ya nxaniso ya, NW] Kriste” hi ndlela yihi? (b) Van’wana va ‘tirhise ntshunxeko tanihi xisirhelelo xo endla leswo biha’ hi ndlela yihi?
18 Loko a ya emahlweni epapileni ra yena ro ya eka Vafilipiya, Pawulo u tsarile: “Ndzi tshama ndzi mi byela mhaka leyi hakanyingi, kutani sweswi ndzi mi byela yona hi mihloti: Ku ni lavo tala lava eku hanyeni ka vona va nga valala va [mhandzi ya nxaniso ya, NW] Kriste.” (Vafilipiya 3:18) Ina, ku ni khale ka Vakriste lava hundzukeke valala va ripfumelo, kumbexana va vagwinehi. I swa nkoka swonghasi leswi hi nga yi landzeriki ndlela ya vona! Tlhandla-kambirhi, Petro u tsarile: “Hanyani tanihi vanhu lava ntshunxekeke; mi nga teki ku ntshunxeka ka n’wina yi ri ndlela yo xisela ha yona, yo endla leswo biha, kambe hanyani tanihi malandza ya Xikwembu.” (1 Petro 2:16) Xana munhu a nga wu tirhisa njhani ntshunxeko wa yena tanihi xisirhelelo xo endla leswo biha? Hi ku endla swidyoho leswikulu—kumbexana exihundleni—kambe a ha hlanganyela ni bandlha.
19 Tsundzuka Diyotrefo. Yohane u vulavule ha yena a ku: “Diyotrefo loyi a tiendlaka murhangeri [ebandlheni], a nga nkhensi vufambisi bya hina. . . . Ú ala ni ku amukela vamakwerhu, a engeta a sivela lava navelaka ku va amukela, a va hlongola ni le [bandlheni, NW].” (3 Yohane 9, 10) Diyotrefo u tirhise ntshunxeko wa yena tanihi xisirhelelo xo endla ku navela ka yena ka vutianakanyi.
20 Muapostola Yuda u tsarile: “Vanhu van’wana va ngungumerile va nghena exikarhi ka hina; ku avanyisiwa ka vona ku lunghisiwile khale [hi matsalwa, NW]. I vanhu lava nga riki na mhaka ni vukhongeri; va gombonyokisa tintswalo ta Xikwembu xa hina, va endla swa manyala ha tona, naswona va landzula Yesu Kriste, yena N’wini wa hinkwaswo ni Hosi ya hina.” (Yuda 4) Vanhu lava a va ri nkucetelo lowo biha, kasi a va hlanganyela ni bandlha. (Yuda 8-10, 16) Eka Nhlavutelo hi hlaya leswaku emabandlheni ya Pergamo na Tiyatira, a ku ri ni mimpambukwa, ku gandzeriwa ka swifaniso ni vunghwavava. (Nhlavutelo 2:14, 15, 20-23) Vona ndlela yo biha leyi ntshunxeko wa Vukriste wu tirhisiweke ha yona!
21. I yini leswi rindzeleke lava tirhisaka ntshunxeko wa vona wa Vukriste hi ndlela yo biha?
21 I yini lexi rindzeleke lava tirhisaka ntshunxeko wa vona wa Vukriste hi ndlela leyi yo biha? Tsundzuka leswi endlekeke eka Israyele. Israyele a ku ri rixaka leri hlawuriweke ra Xikwembu, kambe eku heteleleni Yehova u ri cukumetile. Ha yini? Hikuva Vaisrayele va tirhise vuxaka bya vona ni Xikwembu tanihi xisirhelelo xo endla swo biha. Va tinyungubyisile leswaku i vana va Abrahama kambe va ale Yesu, Mbewu ya Abrahama ni Mesiya wa Yehova la hlawuriweke. (Matewu 23:37-39; Yohane 8:39-47; Mintirho 2:36; Vagalatiya 3:16) “Israel wa Šikwembu” a helerile, a nge vi la nga tshembekiki hi ndlela leyi. (Vagalatiya 6:16, BX) Kambe Mukriste un’wana ni un’wana la thyakisaka vumoya ni mahanyelo ya yena eku heteleleni u ta kuma ndzayo, hambi ku ri ku avanyisiwa loku vavaka. Hinkwerhu ka hina hi ni vutihlamuleri eka ndlela leyi hi tirhisaka ntshunxeko wa hina wa Vukriste ha yona.
22. I ntsako muni lowu taka eka lava va tirhisaka ntshunxeko wa vona wa Vukriste eka ku tirhela Xikwembu?
22 Swa antswa swinene ku tirhela Xikwembu kutani u va la ntshunxekeke hakunene. I Yehova ntsena la nyikaka ntshunxeko wa nkoka. Xivuriso xi ri: “Ṅwana nga, tlhariha, u ṭakisa mbilu ya mina, nḍi ta kuma rito e ku hlamula la’va nḍi rukanaka.” (Swivuriso 27:11) A hi tirhiseni ntshunxeko wa hina wa Vukriste ku dzunisa Yehova. Loko hi endla tano, vutomi bya hina byi ta va ni xikongomelo, hi ta tsakisa Tata wa hina wa le tilweni, naswona eku heteleleni hi ta va exikarhi ka lava va tsakelaka ntshunxeko lowu vangamaka wa vana va Xikwembu.
Xana U Nga Hlamusela?
◻ I mani ntsena la ntshunxekeke hakunene?
◻ I mintshunxeko yihi leyi Adamu na Evha va yi tsakeleke, naswona ha yini yi va lahlekerile?
◻ I mintshunxeko yihi leyi Vaisrayele va yi tsakeleke loko va hlayise ntwanano wa vona na Yehova?
◻ I mintshunxeko yihi leyi teke eka lava amukeleke Yesu?
◻ Van’wana eka lembe xidzana ro sungula va lahlekeriwile kumbe ku tirhisa ntshunxeko wa vona wa Vukriste hi ndlela yo biha njhani?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 13]
Ntshunxeko lowu Yesu a wu nyikeleke wu antswa ku tlula ntshunxeko wihi na wihi lowu munhu a nga wu nyikelaka