Swikombiso Swa Ku Titsongahata Leswi Faneleke Ku Tekeleriwa

“Ku titsongahata ka wena ku ta ndzi kurisa.”—PISALEMA 18:35, NW.

1. Hi byihi vumbhoni bya ku titsongahata lebyi hi nga byi vonaka eka khale ka muungameri wa Sosayiti ya Watch Tower?

JOSEPH F. RUTHERFORD a a vonaka a ri munhu wo lerisa hi xiyimo xa yena, tanihi leswi a a lehe 1,8 wa timitara, a tika 90 wa tikhilogiramu. Nakambe a a ri ni rito ra matimba, leri a a nga ri tirhiseli ntsena ku twarisa vito ra Yehovha hi mpimo lowukulu swinene, kambe ni ku paluxa vukanganyisi bya varhangeri va vukhongeri bya Vujagana, a vula leswaku vukhongeri bya vona i “ntlhamu ni bindzu.” Kambe hambi leswi tinkulumo takwe a ti ri ni matimba swonghasi, loko a khongela a ri ni ndyangu wa yindlu-nkulu ya Bethele, a a twala a ri xifanyetana lexi vulavulaka ni tata wa xona, xisweswo a kombisa leswaku u ni vuxaka lebyikulu na Mutumbuluxi wakwe, naswona wa titsongahata. Ina, a a titsongahata ku fana ni n’wana lontsongo.—Matewu 18:3, 4.

2. Malandza ya Yehovha ma hambana swinene ni vanhu va misava ngopfu-ngopfu emhakeni yihi?

² Handle ko kanakana, malandza hinkwawo ya ntiyiso ya Yehovha Xikwembu ya titsongahata. Emhakeni leyi va hambana swinene ni misava. Namuntlha misava yi tele vanhu lava tikukumuxaka ku tlula rini na rini. Vanhu va swiyimo swa le henhla ni va matimba, swigwili ni swidyondzeki, hambi ku ri vo tala lava nga swisiwana ni lava pfumalaka hi tindlela tin’wana va tikukumuxa.

3. Ku nga vuriwa yini hi mihandzu ya ku tikukumuxa?

³ Ku tikukumuxa ku vanga madzolonga ni maxangu. Kunene, maxangu hinkwawo lama nga kona evuakweni ma sungule loko ntsumi yin’wana yi sungula ku tikukumuxa, yi lava ku gandzeriwa hi ndlela leyi a yi fanele Muvumbi, Yehovha Xikwembu ntsena. (Matewu 4:9, 10) Ku tlula kwalaho, ntsumi yoleyo, leyi tiendleke Diyavulosi na Sathana, yi humelerile loko yi kanganyisa Evha, wansati wo sungula, hi ku n’wi naveta vutikukumuxi. Yi n’wi tshembise leswaku loko o dya mbhandzu lowu yirisiweke, a a ta fana ni Xikwembu, a tiva leswinene ni leswo biha. Loko a a titsongahata, ingi a te, ‘Ha yini ndzi fanele ndzi lava ku fana ni Xikwembu?’ (Genesa 3:4, 5) Loko hi xiya xiyimo lexi hlomulaka mbilu lexi munhu a nga eka xona enyameni, emianakanyweni ni le mahanyelweni, hi kuma leswaku ku tikukumuxa ka vanhu a ku fanelanga nikatsongo! A swi hlamarisi leswi hi hlayaka leswaku Yehovha u venga “manyunyu, ni ku tiḍunisa.” (Swivuriso 8:13) Bibele, Rito ra Xikwembu, ri ni swikombiso swa ku titsongahata, leswi hambanaka swinene ni swa vanhu hinkwavo lava tikukumuxaka.

Yehovha Xikwembu Wa Titsongahata

4. Hi wahi matsalwa lama kombaka leswaku Yehovha wa titsongahata?

⁴ Yehovha Xikwembu—la Tlakukeke Swinene, Mufumi wa Vuako Hinkwabyo, Hosi leyi nga riki na ku hela—wa titsongahata. (Genesa 14:22) Xana swi tano ke? Swi tano hakunene! Hosi Davhida u vule marito lama landzelaka, lama andlariweke eka Pisalema 18:35 (NW): “U ta ndzi nyika xitlhangu xa wena xo ponisa, kutani voko ra wena ra xinene ri ta ndzi tiyisa, naswona ku titsongahata ka wena ku ta ndzi kurisa.” Entiyisweni, Hosi Davhida u vule leswaku leswi swi n’wi kuriseke, yena Davhida, i ku titsongahata ka Yehovha. Nakambe eka Pisalema 113:6 hi hlaya leswaku Yehovha hi “l’a koramelaka hansi, a hlometela e matilweni ne misav̌eni.” Vuhundzuluxeri byin’wana byi ri, “la tivekaka ehansi a languta,” (New International Version) “la tivekaka ehansi swinene a languta.”—The New English Bible.

5. Hi swihi swiendlakalo leswi kombisaka leswaku Yehovha wa titsongahata?

⁵ Yehovha Xikwembu entiyisweni u titsongahatile hi ndlela leyi a vulavuleke na Abrahama ha yona, a pfumelela Abrahama ku kanakana vululami bya Yena hi ku tiyimisela ku lovisa miti yo homboloka ya Sodoma na Gomora.a (Genesa 18:23-32) Naswona loko Yehovha a vule leswaku u tiyimisele ku lovisa tiko ra Israyele—nkarhi wun’wana, hikwalaho ka ku gandzela swifaniso, ni nkarhi wun’wanyana hikwalaho ka ku xandzuka—Muxe hi minkarhi leyi ha yimbirhi u anakanyisise na Yehovha onge hi loko a vulavula ni munhu wo fana na yena. Minkarhi hinkwayo Yehovha u angule kahle. Ku va a amukele swikombelo swa Muxe malunghana ni tiko ra Yena ra Israyele swi kombise leswaku Wa titsongahata. (Eksoda 32:9-14; Tinhlayo 14:11-20) Swikombiso swin’wana swa ku titsongahata ka Yehovha loko a vulavula ni vanhu va nyama hi ku kongoma, swi nga voniwa eka vuxaka lebyi a a ri na byona na Gidiyoni na Yonasi, hi laha swi hlamuseriwaka ha kona eka Vaavanyisi 6:36-40 na Yonasi 4:9-11.

6. Hi yihi mfanelo yin’wana ya Yehovha leyi na yona yi kombisaka leswaku wa titsongahata?

⁶ Entiyisweni, Yehovha u vuriwa la “hlwelaka ku kariha” hi minkarhi ya kwalomu ka kaye.b Ku va Yehovha a lehise mbilu, a hlwela ku kariha, eka ndlela leyi a khomeke vanhu lava nga hetisekangiki ha yona hi magidi ya malembe i xikombiso xin’wana xa leswaku wa titsongahata. Vanhu lava tikukumuxaka va ni ximbilwambilwana, va hatlisa ku kariha, leswi hambaneke swinene ni ku lehisa mbilu. Ku titsongahata ka Yehovha ku endla leswaku ku tikukumuxa ka vanhu lava nga hetisekangiki ku vonaka ku ri vuhunguki swonghasi! Tanihi leswi hi byeriwaka leswaku hi va ‘vatekeleri va Xikwembu tanihi vana lava rhandziwaka,’ hi fanele ku titsongahata, tanihi leswi na xona xi titsongahataka.—Vaefesa 5:1.

Xikombiso Xa Kreste Xa Ku Titsongahata

7, 8. Matsalwa ma ri yini malunghana ni ku titsongahata ka Yesu Kreste?

⁷ Xikombiso xa vumbirhi lexi xiyekaka swinene xa ku titsongahata lexi hi faneleke ku xi tekelela hi lexi hlamuseriwaka eka 1 Petro 2:21: “Mi vitaneriwe swona, hikuva Kriste na yena ú twile ku vaviseka hikwalaho ka n’wina, a mi boxela ntila leswaku mi ta n’wi landzelela.” Emahlweni swinene a nga si ta emisaveni tanihi munhu wa nyama, ku vhumbhiwe leswi landzelaka malunghana na yena eka Zakariya 9:9: “Ṭaka ngopfu, mbhuri ya Sion; u ba mikulungwana, ṅwana wa Yerusalem! V̌ona, hosi ya wena hi leyi; yi ta ka wena, i l’a lulameke, l’a nga ni ku hlayiseka, [la titsongahataka, NW], l’a khanḍiyeke mbongolo.” Loko Yesu Kreste a a tikukumuxa, ingi a amukele nyiko ya Diyavulosi ya mimfumo hinkwayo ya misava leyi a a ta yi kuma hi ku n’wi gandzela. (Matewu 4:9, 10) Nakambe u kombise ku titsongahata hi ku tiyisa leswaku leswi a swi dyondzisaka swi huma eka Yehovha, a ku: “Loko mi ta va mi tlakusile N’wana-wa-Munhu, hi kona mi nga ta tiva leswaku ‘Mina ndzi yena’. Naswona mi ta tiva leswaku a ndzi endli nchumu hi ku tirhandzela ka mina, kambe ndzi vula swilo leswi hilaha Tatana a ndzi dyondziseke hakona.”—Yohane 8:28.

⁸ A swi fanerile loko a byela vayingiseri vakwe a ku: “Rhwalani joko ra mina, mi dyondza ka mina, hikuva ndzi ni mbilu yo rhula ni ya tintswalo; kutani mimoya ya n’win[a], yi ta kuma ku wisa.” (Matewu 11:29) Naswona u veke xikombiso lexinene swonghasi xa ku titsongahata hi ku hlantswa milenge ya vaapostola vakwe emadyambyini lawa a veke na vona ro hetelela tanihi munhu wa nyama! (Yohane 13:3-15) Hi laha ku faneleke swinene, eka Vafilipiya 2:3-8, muapostola Pawulo u tsundzuxa Vakreste leswaku va va ni ‘moya wa ku titsongahata,’ a kombetela eka Yesu Kreste tanihi xikombiso lexinene, a ku: “Ku hanyisana ka n’wina a ku ve loku mi ku kumaka eka Kriste Yesu: A a ri ni xiyimo xin’we ni Xikwembu, kutani a nga [titekanga a ri la ringanaka ni Xikwembu], kambe ú titshiketile hi ku teka xiyimo xa nandza, a velekiwa a ri la fanaka ni vanhu. Loko a voniwile a ri la kotisaka munhu, ú titsongahatile, a va loyi a yingisaka ku fikela eku feni, a fa hi rifu ra [mhandzi ya nxaniso, NW].” Loko a langutane ni gome lerikulu evuton’wini byakwe, u khongele Tata wa yena hi ku titsongahata a ku: “Ku nga endliwi ku rhandza ka mina, kambe a ku endliwe ku rhandza ka wena!” (Matewu 26:39) Handle ko tipfinyinga, hi fanele ku titsongahata loko hi ta va valandzeri va Yesu Kreste, hi landzelela mikondzo yakwe swinene.

Muapostola Pawulo, Xikombiso Lexinene Xa Ku Titsongahata

9-12. Muapostola Pawulo u veke xikombiso lexinene xa ku titsongahata hi tindlela tihi?

⁹ Muapostola Pawulo u tsarile a ku: “Tekelelani mina, kukotisa leswi na mina ndzi tekelelaka Kriste.” (1 Vakorinto 11:1) Xana muapostola Pawulo u n’wi tekelerile Yesu Kreste hi ku va ni moya wa ku titsongahata, xisweswo a hi nyika xikombiso xin’wana xo titsongahata leswaku hi xi tekelela? U endle tano hakunene. Xo sungula, u pfumele hi ku titsongahata leswaku a a ri nandza wa Yesu Kreste. (Vafilipiya 1:1) U byele vakulu va le Efesa hi ta ‘ku tirhela kakwe Hosi hi moya wa ku titsongahata swinene ni mihloti, ni miringo leyi n’wi humeleleke hi ku endleriwa xikungu hi Vayuda.’ (Mintirho 20:17-19) Loko a a nga titsongahati, ingi a nga ma tsalanga marito lama nga eka Varhoma 7:18, 19, lama nge: “Hikuva ndza swi tiva leswaku leswinene a swi akanga eka mina, hileswaku entumbulukweni wa mina wa laha misaveni . . . Hikuva leswinene leswi ndzi navelaka ku swi endla, a ndzi swi endli, kambe leswo biha leswi ndzi nga naveliki ku swi endla, ndza swi endla.”

¹⁰ Xikombiso xin’wana xa ku titsongahata ka Pawulo hi leswi a swi tsaleleke Vakreste va le Korinto, leswi tsariweke eka 1 Vakorinto 2:3 leyi nge: “Loko ndzi tile eka n’wina, a ndzi ri la tsaneke, ni ku chava, ni ku rhurhumela ngopfu.” Loko a vulavula hi ku titsongahata malunghana ni ndlela leyi a a hanya ha yona loko a nga si va Mukreste, u tsarile a ku: ‘Khale a ndzi ri murhukani ni muxanisi ni la tikukumuxaka. Kreste Yesu ú tile emisaveni ku ta ponisa vadyohi. Kutani eka vadyohi lava mina ndzi lowo rhanga hi ku biha.’—1 Timotiya 1:13, 15.

¹¹ Xin’wana lexi kombisaka leswaku a a titsongahata hi leswi a a vula leswaku Yehovha Xikwembu hi yena loyi a a endla leswaku matshalatshala yakwe ma humelela. Malunghana ni vutirheli byakwe u tsarile a ku: “Mina ndzi byarile, Apolosi ú cheletile; kambe Xikwembu hi xona xi miriseke. Hikokwalaho, loyi a byalaka a hi nchumu, hambi loyi a cheletaka, kambe i Xikwembu, hikuva hi xona xi mirisaka.” (1 Vakorinto 3:6, 7) Nakambe u kombele vamakwavo leswaku va n’wi khongelela leswaku a nyikela vumbhoni lebyinene, hi laha hi hlayaka ha kona eka Vaefesa 6:18-20: “Mi ndzi khongelela, leswaku . . . ndzi ta kota ku vulavula ndzi nga chavi nchumu, ni ku tivisa vanhu xihundla xa Evhangeli.”

¹² Pawulo nakambe u kombise ku titsongahata kakwe hi ndlela leyi a tirhisaneke ha yona ni vaapostola-kulobye: “Yakobo, na Petro, na Yohane . . . va hi khome hi xandla, mina na Barnaba, ku fungha ku tirhisana ka vona na hina: Hina hi ta ya eka vamatiko, vona va ya eka lava yimbeke.” (Vagalatiya 2:9) Nakambe u kombise ku tiyimisela kakwe ku tirhisana ni vakulu va vandlha ra le Yerusalema hi ku heleteka majaha ya mune etempeleni ni ku ma hakelela leswi ma swi lavaka loko ma hetisisa xihlambanyo.—Mintirho 21:23-26.

13. I yini lexi endleke leswaku ku titsongahata ka Pawulo ku va loku xiyekaka swonghasi?

¹³ Ku titsongahata ka Pawulo ngopfu-ngopfu ku vonaka hi ndlela leyi a tirhisiweke hi Yehovha Xikwembu swinene ha yona. Hi xikombiso, hi hlaya leswaku “Xikwembu a xi endla mintirho ya matimba yo hlamarisa ngopfu hi ku tirhisa Pawulo.” (Mintirho 19:11, 12) Ku tlula kwalaho, u nyikiwe swivono ni tinhlavutelo to hlamarisa. (2 Vakorinto 12:1-7) Nakambe hi nga rivali leswaku u huhuteriwile leswaku a tsala tibuku (leti kahle-kahle ku nga mapapila) ta 14 eka leta 27 ta Matsalwa ya Vukreste ya Xigriki. Leswi hinkwaswo a swi n’wi susumetelanga ku tikukumuxa. U ye emahlweni a titsongahata.

Swikombiso Swa Manguva Lawa

14-16. (a) Muungameri wo sungula wa Sosayiti ya Watch Tower a a ri xikombiso lexinene xa ku titsongahata hi ndlela yihi? (b) Xikombiso xa yena xi hambana swinene ni xa mani?

¹⁴ Eka Vaheveru 13:7, hi hlaya xitsundzuxo xa muapostola Pawulo lexi nge: “Anakanyani vafambisi va n’wina, lava nga mi dyondzisa rito ra Xikwembu; ehleketani vutomi bya vona ni mahetelelo ya byona, mi landza ntila wa ku pfumela ka vona.” Ku pfumelelana ni nsinya lowu wa nawu, hi nga teka xikombiso xa manguva lawa xa Charles Taze Russell, muungameri wo sungula wa Watch Tower Bible and Tract Society, loyi hi nga tekelelaka ripfumelo rakwe. Xana a a ri munhu wo titsongahata ke? A a titsongahata hakunene! Hi laha swi kombisiweke kahle ha kona, eka matsalwa ya tibuku takwe ta Studies in the Scriptures, leti ku nga tivholumo ta tsevu leti nga ni matluka ya kwalomu ka 3 000, a nga kalanga a vulavula hi yena n’wini. Tibuku ta Watch Tower Bible and Tract Society namuntlha ti landzela nsinya lowu wa nawu hi ku ka ti nga yisi nyingiso eka vanhu vo karhi hi ku boxa mavito ya vatsari na swihloko.

¹⁵ Eka Xihondzo xo Rindza, Russell u tshame a kombisa leswaku a nga tivi nchumu hi “Vurussell” ni “Murussell,” ku nga marito lawa vakaneti vakwe a va ma tirhisa, kambe u ma ale hi ku helela. U tsarile a ku: “Ntirho wa hina . . . a ku ri ku hlengeleta swiphemu leswi hangalakeke khale swa ntiyiso ivi hi swi nyika vanhu va Hosi—hayi tanihi leswintshwa, hayi tanihi leswi nga swa hina, kambe tanihi leswi nga swa Hosi. . . . Ntirho lowu Hosi yi tsakeke ku hi nyika wona leswaku hi wu endla hi vuswikoti bya hina lebyi nga nyawuriki, a ku nga ri ntirho wa ku sungula mintiyiso ya moya, kambe a ku ri ku pfuxeta, ku ololoxa, ni ku twananisa.” Kunene u tiphofule hi ndlela leyi muapostola Pawulo a tiphofuleke ha yona eka 1 Vakorinto 3:5-7.

¹⁶ Langutelo rakwe a ri hambane hi ku helela ni ra Charles Darwin. Enkandziyisweni wakwe wo sungula wa 1859 lowu nge The Origin of Species, Darwin hi ku phindha-phindha a a tirhisa marito lama nge mianakanyo “ya mina,” a honisa leswi van’wana lava hanyeke emahlweni kakwe va swi vuleke hi hundzuluko. Mutsari la dumeke wa lembe xidzana rero, Samuel Butler, u hlasele Darwin hi marito, a kombisa leswaku van’wana vo tala ana se a va yisa dyondzo leyi mbamberiwaka ya hundzuluko emahlweni yena a nga si sungula; kambe a yi nga sunguriwanga hi yena Darwin.

17. Hi swihi swikombiso swin’wana swa ku titsongahata ka Makwerhu Rutherford?

¹⁷ Nandza un’wana la tshembekaka eminkarhini ya manguva lawa loyi Yehovha Xikwembu a n’wi tirhiseke swinene a ku ri Joseph F. Rutherford, loyi a boxiweke eku sunguleni. A a ri mulweri wa ntiyiso wa Bibele la nga ni xivindzi, naswona ngopfu-ngopfu a a ri mulweri wa vito ra Yehovha. Hambi leswi a a tiviwa swinene tanihi Muavanyisi Rutherford, embilwini yakwe a a ri munhu wo titsongahata. Hi xikombiso, u tshame a vula marito yo lerisa malunghana ni leswi Vakreste a va fanele va swi rindzela hi 1925. Loko leswi a swi vuleke swi nga humelelanga, u byele ndyangu wa Bethele ya le Brooklyn hi ku titsongahata leswaku u tihundzule xiphukuphuku. Mukreste la totiweke loyi a a tirhisana swinene na yena u vule leswaku hakanyingi a a twa Makwerhu Rutherford a kombela ku rivaleriwa hi ku landza marito ya Matewu 5:23, 24, a tisola erivaleni ni le xihundleni, loko a vavise Mukreste-kulobye hi marito lama nga fanelangiki. Munhu loyi a lawulaka u fanele ku titsongahata loko a ta kombela ku rivaleriwa hi lava va nga ehansi ka yena. Makwerhu Rutherford u vekele valanguteri hinkwavo xikombiso lexinene, hambi va le vandlheni, entirhweni wo famba-famba, kumbe eka rin’wana ra marhavi ya Sosayiti.

18. I xikombiso xihi lexi kombisaka moya wa ku titsongahata lexi muungameri wa vunharhu wa Sosayiti a xi nyikeleke?

¹⁸ Nathan H. Knorr, muungameri wa vunharhu wa Watch Tower Bible and Tract Society, na yena u kombise leswaku hambi leswi a a dumile exikarhi ka vanhu va Yehovha, a a nga tivoni a tlakukile hikwalaho ka xiyimo xa yena. Hambi leswi a a ri ni vuswikoti byo hlela swilo ni ku vulavula erivaleni, a a swi xixima swinene leswi van’wana va swi endlaka. Hi xikombiso, u tshama a endzela xirho xa Ndzawulo ya Vutsari ehofisini ya xona, kutani a ku: “Laha ku endliwa ntirho wa nkoka ni lowu nonon’hwaka swinene. Hi swona swi endlaka leswaku ndzi nga endli swo tala eka wona.” Ina, hi ku titsongahata a a tirhisa xitsundzuxo lexi nga eka Vafilipiya 2:3, lexi vulaka leswaku ‘munhu u fanele ku xiya leswaku van’wana va tlakukile eka yena, hi moya wa ku titsongahata.’ A a swi vona leswaku hambi loko ku tirha tanihi muungameri wa Sosayiti a swi ri swa nkoka, mintirho leyin’wana na yona a yi ri ya nkoka. Ku titwa hi ndlela yo tano ni ku swi kombisa erivaleni swinene a swi lava leswaku a titsongahata. U ve xikombiso xin’wana lexinene lexi hinkwerhu hi faneleke ku xi tekelela, ngopfu-ngopu lava va nga ni xiyimo lexi tlakukeke xa vulanguteri.

19, 20. (a) Hi xihi xikombiso xa ku titsongahata lexi muungameri wa vumune wa Sosayiti a xi vekeke? (b) I mpfuno wihi lowu nga ta nyikeriwa hi xihloko lexi landzelaka malunghana ni ku kombisa ka hina ka vutitsongahati?

¹⁹ Fred W. Franz, muungameri wa vumune wa Sosayiti na yena a a ri xikombiso lexinene xa ku titsongahata. Tanihi xandla xa muungameri wa Sosayiti hi malembe ya kwalomu ka 32, u endle ntirho lowukulu wa ku tsala timagazini ni swiyimiso swa mintsombano; kambe minkarhi hinkwayo a a titsongahata swinene entirhweni lowu, a nga lavi ku dzunisiwa. Hi nga nyikela xikombiso xa khale lexi fanaka ni xa yena. Loko Yowabu a hlule Vaamoni le Rhaba, u endle leswaku ku dzunisiwa Hosi Davhida hikwalaho ka ku hlula loku.—2 Samuwele 12:26-28.

²⁰ Kunene, swi tele swikombiso leswinene swa nkarhi lowu hundzeke ni swa manguva lawa, leswi hi nyikaka swivangelo leswi twalaka swa ku titsongahata. Hambi swi ri tano, hi ni swivangelo swin’wana swo tala swo titsongahata, naswona swivangelo leswi, kun’we ni swilo leswi nga hi pfunaka ku titsongahata swi ta kambisisiwa eka xihloko lexi landzelaka.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

Wa Tsundzuka Xana?

◻ Mihandzu ya ku tikukumuxa yi ve yihi?

◻ I mani loyi a vekeke xikombiso lexinene eka hinkwaswo xa ku titsongahata?

◻ I yini leswi kombisaka leswaku xikombiso xa vumbirhi lexikulu xa ku titsongahata a ku ri mani?

◻ Hi xihi xikombiso lexinene xa ku titsongahata lexi muapostola Pawulo a xi vekeke?

◻ Hi swihi swikombiso leswi xiyekaka swa manguva lawa swa ku titsongahata leswi hi nga na swona?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

Yesu u nyikele xikombiso lexinene xa ku titsongahata

[Xifaniso lexi nga eka tluka 16]

Pawulo u veke xikombiso lexinene xa ku titsongahata

[Xifaniso lexi nga eka tluka 17]

Makwerhu Russell a nga vulanga leswaku swilo leswi a swi tsaleke a swi huma emianakanyweni yakwe