Landzani Ntila Wa Vaprofeta Va Xikwembu
“Loko mi lava xikombiso xa ku lehisa mbilu emaxangwini, vamakwerhu, landzani ntila wa vaprofeta lava vulavuleke hi vito ra [Yehovha].”—YAKOBO 5:10.
1. I yini lexi pfunaka malandza ya Yehovha leswaku ma kuma ntsako hambi loko ma xanisiwa?
MALANDZA ya Yehovha ma tele hi ntsako ku nga khathariseki ku hlunama loku funengeteke misava hinkwayo emasikwini lawa ya makumu. Leswi swi vangiwa hi leswi va swi tivaka leswaku va tsakisa Xikwembu. Timbhoni ta Yehovha nakambe ta tiyisela loko ti xanisiwa ni loko ti kanetiwa evutirhelini bya tona bya le rivaleni hikuva ta swi lemuka leswaku ti xanisekela ku lulama. Yesu Kreste u byele valandzeri vakwe a ku: “Mi ta kateka loko va mi rhuketela, loko va mi xanisa ni ku mi lumbeta hi mavunwa layo tala hikwalaho ka mina. Tsakani, mi tsakisisa, hikuva hakelo ya n’wina i yikulu ematilweni; naswona va xanisise sweswo vaprofeta lava a va ri kona, n’wina mi nga si va kona.” (Matewu 5:10-12) Hakunene, loko malandza ya Xikwembu ma langutana ni miringo ya ripfumelo, ma swi teka swi ri ntsako.—Yakobo 1:2, 3.
2. Hi ku ya hi Yakobo 5:10, i yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi lehisa mbilu?
2 Mudyondzisiwa Yakobo u tsarile a ku: “Loko mi lava xikombiso xa ku lehisa mbilu emaxangwini, vamakwerhu, landzani ntila wa vaprofeta lava vulavuleke hi vito ra [Yehovha].” (Yakobo 5:10) W. F. Arndt na F. W. Gingrich va hlamusela rito ra Xigriki leri laha ri hundzuluxeriweke ri ku, “ntila” (hy·poʹdeig·ma) tanihi “xikombiso, mukhuva, ntila, hi mongo lowu vulaka nchumu lowu susumetaka kumbe lowu faneleke wu susumeta munhu leswaku a wu tekelela.” Hi laha swi kombisiweke ha kona eka Yohane 13:15, “lexi a ko va xikombiso ntsena. I ntila lowu heleleke.” (Theological Dictionary of the New Testament) Kutani, malandza ya Yehovha ya manguva lawa ma nga languta vaprofeta vakwe vo tshembeka tanihi ntila malunghana ni ‘ku xaniseka’ ni ‘ku lehisa mbilu.’ Xana i yini swin’wana leswi hi nga swi kumaka loko hi dyondza hi vutomi bya vona? Naswona xana leswi swi nga hi pfunisa ku yini entirhweni wo chumayela?
Va Xanisiwile
3, 4. Xana muprofeta Amosi u angule njhani eka nkaneto wa Amasiya?
3 Vaprofeta va Yehovha hakanyingi a va xanisiwa kumbe ku khomiwa hi tihanyi. Hi xikombiso, eka lembe-xidzana ra vukaye B.C.E., Amasiya, muprista loyi a a gandzela rhole u kanete muprofeta Amosi. Amasiya u hembe a ku Amosi u endle rhengu ehenhleni ka Yerobuwamu wa Vumbirhi hi ku profeta leswaku hosi a yi ta fa hi tlhari ni leswaku Israyele a a ta ya evuhlongeni. Hi ku nga eneriseki, Amasiya u byele Amosi a ku: “Wena, ṅwašikombiso, suka u ṭuṭumela tikweni ra Yuda; u dyela v̌uŝa kona, u profeta kona; kambe loko ku ri Betel, u nga ha profeteli kona, hikuv̌a i šiv̌andla le’ši hlawuriweke ša hosi, kambe hi yona yindlu ya v̌uhosi.” Handle ko hetiwa mongo hi marito lama tlhavaka, Amosi u hlamule a ku: “Mina a nḍi muprofeta, ni loko nḍi ri ṅwana wa muprofeta, nḍi murisi, nḍi hanya hi ku tikhela mihanḍu ya mikuwa; kambe Yehova o nḍi khomile nḍi ri kari nḍi risa ntlhambi, kutani Yehova a ku ka mina: Famba u ya profeta e tikweni ra mina ra Israel.”—Amosi 7:10-15.
4 Moya wa Yehovha wu nyike Amosi matimba ya ku profeta hi xivindzi. Anakanya leswaku Amasiya u hlamurise ku yini loko Amosi a ku: “Twana rito ra Yehova, wena, u nge: U nga ṭhuki u profetela Israel, u nga v̌ulav̌uri e ndlwini ya Isak! Hikwalaho Yehova o te: Nsati wa wena o ta khomiwa e šikari ka muti, v̌ana v̌a wena v̌a šinuna ni v̌a šisati v̌a ta dlawa hi fumu, nsimu ya wena yi ta panḍiwa minḍilakana, wena u ta fela tikweni le’ri nyameke, Israel, yena, o ta yisiwa v̌ukhumbini, a susiwa e tikweni ra yena.” Vuprofeta byebyo byi hetisekile. (Amosi 7:16, 17) Amasiya wa mugwinehi u fanele a hlamarile swinene!
5. Xana xiyimo xa malandza ya Yehovha ya manguva lawa ni xa muprofeta Amosi swi yelana njhani?
5 Leswi swi fana ni xiyimo xa vanhu va Yehovha namuntlha. Ha xaniseka tanihi leswi hi twarisaka rungula ra Xikwembu, naswona vanhu vo tala va hehla ntirho wa hina wa ku chumayela. I ntiyiso leswaku matimba ya hina ya ku chumayela a ma humi edyondzweni ya vukhongeri. Ematshan’wini ya sweswo, moya wo kwetsima wa Yehovha wu hi susumetela ku twarisa mahungu lamanene ya Mfumo. Rungula ra Xikwembu a hi ri hundzuli kumbe ku ri bakanyela etlhelo. Ematshan’wini ya sweswo, ku kota Amosi, hi ri twarisa hi ku titsongahata ku nga khathariseki n’wangulo wa vayingisi va hina.—2 Vakorinto 2:15-17.
A Va Lehisa Mbilu
6, 7. (a) Vuprofeta bya Esaya a byi hlawulekisiwa hi yini? (b) Xana malandza ya Yehovha ya manguva lawa ma endlisa ku yini ku fana na Esaya?
6 Vaprofeta va Xikwembu va lehise mbilu. Hi xikombiso, ku lehisa mbilu ku kombisiwe hi Esaya, loyi a a ri muprofeta wa Yehovha eka lembe-xidzana ra vunhungu B.C.E. Xikwembu xi n’wi byele leswi: “Famba u byela tiko leri, u ku: Mi ta yingisa, kambe mi nga ka mi nga twisisi, mi ta v̌ona, kambe mi nga ka mi nga v̌onisisi. Nonoṅhwisa timbilu ta tiko leri, u siv̌a tindlev̌e ta rona, u dlaya mahlo ya rona, leŝaku ri nga v̌oni hi mahlo, ri nga twi hi tindlev̌e, kutani ri nga hunḍuki, leŝaku ri nga horisiwi.” (Esaya 6:9, 10) Ina, vanhu va endlise xisweswo hakunene. Kambe xana leswi swi tshikise Esaya? E-e. Ematshan’wini ya sweswo, u twarise marungula ya Yehovha ya xitsundzuxo hi mbilu yo leha ni hi ku hiseka. Mavekelo ya Xiheveru ya marito ya Xikwembu lama ha ku tshahiwaka ma seketela mianakanyo ya ku huwelela ka muprofeta a “phikelela nkarhi wo leha,” laha vanhu va n’wi tweke ‘hi ku phindha-phindha.’—Gesenius’ Hebrew Grammar.
7 Vanhu namuntlha va languta mahungu lamanene hi laha vanhu va anguleke ha kona emaritweni ya Yehovha lama vuriweke hi Esaya. Hambi swi ri tano, ku fana ni muprofeta loyi wo tshembeka, hi vuyelela rungula ra Mfumo ‘hi ku phindha-phindha.’ Hi swi endla hi ku hiseka ni ku lehisa mbilu hikuva loku i ku rhandza ka Yehovha.
‘Va Endlise Sweswo’
8, 9. Xana Muxe muprofeta wa Yehovha, i xikombiso lexinene hi tindlela tihi?
8 Muprofeta Muxe a a ri xikombiso lexinene hi ku lehisa mbilu ni ku yingisela. U hlawule ku yima ni Vaisrayele lava a va ri evuhlongeni, kambe u boheke ku lehisa mbilu a rindzela nkarhi wa ku kutsuriwa ka vona. Ku ringana malembe ya 40 u tshame eMidiyani ku fikela loko Xikwembu xi n’wi tirhise ku rhangela vanhu va Israyele va huma evuhlongeni. Loko Muxe ni makwavo Aroni va ri emahlweni ka mufumi wa Egipta, hi ku titsongahata va vule ni ku endla leswi Xikwembu xi va leriseke swona. Kahle-kahle, ‘va endlise sweswo.’—Eksoda 7:1-6; Vaheveru 11:24-29.
9 Muxe u tiyisele hi mbilu yo leha emalembeni ya 40 yo nonon’hwa loko Vaisrayele va ri emananga. U tlhele a landzela nkongomiso wa Xikwembu eku akeni ka tabernakele ya Israyele ni le ku endleni ka swilo swin’wana leswi a swi tirhisiwa evugandzerini bya Yehovha. Muprofeta loyi u landzelerisise swiletelo swa Xikwembu lerova hi hlaya marito lama nge: “Moše a endla hikwaŝo hi laha Yehova a nga ṅwi lerisa ha kona.” (Eksoda 40:16) Loko hi endla vutirheli bya hina hi ku fambisana ni nhlengeletano ya Yehovha, a hi tsundzukeni ku yingisa ka Muxe ivi hi tirhisa ndzayo ya muapostola Pawulo ya leswaku hi ‘yingisa lava hi rhangelaka.’—Vaheveru 13:17.
A Va Ri Ni Langutelo Lerinene
10, 11. (a) I yini lexi kombisaka leswaku muprofeta Hosiya a ri ni langutelo lerinene? (b) Hi nga ri hlayisa njhani langutelo lerinene loko hi vulavula ni vanhu ensin’wini ya ka hina?
10 Vaprofeta a va fanele va va ni langutelo lerinene loko va huwelela marungula ya vuavanyisi swin’we ni vuprofeta lebyi kombisaka nkhathalelo wa rirhandzu wa Xikwembu eka lavo tshembeka lava a va hangalake ni tiko ra Israyele. Leswi swi ve tano hi Hosiya, loyi a veke muprofeta malembe yo tlula 59. Hi ku tiyimisela, u hambete a twarisa marungula ya Yehovha naswona u gimete buku yakwe ya vuprofeta hi marito lama nge: “Hi wihi lo’wa v̌utlhari, l’a nga twisisaka timhaka leto, ni l’a nga ni ku anakanya, leŝaku a ti tiv̌a? Hikuv̌a tindlela ta Yehova ti lulamile; la’v̌a lulameke v̌a ta famba ka tona, kambe v̌atiarisi v̌a ta khunguv̌anyeka ka tona.” (Hosiya 14:9) Loko Yehovha a ha hi pfumelela ku nyikela vumbhoni, a hi hambeteni hi va ni langutelo lerinene ni ku ya emahlweni hi lava lava nga ta amukela musa wa Xikwembu wa vutlharhi.
11 Loko hi ‘lavisisa lava fanelekaka,’ hi fanele hi phikelela ni ku languta swilo hi ndlela leyinene. (Matewu 10:11) Hi xikombiso, loko ho tshuka hi lahlekeriwa hi swilotlelo swa hina, hi nga ha tlhelela endzhaku ivi hi lavisisa etindhawini to hambana-hambana leti a hi ri ka tona. Hi nga ha swi kuma ntsena loko hi lava hi ku phindha-phindha. A hi phikeleleni hi laha ku fanaka loko hi lava lava fanaka ni tinyimpfu. Mawaku ntsako lowu hi vaka na wona loko va amukela mahungu lamanene ensin’wini leyi tirhiwaka nkarhi na nkarhi! Naswona ha tsaka swinene leswi Xikwembu xi katekisaka ntirho werhu ematikweni lawa eku sunguleni a ma sivela vutirheli bya hina bya le rivaleni!—Vagalatiya 6:10.
Swihlovo Swa Xikhutazo
12. Hi byihi vuprofeta bya Yuwele lebyi hetisekaka eka lembe-xidzana ra vu-20, naswona njhani?
12 Marito ya vaprofeta va Yehovha ma nga hi nyika xikhutazo lexikulu evutirhelini. Hi xikombiso, anakanya hi vuprofeta bya Yuwele. Byi tamele marungula ya vuavanyisi lawa a ma kongomisiwe eka Vaisrayele lava gwineheke ni van’wana eka lembe-xidzana ra vukaye B.C.E. Kambe, Yuwele na yena a huhuteriwe ku profeta a ku: “Nḍi ta tšhela moya wa mina e henhla ka nyama hikwayo, ku ta profeta v̌ana v̌a ṅwina v̌a šinuna ni v̌a šisati; ŝidyuhati ŝa ṅwina ŝi ta lora miloro, ni madžaha ya ṅwina ma v̌ona mahlori. Ni le henhla ka malanḍa ya šinuna ni ya šisati, nḍi ta tšhela moya wa mina hi masiku walawo.” (Yuwele 2:28, 29) Leswi swi humelerile eka valandzeri va Yesu ku sukela hi Pentekosta ya 33 C.E. ku ya emahlweni. Naswona hi vona ku hetiseka lokukulu swinene ka vuprofeta lebyi eka lembe-xidzana leri ra vu-20! Namuntlha hi ni timiliyoni leti ‘profetaka,’ kumbe leti huwelelaka rungula ra Yehovha—exikarhi ka vona ku ni lava tlulaka 600 000 lava nge ntirhweni wa nkarhi hinkwawo wa vuphayona.
13, 14. I yini lexi nga pfunaka Vakreste lavantshwa leswaku va kuma ntsako evutirhelini bya nsimu?
13 Vahuweleri vo tala va Mfumo i vantshwa. Minkarhi yin’wana a swi va oloveli ku vulavula ni lavakulu hi Bibele. Nkarhi wun’wana malandza lamantshwa ya Yehovha ma byeriwa leswi: ‘U tlanga hi nkarhi wa wena hi ku chumayela, a wu fanele u tiendlela swin’wana.’ Hi vutlharhi vantshwa va Timbhoni ta Yehovha va nga ha hlamula leswaku va yi vona ndlela leyi a titwaka ha yona. Muchumayeri un’wana lontshwa wa mahungu lamanene u swi kuma swi pfuna ku engetela hi ku: “Mina ndzi titwa ndzi vuyeriwa swinene hi ku vulavula ni vanhu lava kuleke ku fana na wena, naswona ndza swi tsakela.” Ina, entiyisweni ku chumayela mahungu lamanene a hi ku tlanga hi nkarhi. Vutomi bya vanhu byi le khombyeni. Hi ku tirhisa Yuwele, Xikwembu xi ye emahlweni xi ku: “Uṅwana ni uṅwana l’a khongelaka v̌ito ra Yehova o ta pona.”—Yuwele 2:32.
14 Vana lava fambaka ni vatswari va vona entirhweni wa ku chumayela hi Mfumo va amukela mpfuno wa vatswari eku vekeni ka tipakani ta vona. Hakatsongo-tsongo vantshwa volavo va endla nhluvuko hi ku rhanga hi ku hlaya tsalwa ku fikela laha va kotaka ku hlamusela ntshembo wa vona lowu sekeriweke eBibeleni ni ku fambisa tibuku leti faneleke eka vanhu lava tsakelaka. Loko va vona nhluvuko wa vona ni mikateko ya Yehovha, vahuweleri lavantshwa va Mfumo va kuma ntsako lowukulu eku chumayeleni ka mahungu lamanene.—Pisalema 110:3; 148:12, 13.
Ku Hiseka Ni Langutelo Ra Ku Rindza
15. Xana xikombiso xa Ezekiyele xi nga hi pfuna njhani ku pfurhetela ku hisekela ka hina ntirho wo chumayela hi Mfumo?
15 Vaprofeta va Xikwembu va tlhele va va xikombiso lexinene hi ku kombisa ku hiseka ni langutelo ra ku rindza—ku nga timfanelo leti hi faneleke hi va na tona namuntlha evutirhelini bya hina. Loko hi sungula ku dyondza ntiyiso eRitweni ra Xikwembu, swi le rivaleni leswaku hi ve ni ku hiseka loku hi susumeteleke ku vulavula hi xivindzi. Kambe swi nga ha endleka se ku hundze malembe yo tala, naswona nsimu leyi hi nyikelaka vumbhoni eka yona swi nga ha endleka hi yi hlanganise ko tala. Ku nga ha va ni vanhu vatsongo lava amukelaka rungula ra Mfumo sweswi. Xana leswi swi hungute ku hiseka ka hina? Loko swi ri tano, xiya muprofeta Ezekiyele, loyi vito rakwe ri vulaka leswaku “Xikwembu Xa Tiyisa.” Hambi leswi Ezekiyele a langutane ni vanhu va timbilu to nonon’hwa eIsrayele wa khale, Xikwembu xi n’wi tiyisile naswona hi ndlela yo fanekisela xi tiyise mombo wakwe ku tlula dayimani. Xisweswo, Ezekiyele u kote ku endla vutirheli byakwe malembe yo tala swinene, ku nga khathariseki leswaku vanhu a va yingisa kumbe a va nga yingisi. Xikombiso xakwe xi kombisa leswaku na hina hi nga endla leswi fanaka, naswona xi nga hi pfuna ku pfurhetela ku hiseka ka hina entirhweni wo chumayela.—Ezekiyele 3:8, 9; 2 Timotiya 4:5.
16. Hi rihi langutelo ra Mikiya leri hi faneleke hi ri hlakulela?
16 Loyi a a xiyiwa hi ku lehisa mbilu i Mikiya, loyi a profeteke hi lembe-xidzana ra vunhungu B.C.E. U tsarile a ku: “Loko nḍi ri mina, nḍi ta languta e ka Yehova, nḍi languta e ka Šikwembu ša ku hlayiseka ka mina: Šikwembu ša mina ši ta nḍi yingisa.” (Mikiya 7:7) Ntshembo wa Mikiya a wu seketeriwe hi ripfumelo rakwe leri tiyeke. Ku kotisa muprofeta Esaya, Mikiya a a swi tiva leswaku leswi Yehovha a nga ni xikongomelo xa swona, U ta swi endla hakunene. Na hina ha swi tiva sweswo. (Esaya 55:11) Hikwalaho a hi hlakuleleni langutelo ra ku rindza emhakeni ya ku hetiseka ka switshembiso swa Xikwembu. Naswona a hi chumayeleni mahungu lamanene hi ku hiseka, hambi etindhawini leti vanhu va nga ri tsakeliki ngopfu rungula ra Mfumo.—Tito 2:14; Yakobo 5:7-10.
Ku Lehisa Mbilu Namuntlha
17, 18. Hi swihi swikombiso swa khale ni swa manguva lawa leswi nga hi pfunaka leswaku hi lehisa mbilu?
17 Van’wana va vaprofeta va Yehovha va phikelele hi mbilu yo leha eswiavelweni swa vona ku ringana malembe yo tala kambe a va ku vonanga ku hetiseka ka vuprofeta bya vona. Kambe, ku phikelela ka vona hi mbilu yo leha, laha hakanyingi a va xanisiwa, swi hi pfuna ku vona leswaku na hina hi nga byi hetisisa vutirheli bya hina. Nakambe hi nga vuyeriwa eka xikombiso xa vatotiwa vo tshembeka eka makume ya malembe yo sungula eka lembe-xidzana ra vu-20. Hambi leswi ntshembo wa vona wa le tilweni wu nga hetisekangiki hi ku hatlisa hi laha a va langutele ha kona, a va pfumelelanga ku hlwela loku ku va heta matimba ya ku hisekela ka vona ku endla ku rhandza ka Xikwembu, hi laha a xi ku paluxa ha kona eka vona.
18 Ku ringana malembe yo tala, vunyingi bya Vakreste lava nkarhi hinkwawo a va hangalasa Xihondzo xo Rindza ni munghana wa xona, Xalamuka!, (leyi eku sunguleni a yi vitaniwa The Golden Age ivi ndzhaku yi va Consolation). Hi ku hiseka va endle leswaku vanhu va kuma timagazini leti eswitarateni ni le makaya ya vona hi tindlela leti namuntlha hi nge i mintila ya timagazini. Makwerhu un’wana wa xisati la dyuhaleke loyi sweswi a nga fa, vahundzi va ndlela a va n’wi tsundzuka hikuva a va tolovele ku n’wi vona a nyikela vumbhoni exitarateni. U nyikele vumbhoni lebyikulu swinene emalembeni yakwe ya ntirho wo tshembeka, hi laha swi kombisiwaka ha kona hi marito yo tlangela ya lava a va n’wi vona evutirhelini bya le rivaleni! Wena tanihi muhuweleri wa Mfumo, xana nkarhi na nkarhi u fambisa Xihondzo xo Rindza ni Xalamuka! eka vanhu lava u hlanganaka na vona evutirhelini?
19. Hi xihi xikhutazo lexi hi xi kumaka eka Vaheveru 6:10-12?
19 Nakambe, languta ku lehisa mbilu ni ntirho wo tshembeka wa vamakwerhu lava nga swirho swa Huvo leyi Fumaka ya Timbhoni ta Yehovha. Vo tala va vona sweswi va ni malembe ya makume-nhungu kumbe ya makume-kaye evuton’wini bya vona, kambe va ha ri vahuweleri va Mfumo lava khathalelaka mintirho ya vona hi ku hiseka. (Vaheveru 13:7) Naswona ku vuriwa yini hi van’wana lava kuleke lava nga ni ntshembo wa le tilweni, ni van’wana va “tinyimpfu tin’wana” lava yaka va dyuhala? (Yohane 10:16) Va tiyiseka leswaku Xikwembu a xi na mona, a xi nge wu rivali ntirho wa vona ni rirhandzu leri va ri kombiseke hi vito ra xona. Kun’we ni vapfumeri-kulobye lavantshwa, Timbhoni ta Yehovha leti dyuhaleke onge ti nga ya emahlweni ti endla leswi ti swi kotaka, ti kombisa ripfumelo ni ku lehisa mbilu entirhweni wa Xikwembu. (Vaheveru 6:10-12) Kutani, hi ku pfuxiwa eku feni, ku fana ni vaprofeta va khale, kumbe ku pona hi ku kongoma ‘enhlomulweni lowukulu lowu taka’ va ta kuma hakelo leyi fuweke ya vutomi lebyi nga heriki.—Matewu 24:21.
20. (a) Hi dyondze yini eka “ntila” wa vaprofeta? (b) Xana hi nga pfunekisa ku yini loko hi lehisa mbilu ku fana ni vaprofeta?
20 Mawaku ntila lowunene lowu vaprofeta va Xikwembu va hi siyeleke wona! Leswi va tiyiseleke maxangu, va lehisa mbilu ni ku kombisa timfanelo tin’wana ta Xikwembu, va kume lunghelo ra ku vulavula hi vito ra Yehovha. Tanihi Timbhoni takwe ta manguva lawa, a hi faneni na vona naswona hi tiyimisela ku fana ni muprofeta Habakuku, loyi a nga te: “Nḍi ta yima e šiṭhaṅweni ša mina ša v̌ulanguteri, nḍi ta khanḍiya e šihlungweni ša mulanguteri, nḍi langutisa e ku v̌ona leši Yehova a nga ta ši v̌ulav̌ula e ka mina.” (Habakuku 2:1) A hi tiyimiseleni hi laha ku fanaka loko hi ri karhi hi lehisa mbilu ni ku hambeta hi ntsako hi twarisa vito leri tlakukeke ra Yehovha, Muvumbi wa hina Lonkulu!—Nehemiya 8:10; Varhoma 10:10.
Xana U Ti Khomile Tinhla Leti?
◻ Hi xihi xikombiso xa xivindzi lexi muprofeta Amosi a xi vekeke?
◻ Muprofeta Muxe u veke xikombiso lexinene hi tindlela tihi?
◻ Xana Timbhoni ta Yehovha ta manguva lawa ti nga endlisa ku yini ku fana na Amosi na Esaya?
◻ Xana vatirheli va Vakreste va nga dyondza yini eku tikhomeni ka Hosiya na Yuwele?
◻ Xana hi nga pfuneka njhani exikombisweni xa Ezekiyele na Mikiya?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 16]
Moya wa Yehovha wu nyike Amosi matimba ya ku profeta hi xivindzi ku nga khathariseki nkaneto lowukulu wa Amasiya
[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]
Vatotiwa vo tshembeka va veke xikombiso lexinene hi ku lehisa mbilu entirhweni wa Yehovha