Vafumi eXivandleni Xa Moya

IMANI la fumaka misava? Xana ku ni muxaka wo karhi wa vulawuri lebyi tlulaka matimba ya munhu? Kumbexana Xikwembu xi tshike vanhu leswaku va tikhathalela hi voxe? Leswaku hi kuma tinhlamulo ta swivutiso leswi, a hi rhangeni hi xiyisisa mhaka leyi humeleleke hi nkarhi wa vutirheli bya Yesu Kreste bya laha misaveni.

Endzhakunyana ka ku khuvuriwa kakwe, Yesu u ringiwe hi xivumbiwa lexi nga vonakiki xa moya lexi vitaniwaka Sathana Diyavulosi. Loko yi kombisa wun’wana wa miringo, Bibele yi ri: “Diyavulosi a engeta [a teka Yesu] a n’wi yisa entshaveni leyo leha ngopfu, a n’wi komba mimfumo hinkwayo ya misava ni ku dzuneka ka yona.” (Matewu 4:8) Kutani Sathana a byela Yesu a ku: “Ndzi ta ku nyika vuhosi lebyi hinkwabyo ni ku dzuneka ka byona, hikuva ndzi nyikiwile swona, kutani ndzi nyika munhu hi ku rhandza ka mina. Kutani loko wena u ndzi nkhinsamela, hinkwaswo leswi swi ta va swa wena.”—Luke 4:6, 7.

Sathana u vule leswaku u ni matimba ya vulawuri ehenhla ka mimfumo hinkwayo, kumbe tihulumendhe, ta misava leyi. Xana Yesu u yi kanetile mhaka leyi? E-e. Entiyisweni eka khamba rin’wana u yi tiyisekisile loko a vulavula hi Sathana tanihi “mufumi wa misava.”—Yohane 14:30.

Hi ku ya hi Bibele, Sathana i ntsumi leyo biha leyi nga ni matimba lamakulu. Muapostola Pawulo wa Mukreste u hlanganisa Sathana ni “mimoya leyo biha” naswona u vulavula ha vona tanihi “tihosi leti fumaka ta nguva leyi ya munyama.” (Vaefesa 6:11, 12) Ku tlula kwalaho, muapostola Yohane u vule leswaku “misava hinkwayo yi le hansi ka matimba ya Lowo biha.” (1 Yohane 5:19) Buku ya Bibele ya Nhlavutelo yi vula leswaku Sathana i “mukanganyisi wa misava hinkwayo.” (Nhlavutelo 12:9) Hi marito yo fanekisela, Nhlavutelo yi tlhela yi kombisa Sathana a ri dragona leyi haka fambiselo ra misava ra tipolitiki “ntamu wa yona . . . ni xiluvelo xa yona ni matimba lamakulu.”—Nhlavutelo 13:2.

Swiendlakalo swa misava na swona swi tiyisekisa leswaku ku ni vulawuri lebyo biha lebyi vangelaka vanhu leswaku va tivavisa. Hi xihi xivangelo xin’wana lexi endlaka leswaku tihulumendhe ta vanhu ti tsandzeka ku kondletela ku rhula? Hi xihi xin’wana lexi endlaka vanhu va vengana ni ku dlayana? Hi ku nyangatsiwa hi ku halatiwa ka ngati ni rifu eka nyimpi ya xin’wana-manana, mbhoni yin’wana yo swi vona hi mahlo yi te: “A ndzi tivi leswaku leswi swi nga va swi vangiwa hi yini. Swi tlula ni rivengo. I moya lowo biha lowu tirhisaka vanhu ku dlayana.”

Munhu Wa Xiviri La Lwisanaka Ni Xikwembu

Namuntlha, vo tala a va pfumeli leswaku Sathana Diyavulosi u kona. Hambi swi ri tano, a hi vubihi lebyi nga evanhwini hi laha van’wana va anakanyaka ha kona. Bibele ni swiendlakalo swa misava leyi swi kombisa leswaku i munhu wa xiviri. Ku tlula kwalaho, Sathana u lwisana na Yehovha Xikwembu hi laha ku heleleke. Kavula, Sathana a nga ringani na Xikwembu. Tanihi leswi Yehovha a nga Muvumbi wa matimba hinkwawo, i Mufumi wo lulama ehenhla ka ntumbuluko hinkwawo.—Nhlavutelo 4:11.

Xikwembu a xi tumbuluxanga xivumbiwa xo homboloka lexi lwisanaka na xona. Ematshan’weni ya sweswo, yin’wana ya tintsumi leti nga “v̌ana . . . v̌a Šikwembu” yi ve ni ku navela ka vutianakanyi ka leswaku vugandzeri lebyi hi mfanelo byi nga bya Yehovha byi ya eka yona. (Yobo 38:7; Yakobo 1:14, 15) Ku navela loku ku yi vangele ku xandzukela Xikwembu. Hikwalaho ko xandzuka, xivumbiwa lexi xa moya xi tiendle Sathana (leswi vulaka “mukaneti”) na Diyavulosi (leswi vulaka “mulumbeti”). Loko u languta leswi hinkwaswo, u nga hlamala leswaku ha yini Sathana a pfumeleriwe ku fuma misava.

Lexi Endleke Sathana A Pfumeleriwa Ku Fuma

Xana wa swi tsundzuka leswi Sathana a swi byeleke Yesu mayelana ni ku fumiwa ka misava? Sathana u te: “Ndzi ta ku nyika vuhosi lebyi hinkwabyo . . . hikuva ndzi nyikiwile swona.” (Luka 4:6) Mhaka yoleyo yi komba leswaku Sathana Diyavulosi u pfumeleriwe ku lawula hi Xikwembu. Kambe ha yini Xikwembu xi tiyisele Sathana?

Nhlamulo ya xivutiso xexo yi hlamusela swiendlakalo swa le ntangeni wa Edeni, laha Sathana a sunguleke ntirho-vutomi wakwe tanihi mufumi wa misava. Kwalaho Sathana u ringanyete leswaku Xikwembu a a xi fuma hi ndlela yo biha, hi ku tsona wanuna ni wansati vo sungula, Adamu na Evha, nchumu wun’wana lowunene. Hi ku ya hi Sathana, loko va dya murhi lowu yirisiweke hi Xikwembu, a va ta ntshunxeka. Adamu na Evha a va ta ntshunxeka eka Yehovha. A va ta fana ni Xikwembu hi xoxe!—Genesa 2:16, 17; 3:1-5.

Hi ku vula mavunwa lawa u yenge Evha kutani hi ku tirhisa yena a kucetela Adamu ku tlula nawu wa Xikwembu, Sathana u nghenise mpatswa wa vanhu vo sungula ehansi ka vurhangeri ni vulawuri byakwe. Xisweswo Diyavulosi u hundzuke xikwembu xa vona, lexi kanetaka Yehovha. Hambi swi ri tano, ematshan’weni yo kuma ntshunxeko, Adamu na Evha va ve mahlonga ya Sathana ya xidyoho ni rifu.—Varhoma 6:16; Vaheveru 2:14, 15.

Hi ku twanana ni vululami byakwe lebyi hetisekeke, Yehovha a a ta va a dlaye Sathana ni valandzeri va yena vambirhi lavantshwa. (Deterenoma 32:4) Hambi swi ri tano, mhaka ya ku endla leswi faneleke ni leswi nga fanelangiki a yi katseka. Sathana u kanete ku faneleka ka ndlela ya Yehovha yo fuma. Hi vutlhari bya xona, Xikwembu xi lehise nkarhi leswaku xi ta tiyisisa leswaku ntshunxeko lowu humaka eka yena wu tisa khombo. Yehovha u pfumelele vaxandzuki va hambeta va hanya, a pfumelela Adamu na Evha leswaku va va ni vatukulu.—Genesa 3:14-19.

Hambi leswi vo tala va vatukulu va Adamu va nga titsongahatelangiki vuhosi bya Yehovha, ku tirhisana ka Xikwembu ni vagandzeri va xona swi kombise vukulukumba bya vuhosi bya xona. Ku byi twisisa kahle vulawuri bya Yehovha swi tisa ntsako ni nsirhelelo wa ntiyiso. Hi hala tlhelo, mfumo wa vanhu lowu nga ehansi ka nsusumeto wa Sathana wu tise ku xaniseka ni ku pfumaleka ka vuhlayiseki. Ina, “v̌anhu v̌a [fuma] henhla ka v̌aṅwana ku v̌a endla ŝo biha.” (Eklesiasta 8:9) Vanhu a va wu kumi nsirhelelo wa xiviri ni ntsako lowu nga heriki ehansi ka mfumo wa vanhu emisaveni leyi nga ehansi ka matimba ya Sathana. Hambi swi ri tano, ku ni xivangelo lexinene xo va ni ntshembo.

Nkarhi Wa Sathana Wu Komile!

Nhlohlotelo wa Sathana emisaveni i wa xinkarhana. Yehovha a nge he wu pfumeleli ku ya kwihi mfumo wa Sathana! Ku nga ri khale Diyavulosi u ta susiwa. Mufumi lontshwa u ta lawula misava, hosi leyo lulama leyi hlawuriwaka hi Xikwembu hi xoxe. Hosi yoleyo i Yesu Kreste. Mayelana ni ku vekiwa ka yena etilweni, Nhlavutelo yi ri: “Matimba ya ku fuma misava, sweswi ma nyikiwile Hosi ya hina [Yehovha] ni Mesiya wa yona.” (Nhlavutelo 11:15) Ndzandzelelano wa minkarhi ya Bibele, ku katsa ni ku hetiseka ka vuprofeta bya Matsalwa, swi kombisa leswaku xiendlakalo lexi xi humelele hi lembe ra 1914.—Matewu 24:3, 6, 7.

Bibele yi tlhela yi hlamusela leswi humeleleke endzhakunyana ka ku vekiwa kakwe exiluvelweni. Yi ri: “Kutani ku pfuka nyimpi etilweni, ya Mikaele [Yesu Kreste] ni tintsumi ta yena loko va lwa ni dragona [Sathana Diyavulosi]; na yona dragona yi lwa yi ri ni tintsumi ta yona. Kambe dragona yi hluriwa, yi nga ha pfumeleriwi ku tshama etilweni, yona ni tintsumi ta yona. Hiloko dragona leyikulu leyi yi cukumetiwa yi ya wela hansi, yona nyoka ya khale leyi vuriwaka Diyavulosi kumbe Sathana, Mukanganyisi wa misava hinkwayo; yi cukumetiwa yi ya wela ehansi emisaveni, tintsumi ta yona na tona ti cukumetiwa kun’we na yona.”—Nhlavutelo 12:7-9.

Xana vuyelo bya ku hlongoriwa ka Sathana etilweni a byi ta va byihi? Lava nge tilweni a va ta tsaka, kambe ku vuriwa yini hi vaaki emisaveni? Nhlavutelo 12:12 yi ri: “Mi ni khombo, n’wina misava ni lwandle, hikuva Diyavulosi ú xikele ka n’wina; ú karihile ngopfu hi ku tiva leswaku nkarhi wa yena wu komile.” Kunene, ku cukumetiwa ka Sathana a suka etilweni ku tise khombo emisaveni. The Columbia History of the World ya hlamusela: “Xiendlakalo lexikulu xa Nyimpi ya Mune wa Malembe ya 1914–1918 . . . yi kombise matiko ya le Vupela-dyambu leswaku a ya nge swi koti ku sirhelela vaaki va wona eka vuphukuphuku bya wona vini kumbe nsusumeto wa vubihi. Moya wa le Vupela-dyambu a wu swi kotanga ku hlakarhela hi xiviri eka mhangu leyi.”

Makhombo ya rixaka leri ya funghiwe ya ri moya lowu onhaka ku tlurisa. Yesu u swi vhumbhile: “Tiko rin’wana ri ta pfukela tiko rin’wanyana, mfumo wun’wana wu ta lwa ni mfumo wun’wanyana; ku ta va ni tindlala, ni ku tsekatseka ka misava ematlhelweni layo tala.” U tlhele a vhumbha ni mintungu. (Matewu 24:7, 8; Luka 21:11) Ku engetela kwalaho, Bibele yi vula leswaku “emasikwini ya makumu” ya mafambiselo ya Sathana ya swilo, vo tala va ta va lava “tirhandzaka, va ta va lava rhandzaka mali ngopfu, . . . lava nga yingisiki vatswari, . . . lava nga riki na ku tsetselela.” Nakambe vanhu va ta va “lava rhandzaka ku tiphina ku tlula ku rhandza Xikwembu.”—2 Timotiya 3:1-5.

Tinyimpi, mintungu, tindlala, ku tsekatseka ka misava, ni ku hohloka ka mahanyelo—swilo leswi hinkwaswo swi humelele hi mpimo lowukulu ku sukela hi 1914, hi laha Bibele yi swi vhumbheke ha kona. Yi kombisa leswaku nala la hlundzukeke wa Xikwembu ni vanhu—Sathana Diyavulosi—u cukumeteriwe ehansi emisaveni. Kambe Bibele yi tlhela yi komba leswaku Sathana a nge he pfumeleriwi ku fuma nkarhi wo leha. “U saleriwe hi nkarhi wo koma swinene ku nga si fika Armagedoni, laha Xikwembu xi nga ta herisa fambiselo leri ra misava leri lawuriwaka hi Sathana.”

Ku ta humelela yini eka Sathana loko nkarhi wolowo wo koma wu hela? Muapostola Yohane u tsarile: “Kutani ndzi vona ntsumi leyi xikaka hi le tilweni, yi tamele xilotlelo xa khele lero enta ku ya ni ku ya, yi tamele ni nketani leyikulu. Kutani yi khoma dragona, nyoka leya khale (hileswaku Diyavulosi, kumbe Sathana), yi n’wi boha nkarhi wo ringana malembe ya 1 000. Yi n’wi hoxa ekheleni, yi pfala, yi n’wi lemela ndzeni leswaku a nga ha yi emahlweni ku xisa vanhu va matiko, ku fikela loko malembe ya 1 000 ma ta va ma hundzile. Endzhaku ka swona, ú ta fanela ku ntshunxiwa nkarhinyana.” (Nhlavutelo 20:1-3) Mawaku ntshunxeko wonghasi eka vanhu lava xanisekaka!

Ku Tsaka Ehansi Ka Mfumo

Loko Sathana a ta va a nga ha ri kona, Mfumo wa Xikwembu lowu nga ehansi ka Yesu Kreste wu ta lawula timhaka ta vanhu. Ematshan’weni yo va ni tihulumendhe to tala laha misaveni, i hulumendhe yin’we ntsena ya le tilweni leyi nga ta fuma misava hinkwayo. Nyimpi a yi nga ha vi kona, naswona ku rhula ku ta va kona hinkwako. Hinkwavo va ta tshama swin’we hi rirhandzu ra vumakwavo, ehansi ka Mfumo wa Xikwembu.—Pisalema 72:7, 8; 133:1; Daniyele 2:44.

Xana Yesu u ta va mufumi wa muxaka muni? Loko a ha ri emisaveni u kombise rirhandzu leri enteke evanhwini. Yesu hi ntwela-vusiwana u nyike lava a va ri ni ndlala swakudya. U horise vavabyi naswona u pfule mahlo ya mabofu, a endla timbheveve ti vulavula, a ololoxa swirho swa lava lamaleke. Yesu u pfuxe ni vafi! (Matewu 15:30-38; Marka 1:34; Luka 7:11-17) Mahlori wolawo a yo va swikombiso swa swilo swo hlamarisa swa leswi a nga ta swi endla tanihi Hosi. Kunene swi ta hlamarisa swinene ku va ni mufumi wo tano!

Mikateko ya hi laha ku nga heriki yi ta kumiwa hi lava titsongahatelaka vukulukumba bya Yehovha. Matsalwa ya tshembisa: “Hi laha mahlo ya v̌o-fe-mahlo ma nga ta hanyanya, ni tindlev̌e le’ti siv̌ekeke ti nga ta pfuleka; ŝilema ŝi ta tlula kukota tinhlangu, kutani ririmi ra mbev̌ev̌e ri ta yimbelela hi ku ṭaka.” (Esaya 35:5, 6) Loko a kombetela emahlweni esikwini rolero lerikulu, muapostola Yohane u tsarile: “Ndzi twa ni rito lerikulu leri humaka exiluvelweni ri ku: ‘Vonani, vuako bya Xikwembu byi le vanhwini. Xi ta aka na vona kutani va ta va vanhu va xona; Xikwembu hi xoxe xi ta va na vona, xi va Xikwembu xa vona. Xi ta sula mihloti hinkwayo emahlweni ya vona, ni rifu a ri nga ha vi kona; hambi ya ri mahlomulo kumbe ku rila kumbe ku vaviseka a swi nga ha vi kona, hikuva leswo sungula swi hundzile.’”—Nhlavutelo 21:3, 4.

Ntsako wa ku fumiwa hi Yehovha na Yesu Kreste N’wana wakwe wu ta siva ku xaniseka kwihi na kwihi loku hi ku vonaka namuntlha emafambiselweni lawa ya swilo lama fumiwaka hi Sathana Diyavulosi. Emisaveni leyintshwa leyi Xikwembu xi yi tshembiseke, vanhu a va nge he tivutisi leswaku, ‘Kahle-kahle i mani la fumaka misava?’ (2 Petro 3:13) Vanhu lava yingisaka va ta tsaka va tlhela va sirheleleka ehansi ka ku fuma ka laha misaveni ka vafumi va rirhandzu exivandleni xa moya, Yehovha Xikwembu ni N’wana wakwe, Yesu Kreste. Xana i ntshembo wa wena ku va exikarhi ka vufumi bya vona?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Vanhu va ta hlayiseka exivandleni xa laha misaveni xa Mfumo wa Xikwembu

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 4]

NASA photo