Ripfalo—Xana I Ndzhwalo Kumbe Ra Pfuna?
‘RIPFALO ra mina ra ndzi kingindza!’ Vunyingi bya hina nkarhi na nkarhi ripfalo ra hi ba. Mintlhaveko yo tano yi nga ha va ku karhatekanyana emianakanyweni kumbe nhlomulo lowukulu. Ripfalo leri karhatekeke ri nga ha vanga ntshikilelo wa mianakanyo kumbe ku hela matimba swinene.
Kutani, hi ku ya hi leswi se swi vuriweke, xana ripfalo a hi ndzhwalo? Van’wana va nga ha vona onge i ndzhwalo. Hi ku ya hi matimu, vativi vo tala hakanyingi a va languta ripfalo tanihi vuswikoti lebyi hi velekiwaka na byona. Vo tala va vone onge a ku ri xikongomisi xa mahanyelo lexi hi nyikiweke hi Xikwembu hi xoxe. Hikwalaho, ripfalo ri vitaniwe “vukona bya Xikwembu emunhwini,” “xiyimo xa hina xa ntumbuluko,” ni “rito ra Xikwembu.”
Hambiswiritano, emalembeni ya sweswinyana swi tolovelekile ku vula leswaku ripfalo hakanyingi i vuswikoti lebyi kumiwaka—vuyelo bya nkucetelo wa vatswari ni vanhu van’wana. Hi xikombiso, vativi van’wana va mianakanyo va vula leswaku n’wana u dyondza ku papalata mahanyelo lama nga riki manene hikwalaho ko chava ku xupuriwa, va tshemba leswaku lexi hi xi vitanaka ripfalo ko va ku tekelela mahanyelo ni tidyondzo ta vatswari va hina. Van’wana va kombetela eka xiphemu lexi vanhu hi ntolovelo va nga na xona eku dyondzisaneni ka mahanyelo ni mimpimanyeto. Van’wana ku karhatiwa hi ripfalo va ku teka ku nga vuli nchumu, ko va ntsena ku lwisana exikarhi ka leswi hi tsakelaka ku swi endla ni leswi vanhu lava karhataka va hi sindzisaka ku swi endla!
Ku nga khathariseki mianakanyo yoleyo, nkarhi na nkarhi vanhu va tshame va tshembekile ku nga khathariseki vatswari, mindyangu ni vanhu hinkwavo, hikuva ripfalo ra vona ri va byele ku endla tano. Van’wana va navele hambi ku ri ku nyikela vutomi bya vona hikwalaho ka ripfalo! Naswona ku nga khathariseki ku hambana lokukulu exikarhi ka mindhavuko ya misava hinkwayo, swiendlo swo tanihi ku dlaya, vukhamba, vuoswi, vuxisi ni vuxaka bya rimbewu exikarhi ka maxaka ya le kusuhi swi langutiwa tanihi leswi hoxeke ematikweni hinkwawo. Xana a hi byona vumbhoni bya leswaku ripfalo hi tswariwa na rona?
Ripfalo—Langutelo Ra Bibele
Mulawuri wa xiviri emhakeni leyi i Yehovha Xikwembu. Phela, “[hi xona Xikwembu xi] nga hi endla, a hi hina.” (Pisalema 100:3) Xi yi twisisa hi ku helela ndlela leyi hi vumbiweke ha yona. Rito ra Xikwembu, ku nga Bibele, ri hlamusela leswaku munhu u endliwe hi “šifaniso” xa Xikwembu. (Genesa 1:26) Munhu u vumbiwe a ri ni ku tiva leswinene ni leswo biha; ku sukela eku sunguleni, ripfalo a ri ri xiphemu xa ntumbuluko lexi munhu a velekiweke na xona.—Ringanisa Genesa 2:16, 17.
Muapostola Pawulo u tiyisekise mhaka leyi epapileni rakwe leri a ri tsaleleke Varhoma, a ku: “Loko vamatiko lava nga riki na Nawu [wa Xikwembu], va endla hi ku tumbuluka ka vona leswi Nawu wu lerisaka swona, va tivekela nawu hi voxe, hambiloko va nga ri na Nawu. Va kombisa leswaku leswi Nawu wu lerisaka swona, swi tsariwile etimbilwini ta vona; ripfalo ra vona ri tiyisa sweswo, hambi yi ri miehleketo ya vona, loko yi kanetana, yi va veka nandzu kumbe yi yima na vona.” (Varhoma 2:14, 15) Xiya leswaku vo tala lava nga kuriseriwangiki ehansi ka Nawu wa Xikwembu lowu nyikiweke Vayuda a va ha landzela yin’wana ya misinya ya milawu ya nawu wa Xikwembu, ku nga ri hi ntshikilelo wa vanhu, kambe hi “ku tumbuluka ka vona”!
Kutani, ematshan’weni yo va ndzhwalo, ripfalo i nyiko ya Xikwembu, ra pfuna. Entiyisweni, ri nga hi vangela gome. Kambe loko ri yingisiwa kahle, ri nga tlhela ri hi endla hi titwa hi ri ni ku eneriseka loku enteke ni ku rhula ka le ndzeni. Ri nga hi kongomisa, ri hi sirheleta ni ku hi khutaza. The Interpreter’s Bible yi ri: “Rihanyo ra mianakanyo ni mintlhaveko ri nga sirheleriwa ntsena loko munhu a ringeta ku lunghisa leswi a swi endlaka ni leswi a titwaka a fanele a swi endla.” Xana munhu a nga swi lunghisa njhani? Xana swa koteka ku hundzula ripfalo ni ku ri letela? Swivutiso leswi swi ta kambisisiwa exihlokweni lexi landzelaka.