Ndlela Yo Letela Ripfalo Ra Wena

“RIPFALO lerinene ri ku nyika vurhongo lebyinene.” Xivulavulelo lexi xa khale xi kandziyisa mhaka ya nkoka: Loko hi yingisa ripfalo ra hina, hi tiphina hi ku rhula ni ntsako wa le ndzeni.

Hambiswiritano, a hi vanhu hinkwavo va hlawulaka ku endla tano. Adolf Hitler u hlambanye hi yexe leswaku u ta ntshunxa vanhu eka xinghunghumana kumbe norho, lowu endlaka vanhu mahlonga, lowu tiviwaka tanihi ripfalo. Ndlela leyi a a fuma ha yona yi kombisa tihanyi leti chavisaka leti vanhu va nga vaka na tona loko va honisa ripfalo ra vona. Kambe, vunyingi bya swigevenga swa namuntlha swi ni vukarhi swi ni tihanyi letikulu—swa pfinya ni ku dlaya handle ko tivona nandzu. Nhlayo leyi kulaka ya vaendli lava va vubihi i vanhu lavantshwa. Xisweswo buku leyi kambisisaka xiphiqo lexi yi ni xihloko lexi nge Children Without a Conscience.

Hambiloko vanhu vo tala va anakanya leswaku va nge pfuki va endle vugevenga lebyikulu, vo tala a va bi hi ripfalo loko va tikhoma hi ndlela yo biha hi tlhelo ra rimbewu, va hemba kumbe ku kanganyisa. Mahanyelo ma hohloka emisaveni hinkwayo. Loko a kombetela eka vugwinehi lebyikulu evugandzerini bya ntiyiso, muapostola Pawulo u tsale leswaku Vakreste van’wana va ta pfumelela nkucetelo wa misava ivi “mapfalo ya vona ma [va lama] tlanyaleke.” (1 Timotiya 4:2) Nxungeto wa vuhomboloki i wukulu swinene namuntlha “emasikwini [lawa] ya makumu.” (2 Timotiya 3:1) Hikwalaho Vakreste va fanele va endla matshalatshala lamakulu leswaku va hlayisa ripfalo ra vona. Leswi hi nga swi endla hi ku ri letela ni ku ri hluvukisa.

Miehleketo, Mbilu Ni Ripfalo Ra Wena

Muapostola Pawulo u te: “Ndzi vula ntiyiso ndzi ri wa ka Kriste, a ndzi hembi; ni ripfalo ra mina, hi ku pfuniwa hi Moya lowo Kwetsima, ri tiyisa sweswo.” (Varhoma 9:1) Hikwalaho ripfalo ri nga nyikela vumbhoni. Ri nga kambisisa ndlela ya mahanyelo ivi ri yi pfumelela kumbe ri yi ala. Ku titwa ka hina ka leswinene ni leswo biha ko tala ku nghenisiwe eka hina hi Muvumbi wa hina. Hambiswiritano, ripfalo ra hina ri nga lunghisiwa ni ku leteriwa. Hi ndlela yihi? Hi ku nghenisa vutivi lebyi kongomeke bya Rito ra Xikwembu. Muapostola Pawulo u ri: “Mi pfumela ku hundzuka mi va vantshwa emiehleketweni ya n’wina, mi ta kota ku twisisa leswi ku rhandza lokunene ka Xikwembu, loku nkhensekaka ni ku hetiseka, ku nga swona.” (Varhoma 12:2) Loko u nghenisa mianakanyo ni ku rhandza ka Xikwembu emiehleketweni ya wena, ripfalo ra wena ri sungula ku tirha swinene hi ndlela ya Xikwembu.

Timbhoni ta Yehovha ti pfune vanhu va timiliyoni emisaveni hinkwayo ku ‘nghenisa vutivi bya Yehovha Xikwembu na Yesu Kreste.’ (Yohane 17:3) Hi lunghiselelo ra vona ra dyondzo ya le kaya ya Bibele ya mahala, va dyondzisa vanhu va timbilu letinene mimpimanyeto ya Yehovha Xikwembu malunghana ni rimbewu, swakunwa leswi nga ni xihoko, vukati, timhaka ta bindzu ni timhaka tin’wana to tala.a (Swivuriso 11:1; Marka 10:6-12; 1 Vakorinto 6:9, 10; Vaefesa 5:28-33) Ku nghenisa “vutivi [lebyi lebyi kongomeke]” i goza ra nkoka eku kuriseni ka ripfalo ra ku chava Xikwembu. (Vafilipiya 1:9) Kavula, hambiloko Mukreste se a kume ku twisisa lokunene ka Bibele, u fanele a hambeta a wundla miehleketo ya yena hi Rito ra Xikwembu nkarhi na nkarhi leswaku ripfalo ra yena ri tshama ri ri karhi ri tirha kahle.—Pisalema 1:1-3.

Nakambe Bibele yi hlanganisa ripfalo ni mbilu yo fanekisela, leyi katsaka mintlhaveko ni minsusumeto ya hina. (Varhoma 2:15) Leswaku ripfalo ri tirha kahle miehleketo ni mbilu swi fanele swi tirhisana. Sweswo a swi vuli ku nghenisa rungula emianakanyweni ya wena ntsena. U fanele u tlhela u lunghisa mbilu ya wena—mintlhaveko ni ku navela ka wena. Xisweswo, buku ya Swivuriso yi tirhisa swiga swo tanihi “nyiketa mbilu ya wena,” “hlayisa ŝinene [mbilu, NW] ya wena” ni lexi nge “fambisa mbilu ya wena.” (Swivuriso 2:2; 23:19; 27:23) Ndlela yin’wana yo lunghisa mbilu ya wena i ku anakanyisisa ni ku dyondza Matsalwa. Pisalema 77:12 yi ri: “Nḍi ta v̌ula mitiro ya wena hikwayo, nḍi ta anakanya mitiro ya wena le’yikulu.” Ku anakanyisisa swi hi pfuna ku fikelela mintlhaveko ni minsusumeto ya hina ya xiviri.

Hi xikombiso, a hi nge u ni mukhuva lowu nga tengangiki wo tanihi ku godzomberiwa hi fole. Ku fana ni vanhu vo tala, a swi kanakanisi leswaku wa ma xiya makhombo ya rona eka rihanyo. Hambiswiritano, ku nga khathariseki ku khutaziwa hi vanghana ni vandyangu, u swi kume swi nonon’hwa ku tshika. Xana ku anakanyisisa hi rungula ra Bibele swi nga ri tiyisa njhani ripfalo ra wena emhakeni leyi?

Hi xikombiso, ringeta ku anakanyisisa hi marito ya muapostola Pawulo lama kumekaka eka 2 Vakorinto 7:1: “Vanakulorhi, switshembiso leswi swi nyikiwile hina. Hikokwalaho, hi fanele ku tibasisa, hi susa thyaka hinkwaro ra miri ni ra moya, hi ringeta ku hanya vutomi lebyo hlawuleka swinene, hi ri karhi hi chava Xikwembu.” Twisisa marito lawa. Tivutise, ‘Xana “switshembiso leswi” leswi Pawulo a vulavulaka ha swona i yini?’ Hi ku hlaya vundzeni bya mhaka, u ta swi xiya leswaku tindzimana leti hundzeke ti ri: “Hosi yi ri: ‘Humani exikarhi ka vona, mi hambana na vona; mi nga tshuki mi khumba leswi nga tengangiki, kutani ndzi ta mi amukela. Ndzi ta va tata wa n’wina, na n’wina mi va vana va mina va xinuna ni va xisati.’ Hosi ya matimba hinkwawo yi vula sweswo.”—2 Vakorinto 6:17, 18.

Xileriso xa Pawulo xo ‘tibasisa hi susa thyaka’ sweswi xi ni matimba lama engetelekeke! Lexi hi susumetaka hi matimba ku endla tano, hileswaku Xikwembu xi tshembisa ku ‘hi teka,’ xi hi nghenisa ehansi ka nkhathalelo wa xona lowu sirhelelaka. U nga ha tivutisa, ‘Xana ndzi nga tiphina hi vuxaka lebyikulu na xona—ku fana ni lebyiya bya n’wana wa mufana kumbe wa nhwanyana ni tata wa yena?’ Xana mianakanyo ya ku ‘amukeriwa’ kumbe ku rhandziwa hi Xikwembu xa vutlharhi, xa rirhandzu a yi tsakisi? Loko mianakanyo yo tano yi vonaka yi nga tolovelekanga eka wena, xiya ndlela leyi vatatana lava nga ni rirhandzu va ri kombisaka ha yona eka vana va vona. Sweswi anakanya vunghana byo tano byi ri kona exikarhi ka wena na Yehovha! Loko u anakanyisisa ngopfu hi byona, ku navela vuxaka byo tano ku ya ku kula swinene.

Kambe xiya: Ku va ekusuhi ni Xikwembu swa koteka ntsena loko u “[tshika ku] khumba leswi nga tengangiki.” Tivutise: ‘Xana ku godzomberiwa hi fole a ku le xikarhi ka “leswi nga tengangiki” leswi Xikwembu xi nga swi laviki? Xana ku ri tirhisa ku nga va “thyaka . . . ra miri,” ndzi tinghenisa eka tinxaka hinkwato ta makhombo ya rihanyo? Tanihi leswi Yehovha a nga Xikwembu lexi baseke kumbe lexi “hlawulek[eke],” xana a nga ku amukela ku tithyakisa ka mina hi vomu hi ndlela leyi?’ (1 Petro 1:15, 16) Xiya leswaku Pawulo u tlhela a tsundzuxa hi ‘ku tithyakisa emoyeni,’ kumbe mboyamelo wa mianakanyo. Tivutise: ‘Xana ku godzomberiwa loku ndzi tshama ndzi anakanya ha kona nkarhi hinkwawo? Xana ndzi nga endla nchumu wihi na wihi leswaku ndzi enerisa ku navela ka mina, kumbexana ndzi veka rihanyo ra mina, ndyangu wa mina kumbe hambi ku ri xiyimo xa mina eka Xikwembu ekhombyeni? Xana ndzi pfumelele ku godzomberiwa hi fole leswaku ku onha vutomi bya mina hi mpimo wo tanihi kwihi?’ Ku langutana ni swivutiso leswi leswi vavaka swi nga ku nyika xivindzi xo tshika!

Kavula, u nga ha lava mpfuno ni nseketelo eka van’wana leswaku u hlula ku godzomberiwa hi fole. Kambe, ku anakanyisisa hi Bibele ku nga ku pfuna swinene, ku letela ni ku tiyisa ripfalo ra wena leswaku u tintshunxa eka ku godzomberiwa.

Loko Hi Endla Leswi Hoxeke

Ku nga khathariseki matshalatshala ya hina lamakulu yo endla leswinene, minkarhi yin’wana ku nga hetiseki ka hina, ka hi hlula ivi hi dyoha. Kutani ripfalo ra hina ri ta hi karhata, kambe hi nga ha ringeka ivi hi ringeta ku ri honisa. Kumbe hi nga ha hetiwa matimba lerova hi lava ku tshika matshalatshala ya hina hinkwawo yo tirhela Xikwembu. Hambiswiritano, tsundzuka mhaka ya Hosi Davhida. Endzhaku ko endla vuoswi na Batixeba, ripfalo ra yena ri n’wi karhatile. U hlamusela ku xaniseka loku a veke na kona a ku: “Nhlekanhi ni v̌usiku v̌oko ra wena ri ṭhama ri nḍi tikela, matimba ya mina ma hunḍukile ku oma ka šimumu.” (Pisalema 32:4) Xana a a vaviseka? Hakunene! Kambe ku vaviseka loku vangiwaka hi ku chava Xikwembu ku susumetele Davhida leswaku a hundzuka ni ku vuyelelana ni Xikwembu. (Ringanisa 2 Vakorinto 7:10.) Xikombelo xa Davhida lexi hlomulaka mbilu xa ku kombela ku rivaleriwa xi nyikela vumbhoni lebyi heleleke bya ku hundzuka ka yena hi mbilu hinkwayo. Hikwalaho ka leswi a anguleke kahle eka ripfalo ra yena, Davhida u pfuniwile leswaku a hundzuka naswona eku heteleleni u tlhele a kuma ntsako wa yena nakambe.—Pisalema 51.

Leswi fanaka swi nga humelela namuntlha. Van’wana va dyondze Bibele ni Timbhoni ta Yehovha eminkarhini leyi hundzeke kambe va tshikile loko va vone leswaku vutomi bya vona a byi nga fambisani ni mimpimanyeto ya Xikwembu leyi tlakukeke. Kumbexana a va tshama ni munhu wa rimbewu leri hambaneke va nga tekananga kumbe a va ri mahlonga ya mikhuva leyi nga tengangiki. Ripfalo ra vona ri va karhatile!

Loko u ri exiyin’weni xo tano, xiya marito ya muapostola Petro hi siku ra Pentekosta. Loko a paluxe swidyoho swa Vayuda va tiko ra ka vona, “va tlhavek[e] timbilu.” Ematshan’weni yo lan’wa, va yingise xitsundzuxo xa Petro xo hundzuka, kutani va amukeriwe hi Xikwembu. (Mintirho 2:37-41) U nga endla leswi fanaka! Ematshan’weni yo tshika ntiyiso hikwalaho ka leswi ripfalo ra wena ri ku karhataka, pfumelela ripfalo ra wena ri ku susumetela ku ‘hundzuka.’ (Mintirho 3:19) Hi ku tiyimisela na hi matshalatshala, u nga endla ku cinca loku lavekaka leswaku u amukeriwa hi Xikwembu.

“Mi Tshama Mi Ri Ni Ripfalo Leri Tengeke”

Ku nga khathariseki leswaku wa ha sungula ku dyondza tindlela ta Yehovha kumbe u ni ntokoto wa malembe u ri Mukreste la wupfeke, xitsundzuxo xa Petro xa faneleka: “Mi tshama mi ri ni ripfalo leri tengeke.” (1 Petro 3:16) Ra pfuna, a hi ndzhwalo. Ri letele hi ku wundla mianakanyo ni mbilu ya wena hi vutlhari lebyi kumekaka eRitweni ra Xikwembu, ku nga Bibele. Yingisa ripfalo ra wena loko ri ku tsundzuxa. Tiphine hi ku rhula ka le ndzeni ka mianakanyo loku nga tisiwaka hi ku yingisa ripfalo ra wena.

Hakunene, ku letela ni ku lunghisa ripfalo ra wena a hi ntirho wo olova. Hambiswiritano, u nga khongela eka Yehovha Xikwembu leswaku a ku pfuna. Hi ku pfuniwa hi xona, u ta swi kota ku tirhela Xikwembu “[e]ripfalweni lerinene, ni le ku pfumeleni ka xiviri.”—1 Timotiya 1:5.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 6]

Ku hlaya ni ku anakanyisisa hi Rito ra Xikwembu swa hi pfuna leswaku hi letela ripfalo ra hina