Xana Yehovha U Lava Swo Tala Ngopfu Eka Hina?
“Leŝi Yehova a ŝi lav̌aka e ka wena, hi leŝaku u endla le’ŝi lulameke, u ranḍa tintŝalo, ni ku famba hi ku tiṭongahata e mahlweni ka Šikwembu ša wena.”—MIKIYA 6:8.
1. Ku nga va ku ri yini lexi endlaka leswaku van’wana va nga n’wi tirheli Yehovha?
YEHOVHA u lava swo karhi eka vanhu va yena. Kambe endzhaku ko hlaya marito lama nga laha henhla lama tshahiweke evuprofeteni bya Mikiya, u nga ha gimeta hi leswaku leswi Xikwembu xi lavaka swona swa twala. Hambiswiritano, vo tala a va n’wi tirheli Muvumbi wa hina Lonkulu, naswona van’wana lava a va n’wi tirhela va tshike ku n’wi tirhela. Ha yini? Hikuva va anakanya leswaku Xikwembu xi lava swo tala ngopfu eka hina. Xana swi tano ke? Kumbe, xana swi nga endleka xiphiqo xi ri eka langutelo leri munhu a nga na rona hi leswi Yehovha a swi lavaka? Ku ni rungula ra matimu leri pfunaka ku twisisa mhaka leyi.
2. Namani a a ri mani, naswona muprofeta wa Yehovha u n’wi kombele ku endla yini?
2 Namani ndhuna ya vuthu ra nyimpi ra Siriya u khomiwe hi vuvabyi bya nhlokonho, kambe u byeriwe leswaku le Israyele ku ni muprofeta wa Yehovha loyi a nga n’wi hanyisaka. Kutani Namani u khome ndlela ni malandza yakwe a kongoma eIsrayele kutani a hetelela a fike ekaya ra Elixa, muprofeta wa Xikwembu. Ematshan’weni yo huma endlwini a ya xeweta muendzi loyi wo hlawuleka, Elixa u rhumele nandza a ya byela Namani a ku: “Famba u ya hlamba e ka ntlhanu na kambiri e nambyeni wa Yordan, nyama ya wena yi ta hanya, u ta tenga.”—2 Tihosi 5:10.
3. Hikwalaho ka yini Namani a ale ku endla leswi a swi laviwa hi Yehovha eku sunguleni?
3 Loko Namani a lo endla leswi a byeriweke hi muprofeta wa Xikwembu, a a ta hanya eka vuvabyi byakwe lebyi nyenyetsaka. Hikwalaho, xana Yehovha a a koxa ngopfu eka yena? Doo! Kambe Namani a a nga tiyimiselanga ku endla leswi laviwaka hi Yehovha. U te: “Milambu ya Damaska, Abana, na Parpar, a yi tluri mati hikwawo ya tiko ra Israel šana? A nḍi nga ŝi koti ku ya hlamba kona, nḍi tenga šana?” Hiloko Namani a famba a karihile.—2 Tihosi 5:12.
4, 5. (a) Ku endleke yini loko Namani a endle leswi a byeriweke swona, naswona u angurise ku yini endzhaku ka loko a endleriwe swona? (b) Sweswi hi ta kambisisa yini?
4 Kahle-kahle xiphiqo xa Namani a xi ri xihi? A swi vuli leswaku xilaveko xa kona a xi tika ku xi amukela. Hi vutlhari malandza ya Namani ma te: “Loko muprofeta [a] ku lerisile šilo le’šo nonoṅhwa a u nga ti ŝi endla šana? Kutani leŝi a ku byeleke, a ku: hlamba u ta basa, a ku faneri ku ŝi endla-ke?” (2 Tihosi 5:13) Xiphiqo a ku ri langutelo ra Namani. U vone onge a nga kombiwanga xichavo lexi a a faneriwa hi xona, naswona u komberiwe ku endla leswi handle ko kanakana a a swi languta swi ri matlangwana ni leswi n’wi yisaka ehansi. Hambiswiritano, Namani u amukele xitsundzuxo xa vutlhari xa malandza yakwe, kutani a nghena eNambyeni wa Yordani ka nkombo. Anakanya hi ndlela leyi a tsakeke ha yona loko “nyama ya yena yi hola yi fana ni nyama ya šihlangi, a tenga”! U nkhensile swinene. Ku tlula kwalaho, Namani u vule leswaku ku sukela enkarhini wolowo, a a nga ha ta gandzela xikwembu xin’wana loko ku nga ri Yehovha.—2 Tihosi 5:14-17.
5 Ku sukela loko vanhu va ve kona, Yehovha u lave leswaku va fambisana ni milawu yo hambana-hambana. Hi kombela leswaku u kambisisa yin’wana ya yona. Loko u ri karhi u yi kambisisa, tivutise leswaku wena a wu ta va u angurise ku yini loko Yehovha a lava leswaku u endla swilo swo tano. Endzhaku, hi ta kambisisa leswi Yehovha a swi langutelaka eka hina namuntlha.
Leswi Yehovha A Swi Laveke eNkarhini Lowu Hundzeke
6. Mpatswa wo sungula wa vanhu wu byeriwe ku endla yini, naswona xana wena a wu ta va u angurise ku yini eka swileriso swo tano?
6 Yehovha u lerise mpatswa wo sungula wa vanhu, Adamu na Evha, leswaku wu va ni vana, wu fuma misava ni swiharhi. Wanuna loyi ni nsati wakwe nakambe va katekisiwe hi kaya lerikulu ro fana ni ntanga. (Genesa 1:27, 28; 2:9-15) Kambe a ku ri ni xipimelo. A va nga fanelanga va dya mihandzu ya murhi wun’wana, lowu a wu ri exikarhi ka mirhi yo tala ya mihandzu entangeni wa Edeni. (Genesa 2:16, 17) Sweswo a ku nga ri ku lava nchumu wo tika, a swi tano ke? Xana a swi nga ta ku tsakisa ku endla xiavelo xo tano, u ri ni ntshembo wa ku hanya hi masiku, u hetisekile? Loko ku fika muringi entangeni, xana a wu nga ta ma kaneta marito yakwe? Naswona, xana a wu nga ta pfumela leswaku Yehovha a a ri na yona mfanelo yo veka xipimelo xexo xin’we lexi nga tikiki?—Genesa 3:1-5.
7. (a) Nowa u nyikiwe xiavelo xihi, naswona u langutane ni nkaneto wihi? (b) U swi languta njhani leswi Yehovha a swi leriseke Nowa?
7 Endzhaku, Yehovha u byele Nowa leswaku a aka ngalava leyi a yi ta hlayisa vutomi loko ku fika ndhambi ya misava hinkwayo. Leswi mpimo wa ngalava a wu ri wukulu, ntirho wa kona a wu nga olovi naswona va fanele va wu endle va ri karhi va hlekuriwa swinene ni ku kanetiwa. Kambe vona lunghelo leri Nowa a veke na rona ra ku ponisa ndyangu wakwe, kun’we ni swiharhi swo tala! (Genesa 6:1-8, 14-16; Vaheveru 11:7; 2 Petro 2:5) Loko a wu lo nyikiwa xiavelo xo tano, xana a wu ta tikarhatela ku xi hetisisa? Kumbe, xana a wu ta gimeta hi leswaku Yehovha u lava nchumu wo tika?
8. Abrahama u byeriwe ku endla yini, naswona ku pfumela ka yena ku endla tano ku fanekisele yini?
8 Xikwembu xi kombele Abrahama leswaku a endla nchumu wo tika swinene, xi ku: “Teka ṅwana ku, loyi a nga ŝakwe ka wena, loyi u ṅwi ranḍaka, a nga Isak, u ya e tikweni ra Moriya, u ṅwi tlhav̌ela kona e ganḍelweni.” (Genesa 22:2) Tanihi leswi Yehovha a a tshembise leswaku Isaka u ta va ni vana, kasi hi nkarhi wolowo a a nga ri na n’wana, ripfumelo ra Abrahama ra leswaku Xikwembu a xi ta swi kota ku pfuxa Isaka a tlhela a hanya, ri ringiwile. Loko Abrahama a ha ringeta ku endla xitlhavelo hi Isaka, Xikwembu xi ponise jaha leri. Xiendlakalo lexi xi kombise leswaku Xikwembu a xi ta nyikela N’wana wa xona hikwalaho ka vanhu, kutani xi n’wi pfuxa endzhaku.—Genesa 17:19; 22:9-18; Yohane 3:16; Mintirho 2:23, 24, 29-32; Vaheveru 11:17-19.
9. Ha yini Yehovha a a nga lavi nchumu wo tika eka Abrahama?
9 Van’wana va nga anakanya leswaku Yehovha Xikwembu a a lava nchumu wo tika eka Abrahama. Kambe swi tano ke? Xana swi bihile leswaku Muvumbi wa hina, loyi a kotaka ku pfuxa lava feke, a hi kombela ku n’wi yingisa, hambiloko sweswo swi nga vula leswaku hi fa swa nkarhinyana? Yesu Kreste ni valandzeri vakwe vo sungula a va nga anakanyi tano. A va tiyimisele ku xaniseka, hambi ku ri ku fa, hikwalaho ka ku endla ku rhandza ka Xikwembu. (Yohane 10:11, 17, 18; Mintirho 5:40-42; 21:13) Loko u langutane ni xiyimo xexo, xana u nga swi endla sweswo ke? Xiya swin’wana swa swilo leswi Yehovha a a swi languterile eka lava va rhandzeke ku va vanhu vakwe.
Nawu Wa Yehovha Eka Vaisrayele
10. I vamani lava tshembiseke ku endla hinkwaswo leswi Yehovha a swi lavaka, naswona u va nyike yini?
10 Vatukulu va Abrahama hi n’wana wakwe Isaka na ntukulu wakwe Yakobo kumbe Israyele, va andzile va va tiko ra Israyele. Yehovha u kutsule Vaisrayele evuhlongeni aEgipta. (Genesa 32:28; 46:1-3; 2 Samuwele 7:23, 24) Endzhakunyana ka kwalaho, va tshembise ku endla hinkwaswo leswi Xikwembu xi swi laveke eka vona. Va te: “Hikwaŝo leŝi Yehova a ŝi v̌uleke, hi ta ŝi endla.” (Eksoda 19:8) Leswi Vaisrayele va pfumeleke ku lawuriwa hi yena, Yehovha u nyike tiko leri milawu yo tlula 600, ku katsa ni Milawu ya Khume. Hi ku famba ka nkarhi, milawu leyi ya Xikwembu, leyi va nyikiweke yona hi nomu wa Muxe, yi vuriwe Nawu.—Ezra 7:6; Luka 10:25-27; Yohane 1:17.
11. A xi ri xihi xikongomelo xin’wana xa Nawu, naswona hi byihi vukongomisi byin’wana lebyi pfuneke ku xi hetisisisa?
11 Xikongomelo xin’wana xa Nawu a ku ri ku sirhelela Vaisrayele, wu va nyika vukongomisi lebyinene lebyi lawulaka timhaka to tanihi vuxaka lebyi tengeke bya rimbewu, ku xaviselana ni ku wundla vana. (Eksoda 20:14; Levhitika 18:6-18, 22-24; 19:35, 36; Deteronoma 6:6-9) A ku vekiwe ni milawu leyi pfunaka vanhu leswaku va hanyisana kahle ni ku khoma swifuwo kahle. (Levhitika 19:18; Deteronoma 22:4, 10) Swilaveko leswi a swi fambisana ni minkhuvo ya lembe na lembe ni ku hlangana swin’we hi xikongomelo xo gandzela, swi pfune ku sirhelela vanhu hi tlhelo ra moya.—Levhitika 23:1-43; Deteronoma 31:10-13.
12. Xikongomelo-nkulu xa Nawu a xi ri xihi?
12 Xikongomelo-nkulu xa Nawu xi kombisiwe hi muapostola Pawulo, loyi a tsaleke a ku: “Wu engeteriwile leswaku ku tlula nawu ku kombisiwa, kukondza ku fika mbewu [Kreste] leyi xitshembiso xi endliweke eka yona.” (Vagalatiya 3:19) Nawu wu tsundzuxe Vaisrayele leswaku a va hetisekanga. Kutani a va lava gandzelo leri hetisekeke leri a ri ta susa swidyoho swa vona hi ku helela. (Vaheveru 10:1-4) Kutani xikongomelo xa Nawu a ku ri ku endla leswaku vanhu va lunghekela ku amukela Yesu, loyi a a ri yena Mesiya, kumbe Kreste. Pawulo u tsarile a ku: “Nawu wu hundzuke mukongomisi wa hina la yisaka eka Kreste, leswaku hi vuriwa lava lulameke hikwalaho ka ripfumelo.”—Vagalatiya 3:24.
Xana Nawu Wa Yehovha A Wu Tika?
13. (a) Vanhu lava nga hetisekangiki a va wu languta njhani Nawu, naswona ha yini? (b) Xana Nawu a wu tika hakunene?
13 Hambileswi Nawu a wu ‘kwetsima, wu lulamile naswona wu ri wunene,’ van’wana a va wu teka wu ri lowu tikaka. (Varhoma 7:12) Tanihi leswi Nawu a wu hetisekile, Vaisrayele a va nga swi koti ku fikelela mimpimanyeto ya wona leyi tlakukeke. (Pisalema 19:7) Hi yona mhaka leyi muapostola Petro a wu vuleke “joko leri . . . hambi ku ri vatata wa hina kumbe hina hi nga swi kotangiki ku ri byarha.” (Mintirho 15:10) Kunene, Nawu hi woxe a wu nga tiki, naswona ku wu yingisa a swi pfuna vanhu.
14. Hi swihi swikombiso swi nga ri swingani leswi kombaka leswaku Nawu a wu pfuna swinene eka Vaisrayele?
14 Hi xikombiso, hi ku ya hi Nawu, khamba a ri nga pfaleriwi ekhotsweni, kambe a ri fanele ri tirha leswaku ri riha leswi ri swi yiveke, hi mpimo lowu andzisiweke kambirhi kumbe ku tlula. Kutani la yiveriweke a a nga lahlekeriwi hi nchumu, naswona vanhu lava tirhaka va kulula nyuku a va nga rhwexiwi khwarha ya ku seketela makhotso. (Eksoda 22:1, 3, 4, 7) Swakudya leswi nga ni khombo a swi yirisiwile. Nyama ya nguluve, loko yi nga swekiwanga kahle, yi nga vanga mapapisi, kasi ya mpfundla yi nga vanga vuvabyi bya ku hisa ka miri. (Levhitika 11:4-12) Hilaha ku fanaka, Nawu a wu ri xisirhelelo, hikuva a wu yirisa ku khoma mintsumbu. Loko munhu o tshuka a khumbe ntsumbu, a a fanele a hlamba a tlhela a hlantswa tinguvu ta yena. (Levhitika 11:31-36; Tinhlayo 19:11-22) Thyaka ra munhu a ri fanele ri celeriwa, leswaku vanhu va nga ngheniwi hi switsongwatsongwana leswi tlulelaka, ku nga leswi vativi va sayense va ha ku swi tshubulaka eka malembe-xidzana ma nga ri mangani lama hundzeke.—Deteronoma 23:13.
15. I yini leswi tikombeke swi ri ndzhwalo eka Vaisrayele?
15 Nawu a wu nga lavi swo tala evanhwini. Kambe vanhu lava tiendleke vahlamuseri va Nawu va lave swo tala evanhwini. Mayelana ni swinawana leswi va swi vekeke, A Dictionary of the Bible, leyi hleriweke hi James Hastings, yi ri: “Eka xileriso xin’wana ni xin’wana xa Bibele, ku tlhandlekeriwe swinawana swin’wana swo tala. . . . Xisweswo ku endliwe matshalatshala ya leswaku ku nghenisiwa nhlamuselo yin’wana ni yin’wana leyi kotekaka eNawini lowu, leswaku ku lawuriwa mahanyelo hinkwawo ya vanhu hi swinawana swo tano leswi tikaka, leswi nga riki na xisekelo. . . . Ripfalo a ri honisiwa; matimba lama hanyaka ya rito ra Xikwembu ma hundzuriwe swa hava ni ku kavanyetiwa hi swinawana swo tala swa vanhu.”
16. Yesu u te yini hi swinawana ni mikhuva yo tika ya varhangeri va vukhongeri?
16 Yesu Kreste u sole varhangeri va vukhongeri lava a va tikisela vanhu hi swinawana swo tala, a ku: “Va bohelela mimpingu yo tika va yi tlhandleka emakatleni ya vanhu, kambe vona hi voxe a va tiyimiselanga ku yi susumeta hi ritiho ra vona.” (Matewu 23:2, 4) U kombise leswaku swinawana ni mikhuva ya vona leyi tikaka, ku katsa ni ku tibasisa hi ndlela leyi hundzeletiweke, swi endle leswaku “rito ra Xikwembu ri nga tirhi.” (Marka 7:1-13; Matewu 23:13, 24-26) Kambe, ni loko Yesu a nga si ta emisaveni, vadyondzisi va vukhongeri eIsrayele a va soholota leswi Yehovha a swi languteleke hakunene.
Leswi Yehovha A Swi Lavaka Hakunene
17. Ha yini Yehovha a nga tsakisiwanga hi magandzelo lama hisiweke ya Vaisrayele lava nga tshembekangiki?
17 Hi nomu wa muprofeta Esaya, Yehovha u te: “Nḍi korwile hi ŝiphongo le’ŝi hisiwaka, ni mafura ya marole; a nḍi ṭakeri ngati ya tinkunzi, ni ya timbuti ni ya tinyimpfu.” (Esaya 1:10, 11) Ha yini Xikwembu a xi nga ma tsakeli magandzelo lawa xi ma leriseke eNawini? (Levhitika 1:1–4:35) Hikuva vanhu a va nga xi xiximi. Hikwalaho, va tsundzuxiwile: “Hlambani, mi tibasisa; susani mahlweni ka mina e mitiro le’yo biha ya ṅwina; ṭhikani ku endla ŝo biha. Dyonḍani ku endla le’ŝinene, lav̌ani le’ŝi lulameke, lamulani l’a šanisiwaka; av̌anyiselani šisiwana, lwelani noni.” (Esaya 1:16, 17) Xana leswi a swi hi pfuni ku twisisa leswi Yehovha a swi lavaka eka malandza ya yena?
18. Kahle-kahle Yehovha a a lava yini eka Vaisrayele?
18 Yesu u kombise leswi Xikwembu xi swi lavaka hakunene. U swi kombise loko a vutisiwe xivutiso lexi nge, “Hi xihi xileriso lexikulu eka hinkwaswo eNawini?” Yesu u hlamule a ku: “‘U fanele u rhandza Yehovha Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo ni hi moya-xiviri wa wena hinkwawo ni hi mianakanyo ya wena hinkwayo.’ Lexi hi xona xileriso lexikulu ni xo sungula eka hinkwaswo. Xa vumbirhi, lexi fanaka na xona, xi ri, ‘U fanele u rhandza warikwenu kukota loko u tirhandza.’ Nawu hinkwawo ni Vaprofeta swi titshege hi swileriso leswi swimbirhi.” (Matewu 22:36-40; Levhitika 19:18; Deteronoma 6:4-6) Muprofeta Muxe u vule mhaka leyi fanaka loko a vutisa a ku: “Yehova Šikwembu ša wena, [u] lav̌a yini ka wena-ke? A hi leŝaku u tšhav̌a Yehova, Šikwembu ša wena, u famba e tindleleni hikwato ta yena, u ṅwi ranḍa, u tirela Yehova, Šikwembu ša wena, hi mbilu hikwayo ya wena, ni moya hikwawo wa wena; u ri kari u hlayisa milawu ya Yehova ni ku lerisa ka yena?”—Deteronoma 10:12, 13; 15:7, 8.
19. Xana Vaisrayele va ringetise ku yini ku tiendla va vonaka va ri lava kwetsimaka, kambe Yehovha u va byele yini?
19 Ku nga khathariseki xidyoho lexi Vaisrayele a va ri na xona, a va lava ku vonaka va ri lava kwetsimaka. Hambileswi Nawu a wu lerisa leswaku va titsona swakudya hi siku ra Ku Kombela ku Rivaleriwa, kan’we ntsena hi lembe, vona va sungule ku titsona swakudya hi ku phindha-phindha. (Levhitika 16:30, 31) Kambe Yehovha u va tshinyile, a ku: “Ku tiṭona ŝakudya lo’ku nḍi ṭakisaka a hi kuloku šana: E ku susa tiketana ta lunya, ku nṭhunša mapinḍa ya v̌ukhumbi, ku tlherisa la’v̌a šanisiwaka v̌a nṭhunšiwile, ni ku ṭhov̌a mpingu wihi ni wihi? Šana a hi ku phamela loyi a nga ni ndlala e v̌uŝa bya wena, a hi ku amukela e ndlwini ya wena e šisiwana le’ši nga riki na kaya šana? Ni loko u v̌ona munhu a ŝerile, u ṅwi funengeta-ke? Ni loko u nga hunḍukeri loyi a nga nyama ya wena hi šiviri šana?”—Esaya 58:3-7.
20. Yesu u va tshinyele yini vakanganyisi va vukhongeri?
20 Vaisrayele volavo lava tiendlaka vo lulama a va ri ni xiphiqo lexi fanaka ni xa vakanganyisi va vukhongeri lava Yesu a va byeleke a ku: “Mi nyikela vukhume bya musuzwane ni bya aneta ni bya kumini, kambe mi honise timhaka ta ntikelo lowukulu ta Nawu, ku nga vululami, tintswalo ni vutshembeki. A swi boha ku endla swilo leswi, kambe ku nga ri ku honisa leswin’wana.” (Matewu 23:23; Levhitika 27:30) Xana marito ya Yesu a ma hi pfuni ku twisisa leswi Yehovha a swi lavaka hakunene eka hina?
21. Muprofeta Mikiya u swi katsakanye njhani leswi Yehovha a swi lavaka eka hina ni leswi a nga swi laviki?
21 Mikiya, muprofeta wa Xikwembu u kombise leswi Yehovha a swi lavaka ni leswi a nga swi laviki, hi ku vutisa a ku: “Nḍi ta hlanganisa Yehova ha yini, nḍi v̌a nḍi korama e šiv̌andleni le’ši tlakukeke ša Šikwembu? Šana nḍi ta ṅwi hlanganisa hi maganḍelo la’ma hisiwaka, ni marole ya lembe rin’we? Šana Yehova o ta ṭakisiwa hi makhuna ya makume ya madzana, ni madzana ya madzana ya milambu ya mafura? Šana nḍi ta humesa ṅwana wa mina wa mativ̌ula e maṭhaṅweni ya ku homboloka ka mina, ni loyi a humeke khurini ra mina hikwalaho ka šidyoho ša moya wa mina? Wena munhu u tiv̌isiwile le’ŝi lulameke, ni leŝi Yehova a ŝi lav̌aka e ka wena; hi leŝaku u endla le’ŝi lulameke, u ranḍa tintŝalo, ni ku famba hi ku tiṭongahata e mahlweni ka Šikwembu ša wena.”—Mikiya 6:6-8.
22. I yini leswi Yehovha a a swi languterile hi ku hlawuleka eka lava a va ri ehansi ka Nawu?
22 Kutani ke, xana i yini leswi Yehovha a a swi languterile hi ku hlawuleka eka lava a va hanya hi Nawu? Kunene, a va fanele va rhandza Yehovha Xikwembu. Ku tlula kwalaho, muapostola Pawulo u te: “Nawu hinkwawo wu hetisisiwa hi rito rin’we, leri nge: ‘U fanele u rhandza warikwenu hilaha u tirhandzaka hakona.’” (Vagalatiya 5:14) Hilaha ku fanaka, Pawulo u byele Vakreste va le Rhoma a ku: “Loyi a rhandzaka munhu-kulobye u wu hetisisile nawu. . . . Rirhandzu i ku hetiseka ka nawu.”—Varhoma 13:8-10.
A Nga Koxi Swo Tala
23, 24. (a) Ha yini swi nga fanelanga swi hi tikela ngopfu ku endla leswi Yehovha a swi lavaka eka hina? (b) Hi ta kambisisa yini exihlokweni lexi landzelaka?
23 Xana a swi hi tsakisi leswi Yehovha a nga Xikwembu xa rirhandzu, lexi anakanyelaka ni lexi nga ni tintswalo? N’wana wa yena la tswariweke a ri swakwe, Yesu Kreste, u tile emisaveni a ta ndlandlamuxa rirhandzu ra Xikwembu—a tivisa vanhu leswaku i va risima swinene eka Yehovha. Ku kombisa rirhandzu ra Xikwembu, Yesu u vule leswi landzelaka hi swindzingiri leswi nga nyawuriki: “Ku hava ni xin’we xa swona lexi nga waka ehansi Tata wa n’wina a nga swi tivi.” Kutani u gimete a ku: “Mi nga chavi: Mi ni risima ku tlula swindzingiri swo tala.” (Matewu 10:29-31) Kunene, a swi fanele swi nga hi tikeli ngopfu ku endla hambi ku nga va yini lexi Xikwembu xo tano xa rirhandzu xi xi lavaka eka hina!
24 Hambiswiritano, xana Yehovha u lava yini eka hina namuntlha? Naswona ha yini van’wana va anakanya leswaku Xikwembu xi koxa swo tala? Loko hi kambisisa swivutiso leswi, hi ta kota ku vona leswaku ha yini ku ri lunghelo lerikulu ku endla hambi ku nga va yini leswi Yehovha a swi lavaka eka hina?
U Nga Hlamula Xana?
◻ I yini lexi nga endlaka leswaku van’wana va nga swi lavi ku tirhela Yehovha?
◻ Swilo leswi Yehovha a swi languterile eka vanhu swi cinca-cince njhani hi ku famba ka malembe?
◻ Nawu wu hetisise swikongomelo swihi?
◻ Ha yini leswi Yehovha a swi lavaka eka hina ku nga ri khwarha?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]
Swinawana leswi endliweke hi munhu, swo tanihi ku tibasisa hi ndlela leyi hundzeletiweke, swi endle leswaku vugandzeri byi va ndzhwalo wo tika