Ku Dyondza Ndlela Leyikulu Yo Kombisa Rirhandzu

Kosovo, Lebanon na Ireland. Leti i tindhawu leti hakanyingi a ku vulavuriwa ha tona emahungwini emalembeni ya sweswinyana. Ti tsundzuxa vanhu ku halatiwa ka ngati, ku hoxiwa ka tibomo ni ku dlayana. Ina, madzolonga lama vangiwaka hi ku nga twanani ka vukhongeri, tinxaka, tinyimba, kumbe swin’wana i khale ma ri kona. Kahle-kahle, matimu ma tele hi wona, naswona ma vange ku xaniseka lokukulu ka vanhu.

HI KU vona leswaku ematin’wini hinkwawo a ku ri ni tinyimpi, vo tala va gimete hi leswaku tinyimpi a ti papalateki ni leswaku i swa ntumbuluko leswaku vanhu va vengana. Hambiswiritano, malangutelo yo tano ma hambana swinene ni tidyondzo ta Rito ra Xikwembu, ku nga Bibele. Matsalwa ma swi veka erivaleni leswaku: “Loyi a nga riki na rirhandzu a nga tivi Xikwembu, hikuva Xikwembu i rirhandzu.” (1 Yohane 4:8) Swi le rivaleni leswaku Muvumbi u lava leswaku vanhu va rhandzana.

Bibele yi tlhela yi paluxa leswaku vanhu va endliwe hi xifaniso xa Xikwembu. (Genesa 1:26, 27) Leswi swi vula leswaku vanhu va nyikiwe vuswikoti bya ku kombisa timfanelo ta Xikwembu, mfanelo leyikulu ya kona ku nga rirhandzu. Loko swi ri tano, ha yini vanhu va tsandzekile swinene ku kombisana rirhandzu ematin’wini hinkwawo? Nakambe, Bibele ya voningela emhakeni leyi. Swi vangiwa hileswi mpatswa wo sungula wa vanhu, ku nga Adamu na Evha, va xandzukeleke Xikwembu ivi va wela exidyohweni. Hikwalaho, vana va vona hinkwavo va tswariwe va ri na xidyoho naswona va nga hetisekanga. Varhoma 3:23 ya hlamusela: “Hinkwavo va dyohile, naswona va kayivela ku vangama ka Xikwembu.” Vuswikoti bya hina lebyi hi nyikiweke hi Xikwembu byo rhandzana byi onhiwa hi xidyoho lexi hi tswariweke na xona ni ku nga hetiseki. Xana leswi swi vula leswaku vanhu a va ha swi koti ku rhandzana? Xana ku ni ntshembo wa leswaku hi ta kala hi va ni ku rhula ni ku rhandzana ni vanhu-kulorhi?

Hi Fanele Hi Dyondza Ku Rhandza Xikwembu

Yehovha Xikwembu wa swi tiva leswaku hambileswi vanhu va nga hetisekangiki, va ha swi kota ku kombisa rirhandzu. Hi yona mhaka leyi a langutelaka leswaku hinkwavo lava lavaka ku n’wi tsakisa va fanele va kombisa rirhandzu hilaha va nga kotaka hakona. Xilaveko lexi xi vekiwe erivaleni hi N’wana wa Xikwembu, Yesu Kreste, loko a komberiwe ku vula nawu lowukulu eka Nawu lowu nyikiweke Israyele. U te: “‘U fanele u rhandza Yehovha Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo ni hi moya-xiviri wa wena hinkwawo ni hi mianakanyo ya wena hinkwayo.’ Lexi hi xona xileriso lexikulu ni xo sungula eka hinkwaswo.” Kutani u ye emahlweni a ku: “Xa vumbirhi, lexi fanaka na xona, xi ri, ‘U fanele u rhandza warikwenu kukota loko u tirhandza.’ Nawu hinkwawo [wu] titshege hi swileriso leswi swimbirhi.”—Matewu 22:37-40.

Hambiswiritano, vanhu vo tala va vona onge swi tika swinene ku rhandza munhu loyi va nga n’wi voniki, naswona hina vanhu a hi nge n’wi voni Yehovha Xikwembu hikuva i Moya. (Yohane 4:24) Nilokoswiritano, leswi Xikwembu xi swi endlaka swa hi khumba siku na siku, tanihi leswi hinkwerhu hi titshegeke hi swilo swo tala leswinene leswi xi swi vumbeke hi xikongomelo xo pfuna hina. Muapostola Pawulo u kombise yinhla leyi loko a te: “[Xikwembu a xi titshikanga] xi nga ri na vumbhoni hikuva xi endle leswinene, xi mi nyika timpfula ta le tilweni ni tinguva ta mihandzu, xi tata timbilu ta n’wina hi ku helela hi swakudya ni ku khana lokukulu.”—Mintirho 14:17.

Hambileswi munhu un’wana ni un’wana a vuyeriwaka eka malunghiselelo ya Muvumbi hi tindlela to hambana-hambana, i vanhu va nga ri vangani lava n’wi tlangelaka kumbe lava susumetelekaka ku n’wi nkhensa. Xisweswo, hi fanele hi kambisisa swilo hinkwaswo leswinene leswi Xikwembu xi hi endleleke swona ni ku anakanyisisa hi timfanelo leti hlamarisaka leti nga kona eka hinkwaswo leswi xi swi endlaka. Ku endla tano swi ta hi pfuna ku twisisa vutlhari ni matimba lama hlamarisaka ya Muvumbi wa hina Lonkulu. (Esaya 45:18) Ku tlula kwalaho, swi fanele swi hi pfuna leswaku hi vona ndlela leyi xi nga Xikwembu xa rirhandzu ha yona, hileswi xi nga hi nyikangiki vutomi ntsena kambe xi tlheleke xi endla swi koteka leswaku hi tiphina hi swilo swo tala leswi tsakisaka evuton’wini.

Hi xikombiso, anakanya hi mixaka ya swiluva swo saseka leswi Xikwembu xi swi endleke laha misaveni. Wa nga vona ndlela leyi swi tsakisaka ha yona leswi xi hi nyikeke vuswikoti byo vona ni ku kuma ntsako lowukulu eka swilo leswi swo saseka! Hilaha ku fanaka, Xikwembu xi hi nyike mixaka hinkwayo ya swakudya leswi akaka miri. Wa nga vona ndlela leyi xi hi anakanyelaka ha yona hileswi xi tlheleke xi hi vumba hi ri ni vuswikoti byo twa nantswo lowu tsakisaka wa swakudya! Xana lexi a hi xitiyisekiso lexi nga erivaleni xa leswaku Xikwembu xa hi rhandza hakunene naswona xi hi navelela leswinene?—Pisalema 145:16, 17; Esaya 42:5, 8.

Handle ka ku va a tipaluxa eka hina hi ku tirhisa “buku ya ntumbuluko,” Muvumbi, hi ku tirhisa Rito ra yena, ku nga Bibele, u hi kombisa muxaka wa Xikwembu lexi a nga xona. Leswi swi vangiwa hileswi eBibeleni ku nga tsariwa swilo swo tala leswi kombisaka rirhandzu, leswi Yehovha Xikwembu a swi endleke enkarhini lowu hundzeke ni mikateko yo tala leyi a tshembisaka ku yi nyika vanhu enkarhini lowu taka. (Genesa 22:17, 18; Eksoda 3:17; Pisalema 72:6-16; Nhlavutelo 21:4, 5) Ku tlula kwalaho, Bibele yi hi paluxela xikombiso lexikulu xa rirhandzu ra Xikwembu evanhwini—xi nyikele hi N’wana wa xona la tswariweke a ri swakwe leswaku a va Mukutsuri wa hina leswaku hi ta ntshunxiwa evuhlongeni bya xidyoho ni rifu. (Varhoma 5:8) Kunene, loko hi hambeta hi dyondza hi Muvumbi wa hina wa rirhandzu, hi ya hi susumeteleka ku n’wi rhandza swi huma etimbilwini ta hina.

Ku Dyondza Ku Rhandza Vanhu-kulorhi

Ku engetela eka ku rhandza Xikwembu hi timbilu, mimoya-xiviri ni mianakanyo ya hina hinkwayo, hilaha Yesu a kombiseke hakona, hi fanele hi rhandza varikwerhu kukota loko hi tirhandza. Kahle-kahle, ku rhandza Xikwembu ku hi boha ku rhandza vanhu-kulorhi. Muapostola Yohane u hlamuserile a ku: “Varhandziwa, loko leyi ku ri ndlela leyi Xikwembu xi hi rhandzeke ha yona, kutani hina hi boheka ku rhandzana.” U tlhele a kandziyisa: “Loko mani na mani a ku: ‘Ndzi rhandza Xikwembu,’ kasi u venga makwavo, i muhembi. Hikuva loyi a nga rhandziki makwavo, la n’wi vonaka, a nge swi koti ku rhandza Xikwembu lexi a nga si tshamaka a xi vona. Naswona xileriso lexi hi xi kuma eka xona, leswaku loyi a rhandzaka Xikwembu u fanele a rhandza ni makwavo.”—1 Yohane 4:11, 20, 21.

Namuntlha hi hanya emisaveni leyi vanhu vo tala va kombisaka langutelo ra vutianakanyi, va ri “lava tirhandzaka,” hilaha Bibele yi vuleke hakona ka ha ri emahlweni. (2 Timotiya 3:2) Hikwalaho, loko hi lava ku dyondza ndlela leyikulu yo kombisa rirhandzu, hi fanele hi endla matshalatshala lamakulu yo hundzula mianakanyo ya hina ivi hi tekelela Muvumbi wa hina la nga ni rirhandzu, ematshan’weni ya ku landzela ndlela ya vutianakanyi ya vanhu vo tala. (Varhoma 12:2; Vaefesa 5:1) Xikwembu xi “ni musa eka lava nga nkhensiki ni lavo homboloka,” naswona xi ‘tsuvukisa dyambu ra xona eka vanhu vo homboloka ni lavanene naswona xi nisa mpfula ya xona ehenhla ka vanhu lava lulameke ni lava nga lulamangiki.’ Tanihi leswi Tata wa hina wa le tilweni a hi vekelaka xikombiso xolexo lexi hlamarisaka, hi fanele hi lwela ku va ni musa ni ku pfuna vanhu hinkwavo. Hi ku endla tano, hi nga tikombisa hi ri ‘vana va Tata wa hina wa rirhandzu wa le tilweni.’—Luka 6:35; Matewu 5:45.

Minkarhi yin’wana swiendlo swoleswo swa rirhandzu swi pfuna vanhu leswaku va va vagandzeri va Xikwembu xa ntiyiso. Malembe yo tala lama hundzeke wansati la tekiweke loyi a nga un’wana wa Timbhoni ta Yehovha u ringete ku avelana rungula ra Bibele ni muakelani wa yena, ivi yena a nga lavi no twa. Hambiswiritano, a nga hetiwanga matimba hi ndlela leyi a anguleke ha yona. Ku ri na sweswo, u ye emahlweni a kombisa musa ni ku ringeta ku pfuna muakelani loyi. Eka nkarhi wun’wana u pfune muakelani loyi loko a rhurhela endlwini yin’wana. Nkarhi wun’wanyana u lave munhu la nga ta heleketa muakelani loyi erivaleni ra swihaha-mpfhuka leswaku va ya hlangaveta maxaka ya muakelani loyi. Endzhakunyana, muakelani loyi u amukele dyondzo ya Bibele naswona eku heteleleni u ve Mukreste la hisekaka hambileswi nuna wa yena a n’wi xaniseke swinene. Ina, ku kombisa rirhandzu ro tano ku veke masungulo ya mikateko leyi nga heriki.

Loko hi kongomana ni ntiyiso, hi ta pfumela leswaku Xikwembu a xi hi rhandzi hileswi hi nga ni timfanelo to tala leti dzunekaka. Ku hambana ni sweswo, xa hi rhandza hambileswi hi nga ni swihoxo ni ku tsana lokukulu. Loko swi ri tano, na hina hi fanele hi dyondza ku rhandza vanhu-kulorhi ku nga khathariseki swihoxo swa vona swo tala. Loko hi titoloveta ku vona ni ku tlangela timfanelo letinene ta van’wana ku ri na ku languta swihoxo swa vona, swi ta hi olovela swinene ku va rhandza. Leswi hi titwisaka swona ha vona swi nga ha tlula ni rirhandzu leri lawuriwaka hi nsinya wa nawu, kutani swi katsa rirhandzu lerikulu leri nga kona exikarhi ka vanghana lavakulu.

Ku Kurisa Rirhandzu Ra Wena

Rirhandzu ni vunghana swi fanele swi kurisiwa ni ku hlakuleriwa, naswona swiaki swa nkoka eka leswi i ku tiyimisela ni ku tshembeka. Van’wana va ringeta ku tumbeta ku tsana ka vona leswaku va ta tsakisa vanhu lava va lavaka ku va vanghana va vona. Hambiswiritano, vahloti va tinyarhi ti vuya hi vona, tanihi leswi van’wana va hetelelaka va kuma ntiyiso wa kona ivi va ku papalata hikwalaho ka ku nga tshembeki koloko. Hikwalaho, a hi fanelanga hi chava leswaku van’wana va hi tiva leswaku hi vanhu va njhani hakunene—hambiloko hi ri ni ku tsana loku hi tikarhatelaka ku ku hlula. Leswi swi nga ha pfuna leswaku u sungula xinghana na vona.

Hi xikombiso, makwerhu wa xisati la dyuhaleke la nga Mbhoni evandlheni ra le Vuxa Mpfungwe a a nga dyondzekanga. Kambe, a nga kalanga a ringeta ku fihlela van’wana mhaka yoleyo. Hi xikombiso, u pfumela hi ku kongoma leswaku a nga swi koti ku kombisa van’wana ndlela yo kumisisa evuprofeteni bya Bibele ni le matin’wini leswaku Minkarhi ya Vamatiko yi hele hi 1914.a Hambiswiritano, u veka xikombiso lexinene ngopfu hi ku hiseka evutirhelini, swin’we ni ku kombisa rirhandzu ni ku hanana eka vamakwerhu, lerova hi rirhandzu u vuriwa ndzalama ya vandlha.

Etindhawini tin’wana, ku kombisa rirhandzu erivaleni swa soriwa; vanhu va dyondzisiwa ku kombisa xichavo eka ndlela leyi va tirhisanaka ha yona ni van’wana. Hambileswi ku nga vutlhari minkarhi hinkwayo ku va ni xichavo ni ku anakanyela van’wana, a hi fanelanga hi pfumelela xichavo xa hina leswaku xi pfala kumbe ku tumbeta ndlela leyi hi titwaka ha yona hi van’wana. Yehovha a nga khomiwanga hi tingana loko a fanele a kombisa rirhandzu ra yena eka vanhu va yena lava a va hlawuleke, ku nga Israyele wa khale, hi ku vula leswaku: “Nḍa ku ranḍa hi riranḍu le’ri nga heriki.” (Yeremiya 31:3) Hilaha ku fanaka, muapostola Pawulo u byele vapfumeri-kulobye va le Tesalonika a ku: “Hikwalaho ko va ni xinakulobye xa rirhandzu eka n’wina, leswi hi swi tsakeleke swinene a hi ku hundzisela mahungu lamanene ya Xikwembu ntsena eka n’wina, kambe ni mimoya-xiviri ya hina, hikuva mi ve lava rhandzekaka eka hina.” (1 Vatesalonika 2:8) Loko hi ri karhi hi lwela ku hlakulela rirhandzu ra xiviri ro rhandza vanhu-kulorhi, hi ta va hi fambisana swinene ni dyondzo ya Bibele loko hi kombisa mintlhaveko yoleyo ya ntumbuluko ematshan’weni yo yi sivela.

Ku Laveka Hi Hambeta Hi Endla Matshalatshala

Ku dyondza ku rhandza van’wana ni ku va kombisa rirhandzu i nchumu wa siku ni siku. Leswaku hi endla tano swi lava hi endla matshalatshala lamakulu hikuva hi fanele hi tirha hi matimba leswaku hi hlula ku nga hetiseki ka hina swin’we ni ku ala nkucetelo lowukulu wa misava leyi, leyi nga riki na rirhandzu. Hambiswiritano, vuyelo lebyikulu lebyi tisiwaka hi matshalatshala byi fanerile.—Matewu 24:12.

Hambi ku ri emisaveni leyi, leyi nga hetisekangiki, hi nga tiphina hi vuxaka lebyinene ni vanhu-kulorhi, leswi nga ta tisa ntsako, ku rhula ni ku eneriseka lokukulu eka hina ni vanhu van’wana. Hi ku endla matshalatshala yo tano, hi nga tikombisa hi faneriwa hi ntshembo lowu hlamarisaka wo hanya hi masiku emisaveni leyintshwa ya Xikwembu. Ku tlula hinkwaswo, hi ku dyondza ndlela leyikulu yo kombisa rirhandzu, hi nga amukeriwa ni ku katekisiwa hi Muvumbi wa hina la nga ni rirhandzu, sweswi ni hilaha ku nga heriki!

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 10]

Rirhandzu ra Vukreste ri nga kombisiwa hi swiendlo swa musa

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 8]

UN PHOTO 186226/M. Grafman