Ku Hanana Swi Tisa Ntsako
LESWI a a ri mulanguteri la nga Mukreste la nga ni rirhandzu, muapostola Pawulo a a va navelela leswinene vapfumeri-kulobye. (2 Vakorinto 11:28) Hi yona mhaka leyi, emalembeni ya va-50 eka lembe-xidzana ro sungula ra Nguva ya hina leyi Tolovelekeke, a hleleke leswaku ku hlengeletiwa mali yi hlengeleteriwa Vakreste lava pfumalaka va le Yudiya, a tirhisa nkarhi wolowo ku dyondzisa dyondzo ya ntikelo malunghana ni ku hanana. Pawulo u kandziyise leswaku ku nyika hi ku tsaka hi kona ku tsakisaka Yehovha swinene: “Un’wana ni un’wana a a endle hilaha a boheke hakona embilwini yakwe, ku nga ri hi ku vilela kumbe hi ku sindzisiwa, hikuva Xikwembu xi rhandza munyiki la tsakeke.”—2 Vakorinto 9:7.
A Va Ri eVuswetini Lebyikulu Kambe A Va Hanana
Vakreste vo tala va lembe-xidzana ro sungula a va nga dumanga. Pawulo u vule leswaku exikarhi ka vona “a hi vo tala lava nga ni matimba.” A va ri “swilo leswi tsaneke emisaveni,” “swilo leswi nga riki nchumu emisaveni.” (1 Vakorinto 1:26-28) Hi xikombiso, Vakreste lava tshamaka eMakedoniya “vusiwana bya vona [a byi ri] byikulu” naswona a “va xaniseka.” Kambe, vapfumeri lava va sweleke va le Makedoniya va kombele leswaku va nyikiwa lunghelo ro nyikela hi mali “evutirhelini lebyi vekeriweke vakwetsimi”; naswona, hi ku vula ka Pawulo, leswi va nyikeleke ha swona “a swi ri ehenhla ka vuswikoti bya vona bya xiviri”!—2 Vakorinto 8:1-4.
Hambiswiritano, nchumu wa nkoka a ku nga ri swona leswaku va nyikele hi mali yo tarisa ku yini. Kambe, nsusumeto, ku navela ku ha, ni xiyimo xa mbilu hi swona a swi ri swa nkoka. Pawulo u kombise Vakreste va le Korinto leswaku mianakanyo ni mbilu swa katseka emhakeni yo endla minyikelo. U te: “Ndza yi tiva mianakanyo ya n’wina yo lungheka leyi ndzi tibumaka ha yona eka va le Makedoniya malunghana na n’wina, . . . naswona vunyingi bya vona byi khutaziwe hi ku hiseka ka n’wina.” A va ‘tiyimiserile etimbilwini ta vona’ ku nyika hilaha va kotaka hakona.—2 Vakorinto 9:2, 7.
‘Va Susumetiwe Hi Moya Wa Vona’
Swi nga ha endleka muapostola Pawulo a a anakanya hi xikombiso xa khale xa ku ha, hilaha munhu a kotaka hakona, lexi endlekeke emananga nkarhi wo tlula malembe-xidzana ya 15 a nga si va kona. Tinyimba ta 12 ta Israyele a ta ha ku ntshunxiwa evuhlongeni le Egipta. Sweswi a ti ri ehansi ka Ntshava ya Sinayi, kutani Yehovha u va lerise leswaku va aka tabernakela ya ku gandzela eka yona ni ku yi endlela swingolongondzwana swa ku gandzela ha swona. Leswi a swi ta lava swilo swo tala kutani tiko ri rhambiwile leswaku ri nyikela.
Xana Vaisrayele lava va angurise ku yini? “Kutani va ta, un’wana ni un’wana loyi mbilu yakwe yi n’wi susumeteke, ni un’wana ni un’wana loyi moya wakwe wu n’wi hlohloteleke, va tisa munyikelo wa Yehovha wa ntirho wa ntsonga wa nhlangano.” (Eksoda 35:21) Xana tiko ri humese leswi swi nga ematimbeni ya rona? Hakunene! Hi lexi xiviko lexi nyikeriweke eka Muxe: “Vanhu va tisa swo tala swinene ku tlula leswi vutirheli byi swi lavaka eka ntirho lowu Yehovha a leriseke leswaku wu endliwa.”—Eksoda 36:5.
Xana xiyimo xa timali xa Vaisrayele khale koloko a xi ri njhani? Ku nga ri khale, a va ri mahlonga lama terisaka vusiwana, ‘va tshikileriwile hi ku endlisiwa ntirho wo nonon’hwa,’ a va ‘dya mbitsi va xeva hi nhlomulo,’ va hanya hi ku ‘xaniseka.’ (Eksoda 1:11, 14; 3:7; 5:10-18) Kutani ke, swi le rivaleni leswaku a va nga fuwanga. Ina, Vaisrayele va hume etikweni ra vuhlonga va ri ni mintlhambi ya tinyimpfu ni ya tihomu. (Eksoda 12:32) Kambe swi nga ha endleka a swi nga talanga ku ya kwini, hikuva endzhakunyana ka ku huma aEgipta, va vilerile va vula leswaku a va na nyama hambi ku ri xinkwa xo dya.—Eksoda 16:3.
Kutani ke, Vaisrayele a va swi kuma kwihi swilo leswi vonakaka leswi va nyikeleke ha swona eku akiweni ka tabernakela? Va swi kume eka khale ka vini va vona, Vaegipta. Bibele yi ri: “Vana va Israyele . . . va kombele swilo swa silivhere ni swilo swa nsuku ni minkhancu eka Vaegipta. . . . [Vaegipta] va va nyika swilo leswi va swi kombeleke.” Tinyiko leti ta Vaegipta a ku ri nkateko lowu humaka eka Yehovha, ku nga ri eka Faro. Matsalwa ya Xikwembu ma vula leswi: “Yehovha a endla leswaku vanhu va kombiwa tintswalo ematihlweni ya Vaegipta lerova va va nyika leswi va swi kombeleke.”—Eksoda 12:35, 36.
Kutani ke, anakanya leswaku Vaisrayele va titwe njhani. Vanhu lava va langutane ni vuhlonga lebyi hlomulaka mbilu ni ku pfumala lokukulu. Sweswi se a va ntshunxekile naswona va fuwile hi tlhelo ra swilo leswi vonakaka. A va ta titwa njhani loko va fanele va nyikela hi swin’wana swa swilo swa vona leswi vonakaka? Va nga ha va va vone onge va lo swi tirhela kutani va ni mfanelo ya ku tihlayisela swona. Hambiswiritano, loko va komberiwe ku nyikela hi mali leswaku va seketela vugandzeri bya ntiyiso, va nyikerile—ku nga ri hi ku tikoka kumbe va humesa switsongo! A va rivalanga leswaku i Yehovha loyi a endleke leswaku va va ni swilo leswi leswi vonakaka. Xisweswo, va nyikele swinene hi silivhere ni nsuku ni swifuwo swa vona. A va ri ni “mbilu leyi swi rhandzaka.” Va ‘susumetiwe hi timbilu ta vona.’ ‘Va susumetiwe hi moya wa vona.’ A ku ri “gandzelo ra ku tirhandzela eka Yehovha” hakunene.—Eksoda 25:1-9; 35:4-9, 20-29; 36:3-7.
Ku Tshama U Lunghekele Ku Nyika
Mpimo wa munyikelo a hi wona wu kombisaka leswaku munyiki u hanana ku fikela kwihi. Nkarhi wun’wana Yesu Kreste u langute vanhu loko va ri karhi va hoxa mali ebokisini ra munyikelo ra le tempeleni. Vanhu lava fuweke va hoxe mali yo tala, kambe Yesu u khumbeke swinene loko a vona noni leyi pfumalaka yi hoxa swimalana swimbirhi swa ntikelo lowutsongo ngopfu. U te: “Noni leyi, hambileswi yi nga xisiwana, yi hoxe swo tlula leswi hoxiweke hi lavan’wana hinkwavo. . . . Hambileswi a [yi] pfumala [yi] hoxe hinkwaswo leswi a [yi] ri na swona swa ku tihanyisa.”—Luka 21:1-4; Marka 12:41-44.
Marito lawa Pawulo a ma kongomiseke eka Vakorinto a ma fambisana ni marito lawa ya Yesu. Loko swi ta emhakeni ya ku nyikela leswaku ku pfuniwa vapfumeri-kulobye lava pfumalaka, Pawulo u te: “Loko ku lungheka ku ri kona ku sungula, swi amukeleka hi ku hlawuleka hi ku ya hi leswi munhu a nga na swona, ku nga ri hi leswi a nga riki na swona.” (2 Vakorinto 8:12) Ina, minyikelo a hi mhaka yo phikizana ha yona kumbe ku tipimanisa ni un’wana. Munhu u ha hi ku ya hi leswi a nga na swona naswona Yehovha wa wu tsakela moya wa ku hanana.
Hambileswi a nga riki kona loyi entiyisweni a nga fuwisaka Yehovha, loyi a nga n’wini wa swilo hinkwaswo, ku nyikela i lunghelo leri nyikaka vagandzeri va yena nkarhi wa ku kombisa rirhandzu ra vona ha yena. (1 Tikronika 29:14-17) Minyikelo leyi nga endleriwiki ku voniwa hi vanhu kumbe leswaku munhu a vuyeriwa hi ndlela yo karhi, kambe yi endliwaka hi langutelo lerinene ni ku lava ku ndlandlamuxa vugandzeri bya ntiyiso, yi endla munhu a tsaka a tlhela a kuma ni mikateko ya Xikwembu. (Matewu 6:1-4) Yesu u te: “Ku nyika swi tisa ntsako lowukulu ku tlula ku amukela.” (Mintirho 20:35) Hi nga wu kuma ntsako wolowo hi ku tirhisa matimba ya hina entirhweni wa Yehovha ni hi ku teka swilo swo karhi leswi vonakaka hi seketela ha swona vugandzeri bya ntiyiso ni ku pfuna lava faneriwaka.—1 Vakorinto 16:1, 2.
Ku Tshama Hi Lunghekele Ku Nyika Namuntlha
Namuntlha, Timbhoni ta Yehovha ta tsaka loko ti vona ku hluvuka ka ntirho wa ku chumayela “mahungu lamanene lawa ya mfumo” emisaveni hinkwayo. (Matewu 24:14) Eka malembe ya khume yo hetelela ya lembe-xidzana ra vu-20, ku khuvuriwe vanhu vo tlula 3 000 000 va kombisa ku tinyiketela ka vona eka Yehovha Xikwembu, naswona ku simekiwe mavandlha ya kwalomu ka 30 000. Ina, n’we-xa-nharhu xa mavandlha ya Timbhoni ta Yehovha lama nga kona namuntlha ma simekiwe eka malembe ya khume lama ha ku hundzaka! Ko tala ka ku andza loku ku vangiwa hi ntirho wa ku tinyiketela lowu endliwaka hi vavanuna ni vavasati lava nga Vakreste, lava tirhisaka nkarhi ni matimba ya vona va endzela vaakelani va vona va va byela hi swikongomelo swa Yehovha. Ku andza kun’wana ku vangiwa hi ntirho wa varhumiwa, lava va siyaka makaya ya vona kutani va famba va ya ematikweni ya le kule va ya pfuneta hi ntirho wa ku chumayela hi Mfumo. Ku andza loku ku endle leswaku ku endliwa swifundzha leswintshwa, leswi endleke leswaku ku vekiwa valanguteri va swifundzha lavantshwa. Ku engetela kwalaho, ku laveke Tibibele leti engetelekeke leswaku ti tirhisiwa entirhweni wo chumayela ni ta ku tihlayela ka munhu hi xiyexe. Ku laveke tibuku leti engetelekeke leti gandlisiwaka. Naswona matiko yo tala ma boheke ku ndlandlamuxa kumbe ku aka miako leyintshwa ya marhavi. Swilaveko leswi swi engetelekeke hinkwaswo swi hetisisiwe hi ku tirhisa minyikelo ya ku tirhandzela ya vanhu va Yehovha.
Xilaveko Xa Tiholo Ta Mfumo
Xilaveko lexi xiyekaka hikwalaho ka ku andza ka nhlayo ya Timbhoni ta Yehovha hi lexiya xa Tiholo ta Mfumo. Nkambisiso lowu endliweke eku sunguleni ka lembe ra 2000 wu kombise leswaku ku laveka Tiholo ta Mfumo to tlula 11 000 ematikweni lama hluvukaka, laha timali ti pfumalekaka. Xikombiso i tiko ra Angola. Hambileswi ku heleke malembe yo tala ku ri ni nyimpi ya xin’wana-manana, hi xiringaniso tiko leri ri ni ku andza ka tiphesente ta 10 ta vahuweleri va Mfumo lembe ni lembe. Hambiswiritano, vunyingi bya mavandlha ya 675 lama nga etikweni leri ra Afrika ma khomela minhlangano ya wona ehandle. Ku ni Tiholo ta Mfumo ta 22 ntsena etikweni hinkwaro, naswona eka tona i ta 12 ntsena leti nga ni lwangu.
Le Democratic Republic of Congo xiyimo na kona xi tano. Hambileswi entsindza wa kona eKinshasa ku nga ni mavandlha ya kwalomu ka 300, ku ni Tiholo ta Mfumo ta khume ntsena. Tiko leri hinkwaro ri ni xilaveko xa xihatla xa Tiholo ta Mfumo to tlula 1 500. Hikwalaho ka ku andza ka xihatla ematikweni ya le Yuropa Vuxa, Russia na Ukraine ma hlanganile ma ri ni xilaveko xa Tiholo ta Mfumo ta madzana-dzana. Ku andza lokukulu le Latin Amerika ku xiyeka swinene le Brazil, laha ku nga ni Timbhoni to tlula hafu ya miliyoni naswona ku ni xilaveko lexikulu xa Tiholo ta Mfumo leti engetelekeke.
Leswaku ku enerisiwa xilaveko xa matiko lawa, Timbhoni ta Yehovha ti simeka nongonoko wa xihatla wa ku aka Tiholo ta Mfumo. Nongonoko lowu wu seketeriwa hi minyikelo ya ku tirhandzela ya vamakwerhu emisaveni hinkwayo, leswaku hambi ku ri mavandlha lama pfumalaka swinene ma ta kota ku va ni ndhawu leyi fanelekaka yo gandzela eka yona.
Ku fana ni le nkarhini wa Israyele wa khale, swi tele leswi nga endliwaka hikwalaho ka leswi Vakreste va timbilu letinene va ‘xiximaka Yehovha hi swilo swa vona swa nkoka.’ (Swivuriso 3:9, 10) Huvo leyi Fumaka ya Timbhoni ta Yehovha yi tsakela ku tirhisa nkarhi lowu leswaku yi nkhensa hinkwavo lava timbilu ta vona ti va susumeteleke leswaku va hoxa xandla eka minyikelo leyi ya ku tirhandzela. Naswona hi nga tiyiseka leswaku moya wa Yehovha wu ta hambeta wu susumeta timbilu ta vanhu vakwe leswaku va seketela swilaveko swa ntirho wa Mfumo lowu yaka wu ndlandlamuka.
Leswi ntirho wa misava hinkwayo wu ndlandlamukaka, onge hi nga hambeta hi lava tindlela to kombisa ku tsaka ka hina ni ku tiyimisela ka hina hi ku nyikela hi matimba, nkarhi ni swilo swa hina. Onge hi nga kuma ntsako wa ntiyiso lowu tisiwaka hi moya wo tano wo hanana.
[Bokisi leri nga eka tluka 29]
“YI TIRHISE HI VUTLHARI!”
“Ndzi ni malembe ya khume hi vukhale. Ndzi mi rhumelela mali leyi leswaku mi ta xava maphepha kumbe nchumu wihi na wihi lowu mi wu lavaka leswaku mi endla tibuku.”—Cindy.
“Ndzi mi rhumela mali leyi leswaku mi hi endlela tibuku leti engetelekeke. Ndzi kume mali leyi endzhaku ko pfuna tatana entirhweni wakwe. Yi tirhiseni hi vutlhari!”—Pam, wa malembe ya nkombo.
“Ndzi khumbeke swinene hikwalaho ka xidzedze lexi mi hlaseleke. Ndza tshemba mi hlayisekile. Mali leyi ya [R14] hi yona ntsena ndzi nga na yona.”—Allison, wa malembe ya mune.
“Vito ra mina ndzi Rudy, naswona ndzi ni malembe ya 11 hi vukhale. Makwerhu Ralph u ni malembe ya tsevu. Kasi makwerhu wa xisati Judith u ni malembe mambirhi ni hafu. Se ku hundze tin’hweti tinharhu hi ri karhi hi veka mali leyi hi nyikiwaka yona ekaya leswaku hi ta pfuna vamakwerhu [etindhawini leti hlaseriweke hi nyimpi]. Hi swi kotile ku veka mali yo ringana tidolara ta 20 [R138], leyi hi yi rhumelaka sweswi.”
“Ndzi va twela vusiwana vamakwerhu lava [hlaseriweke hi xidzedze]. Ndzi kume tidolara ta 17 [R117] loko ndzi tirha na tatana. A xi kona lexi hi ku hlawuleka ndzi lavaka leswaku xi endliwa hi mali leyi, hi n’wina mi nga ta vona leswaku mi endla yini ha yona.”—Maclean, wa malembe ya nhungu.