“Tshama U Ri Karhi U Languta Vutirheli Lebyi U Byi Amukeleke eHosini”
“Tshama u ri karhi u languta vutirheli lebyi u byi amukeleke eHosini, leswaku u byi hetisisa.”—KOL. 4:17.
1, 2. Hi wihi ntirho lowu Vakreste va faneleke va wu endlela vanhu?
HI NI ntirho lowukulu lowu hi faneleke hi wu endlela vanhu. Swiboho leswi va swi endlaka sweswi swi ta endla leswaku va kuma vutomi kumbe va fa loko ku fika ‘nhlomulo lowukulu.’ (Nhlav. 7:14) Mutsari la huhuteriweke wa buku ya Swivuriso u te: “Kutsula lava va yisiwaka eku feni; ni lava va tshetshelekelaka eku dlayiweni, Onge u nga va ponisa.” Lawa i marito ya risima hakunene! Loko hi tsandzeka ku lemuxa vanhu hi xiboho lexi va faneleke va xi endla hi ta va ni nandzu wa ngati. Kahle-kahle, tsalwa leri ri ya emahlweni ri ku: “Loko wo tshuka u ku: ‘Waswivo! A hi nga swi tivi leswi,’ xana loyi a pimanyetaka timbilu a nge swi xiyi, ni loyi a xiyaka moya-xiviri wa wena a nge swi tivi kunene a tlherisela munhu wa la misaveni hi ku ya hi ntirho wakwe?” Swi le rivaleni leswaku malandza ya Yehovha a ma nge vuli leswaku ‘a ma ri tivi’ khombo leri vanhu va langutaneke na rona.—Swiv. 24:11, 12.
2 Vutomi i bya nkoka eka Yehovha. U khutaza malandza yakwe leswaku ma endla leswi ma swi kotaka leswaku ma pfuna vanhu vo tala. Nandza un’wana ni un’wana wa Xikwembu u fanele a chumayela rungula leri ponisaka leri kumekaka eRitweni ra Xikwembu. Ntirho wa hina wu fana kahle ni wa murindzi loyi a baka hungwe loko a vona khombo. A hi lavi ku va ni nandzu wa ngati ya lava nga ekhombyeni ro lovisiwa. (Ezek. 33:1-7) Hikwalaho i swa nkoka leswaku hi hambeta hi endla matshalatshala yo “chumayela rito”!—Hlaya 2 Timotiya 4:1, 2, 5.
3. Hi rihi rungula leri ku nga ta buriwa ha rona eka xihloko lexi ni leswimbirhi leswi landzelaka?
3 Eka xihloko lexi u ta dyondza ndlela leyi u nga hlulaka swihinga entirhweni wa wena wo ponisa vanhu ni ndlela leyi u nga pfunaka vanhu vo tala ha yona. Xihloko lexi landzelaka xi ta vulavula hi ndlela leyi u nga byi hlakulelaka ha yona vutshila byo dyondzisa ntiyiso wa nkoka. Xihloko xa vunharhu xi ta vulavula hi vuyelo byin’wana lebyi khutazaka lebyi kumiwaka hi vahuweleri va Mfumo emisaveni hinkwayo. Kambe loko hi nga si tlhuvutsa rungula leri, swi ta va swinene ku kumisisa xivangelo xa ku va swi ri swa nkoka swinene ku chumayela namuntlha.
Leswi Endlaka Vo Tala Va Pfumala Ntshembo
4, 5. I yini leswi dyisaka vanhu mbitsi, naswona vo tala va titwa njhani?
4 Swilo leswi endlekaka laha misava swi kombisa leswaku hi hanya ‘emakun’wini ya mafambiselo ya swilo’ nileswaku makumu mo va kwala nyongeni. Swiendlakalo ni swiyimo leswi Yesu ni vadyondzisiwa va yena va vuleke leswaku swi ta fungha ‘masiku yo hetelela’ swi komba vanhu maxangu. “Switlhavi swa maxangu,” ku katsa ni tinyimpi, ku kayivela ka swakudya, ku tsekatseka ka misava ni maxangu swi dyisa vanhu mbitsi. Ku kala nawu, vutianakanyi ni ku delela Xikwembu swi tinyike matimba. Leyi i “minkarhi ya mangava leyi swi nonon’hwaka ku langutana na yona” ni le ka vanhu lava tikarhatelaka ku hanya hi milawu ya Bibele.—Mat. 24:3, 6-8, 12; 2 Tim. 3:1-5.
5 Hambiswiritano, vanhu vo tala a va swi lemuki leswi swiendlakalo leswi swi vulaka swona hakunene. Hikwalaho, vo tala va karhateka ngopfu hi vuhlayiseki bya vona ni bya mindyangu ya vona. Ku feriwa hi varhandziwa kumbe ku weriwa hi makhombo man’wana swi dyisa vanhu vo tala mbitsi. Vanhu lava a va na ntshembo hikuva a va swi tivi leswaku ha yini swilo leswi swi humelela naswona a va swi tivi leswaku ntlhantlho wa kona wu kumeka kwihi.—Efe. 2:12.
6. Ha yini “Babilona Lonkulu” a tsandzekile ku pfuna valandzeri vakwe?
6 “Babilona Lonkulu,” mfumo wa misava wa vukhongeri bya mavunwa, a wu va chavelelanga vanhu. Ku ri na sweswo, hi ku tirhisa ‘vhinyo ya vumbhisa byakwe’ u hambukisa vanhu vo tala hi tlhelo ra moya. Ku engetela kwalaho, vukhongeri bya mavunwa hi ku tiendla nghwavava, byi kanganyise “tihosi ta misava” ni ku ti lawula hi ku tirhisa tidyondzo ta mavunwa ni vungoma leswaku vunyingi bya vanhu byi nga vi na mhaka ni leswi van’watipolitiki va swi endlaka. Xisweswo vukhongeri bya mavunwa byi ni nkucetelo lowukulu, kambe hi nkarhi lowu fanaka byi fularhele ntiyiso hi ku helela.—Nhlav. 17:1, 2, 5; 18:23.
7. Hi byihi vumundzuku bya vanhu vo tala, naswona van’wana va nga pfuniwa njhani?
7 Yesu u vule leswaku vanhu vo tala va famba egondzweni leri anameke naswona ri yisaka endzovisweni. (Mat. 7:13, 14) Vanhu van’wana va famba egondzweni leri anameke hileswi va nga swi laviki ku pfumela leswi Bibele yi swi dyondzisaka, kambe van’wana vo tala va le gondzweni rero hileswi va kanganyisiweke kumbe hileswi va nga dyondzisiwangiki leswi Yehovha a swi languteleke eka vona. Kumbexana van’wana va nga cinca ndlela leyi va hanyaka ha yona loko vo dyondzisiwa leswi Matsalwa ma swi vulaka. Kambe lava omelelaka eka Babilona Lonkulu ni lava va hambetaka va ala milawu ya Bibele a va nge poni “enhlomulweni lowukulu.”—Nhlav. 7:14.
Hambetani Mi Chumayela Mi Nga “Rhuteli”
8, 9. Xana Vakreste va lembe-xidzana ro sungula va endle yini loko va kanetiwa naswona ha yini?
8 Yesu u vule leswaku vadyondzisiwa vakwe a va ta chumayela mahungu lamanene ya Mfumo ni ku endla vadyondzisiwa. (Mat. 28:19, 20) Hikokwalaho, Vakreste va ntiyiso minkarhi hinkwayo va teka ntirho wo chumayela ku ri ku tshembeka eka Xikwembu naswona ku ri nchumu wa nkoka eka ripfumelo ra vona. Hikwalaho, vadyondzisiwa va Yesu vo sungula va hambete va chumayela hambiloko va kanetiwa. Va titshege hi matimba ya Yehovha, va khongelela leswaku a va pfuna leswaku va hambeta va “vula rito ra [yena] hi vurhena lebyi heleleke.” Kutani Yehovha u va nyike moya lowo kwetsima naswona va vule rito ra Xikwembu hi vurhena.—Mint. 4:18, 29, 31.
9 Loko nkaneto wu ya wu hisa, xana valandzeri va Yesu va tshike ku chumayela mahungu lamanene? Nikatsongo. Hi ku nyangatsiwa hi ku chumayela ka vaapostola, varhangeri va vukhongeri bya Vayuda va khome vaapostola, va va chavisa ni ku va fumbutela. Kambe vaapostola va “[hambete] va nga rhuteli ku dyondzisa ni ku vula mahungu lamanene hi ta Kreste, Yesu.” Va swi twisise kahle leswaku va fanele ku “yingisa Xikwembu tanihi mufumi ku tlula vanhu.”—Mint. 5:28, 29, 40-42.
10. Hi yihi miringo leyi Vakreste va langutanaka na yona namuntlha, kambe ku nga ha va ni vuyelo byihi hikwalaho ka mahanyelo ya vona lamanene?
10 Malandza yo tala ya Xikwembu namuntlha a ma bohekanga ku tiyisela ku fumbuteriwa kumbe ku khomeriwa ku chumayela. Hambiswiritano, Vakreste hinkwavo va ntiyiso va langutana ni miringo yo hambana-hambana. Hi xikombiso, ripfalo ra wena leri leteriweke hi Bibele ri nga ha ku susumetela leswaku u tikhoma hi ndlela leyi nga tolovelekangiki kumbe leyi ku endlaka u nga fani ni van’wana. Vatirhi-kuloni, swichudeni-kuloni kumbe vaakelani va nga ha tivutisa leswaku wena u huma kwihi hikwalaho ka leswi swiboho leswi u swi endlaka swi sekeriweke eka milawu ya Bibele. Nilokoswiritano, ndlela leyi va angulaka ha yona a yi fanelanga yi ku heta matimba. Misava yi le munyameni hi tlhelo ra moya, kambe Vakreste va fanele va ‘voninga kukota mavoningo emisaveni.’ (Filp. 2:15) Kumbexana vanhu van’wana va timbilu letinene va ta yi xiya mintirho ya wena leyinene kutani va dzunisa Yehovha.—Hlaya Matewu 5:16.
11. (a) Xana van’wana va nga angula njhani eka ntirho wo chumayela? (b) Xana muapostola Pawulo u kanetiwe hi ndlela yihi naswona u endle njhani?
11 Hi fanele hi va ni xivindzi leswaku hi hambeta hi chumayela rungula ra Mfumo. Vanhu van’wana, hambi ku ri maxaka va nga ha ku hlekula kumbe va endla swin’wana leswaku va ringeta ku ku heta matimba. (Mat. 10:36) Muapostola Pawulo u biwe ko tala hikwalaho ka leswi a hambeteke a chumayela. Xiya ndlela leyi a hluleke nkaneto wolowo ha yona: “Loko hi rhange hi xaniseka ni ku rhukaniwa (hilaha mi tivaka hakona) eFilipiya, mi tiva ndlela leyi hi kumeke vurhena ha yona hikwalaho ka Xikwembu xa hina, bya ku mi byela mahungu lamanene ya Xikwembu hi ku lwa lokukulu ngopfu.” (1 Tes. 2:2) Entiyisweni, a swi lava xivindzi leswaku Pawulo a hambeta a chumayela mahungu lamanene endzhaku ka loko a khomiwile, a handzuleriwe tinguvu, a biwa hi tinhonga ni ku hoxiwa ekhotsweni. (Mint. 16:19-24) U xi kume kwihi xivindzi xa ku hambeta a chumayela? U ve ni xivindzi hileswi a a navela ku endla ntirho wo chumayela lowu a rhumiweke hi Xikwembu.—1 Kor. 9:16.
12, 13. Hi swihi swiphiqo leswi van’wana va langutanaka na swona, naswona va ringete njhani ku swi hlula?
12 Nakambe swi nga ha tika ku hambeta hi hisekela ku chumayela laha hi nga kumiki vanhu emakaya kumbe ensin’wini leyi vanhu va kona va nga ri tsakeriki rungula ra Mfumo. Xana hi nga endla njhani eswiyin’weni swo tano? Swi nga ha va swinene leswaku hi va ni xivindzi xo chumayela vanhu hi xitshuketa. Hi nga ha boheka ku chumayela hi nkarhi wun’wana kumbe hi endla matshalatshala yo ya chumayela etindhawini leti hi nga kumaka vanhu vo tala eka tona.—Ringanisa Yohane 4:7-15; Mintirho 16:13; 17:17.
13 Swihinga swin’wana leswi vo tala va nga ha langutanaka na swona i vudyuhari ni mavabyi, leswi swi nga ha va endlaka va nga ha swi koti ku chumayela hilaha a va ta kota hakona. Loko na wena u ri exiyin’weni xexo u nga heli matimba. Yehovha u swi tiva kahle leswi u tsandzekaka ku swi endla naswona wa tsaka hi ntirho lowu u kotaka ku wu endla. (Hlaya 2 Vakorinto 8:12.) Ku nga khathariseki maxangu lawa u langutaneke na wona, ku nga ha va nkaneto, vanhu lava nga tsakeliki kumbe mavabyi, endla hinkwaswo leswi u nga swi kotaka leswaku u chumayela van’wana mahungu lamanene.—Swiv. 3:27; ringanisa Marka 12:41-44.
‘Tshama U Ri Karhi U Languta Vutirheli Bya Wena’
14. Hi xihi xikombiso lexi muapostola Pawulo a xi vekeleke Vakreste-kulobye, naswona u va nyike ndzayo yihi?
14 Muapostola Pawulo a a teka vutirheli byakwe byi ri bya nkoka, naswona u khutaze vapfumeri-kulobye leswaku va endla tano. (Mint. 20:20, 21; 1 Kor. 11:1) Munhu un’wana loyi Pawulo a n’wi khutazeke a ku ri Mukreste wa lembe-xidzana ro sungula la vuriwaka Arkipo. Eka papila leri Pawulo a ri tsaleleke Vakolosa, u te: “Byelani Arkipo mi ku: ‘Tshama u ri karhi u languta vutirheli lebyi u byi amukeleke eHosini, leswaku u byi hetisisa.’” (Kol. 4:17) A hi swi tivi leswaku Arkipo a ku ri mani kumbe a ri eswiyin’weni swa njhani, kambe lexi hi xi tivaka hileswaku u amukele ntirho wo chumayela. Loko u ri Mukreste la tinyiketeleke, na wena u wu amukerile ntirho wo chumayela. Xana u hambeta u languta vutirheli bya wena leswaku u byi hetisisa?
15. Xana ku tinyiketela ka Vukreste swi katsa yini, naswona hi swihi swivutiso leswi tlakukaka?
15 Loko hi nga si khuvuriwa, hi nyiketele vutomi bya hina eka Yehovha hi xikhongelo lexi humaka embilwini. Leswi a swi vula leswaku hi tiyimisele ku endla ku rhandza ka yena. Hi fanele hi tivutisa leswi, ‘Xana ku endla ku rhandza ka Xikwembu hakunene i nchumu wa nkoka evuton’wini bya mina?’ Hi nga ha va hi ri ni vutihlamuleri byo hambana-hambana lebyi Yehovha a languteleke leswaku hi byi hetisisa, byo tanihi ku wundla ndyangu wa hina. (1 Tim. 5:8) Kambe, xana nkarhi lowun’wana ni matimba ya hina hi swi tirhisa njhani? Xana hi rhangisa yini evuton’wini bya hina?—Hlaya 2 Vakorinto 5:14, 15.
16, 17. Hi swihi swilo leswi Vakreste lava ha riki vantshwa kumbe lava nga riki na vutihlamuleri byo tala va nga ha anakanyaka ku swi endla?
16 Xana u muntshwa la nga Mukreste loyi a heteke xikolo kumbe u le kusuhi ni ku heta xikolo? Swi nga ha endleka u nga si va ni vutihlamuleri lebyikulu byo wundla ndyangu. Xana u tiyimisele ku endla yini hi vutomi bya wena? Hi swihi swiboho leswi u nga ta swi endla leswaku u kota ku hetisisa xitshembiso xa wena xo endla ku rhandza ka Yehovha? Vo tala va hlele swiyimo swa vona leswaku va kota ku phayona, naswona va kume ntsako lowukulu ni ku eneriseka hikwalaho ka sweswo.—Ps. 110:3; Ekl. 12:1.
17 Kumbexana wa ha ri muntshwa. Wa tirha kambe a wu na vutihlamuleri byo tala handle ko tiwundla wena n’wini. A swi kanakanisi leswaku wa tiphina hi ku endla mintirho ya le vandlheni loko u kuma nkarhi wo endla tano. Xana ka ha ri ni swin’wana leswi u nga tiphinaka ha swona? Xana u tshama u ehleketa hi ku endla leswi engetelekeke evutirhelini bya wena? (Ps. 34:8; Swiv. 10:22) Eka masimu man’wana, ka ha ri ni ntirho wo tala lowu lavaka mavoko leswaku vanhu vo tala va chumayeriwa rungula ra ntiyiso leri ponisaka. Xana u nga cinca xiyimiso xa wena, kumbexana u ya tirha endhawini leyi ku lavekaka vahuweleri vo tala va Mfumo?—Hlaya 1 Timotiya 6:6-8.
18. I mindzulamiso yihi leyi endliweke hi mpatswa wun’wana lowa ha ku tekanaka naswona ku ve ni vuyelo byihi?
18 Xiya xikombiso xa Kevin na Elena, va le United States.a Leswi mimpatswa leya ha ku tekanaka a yi tolovele ku xava yindlu endhawini ya ka vona, va vone swi fanerile leswaku na vona va tixavela ya vona. Havambirhi a va tirha naswona a va hanya emafurheni. Kambe a va khomeke ngopfu hi mintirho ya vona yo tihanyisa ni mintirho ya le kaya, lerova va sala ni nkarhi wutsongo wo ya ensin’wini. Va swi xiyile leswaku nkarhi wa vona wo tala ni matimba ya vona a swi helela eka rifuwo ra vona. Hambiswiritano, loko va xiya vutomi byo olova bya mpatswa wun’wana lowu tsakeke lowu phayonaka, Kevin na Elena va endle xiboho xo cinca leswi va swi rhangisaka evuton’wini. Endzhaku ko khongela Yehovha leswaku a va kongomisa, va xavise yindlu ya vona kutani va ya tshama efuletini. Elena u hungute tiawara leti a a tirha tona entirhweni wakwe wo tihanyisa kutani a va phayona. Loko Kevin a vona ntsako lowu nkatakwe a nga na wona, u tshike ntirho ivi a sungula ku phayona. Hi ku famba ka nkarhi, va rhurhele etikweni rin’wana ra le Amerika Dzonga leswaku va ya tirha laha ku lavekaka vahuweleri vo tala va Mfumo. Kevin u ri: “A a hi tiphina evukatini bya hina, kambe loko se hi sungule ku ndlandlamuxa vutirheli bya hina eka Xikwembu, hi ye hi tiphina swinene.”—Hlaya Matewu 6:19-22.
19, 20. Ha yini ntirho wo chumayela mahungu lamanene wu ri wa nkoka namuntlha?
19 Ku chumayela mahungu lamanene i ntirho wa nkoka swinene lowu endliwaka emisaveni namuntlha. (Nhlav. 14:6, 7) Wu kwetsimisa vito ra Yehovha. (Mat. 6:9) Rungula ra Bibele ri antswisa vutomi bya vanhu vo tala lava ri amukelaka lembe ni lembe, naswona sweswo swi nga endla leswaku va ponisiwa. Kambe, muapostola Pawulo u vutisile a ku: “Va ta swi twisa ku yini loko ku nga ri na loyi a chumayelaka?” (Rhom. 10:14, 15) A va nge swi twi! Swi nga va kahle loko wo tiyimisela ku endla hinkwaswo leswi u nga swi kotaka leswaku u chumayela.
20 Ndlela yin’wana leyi u nga pfunaka vanhu ha yona leswaku va twisisa nkoka wa minkarhi leyi ya mangava ni vuyelo bya swiboho leswi va swi endlaka, i ku va u antswisa vutshila bya wena byo dyondzisa. Ndlela leyi sweswo u nga swi endlaka yona yi ta tlhuvutsiwa eka xihloko lexi landzelaka.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Mavito ma cinciwile.
A Wu Ta Hlamurisa Ku Yini?
• Hi wihi ntirho lowu Vakreste va faneleke va wu endlela vanhu?
• Xana hi nga swi hlula njhani swihinga entirhweni wa hina wo chumayela?
• Xana hi nga wu hetisisa njhani ntirho wo chumayela lowu hi wu amukeleke?
[Xifaniso eka tluka 5]
Ku laveka xivindzi leswaku u chumayela hambiloko u kanetiwa
[Xifaniso eka tluka 7]
Xana u nga endla yini loko u chumayela ensin’wini leyi vanhu va nga kumekiki emakaya?