Hi Gandzela Xikwembu Lexi Nga Ni “Tintswalo Letikulu”

1. Hi nga n’wi hlamusela njhani munhu loyi a nga ni tintswalo?

MUNHU loyi a nga ni tintswalo u ni musa, rirhandzu, ntwelavusiwana ni malwandla. Hi nga ha ehleketa hi xifaniso xa Yesu xa Musamariya wa musa. Hambileswi a a huma etikweni rin’wana kambe u n’wi ‘kombe tintswalo’ Muyuda loyi a weleke emavokweni ya swigevenga. Wanuna loyi wa Musamariya u ‘n’wi twele vusiwana’ Muyuda loyi a a vavisekile naswona hi rirhandzu u n’wi khathalerile. (Luka 10:29-37) Xikombiso lexi xi hi dyondzisa tintswalo leti Xikwembu xi nga na tona. Rirhandzu ra xona ri kombisa leswaku xi ni tintswalo naswona xi hi komba tona hi tindlela to tala siku ni siku.

2. Hi yihi ndlela yin’wana leyi munhu a nga kombisaka tintswalo hayona?

² Ku ni ndlela yin’wana leyi munhu a nga kombisaka tintswalo hayona. Munhu loyi a nga ni tintswalo a nga hlawula ku nga n’wi xupuli munhu un’wana hambiloko a ri ni xivangelo xo endla tano. Emhakeni yoleyo, Yehovha u hi kombise tintswalo hinkwerhu. Mupisalema u te: “A nga hi khomanga hi ku ya hi swidyoho swa hina.” (Ps. 103:10) Kambe mikarhi yin’wana, Yehovha a nga ha boheka ku tshinya munhu loyi a endleke xidyoho.

3. Hi swihi swivutiso leswi hi nga ta swi kambisisa?

³ Eka nhlokomhaka leyi, hi ta kambisisa swivutiso swinharhu: Hikwalahokayini Yehovha a ri ni tintswalo? Xana swa olova ku kombisa tintswalo loko u tshinya munhu un’wana? I yini lexi nga hi pfunaka hi kombisa van’wana tintswalo? A hi voneni ndlela leyi Rito ra Xikwembu ri hlamulaka swivutiso sweswo hayona.

LESWI ENDLAKA YEHOVHA A VA NI TINTSWALO

4. Hikwalahokayini Yehovha a ri ni tintswalo?

⁴ Yehovha wa swi rhandza ku kombisa tintswalo. Muapostola Pawulo u tsale leswaku Xikwembu xi ni “tintswalo letikulu.” Emhakeni leyi, a a vula leswaku xi ni tintswalo hileswi xi nyikeke vatotiwa lava velekiweke ni xidyoho ntshembo wo ya hanya etilweni. (Efe. 2:4-7) Kambe Yehovha a nga kombisi tintswalo eka vatotiwa ntsena. Mupisalema Davhida u tsale a ku: “Yehovha u endlela hinkwavo leswinene, mitirho yakwe hinkwayo yi kombisa tintswalo takwe.” (Ps. 145:9) Leswi Yehovha a rhandzaka vanhu, mikarhi hinkwayo u va kombisa tintswalo hi nkarhi lowu va ti lavaka ha wona.

5. Yesu u ti dyondze njhani tintswalo ta Yehovha?

⁵ A nga kona munhu loyi a yi tivaka kahle ndlela leyi Yehovha a swi rhandzaka hayona ku komba vanhu tintswalo ku fana na Yesu. Loko a nga se ta laha misaveni, u tshame nkarhi wo leha ni Tata wakwe ematilweni. (Swiv. 8:30, 31) U N’wi vone hi tindlela to tala loko a kombisa tintswalo eka vanhu lava velekiweke ni xidyoho. (Ps. 78:37-42) Loko Yesu a ri laha misaveni, u dyondzise ngopfu hi tintswalo leti Tata wakwe a nga na tona.

6. Yesu u hi pfune njhani leswaku hi kota ku twisisa tintswalo ta Tata wakwe?

⁶ Leswaku a kombisa tintswalo ta Yehovha, Yesu u tirhise xifaniso lexi khumbaka mbilu xa n’wana wa vusopfa. U rhurhe ekaya a ya endhawini ya le kule “a fika a tlanga hi rifuwo rakwe hi ku hanya vutomi bya vusopfa.” (Luka 15:13) Hi ku famba ka nkarhi u tisorile eka swiendlo swakwe swo biha, a sungula ku titsongahata naswona u teke goza ro tlhelela ekaya. Xana tata wakwe u angule njhani? A nga bohekanga ku rindza leswaku a vona ku tata wakwe u angurisa ku yini. Yesu u te: “Loko a ha ri ekulenyana, tata wakwe a n’wi vona a n’wi twela vusiwana, a tsutsuma a n’wi hlanganisa a fika a n’wi angarha, a n’wi tswontswa.” Tata wakwe a nga n’wi khomisanga tingana. Kambe u n’wi rivalerile ni ku n’wi amukela hi mandla mambirhi ekaya. Jaha leri a ri endle swilo swo biha ngopfu kambe loko tata wa rona a xiya leswaku se ri hundzukile, u ri rivalerile. Tatana wa le xifanisweni lexi, u yimela Yehovha. Exifanisweni lexi khumbaka mbilu, Yesu a a kombisa ndlela leyi Tata wakwe a swi rhandzaka hayona ku rivalela vadyohi lava hundzukaka hi timbilu ta vona hinkwato.—Luka 15:17-24.

7. Xana tintswalo ta Yehovha ti swi kombisa njhani leswaku u tlharihile?

⁷ Yehovha u hi kombisa tintswalo hileswi a nga ni vutlhari lebyikulu. A ngo va ni vutlhari swi helela kwalaho. Bibele yi vula leswaku “vutlhari lebyi humaka ehenhla” byi ni “tintswalo ni mihandzu leyinene.” (Yak. 3:17) Ku fana ni mutswari loyi a nga ni rirhandzu, Yehovha wa swi tiva leswaku tintswalo takwe ti vuyerisa vana vakwe. (Ps. 103:13; Esa. 49:15) Leswi a va kombaka tintswalo, va ni ntshembo hi vumundzuku hambileswi va velekiweke ni xidyoho. Hikwalaho, leswi Yehovha a nga ni vutlhari lebyikulu u komba vana vakwe tintswalo loko ku ri ni xivangelo xo endla tano. Kambe a hi mikarhi hinkwayo Yehovha a kombisaka tintswalo. Hi vutlhari, a nga kombisi tintswalo laha a swi tivaka leswaku swi ta susumetela vanhu ku ya emahlweni va endla swilo swo biha.

8. Mikarhi yin’wana ku nga ha tekiwa xiboho xihi naswona hikwalahokayini?

⁸ A hi nge ku ni makwerhu un’wana loyi se a sungulaka ku hanya hi xidyoho. Xana hi fanele hi endla yini? Pawulo u hi khutaze leswaku hi “tshika ku tihlanganisa” na yena. (1 Kor. 5:11) Vadyohi lava nga hundzukiki va susiwa evandlheni. Leswi i swa nkoka hikuva swi sirhelela vamakwerhu ni ku endla leswaku moya wa Yehovha wu tirha evandlheni. Kambe van’wana va nga vona onge sweswo a swi ti kombisi tintswalo ta Xikwembu. Xana wolowo i ntiyiso? A hi voneni.

XANA SWI KOMBISA TINTSWALO LOKO MUDYOHI A SUSIWA?

9-10. Hi ku ya Vaheveru 12:5, 6, hikwalahokayini ku susa mudyohi ku ri ku n’wi kombisa tintswalo? Kombisa.

⁹ Loko etinhlengeletanweni ta vandlha hi twa xitiviso xa leswaku makwerhu loyi hi n’wi rhandzaka “a nga ha ri un’wana wa Timbhoni ta Yehovha,” hi va ni gome lerikulu. Hi nga ha tivutisa loko ku ri xiboho lexinene ku va a susiwile. Xana hakunene swi kombisa tintswalo loko mudyohi a susiwa? Ina. Loko hi nga n’wi tshinyi mudyohi swi kombisa leswaku a hi tlharihanga, a hi na tintswalo naswona a hi n’wi rhandzi. (Swiv. 13:24) Xana loko a susiwa, swi nga n’wi pfuna leswaku a hundzuka? Ina. Vo tala va xiye leswaku xiboho lexi tekiweke hi vakulu xo va susa evandlheni, swi va pfunile leswaku va ti ehleketisisa kahle, va cinca tindlela ta vona ni ku teka goza ro tlhelela eka Yehovha.—Hlaya Vaheveru 12:5, 6.

¹⁰ Xiya xikombiso lexi landzelaka. Murisi u sungula ku vona leswaku ku ni nyimpfu leyi vabyaka swinene. Wa swi tiva leswaku ndlela yin’we yo yi pfuna leswaku yi hola, i ku yi hambanisa ni ntlhambi. Nyimpfu a yi tsaki loko yi hambanisiwa ni ntlhambi. Ya swi rhandza ku va ni tinyimpfukuloni kutani loko yi hambanisiwa na tona yi twa ku vava swinene. Xana loko murisi a yi hambanisa ni tinyimpfu letin’wana, swi vula leswaku a nga yi rhandzi? A swi tano. Wa swi tiva leswaku loko o yi tshika yi tshama na tona, ntlhambi hinkwawo wu nga ha tluleriwa hi mavabyi wolawo. Hikwalaho, loko a yi susa entlhambini u va a sirhelela ntlhambi wakwe hinkwawo.—Ringanisa na Levhitika 13:3, 4.

11. (a) Xana munhu loyi a susiweke a nga fanisiwa njhani ni nyimpfu leyi vabyaka? (b) I yini leswi munhu loyi a susiweke a nga swi endlaka naswona a nga pfuniwa njhani?

¹¹ Loko Mukreste a susiwa, u fana ni nyimpfu leyi vabyaka. Vuxaka byakwe na Yehovha byi file kutani wa vabya swinene. (Yak. 5:14) Leswi munhu loyi a nga ni vuvabyi lebyi tlulelaka a nga ha tluletaka van’wana, ni munhu loyi vuxaka byakwe na Yehovha se byi feke a nga ha va nkucetelo wo biha eka vamakwerhu. Hikwalaho, swa laveka ku susa munhu wo tano evandlheni. Ku n’wi tshinya hi ndlela leyi, swi kombisa rirhandzu ra Yehovha eka ntlhambi wakwe naswona swi nga ha n’wi fikelela mbilu ivi swi n’wi endla a hundzuka. Kambe loyi a susiweke u ta tama a va kona etinhlengeletanweni ta vandlha nkarhi ni nkarhi laha a nga ta tiyisa ripfumelo rakwe. Nakambe u ntshunxekile ku ti tekela tibuku leti a nga ta tihlayela tona ni ku hlalela Vuhaxi bya JW. Hikwalaho, loko vakulu va xiya leswaku u va kona etinhlengeletanweni ta vandlha nkarhi ni nkarhi, va ta n’wi endzela va n’wi nyika switsundzuxo swa le Bibeleni ni ku tlhela va n’wi pfuna a va ni vuxaka lebyinene na Yehovha naswona a nga ha vuyiseriwa evandlheni.b

12. I yini leswi vakulu va nga swi endlaka leswi kombisaka leswaku va ni rirhandzu ni tintswalo eka mudyohi loyi a nga hundzukiki?

¹² I swa nkoka ku tsundzuka leswaku i vadyohi lava nga hundzukiki lava susiwaka evandlheni. Vakulu a va yi tekeli ehansi mhaka leyi, va swi tiva leswaku i ya nkoka swinene. Va swi tiva leswaku Yehovha u tshinya vadyohi hi ‘mpimo lowu va ringaneke.’ (Yer. 30:11) Va va rhandza swinene vamakwerhu naswona a va lavi ku endla nchumu ni un’we lowu nga onhaka vuxaka bya vona na Yehovha. Mikarhi yin’wana ndlela leyi va nga swi kombisaka hayona leswaku va ni rirhandzu ni tintswalo, i ku susa mudyohi evandlheni ku ringana nkarhi wo karhi.

13. Hikwalahokayini Mukreste un’wana wa le Korinto a a fanele a susiwa?

¹³ Xiya leswi Pawulo a swi endleke eka mudyohi loyi a a nga hundzuki emikarhini ya vaapostola. Mukreste un’wana eKorinto a a tikhoma ku biha hi swa masangu ni nsati wa bava wakwe. Sweswo a swi tsema nhlana! Enkarhini lowu nga hundza, Yehovha u byele Vaisrayele a ku: “Wanuna loyi a etlelaka ni nsati wa tata wakwe u khomise tata wakwe tingana. Havambirhi ka vona va fanele va dlayiwa.” (Lev. 20:11) Pawulo a a nga ta ri lerisa vandlha leswaku ri dlaya munhu yoloye. Kambe u ri lerise leswaku ri n’wi susa. Ku tikhoma kakwe ko biha se a ku kucetela va’wana evandlheni leswaku na vona va tikhoma tano lerova a va swi teka ku nga ha ri xidyoho lexikulu.—1 Kor. 5:1, 2, 13.

14. Pawulo u n’wi kombise njhani tintswalo wanuna loyi a a susiwile eKorinto naswona hikwalahokayini? (2 Vakorinto 2:5-8, 11)

¹⁴ Hi ku famba ka nkarhi, Pawulo u xiye leswaku wanuna yoloye a a cince mahanyelo yakwe. Hakunene a a hundzukile! Hambileswi wanuna loyi, a a khomise vandlha tingana kambe Pawulo u byele vakulukumba leswaku a a nga lavi ku “vula swo tala hi mhaka leyi.” U te: “Mi fanele mi n’wi rivalela hi musa mi tlhela mi n’wi chavelela.” Xiya xivangelo xa kona: “Leswaku a nga hluriwi hi gome lerikulu.” Pawulo a a n’wi twela vusiwana wanuna loyi a hundzukeke. A a nga swi lavi leswaku a titwa a tshikilelekile kumbe ku titwa nandzu lerova a nga ha swi lavi ku kombela ku rivaleriwa.—Hlaya 2 Vakorinto 2:5-8, 11.

15. Hi kwihi laha vakulu va tiyisaka voko ni laha va kombisaka kona tintswalo?

¹⁵ Leswi va tekelelaka Yehovha, vakulu va swi rhandza ku va ni tintswalo. Va tiyisa voko loko va vona swi fanerile ku endla tano ni ku kombisa tintswalo laha swi faneleke. Loko va nga endli tano, swi nga ha kombisa leswaku va swi pfumelela leswi mudyohi a swi endleke. Xana i vakulu ntsena lava faneleke va va ni tintswalo?

LESWI NGA HI PFUNAKA KU VA NI TINTSWALO

16. Hi ku ya hi Swivuriso 21:13, Yehovha u ta endla yini hi lava nga riki ni tintswalo?

¹⁶ Vakreste hinkwavo va fanele va tekelela tintswalo ta Yehovha. Hikwalahokayini? Hikuva Yehovha a nge swi yingisi swikhongelo swa lava nga riki na tintswalo. (Hlaya Swivuriso 21:13.) Ku hava loyi a nga tsakelaka ku Yehovha a nga swi yingisi swikhongelo swakwe, hi yona mhaka hi tirhaka hi matimba leswaku hi papalata mukhuva wo pfumala tintswalo. Ematshan’weni yo languta etlhelo loko makwerhu a lava mpfuno, mikarhi hinkwayo hi fanele hi tiyimisela ku pfuna “loko xisiwana xi rila.” Nakambe hi lava ku xi tekela enhlokweni xitsundzuxo lexi nge: “Loyi a nga riki na tintswalo a nge kombiwi tintswalo loko a avanyisiwa.” (Yak. 2:13) Loko hi tsundzuka leswaku na hina ha swi lava ku kombiwa tintswalo, swi ta hi susumetela ku kombisa van’wana tintswalo. Hi fanele hi va ni tintswalo eka mudyohi loyi a ha ku vuyiseriwaka evandlheni.

17. Hosi Davhida u ti kombise njhani tintswalo hi mbilu yakwe hinkwayo?

¹⁷ Swikombiso swa le Bibeleni swi nga hi pfuna ku va ni tintswalo ni ku papalata ku nga vi na tona. Xiya xikombiso xa Hosi Davhida. Mikarhi yo tala a a kombisa tintswalo hi mbilu yakwe hinkwayo. Hambileswi Sawulo a a lava ku n’wi dlaya kambe Davhida u ve tintswalo eka muhlawuriwa wa Xikwembu lerova a nga rihiselanga.—1 Sam. 24:9-12, 18, 19.

18-19. Hi swihi swiyimo swimbirhi leswi eka swona Davhida a nga vangiki na tintswalo?

¹⁸ A hi mikarhi hinkwayo leyi Davhida a a ri ni tintswalo. Hi xikombiso, loko Nabali wanuna loyi a a nga ri ni ntwelavusiwana a rhukane Davhida ni masocha yakwe, Davhida u hlundzuke ngopfu lerova a kala a lava ku dlaya Nabali ni ndyangu wakwe hinkwawo. Leswi Abigayele nsati wa Nabali a a tlharihile naswona a a ri ni ntwelavusiwana, u ponise Davhida eka nandzu wo halata ngati.—1 Sam. 25:9-22, 32-35.

¹⁹ Nakambe siku rin’wana, muprofeta Nathani u byele Davhida hi n’wankumi loyi a kanganyiseke xisiwana lexi a xi ri ni nyimpfu yin’we. Loko Davhida a twa mhaka yoloye, u virile swinene ivi a ku: “Ndza hlambanya hi Yehovha Xikwembu lexi hanyaka leswaku wanuna loyi a endleke mhaka yoleyo u faneriwa hi rifu!” (2 Sam. 12:1-6) Davhida a a wu tiva kahle Nawu wa Muxe. Loko munhu a yiva nyimpfu, a a fanele a riha hi tinyimpfu ta mune. (Eks. 22:1) Kambe a ku ri vuavanyisi lebyi pfumalaka ntwelavusiwana ku va n’wankumi yoloye a gweveriwa rifu. Kahlekahle eka xikombiso lexi, Nathani a a ringeta ku kombisa Davhida ntikelo wa swidyoho leswi a swi endleke! Yehovha u kombise ntwelavusiwana lowukulu ku tlula lowu Davhida a nga wu kombisangiki eka n’wankumi wa le xifanisweni xa Nathani.—2 Sam. 12:7-13.

20. Hi dyondza yini eka xikombiso xa Davhida?

²⁰ Xiya leswaku loko Davhida a hlundzukile, u vone Nabali ni vavanuna vakwe va faneriwa hi rifu. Nakambe a a tiyimisele ku n’wi gwevela rifu wanuna wa le xifanisweni xa Nathani. Eka xikombiso xa Nathani, hi nga ha tivutisa leswaku ha yini wanuna loyi wo lulama a nga avanyisanga hi ndlela ya ntwelavusiwana. Xiya leswi a swi endleke. Hi nkarhi wolowo, Davhida a a biwa hi ripfalo. Munhu loyi a nga avanyisiki hi ndlela ya ntwelavusiwana ni vululami, swi kombisa leswaku a nga na vuxaka lebyinene na Yehovha. Kambe ku hambana ni sweswo, Yesu u tsundzuxe valandzeri vakwe a ku: “Tshikani ku avanyisa van’wana leswaku mi nga avanyisiwi; hikuva ndlela leyi mi avanyisaka van’wana ha yona mi ta avanyisiwa ha yona.” (Mat. 7:1, 2) Hikwalaho, a hi yeni emahlweni hi lwisana ni moya wo pfumala ntwelavusiwana naswona hi tekelela Xikwembu hi ku va ni “tintswalo letikulu.”

21-22. Hi tihi tindlela tin’wana leti hi nga kombisaka tintswalo hatona?

²¹ Ku va ni tintswalo a swi vuli ku va ni ntwelavusiwana ntsena. Kambe swi vula ku “teka goza” ro pfuna. Hinkwerhu hi fanele hi lavisisa tindlela to pfuna ekaya, evandlheni ni laha hi tshamaka kona. Ku ni tindlela to tala leti hi nga kombisaka tintswalo hatona! Xana ku ni loyi hi n’wi tivaka a lava ku chaveleriwa? Swi nga va njhani hi ringeta ku n’wi pfuna hi ku n’wi xavela swakudya kumbe hi tindlela tin’wana. Xana ku ni loyi a ha ku vuyiseriwaka evandlheni loyi a lavaka munghana wa ku n’wi chavelela ni ku n’wi khutaza? Nakambe xana u nga ringeta ku chavelela van’wana hi ku va chumayela? Leti i tin’wana ta tindlela ta nkoka leti hi nga kombisaka ntwelavusiwana hatona.—Yobo 29:12, 13; Rhom. 10:14, 15; Yak. 1:27.

²² Loko hi xiya leswaku ku ni vo tala lava lavaka ku pfuniwa, hi ta endla hinkwaswo leswi hi nga swi kotaka leswaku hi va kombisa tintswalo. Loko hi endla tano hi ta tsakisa Tata wa hina wa le matilweni, Xikwembu xa “tintswalo letikulu.”