Mufana a ri karhi a kopisa un’wana hi nkarhi wa xikambelo

VANTSHWA VA VUTISA

Ha Yini Hi Fanele Hi Tshembeka?

Lexi endlaka vanhu van’wana va nga tshembeki

Namuntlha ku tshembeka ku vonaka ku nga ri ka nkoka. Van’wana va nga ha ku:

‘Loko ndzi nga va byeli mavunwa vatswari va mina, va ta ndzi xupula.’
‘Loko ndzo ka ndzi nga kopeli eka xikambelo lexi, ndzi nga ha feyila.’
‘Loko ndzo ka ndzi nga wu yivi nchumu lowu, ndzi ta boheka ku tihlayisela mali leswaku ndzi wu xava.’

Van’wana va nga ha ku: ‘A swi bihanga ku endla tano. Vanhu hinkwavo a va tshembekanga, a hi swona ke?’

A swi tano. Vanhu vo tala ku katsa ni vantshwa va tshemba leswaku ku tshembeka swa vuyerisa naswona i swinene. Bibele yi ri: “Xin’wana ni xin’wana lexi munhu a xi byalaka, u ta tlhela a tshovela xona.” (Vagalatiya 6:7) Hi marito man’wana, minkarhi hinkwayo swiendlo swa hina swi ni vuyelo lebyinene kumbe byo biha.

Hi xikombiso, xiya vuyelo byo biha lebyi vantshwa van’wana va vaka na byona hikwalaho ko hemba.

“Ndzi byele mama mavunwa hileswi ndzi bulaka ha swona ni mufana un’wana. U swi xiyile leswaku a ndzi n’wi byeli ntiyiso. Endzhaku ko n’wi byela mavunwa ku ringana kanharhu hi mhaka leyi, Mama u hlundzuke ngopfu. U ndzi xupurile ku ringana mavhiki mambirhi naswona u ndzi tekele selfoni a tlhela a ndzi arisa ku hlalela TV ku ringana n’hweti. A ndza ha va byeli mavunwa vatswari va mina!”—Anita.

Mhaka yo anakanyisisa ha yona: I yini lexi nga endlaka leswaku swi teka nkarhi leswaku Anita a tlhela a tshembiwa hi mana wakwe?

Bibele yi ri: “Leswi se mi cukumeteke mavunwa, un’wana ni un’wana wa n’wina a a vulavule ntiyiso eka warikwavo.”—Vaefesa 4:25.

“Ndzi hembele vatswari va mina naswona a ndzi ehleketa leswaku a va nge swi tivi leswi humeleleke ku fikela loko va ndzi byela leswaku ndzi tlhela ndzi vula leswi ndzi nga va byela swona. Leswi ndzi swi vuleke a swi hambane ekule ni leswo sungula. Loko u vulavula ntiyiso a wu vi ni xiphiqo!”—Anthony.

Mhaka yo anakanyisisa ha yona: Anthony a ta va a xi papalate njhani xiyimo xexo lexi khomisaka tingana?

Bibele yi ri: “Milomu ya vunwa i nchumu lowu nyenyetsaka eka Yehovha, kambe lava va endlaka hi ku tshembeka va n’wi tsakisa.”—Swivuriso 12:22.

“Munghana wa mina u rhandza ku hemba. U rhandza ku thathela. Ndza n’wi rhandza naswona ndzi ringeta ku va ndzi nga swi tekeli enhlokweni leswi a swi vulaka. Kambe swa tika ku n’wi tshemba.”—Yvonne.

Mhaka yo anakanyisisa ha yona: Ku thathela ni ku hemba swi nga yi onha njhani ndhuma ya munghana wa Yvonne?

Bibele yi ri: “Hi [navela] ku tikhoma hi ku tshembeka eka swilo hinkwaswo.”—Vaheveru 13:18.

Muako lowu nga riki ni masungulo lamanene — Masungulo lama nga riki manene ma nga endla leswaku muako hinkwawo wu nga tiyi, hilaha ku fanaka, ku nga tshembeki ku nga onha ndhuma leyinene leyi u nga na yona

Leswi endlaka ku tshembeka swi vuyerisa

Sweswi xiya vuyelo byin’wana lebyinene lebyi u nga vaka na byona loko u tshembeka.

“Wansati un’wana loyi a a famba emahlweni ka mina u wise mali. Ndzi n’wi huwelerile kutani ndzi n’wi nyika mali yakwe. U nkhense swinene. U te: ‘Ndza ku nkhensa. A va talanga vanhu vo tshembeka ku fana na wena.’ Swi ndzi tsakisile ku xiya leswaku ndzi endla leswi nga swinene!”—Vivian.

Mhaka yo anakanyisisa ha yona: Ha yini wansati loyi a hlamarisiwe hi ku tshembeka ko tano? Ku tshembeka ku n’wi vuyerise njhani Vivian?

Bibele yi ri: “Va tsaka lava . . . endlaka swo lulama nkarhi hinkwawo.”—Pisalema 106:3.

“Tanihi ndyangu, hi tirha ku basisa naswona minkarhi yin’wana loko hi ri karhi hi basisa hofisi, hi vona mali yi wele ehansi. Loko hi yi kuma hi yi veka ehenhla ka desika leri nga ekusuhi. Mutirhi un’wana wa xisati loyi a a nyenyetsiwa hi ku tshembeka ka hina u vule leswaku ‘ko va tisente ntsena!’ Kambe wa swi tiva leswaku ku endleke yini? Minkarhi hinkwayo a a hi tshemba.”—Julia.

Mhaka yo anakanyisisa ha yona: Ndhuma ya ku tshembeka leyi Julia a nga na yona yi nga n’wi pfuna njhani loko a lava papila ro lava ntirho wun’wana?

Bibele yi ri: “Endla hinkwaswo leswi u nga swi kotaka leswaku u tivonakarisa u amukeleka eka Xikwembu, u ri mutirhi la nga riki na nchumu wo khomiwa hi tingana ha wona.”—2 Timotiya 2:15.

“Ndzi holeriwe mali ya tiawara ta 80 ematshan’weni ya tiawara ta 64. Hambileswi a swi ta tsakisa ku yi teka, a ndzi swi endlanga sweswo. Ndzi kombe mininjhere wa swa timali naswona u swi tlangele swinene. Hambileswi khampani swi yi fambelaka kahle, a a ndzi vona onge swi ta fana ni loko ndzi lo yiva.”—Bethany.

Mhaka yo anakanyisisa ha yona: Xana ku yivela khamphani swi hambanile ni ku yivela munhu?

Bibele yi ri: “Munhu la kanganyisaka i nchumu lowu nyenyetsaka eka Yehovha, kambe Yena u rhandza lavo lulama.”—Swivuriso 3:32.