Micato Leyi Xiximekaka eMahlweni Ka Xikwembu Ni Vanhu

“Ku va ni nkhuvo wa vukati eKana . . . Yesu ni vadyondzisiwa vakwe a va rhambiwile na vona enkhubyeni wa vukati.”—YOHANE 2:1, 2.

1. Xiviko lexi vulavulaka hi Yesu loko a ri eKana xi kokela nyingiso eka yini?

YESU, mana wakwe ni vadyondzisiwa va yena van’wana a va swi tiva leswaku mucato lowu xiximekaka exikarhi ka vanhu va Xikwembu wu nga tisa ntsako. Kreste u kale a endla leswaku mucato wun’wana wu hlawuleka hi ku endla singita ro sungula ku vikiwa kwalaho, leri endleke leswaku vanhu va wu tsakela swinene. (Yohane 2:1-11) Kumbexana u swi tsakerile ku va kona emicatweni ya Vakreste lava lavaka ku tirhela Yehovha tanihi vatekani lava tsakeke. Kumbe u wu langutele hi mahlo-ngati nkarhi lowu wena u nga ta va ni mucato wo tano kumbe u pfuna munghana wa wena leswaku mucato wa yena wu va lowu humelelaka. U nga endla yini leswaku u va ni mucato lowu humelelaka?

2. Hi rihi rungula leri kumekaka eBibeleni leri vulavulaka hi micato?

² Vakreste va kume leswaku ndzayo leyi kumekaka eRitweni ra Xikwembu leri huhuteriweke yi pfuna swinene loko wanuna ni wansati va hlela ku tekana. (2 Timotiya 3:16, 17) I ntiyiso leswaku Bibele a yi nyikeli vuxokoxoko hinkwabyo malunghana ni maendlelo ya mucato wa Vukreste. Leswi swa twisiseka hikuva mikhuva ni swilaveko swa nawu swa hambana hi ku ya hi tindhawu ni minkarhi. Hi xikombiso, eIsrayele wa khale a ku nga ri na nkhuvo wa vukati lowu hleriweke. Hi siku ra mucato, wanuna a a tisa nsati wakwe emutini wakwe kumbe wa tata wakwe. (Genesa 24:67; Esaya 61:10; Matewu 1:24) Xiendlo lexi xa le rivaleni a xi kombisa leswaku munhu u tekile, handle ka ku va ni nkhuvo lowu hleriweke lowu tolovelekeke eka micato yo tala namuntlha.

3. Hi le ka xiendlakalo xihi eKana laha Yesu a fikeke a pfuneta?

³ Vaisrayele a va xiya goza rolero tanihi leri kombisaka leswaku munhu u nghenele vukati kumbe u catile. Endzhaku ka sweswo, va nga ha va ni nkhuvo wa ku tlangela wo tanihi lowu boxiweke eka Yohane 2:1. Tibibele to tala ti hundzuluxela ndzimana yoleyo hi ndlela leyi: “A ku ri ni mucato eKana.” Kambe rito ra ririmi ro sungula ri hundzuluxeriwa hilaha ku faneleke ri va “nkhuvo wa vukati” kumbe “nkhuvo wa mucato.”a (Matewu 22:2-10; 25:10; Luka 14:8) Xiviko lexi xi swi veka erivaleni leswaku Yesu a a ri kona naswona u engetele ntsako eka nkhuvo lowu wa mucato wa Xiyuda. Hambiswiritano, yinhla ya nkoka hileswaku ndlela leyi mucato a wu endliwa ha yona eminkarhini yoleyo ya hambana ni leswi endliwaka hi vo tala namuntlha.

4. I mucato wa muxaka muni lowu Vakreste van’wana va wu hlawulaka, naswona ha yini?

⁴ Ematikweni yo tala namuntlha, Vakreste lava lavaka ku nghenela vukati va fanele va fikelela swilaveko swo karhi swa le nawini. Loko se va endle tano, va nga ha cata hi ndlela yihi na yihi leyi amukelekaka hi ku ya hi nawu. Va nga ha endla xinkhubyana xo olova lexi fambisiwaka hi muavanyisi, meyara kumbe mutirheli wa vukhongeri la pfumeleriweke hi Mfumo. Van’wana va hlawula ku tekana hi ndlela yoleyo, kumbexana va kombela maxaka ma nga ri mangani kumbe vanghana lava nga Vakreste leswaku va va kona tanihi timbhoni ta le nawini kumbe ku ta hlanganyela eka ntsako wa xiendlakalo lexi xa nkoka. (Yeremiya 33:11; Yohane 3:29) Hilaha ku fanaka, Vakreste van’wana va nga ha hlawula ku nga vi ni nkhuvo wa vukati lowukulu lowu nga ta lava leswaku va endla malunghiselelo yo tala ni ku tirhisa mali yo tala. Ematshan’weni ya sweswo, va nga ha hlela leswaku ku dyiwa swakudya swin’we ni vanghana va nga ri vangani. Ku nga khathariseki leswaku hi ta rhandza ku hlawula yini, hi fanele hi xiya leswaku Vakreste van’wana lava wupfeke va nga ha va ni langutelo leri nga faniki ni ra hina.—Varhoma 14:3, 4.

5. Ha yini Vakreste vo tala va lava leswaku ku nyikeriwa nkulumo ya mucato loko va tekana, naswona yi vulavula hi yini?

⁵ Mimpatswa yo tala leyi nga Vakreste yi hlawula leswaku ku nyikeriwa nkulumo leyi sekeriweke eBibeleni emicatweni ya yona.b Va swi xiya leswaku Yehovha u sungule vukati naswona eRitweni ra yena u va nyika switsundzuxo swa vutlhari swa ndlela leyi vukati byi nga humelelaka ha yona ni ku tisa ntsako. (Genesa 2:22-24; Marka 10:6-9; Vaefesa 5:22-33) Naswona mimpatswa yo tala yi lava leswaku vanghana ni maxaka ya yona lama nga Vakreste ma hlanganyela eka xiendlakalo xexo xo tsakisa. Kambe, hi nga swi languta njhani swilaveko swo hambana-hambana swa le nawini, maendlelo ni mukhuva wa xintu wa le ndhawini ya ka hina? Xihloko lexi xi ta tlhuvutsa swiyimo swa le tindhawini to hambana-hambana. Swin’wana swi nga ha hambana swinene ni leswi u swi tivaka kumbe leswi endliwaka endhawini ya ka n’wina. Nilokoswiritano, u nga xiya misinya ya milawu yin’wana leyi fanaka kumbe timhaka leti nga ta nkoka eka malandza ya Xikwembu.

Vukati Lebyi Xiximekaka Hi Lebyi Hetisisaka Swilaveko Swa Le Nawini

6, 7. Ha yini hi fanele hi tikarhatela ku tsarisa vukati bya hina hi ku ya hi nawu, naswona hi nga swi endlisa ku yini leswi?

⁶ Hambileswi Yehovha a sunguleke vukati, tihulumendhe ta vanhu ti ni vulawuri byo karhi eka swiendlo swa lava lavaka ku tekana. Leswi swa fanela. Yesu u te: “Tlheriselani swilo swa Khezari eka Khezari, kambe swilo swa Xikwembu eka Xikwembu.” (Marka 12:17) Hilaha ku fanaka, muapostola Pawulo u lerisile: “Moya-xiviri wun’wana ni wun’wana a wu tiveke ehansi ka valawuri lava tlakukeke, hikuva a ku na vulawuri lebyi nga humiki eka Xikwembu; valawuri lava nga kona va vekiwe hi Xikwembu eswiyin’weni swa vona leswi hikiweke.”—Varhoma 13:1; Tito 3:1.

⁷ Ematikweni yo tala, Khezari, kumbe valawuri va tiko hi vona va bohaka leswaku i mani la fanelekaka ku cata. Xisweswo, loko Vakreste vambirhi lava ntshunxekeke hi ku ya hi Matsalwa va hlawula ku tekana, va landzela milawu ya kwalaho malunghana ni vukati. Leswi swi nga ha katsa ku kuma xitifiketi xa mucato eka muyimeri la vekiweke hi Mfumo leswaku a catisa vanhu kumbexana ni ku tsarisa vukati lebyi se byi nga kona. Loko Khezari Awugusto a lave leswaku vaaki va “tsarisiwa,” Mariya na Yosefa va yingisile kutani va ya eBetlehema leswaku va “ya tsarisiwa.”—Luka 2:1-5.

8. Xiboho xa vukati xi tiye ku fikela kwihi, naswona hi wihi mukhuva wa Timbhoni ta Yehovha lowu kombisaka ndlela leyi ti yi twisisaka ha yona mhaka leyi?

⁸ Loko Vakreste vambirhi va tekana hi ndlela leyi nga enawini ni leyi pfumeleriwaka, Xikwembu xi teka vukati byebyo byi ri enawini. Hikwalaho, Timbhoni ta Yehovha a ti xi phindhi xinkhubyana lexi nga enawini, hambi ku ri ku phindha swihlambanyo swa vukati ku fana ni loko mpatswa wu hlanganisa 25 kumbe 50 wa malembe wu tekanile. (Matewu 5:37) (Tikereke tin’wana ti honisa vukati bya xilungu lebyi pfumeleriweke hi nawu, ti vula leswaku loko byi nga katekisiwanga hi mufundhisi kumbe a vula leswaku mpatswa wo karhi se i nuna na nsati, vukati byebyo a hi bya xiviri.) Ematikweni yo tala, hulumendhe yi pfumelela mutirheli la nga Mbhoni ya Yehovha leswaku a va mutsarisi wa vukati. Loko sweswo swi koteka, a nga ha catisa vatekani hi nkarhi wa nkulumo ya mucato eHolweni ya Mfumo. Yoleyo i ndhawu ya vugandzeri bya ntiyiso leyi swi faneleke leswaku ku nyikeriwa nkulumo leyi vulavulaka hi lunghiselelo leri, leri sunguriweke hi Yehovha Xikwembu.

9. (a) Emhakeni ya vanhu lava tekanaka hi xilungu, i yini leswi mpatswa lowu nga Vakreste wu nga hlawulaka ku swi endla? (b) Vakulu va nga katseka njhani eka malunghiselelo ya mucato?

⁹ Ematikweni man’wana, nawu wu lava leswaku mpatswa wu tekana ehofisini ya hulumendhe, yo tanihi le holweni ya doroba kumbe emahlweni ka muyimeri la vekiweke hi mfumo. Hakanyingi Vakreste va hlawula ku va ni nkulumo ya mucato eHolweni ya Mfumo hi siku rero kumbe leri landzelaka, endzhaku ko teka goza rero ra le nawini. (I swinene leswaku ku nga hundzi masiku yo tala ku nga si nyikeriwa nkulumo ya Bibele endzhaku ka loko va tsarisile, hikuva se va tekanile emahlweni ka Xikwembu ni vanhu ku katsa ni vandlha ra Vukreste.) Loko mpatswa lowu nga ta tekana hi xilungu wu tsakela ku va ni nkulumo eHolweni ya Mfumo yo karhi, wu fanele wu kombela mpfumelelo ka ha ri emahlweni eka vakulu lava vumbaka Komiti ya Ntirho ya Vandlha. Loko vakulu lava se va kumisisile leswaku mpatswa lowu wu ni xiyimo lexinene, va fanele va tiyiseka leswaku nkarhi wa mucato a wu nge kavanyeti minhlangano ya nkarhi na nkarhi ni minongonoko leyi se yi hleriweke eholweni. (1 Vakorinto 14:33, 40) Va ta tlhela va kambisisa malunghiselelo wahi na wahi ya le holweni lawa lava nga ta tekana va kombeleke ku ma endla eholweni, ivi va endla xiboho xa loko ku ta endliwa xitiviso malunghana ni ku tirhisiwa ka yona.

10. Loko vanhu va ta tekana hi xilungu, sweswo swi ta yi khumba njhani nkulumo ya mucato?

¹⁰ Nkulu loyi a nyikelaka nkulumo ya mucato u ta ringeta ku endla leswaku yi va leyi tsakisaka, yi aka hi tlhelo ra moya naswona yi xiximeka. Loko mpatswa ana se wu tekane hi xilungu, loyi a nyikelaka nkulumo u ta swi veka erivaleni leswaku mpatswa lowu ana se wu tekane hi ku ya hi nawu wa Khezari. Loko mpatswa wu nga swi vulanga swihlambanyo swa vukati loko wu tsarisa, wu nga ha lava ku swi vula loko ku hetiwa nkulumo.c Loko mpatswa wolowo wu swi vurile swihlambanyo swa vukati loko wu tsarisa, kambe wu lava ku tlhela wu swi vula emahlweni ka Yehovha swin’we ni vandlha, wu nga swi vula swi va eka nkarhi lowu hundzeke, wu kombisa leswaku ana se wu ‘paniwe swin’we.’—Matewu 19:6; 22:21.

11. Etindhawini tin’wana, mpatswa wu tekana njhani, naswona ndlela yoleyo yi yi khumba njhani nkulumo ya mucato?

¹¹ Etindhawini tin’wana, swi nga ha endleka nawu wu nga lavi leswaku mpatswa wu tekana hi ku endla nkhuvo wo karhi, hambi ku ri ku ya eka muyimeri wa hulumendhe. Loko va nyika mutirhela-mfumo fomo yo tsarisa vukati leyi sayiniweke va va se va tekanile. Hi nkarhi wolowo xitifiketi xa vukati xa tsarisiwa. Hi ndlela yoleyo mpatswa wu tekiwa tanihi nuna ni nsati naswona siku leri nga eka xitifiketi i siku leri va nga tekana ha rona. Hilaha swi boxiweke hakona hala henhla, mpatswa lowu se wu tekaneke wu nga ha lava leswaku endzhakunyana ka loko wu tsarise vukati bya wona, ku nyikeriwa nkulumo leyi sekeriweke eBibeleni eHolweni ya Mfumo. Makwerhu loyi a wupfeke emoyeni loyi a nga hlawuriwa leswaku a nyikela nkulumo u ta byela hinkwavo lava nga kona leswaku mpatswa lowu wu tekanile hikwalaho ka leswi wa ha ku tsarisaka vukati bya wona. Swihlambanyo swihi na swihi swa vukati swi ta vuriwa hi ku pfumelelana ni leswi nga eka ndzimana 10 ni nhlamuselo ya yona ya le hansi. Lava nga kona eHolweni ya Mfumo va ta tsaka swin’we ni mpatswa lowu va tlhela va vuyeriwa eka ndzayo leyi nyikeriweke yi huma eRitweni ra Xikwembu.—Risimu Ra Solomoni 3:11.

Vukati Bya Xintu Ni Bya Xilungu

12. Vukati bya xintu i yini, naswona i yini lexi khutaziwaka endzhaku ko nghenela vukati byo tano?

¹² Ematikweni man’wana, mimpatswa yi nghenela vukati lebyi vuriwaka bya xintu (kumbe bya ndhavuko). Sweswo a swi vuli ku va vanhu vambirhi va tshamisana swin’we kumbe ku tlhakisana, ku nga mukhuva lowu amukelekaka etindhawini tin’wana, hambileswi kahle-kahle va vaka va nga tekananga ximfumo.d Vukati bya xintu lebyi hi vulavulaka hi byona hi lebyi vanhu va byi nghenelaka hi ku ya hi mukhuva lowu amukelekaka eka rixaka ro karhi kumbe ndhawu. Leswi swi nga ha katsa ku humesa ndzovolo, leswi endlaka leswaku mpatswa wu va wu tekane hi ku ya hi nawu ni hi Matsalwa. Hulumendhe yi teka vukati byo tano bya xintu tanihi lebyi fanelaka, lebyi nga enawini ni lebyi bohaka. Endzhaku ka sweswo, hakanyingi swa koteka ku tsarisa vukati bya xintu lebya ha ku endlekaka naswona loko mpatswa wu endle tano wu nga ha kuma xitifiketi xa le nawini. Ku tsarisa vukati swi nga nyika mpatswa nsirhelelo wa le nawini kumbe ku sirhelela nsati wa kona loko a va noni, naswona swi nga sirhelela ni vana vahi na vahi lava nga velekiwaka enkarhini lowu taka. Vandlha ri ta khutaza un’wana ni un’wana la nghenelaka vukati byo tano bya xintu leswaku a ya byi tsarisa hi xihatla. Lexi tsakisaka, swi tikomba onge ehansi ka Nawu wa Muxe, vukati ni ku velekiwa ka vanhu a swi tsarisiwa ximfumo.—Matewu 1:1-16.

13. Endzhaku ka vukati bya xintu, i yini leswi faneleke malunghana ni nkulumo ya mucato?

¹³ Mpatswa lowu hlanganisiweke hi nawu eka vukati byo tano bya xintu wu va nuna na nsati loko vukati byebyo byi simekiwa. Hilaha swi kombisiweke hakona laha henhla, Vakreste lava nghenelaka vukati byo tano lebyi nga enawini va nga ha swi tsakela ku va va nyikeriwa nkulumo ya mucato ni ku vula swihlambanyo swa vukati eHolweni ya Mfumo. Loko sweswo swi endleka, xivulavuri xi nga ha vula leswaku mpatswa ana se wu tekanile hi ku ya hi milawu ya Khezari. Ku ta va ni nkulumo yin’we ntsena. Tanihi leswi ku nga ni vukati byin’we, laha emhakeni leyi ku nga vukati bya xintu (bya ndhavuko) lebyi fanelaka hi ku ya hi nawu, kutani ku fanele ku va ni nkulumo yin’we ya Matsalwa. Ku endla leswaku timhaka letimbirhi ti endliwa hi nkarhi wun’we loko swi koteka, ngopfu-ngopfu hi siku rin’we swi hoxa xandla eku xiximeni ka vukati bya Vukreste emugangeni.

14. I yini leswi Mukreste a faneleke ku swi endla loko vukati bya xintu ni bya xilungu byi amukeleka?

¹⁴ Ematikweni man’wana laha vukati bya xintu byi tekiwaka byi ri enawini, ku tlhela ku va ni malunghiselelo ya ku tekana hi xilungu. Vukati bya xilungu hi ntolovelo byi endliwa emahlweni ka muyimeri wa mfumo naswona byi nga ha katsa ku vuriwa ka swihlambanyo swa vukati ni ku sayina ebukwini yo tsarisa eka yona. Mimpatswa yin’wana leyi nga Vakreste yi rhandza vukati bya xilungu ku tlula bya xintu. A swi bohi leswaku mimpatswa yi cata hi ku tirhisa tindlela leti hatimbirhi; hinkwato ti le nawini. Leswi vuriweke eka ndzimana 9 na 10 malunghana ni nkulumo ya mucato ni swihlambanyo swa vukati swa tirha ni le ka vukati lebyi tsarisiwaka hi nawu. Nchumu wa nkoka hileswaku mpatswa wu tekana hi ndlela leyi xiximekaka emahlweni ka Xikwembu ni vanhu.—Luka 20:25; 1 Petro 2:13, 14.

Hlayisa Vukati Byi Ri Lebyi Xiximekaka

15, 16. Xichavo xi nga va xiphemu xa nkoka evukatini hi ndlela yihi?

¹⁵ Loko ku ve ni xiphiqo evukatini bya hosi ya le Peresiya, mutsundzuxi wa hosi la vuriwaka Memukana u nyikele xitsundzuxo lexi a xi ta va ni vuyelo lebyinene—‘leswaku vavasati hinkwavo va xixima vanuna va vona.’ (Estere 1:20) Eka vukati bya Vakreste, xitsundzuxo xexo a xi kali xi lava ku nyikeriwa hi hosi leyi nga munhu; vavasati va swi lava ku xixima vanuna va vona. Hilaha ku fanaka, vavanuna lava nga Vakreste va xixima vasati va vona va tlhela va va bumabumela. (Swivuriso 31:11, 30; 1 Petro 3:7) A hi fanelanga hi sungula ku xixima vukati bya hina loko se hi ri ni malembe yo tala hi tekanile. Xichavo xi fanele ku kombisiwa ku sukela eku sunguleni, ina ku sukela hi siku ra mucato.

¹⁶ Wanuna ni wansati—muteki ni mutekiwa—a hi vona ntsena va faneleke va kombisa xichavo hi siku ra mucato. Loko nkulu la nga Mukreste a ta nyikela nkulumo ya mucato, na yona yi fanele yi nyikeriwa hi xichavo. Nkulumo yi fanele yi kongomisiwa eka mpatswa. Leswi nkulumo yi hetisisaka xiphemu xo karhi eku xiximeni ka mpatswa, xivulavuri a xi nge nghenisi mafenya kumbe mintsheketo. A xi fanelanga xi nghenisa ngopfu mavonelo ya xona n’wini lama nga khomisaka mpatswa ni vayingiseri tingana. Ematshan’weni ya sweswo, xi ta lwela ku va ni xinghana naswona xi aka, xi vulavula ngopfu hi Musunguri wa vukati ni ndzayo ya Yena leyi pfunaka swinene. Ina, ndlela leyi xiximekaka leyi nkulu a nyikelaka nkulumo ya mucato ha yona yi ta hoxa xandla eka vukati lebyi dzunisaka Yehovha Xikwembu.

17. Ha yini micato ya Vakreste yi hlanganisa timhaka ta le nawini?

¹⁷ A swi kanakanisi leswaku eka xihloko lexi u xiye tinhla to tala malunghana ni vuxokoxoko bya vukati lebyi nga enawini. Timhaka tin’wana swi nga ha endleka ti nga tirhi hi ku kongoma endhawini ya ka n’wina. Kambe hinkwerhu ka hina hi fanele hi xiya ndlela leyi swi nga swa nkoka ha yona leswaku malunghiselelo ya mucato exikarhi ka Timbhoni ta Yehovha ma kombisa ku xixima milawu ya ndhawu hikwalaho ka swilaveko swa Khezari. (Luka 20:25) Pawulo u hi khutazile a ku: “Nyikani hinkwavo timfanelo ta vona, loyi a lavaka xibalo n’wi nyikeni xibalo; loyi a lavaka ndzuvo n’wi nyikeni ndzuvo; . . . loyi a lavaka ku xiximiwa n’wi xiximeni.” (Varhoma 13:7) Ina, swa fanela leswaku ku sukela hi siku ra mucato, Vakreste va xixima lunghiselelo leri Xikwembu xi ri vekeke eminkarhini leyi.

18. Hi xihi xiendlakalo xa mucato xa ku tirhandzela lexi lavaka ku kambisisiwa naswona hi nga ri kuma kwihi rungula malunghana na xona?

¹⁸ Endzhaku ka micato yo tala ya Vakreste, vanhu va hlangana leswaku va va ni nkhuvo wa vukati, kumbe swakudya. Tsundzuka leswaku Yesu u hlawule ku va kona enkhubyeni wun’wana wo tano. Loko ku ri ni xiendlakalo xo tano, ndzayo leyi humaka eBibeleni yi nga hi pfuna njhani ku tiyiseka leswaku xiendlakalo xexo na xona xi yisa ku dzuneka eka Xikwembu ni ku siya ndhuma leyinene eka mpatswa lowu wa ha ku tekanaka ni le vandlheni ra Vukreste? Xihloko lexi landzelaka xi ta vulavula hi mhaka yoleyo.e

Vutomi Bya Wena A Byi Kombise Leswaku U Ni Ripfumelo

“Ripfumelo, loko ri nga ri na mintirho, ri file hi vurona.”—YAKOBO 2:17.

1. Ha yini Vakreste vo sungula va nyikele nyingiso eka ripfumelo ni mintirho?

HI KU angarhela, Vakreste vo sungula va kombise ripfumelo ra vona hi ndlela leyi a va hanya ha yona. Mudyondzisiwa Yakobo u khutaze Vakreste hinkwavo a ku: “Vanani vaendli va rito, mi nga vi vatwi ntsena.” U engeterile a ku: “Tanihi leswi miri lowu nga riki na moya wu feke, xisweswo ni ripfumelo leri nga riki na mintirho ri file.” (Yakobo 1:22; 2:26) Endzhaku ka malembe ya kwalomu ka 35 a tsale marito wolawo, Vakreste vo tala a va hambeta va kombisa ripfumelo ra vona hi mintirho leyi faneleke. Kambe lexi vavisaka, van’wana a va nga swi endli sweswo. Yesu u bumabumele vandlha ra le Smirna; kambe eka vo tala va le vandlheni ra le Sarda u te: “Ndzi tiva swiendlo swa wena, leswaku u ni vito ra leswaku wa hanya, kasi u file.”—Nhlavutelo 2:8-11; 3:1.

2. Hi swihi swivutiso leswi Vakreste va faneleke ku tivutisa swona malunghana ni ripfumelo ra vona?

² Xisweswo, Yesu u khutaze lava nga eSarda—kahle-kahle ni hinkwavo lava a va ta hlaya marito yakwe endzhaku—leswaku va pfuxeta rirhandzu ra ntiyiso wa Vukreste leri a va ri na rona eku sunguleni, naswona va tshama va xalamukile hi tlhelo ra moya. (Nhlavutelo 3:2, 3) Un’wana ni un’wana wa hina a nga tivutisa: ‘Ku vuriwa yini hi mintirho ya mina? Xana swiendlo swa mina swi swi kombisa kahle leswaku ndzi endla hinkwaswo leswi nga ematimbeni ya mina leswaku ndzi kombisa ripfumelo ra mina eka hinkwaswo leswi ndzi swi endlaka, hambi ku ri etimhakeni leti nga fambisaniki hi ku kongoma ni ntirho wo chumayela kumbe minhlangano ya vandlha?’ (Luka 16:10) Ku nga kambisisiwa timhaka to tala ta vutomi malunghana ni ku kombisa ripfumelo ra hina, kambe a hi vulavuleni hi mhaka yin’we ntsena: swinkhubyana, ku katsa ni minkhuvo ya micato ya Vukreste.

Swinkhubyana Leswitsongo

3. Hi rihi langutelo ra Bibele malunghana ni ku ya eswinkhubyanini?

³ Vunyingi bya hina ha swi tsakela ku rhambiwa enkhubyeni wa Vakreste lava tsakeke. Yehovha i “Xikwembu lexi tsakeke,” naswona u lava leswaku malandza ya yena ma tsaka. (1 Timotiya 1:11) U endle leswaku Solomoni a vula ntiyiso lowu eBibeleni, a ku: “Mina ndzi bumabumele ku tsaka, hikuva vanhu a va na nchumu wo antswa ehansi ka dyambu loko ku nga ri ku dya, ku nwa ni ku tsaka, leswaku swi fambisana na vona entirhweni wa vona wa matimba emasikwini ya vutomi bya vona.” (Eklesiasta 3:1, 4, 13; 8:15) Hi nga ha kuma ntsako wolowo loko hi dya swakudya tanihi ndyangu kumbe loko hi ri eka swinkhubyana swin’wana swa vagandzeri va ntiyiso.—Yobo 1:4, 5, 18; Luka 10:38-42; 14:12-14.

4. I yini leswi munhu la hlelaka xinkhubyana a faneleke a tikarhatela swona?

⁴ Loko u hlela xinkhubyana xo tano naswona u ri ni vutihlamuleri eka xona, u fanele u kambisisa hi vukheta leswi u swi hlelaka, hambiloko u rhamba vapfumeri-kuloni va nga ri vangani leswaku mi dya swakudya swin’we ni ku va ni mabulo. (Varhoma 12:13) U fanele u tiyiseka leswaku “swilo hinkwaswo . . . swi endliw[a] hi ku tenga,” naswona swi kongomisiwa hi “vutlhari lebyi humaka ehenhla.” (1 Vakorinto 14:40; Yakobo 3:17) Muapostola Pawulo u tsarile: “Hambi mi dya kumbe mi nwa kumbe mi endla yini na yini, endlani hinkwaswo leswaku mi vangamisa Xikwembu. Kendlukelani ku va xikhunguvanyiso.” (1 Vakorinto 10:31, 32) Hi tihi timhaka tin’wana leti lavaka ku xiyiwa swinene? Ku kambisisa timhaka teto ka ha ri emahlweni swi nga pfuna ku tiyisekisa leswaku leswi wena ni vaendzi va wena mi swi endlaka swi ta kombisa ripfumelo ra n’wina hi mintirho.—Varhoma 12:2.

Xi Ta Va Njhani Xinkhubyana Xa Kona?

5. Ha yini muhleri wa xinkhubyana a fanele a anakanyisisa swinene loko ku ta va ni byala ni vuyimbeleri?

⁵ Vo tala lava hlelaka swinkhubyana va tivutisile loko va fanele va nyika vaendzi va vona byala. Ku va xinkhubyana xi va lexi tsakisaka a swi titsheganga hi byala. Tsundzuka leswaku Yesu u nyike ntshungu lowukulu lowu teke eka yena swakudya—u andzise xinkwa ni nhlampfi. Xiviko a xi vuli leswaku u nyike vanhu vhinyo hi ku tirhisa singita, hambileswi hi swi tivaka leswaku a a ta swi kota ku endla tano. (Matewu 14:14-21) Loko u hlawula leswaku ku va ni byala exinkhubyanini, tiyiseka leswaku byi nga tali ku tlula mpimo, naswona u endla leswaku ku va ni swakunwa swin’wana leswi nga riki na xihoko leswi nga nwiwaka hi lava nga tsakelaka swona. (1 Timotiya 3:2, 3, 8; 5:23; 1 Petro 4:3) U nga tshuki u endla leswaku munhu wihi na wihi a titwa a boheka ku nwa nchumu wo karhi lowu nga n’wi lumaka “ku fana ni nyoka.” (Swivuriso 23:29-32) Ku vuriwa yini hi vuyimbeleri kumbe ku yimbelela? Loko exinkhubyanini xa wena ku ta va ni vuyimbeleri, a swi kanakanisi leswaku u ta hlawula tinsimu ta kona hi vukheta, u kambisisa machayelo ni marito ya tona. (Vakolosa 3:8; Yakobo 1:21) Vakreste vo tala va kume leswaku ku tlanga Tinsimu ta Mfumo kumbe ku yimbelela swin’we tinsimu to tano swi kondletela ntsako. (Vaefesa 5:19, 20) Ina, u fanele nkarhi na nkarhi u kambisisa loko mpfumawulo wu nga ri ehenhla leswaku vuyimbeleri byi nga kavanyeti mabulo lama tsakisaka kumbe ku khunguvanyisa vaakelani.—Matewu 7:12.

6. Muhleri wa xinkhubyana a nga swi kombisa njhani leswaku u ni ripfumelo leri hanyaka malunghana ni mabulo kumbe swiendlo swin’wana?

⁶ Exinkhubyanini, Vakreste va nga ha vulavula hi timhaka to hambana-hambana, va hlaya mhaka yo karhi kumbe va byelana mintokoto leyi tsakisaka. Loko bulo ri huma endleleni, muhleri wa xinkhubyana a nga ri vuyisa endleleni hi vutlhari. Nakambe u fanele a tshama a xalamukile leswaku ku nga vi na munhu la vulavulaka ngopfu ku tlula van’wana. Loko a vona sweswo swi endleka, hi vutlhari a nga sungula ku vulavula kutani a katsa ni van’wana eka bulo, kumbexana hi ku rhamba lavatsongo leswaku na vona va vulavula kumbe a sungula bulo leri endlaka leswaku vo tala va vulavula. Lavatsongo ni lavakulu va ta tsakela xiphemu lexi xa xinkhubyana. Loko wena tanihi muhleri wa xinkhubyana u kongomisa timhaka hi vutlhari ni hi vuxiya-xiya, ‘ku anakanyela ka wena ku ta tiviwa’ hi lava nga kona. (Vafilipiya 4:5) Va ta swi vona leswaku u ni ripfumelo leri hanyaka, leri khumbaka vutomi bya wena hinkwabyo.

Micato Ni Minkhuvo Ya Micato

7. Ha yini ku hlela mucato ni vuhungasi bya wona swi lava vukheta lebyikulu?

⁷ Xiendlakalo xin’wana xo hlawuleka lexi endlaka leswaku vanhu va tsaka i mucato wa Vukreste. Malandza ya khale ya Xikwembu, ku katsa na Yesu ni vadyondzisiwa vakwe va hlanganyele hi ntsako eka swiendlakalo swo tano leswi tsakisaka va tlhela va tsakela ni swakudya. (Genesa 29:21, 22; Yohane 2:1, 2) Hambiswiritano, masiku lawa swi tikombe kahle leswaku ku hlela vuhungasi bya nkhuvo wa mucato swi lava vukheta lebyikulu, leswaku swi tikomba hakunene leswaku u Mukreste la wupfeke ni la hlutekeke emianakanyweni. Kambe leti i timhaka leti tolovelekeke ta vutomi leti pfulelaka Mukreste ndlela yo kombisa ripfumelo ra yena.

8, 9. Mikhuva leyi endliwaka eka micato yo tala yi swi kombisa njhani leswi tsariweke eka 1 Yohane 2:16, 17?

⁸ Vanhu vo tala lava nga tiviki misinya ya milawu ya Xikwembu ni lava nga riki na mhaka na yona va teka mucato wu ri nkarhi wo kombisa vuswikoti bya vona hinkwabyo, kumbe wa ku tinyungubyisa hi ku endla swilo hi ku hundzeleta. Eka magazini wun’wana wa le Yuropa, wansati la ha ku tekiwaka u vule leswi landzelaka hi mucato wa yena wa “manyunyu”: ‘Hi khandziye kalichi leyi kokiwaka hi tihanci ta mune leyi a yi landzeriwa hi swikalichana swa 12 leswi ha xin’we a xi kokiwa hi hanci ya xona, kun’we ni kalichi leyikulu leyi a yi ri ni ntlawa wa vayimbeleri. Kutani hi dye swakudya swo nandziha naswona vuyimbeleri a byi ri byinene; a wu saseke ngopfu. A swi endliwe hilaha a ndzi lave hakona, hi siku rero a ndzi ri hosi ya xisati.’

⁹ Hambileswi mikhuva yi nga hambanaka hi ku ya hi tindhawu, marito wolawo ma swi kombisa kahle leswi muapostola Yohane a swi tsaleke loko a ku: “Hinkwaswo leswi nga emisaveni—ku navela ka nyama ni ku navela ka mahlo ni ku bombisa rifuwo ra munhu ra vutomi—a swi humi eka Tatana, kambe swi huma emisaveni.” Xana mpatswa lowu wupfeke wa Vakreste wu nga lava ku va ni mucato wa “manyunyu” lowu nga ni nkhuvo wa vukati lowu nga exiyin’weni xa le henhla? Ematshan’weni ya sweswo, malunghiselelo ya vona ya mucato ma fanele ma kombisa leswaku va kambisise xitsundzuxo lexi nge “loyi a endlaka ku rhandza ka Xikwembu u tshama hi masiku.”—1 Yohane 2:16, 17.

10. (a) Ha yini swi ri swa nkoka ku hlela loko u lava ku va ni mucato lowu xiximekaka? (b) Swi nga endliwa njhani swiboho malunghana ni lava nga ta rhambiwa?

¹⁰ Mimpatswa leyi nga Vakreste yi fanele yi titsongahata ni ku anakanyela, naswona Bibele yi nga yi pfuna. Hambileswi siku ra mucato ri nga xiendlakalo xa nkoka, va swi tiva leswaku ko va masungulo ntsena ya vutomi bya Vakreste vambirhi lava tekaneke lava nga ni ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki. A swi bohi ku va va hlela nkhuvo wa vukati lowukulu. Loko va hlawula ku va ni nkhuvo, va fanele va hlayela ntsengo wa nkhuvo ni ku anakanya hileswaku wu ta va nkhuvo wa njhani. (Luka 14:28) Evuton’wini bya vona bya Vukreste, nuna u ta va nhloko hi ku ya hi Matsalwa. (1 Vakorinto 11:3; Vaefesa 5:22, 23) Hikwalaho muteki hi yena ngopfu-ngopfu a nga ni vutihlamuleri byo hlela nkhuvo wa mucato. Ina, u ta vulavurisana hi rirhandzu ni mutekiwa malunghana ni timhaka to tanihi nhlayo ya vanhu lava nga va rhambaka eka nkhuvo wa mucato. Swi nge koteki naswona a swi twisiseki ku rhamba vanghana ni maxaka ya vona hinkwawo; hikokwalaho va nga ha endla swiboho leswi kombisaka ku ringanisela. Mpatswa wu fanele wu tiyiseka leswaku loko wu nga swi koti ku rhamba Vakreste van’wana, Vakreste volavo va ta swi twisisa naswona a va nge khunguvanyeki.—Eklesiasta 7:9.

“Mufambisi Wa Nkhuvo”

11. Hi wihi ntirho lowu “mufambisi wa nkhuvo” a wu endlaka emucatweni?

¹¹ Loko mpatswa wu hlawula ku va ni nkhuvo leswaku wu tlangela mucato, wu nga tiyiseka njhani leswaku xiendlakalo xexo xi va lexi xiximekaka? Ku ringana malembe yo tala, Timbhoni ta Yehovha ti xiye leswaku i vutlhari ku hlela ni swin’wana leswi boxiweke eka mucato lowu Yesu a a ye eka wona le Kana. A ku ri ni “mufambisi wa nkhuvo,” loyi handle ko kanakana a ku ri mupfumeri-kulobye la nga ni vutihlamuleri. (Yohane 2:9, 10) Hilaha ku fanaka, muteki u ta hlawula makwerhu la nga Mukreste la wupfeke emoyeni leswaku a endla ntirho lowu wa nkoka. Loko a kumisise leswi muteki a swi lavaka, mufambisi wa nkhuvo a nga kota ku fambisa timhaka hinkwato hi vukheta emahlweni ka nkhuvo ni le nkhubyeni hi woxe.

12. I yini leswi muteki a faneleke ku swi xiya malunghana ni byala?

¹² Hi ku ya hi leswi ku buriweke ha swona eka ndzimana 5, mimpatswa yin’wana yi hlawula leswaku enkhubyeni wa mucato byi nga vi kona byala, tanihi leswi van’wana va nga nwaka ku tlula mpimo ivi va kavanyeta ntsako ni nhleleko wa xiendlakalo xexo. (Varhoma 13:13; 1 Vakorinto 5:11) Kambe loko mpatswa wu lava leswaku byala byi va kona, muteki u fanele a tiyiseka leswaku vanhu va nyikiwa lebyi ringaneke. Eka mucato lowu Yesu a a ye eka wona eKana a ku ri ni vhinyo, naswona u endle vhinyo leyinene ngopfu. Lexi tsakisaka, mufambisi wa nkhuvo wolowo u te: “Munhu un’wana ni un’wana u sungula a humesa vhinyo leyinene, kutani loko vanhu va pyopyiwile, a humesa leyi nga nyawuriki. Wena wa ha veke vhinyo leyinene ku fikela sweswi.” (Yohane 2:10) A swi kanakanisi leswaku Yesu a nga khutazanga vudakwa byo karhi, hikuva a a byi nyenya. (Luka 12:45, 46) Leswi mufambisi a hlamarisiweke hi vhinyo leyinene, swi le rivaleni leswaku u tshame a vona vaendzi van’wana lava dakweke eminkhubyeni yin’wana ya vukati. (Mintirho 2:15; 1 Vatesalonika 5:7) Hikwalaho, muteki ni Mukreste la tshembekaka la vekiweke ku va mufambisi wa nkhuvo va fanele va tiyiseka leswaku hinkwavo lava nga kona va landzela xileriso lexi twisisekaka lexi nge: “Mi nga dakwiwi hi vhinyo, [le]yi vangela[ka] manyala.”—Vaefesa 5:18; Swivuriso 20:1; Hosiya 4:11.

13. I yini leswi mpatswa wu faneleke wu swi kambisisa loko wu hlela leswaku ku va ni vuyimbeleri enkhubyeni wa mucato, naswona ha yini?

¹³ Hilaha swi nga hakona eka minkhuvo yin’wana, loko ku ta va ni vuyimbeleri, ku fanele ku xalamukeriwa mpfumawulo wa byona leswaku wu nga kavanyeti vanhu lava bulaka. Nkulu un’wana la nga Mukreste u te: “Nimadyambu loko mabulo ma sungula ku tsakisa kumbe loko ku sungula ku ciniwa, minkarhi yin’wana mpfumawulo wa vuyimbeleri wa tlakuka. Vuyimbeleri lebyi eku sunguleni a byi chayela ehansi byi nga sungula ku chayela ehenhla lerova byi kavanyeta mabulo. Nkhuvo wa mucato wu endla leswaku vanhu va va ni nkarhi wa ku va ni xinakulobye lexi tsakisaka. Hakunene swi nga khomisa gome loko nkarhi wolowo wu kavanyetiwa hi vuyimbeleri lebyi chayelaka ehenhla!” Ni le mhakeni leyi, muteki ni mufambisi wa nkhuvo va fanele va va ni vutihlamuleri, va nga tshiki vayimbeleri lava thoriweke kumbe van’wana leswaku va lawula vuyimbeleri lebyi va nga ta byi tlanga kumbe mpfumawulo wa byona. Pawulo u tsarile: “Xin’wana ni xin’wana lexi mi xi endlaka hi rito kumbe hi ntirho, endlani hinkwaswo hi vito ra Hosi Yesu.” (Vakolosa 3:17) Loko vaendzi va tlhelela emakaya ya vona endzhaku ka nkhuvo wa mucato, xana va ta tsundzuka vuyimbeleri byi ri lebyi kombisaka leswaku vatekani a va tiyimisele ku endla hinkwaswo hi vito ra Yesu? Va fanele va byi tsundzuka hi ndlela yoleyo.

14. I yini leswi Vakreste va faneleke ku swi tsundzuka hi ntsako malunghana ni mucato?

¹⁴ Ina, mucato lowu hleriweke kahle wu nga tsundzukiwa hi ntsako. Loko va vulavula hi mucato wun’wana, Adam na Edyta lava nga ni malembe ya 30 va tekanile va ri: “A wu swi twa leswaku u le xikarhi ka Vakreste. A ku tlangiwa tinsimu leti dzunisaka Yehovha kambe a ku ri ni vuhungasi byin’wana lebyinene. Ku cina ni vuyimbeleri a swi nga ri swa nkoka ngopfu. A swi tsakisa swi tlhela swi aka, naswona hinkwaswo a swi fambisana ni misinya ya milawu ya Bibele.” Ina, muteki ni mutekiwa va nga endla swilo swo tala emucatweni wa vona leswi kombisaka ripfumelo ra vona hi mintirho.

Tinyiko Ta Mucato

15. Hi yihi ndzayo ya le Bibeleni leyi nga tirhisiwaka emhakeni ya tinyiko ta mucato?

¹⁵ Ematikweni yo tala swi tolovelekile ku va vanghana ni maxaka va nyika vatekani tinyiko. Loko u lava ku endla tano, i yini leswi u faneleke ku swi tsundzuka? Tsundzuka leswaku muapostola Yohane u vulavule hi “ku bombisa rifuwo ra munhu ra vutomi.” U hlanganise ku bombisa koloko ni ‘misava leyi hundzaka,’ ku nga ri Vakreste lava kombisaka ripfumelo ra vona hi mintirho. (1 Yohane 2:16, 17) Hi ku ya hi marito lama huhuteriweke lama vuriweke hi Yohane, xana vatekani va fanele va tivisa mavito ya lava nyikeleke tinyiko eka hinkwavo lava nga kona? Vakreste va le Makedoniya ni va le Akaya va humese minyikelo leswaku yi ya eka vamakwerhu va le Yerusalema, kambe a wu kona nchumu lowu kombisaka leswaku mavito ya vona ma tivisiwile. (Varhoma 15:26) Vakreste vo tala lava nyikelaka tinyiko ta mucato va nga tsakela ku va va nga tiviwi, ematshan’weni yo tivangela mahlo ya vanhu swi nga fanelanga. Emhakeni leyi, pfuxeta ndzayo ya Yesu leyi kumekaka eka Matewu 6:1-4.

16. Xana vatekani va nga swi papalata njhani ku khunguvanyisa van’wana malunghana ni tinyiko ta mucato?

¹⁶ Ku vula mavito ya lava nyikeleke tinyiko swi nga “pfuxa ku phikizana” malunghana ni leswaku hi yihi nyiko leyi antswaka kumbe leyi durhaka ngopfu. Xisweswo, vatekani lava tlhariheke lava nga Vakreste va ta papalata ku vula mavito ya lava nyikeleke tinyiko. Ku tivisa mavito ya lava nyikeleke tinyiko swi nga khomisa van’wana tingana loko kumbexana va nga ri na mali yo xava nyiko. (Vagalatiya 5:26; 6:10) Ina, a swi bihanga ku va mutekiwa ni muteki va tiva leswaku i mani loyi a nyikeleke nyiko yo karhi. Sweswo va nga swi tiva loko ku nghenisiwe khadi leri faneleke leri fambisanaka ni nyiko kambe ri nga hlayiwi erivaleni. Loko hi xava, hi nyikela ni ku amukela nyiko ya mucato, hinkwerhu hi nga swi kombisa leswaku ni le mhakeni ya le xihundleni, ripfumelo ra hina hi rona ri susumetaka swiendlo swa hina.a

17. Hi yihi pakani leyi Vakreste va faneleke va va na yona malunghana ni ripfumelo ra vona ni mintirho?

¹⁷ Hakunene ku kombisa ripfumelo ra hina a swi katsi ku tikhoma kahle, ku ya eminhlanganweni ya Vukreste ni ku hlanganyela entirhweni wo chumayela ntsena. Onge un’wana ni un’wana wa hina a nga va ni ripfumelo leri hanyaka leri khumbaka hinkwaswo leswi a swi endlaka. Ina, hi nga kombisa ripfumelo ra hina hi swiendlo leswi “endliw[aka] hi ku helela,” ku katsa ni swa le timhakeni ta vutomi leti hi ti kambisiseke laha henhla.—Nhlavutelo 3:2.

18. Marito lama nga eka Yohane 13:17 ma nga tirha hi ndlela yihi etimhakeni ta micato ni minkhuvo ya Vukreste?

¹⁸ Endzhaku ka loko Yesu a vekele vaapostola va yena vo tshembeka xikombiso lexinene hi ku endla ntirho wa xiyimo xa le hansi xa ku hlantswa milenge ya vona, u te: “Loko mi tiva swilo leswi, ma tsaka loko mi swi endla.” (Yohane 13:4-17) Endhawini leyi hi tshamaka eka yona namuntlha, swi nga ha endleka leswaku a swi bohi kumbe a swi tolovelekanga ku hlantswa milenge ya munhu un’wana wo tanihi muendzi emutini wa hina. Hambiswiritano, hilaha hi kambisiseke hakona eka xihloko lexi, ku ni timhaka tin’wana evuton’wini leti hi nga kombisaka ripfumelo ra hina hi swiendlo swa rirhandzu, leswi kombisaka ku anakanyela, ku katsa ni leti fambisanaka ni swinkhubyana swin’we ni micato ya Vukreste. Hi nga endla tano ku nga khathariseki leswaku hi lava ku nghenela vukati kumbe hi vaendzi emucatweni kumbe eka nkhuvo lowu tsakisaka wa Vakreste lava lavaka ku kombisa ripfumelo ra vona hi swiendlo swa vona.

[Nhlamuselo ya le hansi]

A Wu Ta Hlamurisa Ku Yini?

U nga ri kombisa njhani ripfumelo ra wena

• loko u hlela xinkhubyana?

• loko u hlela mucato kumbe nkhuvo wa mucato?

• loko u nyikela kumbe u amukela tinyiko ta mucato?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]

Hambiloko u rhamba vanhu va nga ri vangani ntsena, kongomisiwa hi “vutlhari lebyi humaka ehenhla”

Endla Leswaku Siku Ra Wena Ra Mucato Ri Va Leri Tsakisaka Ni Leri Xiximekaka

GORDON loyi se a nga ni malembe ya kwalomu ka 60 a tekile u te: “Siku ra mina ra mucato ri ve rin’wana ra masiku ya nkoka ni lama tsakisaka swinene evuton’wini bya mina.” I yini lexi endlaka leswaku siku ra mucato ri va ra nkoka swinene eka Vakreste va ntiyiso? I siku leri va endlaka xitshembiso xo kwetsima ha rona eka lava va va rhandzaka ngopfu—munghana wa vona wa vukati na Yehovha Xikwembu. (Matewu 22:37; Vaefesa 5:22-29) Ina, mimpatswa leyi lunghiselelaka ku tekana yi lava ku tsakela siku ra yona ra mucato, kambe yi lava ni ku tlhela yi xixima Musunguri wa vukati.—Genesa 2:18-24; Matewu 19:5, 6.

Muteki a nga endla njhani leswaku xiendlakalo lexi xo tsakisa xi va lexi xiximekaka? I yini leswi mutekiwa a nga swi endlaka ku kombisa leswaku u xixima nuna wakwe swin’we na Yehovha? Lava nga ta va kona va nga endla yini leswaku siku ra mucato ri va leri tsakisaka? Ku xiya misinya yin’wana ya milawu leyi humaka eBibeleni swi ta pfuna ku hlamula swivutiso sweswo naswona ku tirhisa misinya yoleyo ya milawu swi ta hunguta swiphiqo leswi nga ha humelelaka, leswi nga onhaka xiendlakalo lexi xo hlawuleka.

I Mani La Nga Ni Vutihlamuleri Lebyikulu?

Ematikweni yo tala mutirheli la nga Mbhoni ya Yehovha hi yena loyi a catisaka vatekani hi ku ya hi nawu. Ni le tindhawini leti vatekani va catisiwaka hi muyimeri la vekiweke hi mfumo, mpatswa wu nga ha lava leswaku wu vekeriwa nkulumo leyi sekeriweke eBibeleni. Enkulumeni yoleyo, hakanyingi wanuna u komberiwa ku kombisa xikhundlha lexi a nyikiweke xona hi Xikwembu xa ku va nhloko ya ndyangu. (1 Vakorinto 11:3) Xisweswo, wanuna hi yena la nga ni vutihlamuleri lebyikulu byo hlela swilo leswi nga ta endleka emucatweni. Ina, malunghiselelo ya nkulumo ya mucato swin’we ni nkhuvo wa vukati lowu nga ha landzelaka, hi ntolovelo ma va ma endliwe ka ha ri na nkarhi. Ha yini swi nga n’wi tikelaka wanuna ku endla malunghiselelo wolawo?

Xivangelo xin’wana hileswi swi nga ha vaka swi tolovelekile ku va wansati kumbe maxaka yakwe ni ya nuna wakwe ma ringeta ku lawula ngopfu emalunghiselelweni ya mucato. Rodolfo loyi a hleleke micato yo tala u ri: “Minkarhi yin’wana muteki u boheka ku tiyiselela ntshikilelo lowukulu wa maxaka, ngopfu-ngopfu loko va n’wi pfuna ku hakelela nkhuvo wa vukati. Va nga ha lava ku lawula xin’wana ni xin’wana lexi nga ta endliwa hi nkarhi wa nkulumo ya mucato ni le nkhubyeni wa vukati. Leswi swi nga tsanisa xikhundlha xa muteki lexi sekeriweke eMatsalweni xa leswaku hi yena la nga ni vutihlamuleri lebyikulu eka xiendlakalo lexi.”

Max, loyi a nga ni malembe lama tlulaka 35 a catisa vanhu u ri: “Ndzi xiye leswaku mutekiwa hi yena la rhangelaka eku endleni ka swiboho malunghana ni leswi nga ta endliwa emucatweni ni le nkhubyeni, muteki a nga vuli to tala.” David loyi na yena a fambiseke micato yo tala, u ri: “Swi nga ha endleka vateki va nga tolovelanga ku rhangela kutani va nga ngheni ngopfu etimhakeni to lunghiselela mucato.” Muteki a nga byi rhwala njhani vutihlamuleri byakwe hi ndlela leyi humelelaka?

Ku Vulavurisana Swi Engetela Ntsako

Leswaku muteki a rhwala vutihlamuleri bya yena hi ndlela leyi humelelaka eku endleni ka malunghiselelo ya mucato, u fanele a vulavula hi ndlela leyinene. Kahle-kahle Bibele yi ri: “Makungu ma pfilunganyeka laha ku nga riki na ku kanerisana ka le xihundleni.” (Swivuriso 15:22) Hambiswiritano, ku pfilunganyeka ku nga papalatiwa loko muteki o rhanga a vulavula hi malunghiselelo ya mucato ni mutekiwa, swirho swa ndyangu ni van’wana lava nga nyikelaka ndzayo leyi pfunaka leyi sekeriweke eBibeleni.

Ina, i swa nkoka leswaku mpatswa lowu vutaneke wu rhanga hi ku vulavurisana wu ri woxe hi makungu ni swilo swin’wana leswi nga ha endliwaka. Ha yini? Hi xikombiso, yingisa tinhlamuselo tin’wana ta Ivan ni nsati wakwe Delwyn lava nga ni malembe yo tala va tekanile naswona va tsakeke evukatini bya vona hambileswi va humaka eka mindhavuko leyi hambaneke. Loko a tsundzuka makungu ya mucato wa vona, Ivan u ri: “Se a ndzi anakanye khale leswi a ndzi swi lava emucatweni wa mina, ku katsa ni ku rhamba vanghana va mina hinkwavo enkhubyeni, khekhe ra mucato ni leswaku nsati wa mina a ambala rhoko ya mucato. Hi hala tlhelo, Delwyn a a lava mucato lowutsongo, wo olova lowu nga riki na khekhe ra mucato. Nakambe a a lava ku ambala rhoko leyi tolovelekeke ku nga ri rhoko ya mucato.”

Mpatswa lowu wu ma lulamise njhani mavonelo ya wona lama hambaneke? Hi ku vulavurisana hi ndlela ya musa ni yo tshembeka. (Swivuriso 12:18) Ivan wa engetela: “Hi hlaye swihloko leswi sekeriweke eBibeleni leswi vulavulaka hi micato, swo fana ni leswi kandziyisiweke eka Xihondzo xo Rindza (xa Xinghezi) xa April 15, 1984.a Mhaka leyi yi hi pfune ku va ni langutelo ra moya hi xiendlakalo lexi. Hikwalaho ka leswi mindhavuko ya hina a yi hambanile, hi boheke ku tshika swilo swin’wana leswi ha un’we wa hina a a swi rhandza. Havumbirhi bya hina hi tshike swin’wana leswi hi swi rhandzaka hi amukela swa un’wana.”

Aret na Penny va landzele ndlela leyi fanaka. Malunghana ni siku ra vona ra mucato, Aret u ri: “Mina na Penny hi vulavurisane hi mavonelo ya hina ya mucato lama nga faniki naswona hi swi kotile ku fikelela xiboho xin’we. Hi khongele eka Yehovha leswaku a katekisa siku rolero. Nakambe ndzi lave ni xitsundzuxo eka vatswari va hina ni le ka mimpatswa yin’wana leyi tekaneke leyi wupfeke evandlheni. Swiringanyeto swa vona swi hi pfune ngopfu. Hikwalaho ka sweswo, hinkwaswo swi fambe kahle emucatweni wa hina.”

Ku Ambala Ni Ku Tisasekisa Hi Ndlela Leyi Xiximekaka

Swa twisiseka leswaku mutekiwa ni muteki va lava ku ambala va saseka emucatweni wa vona. (Pisalema 45:8-15) Va nga ha tirhisa nkarhi, matimba ni mali leswaku va kuma swiambalo leswi fanelekaka. Hi yihi misinya ya milawu ya le Bibeleni leyi nga va pfunaka ku hlawula swiambalo leswi xiximekaka ni leswi sasekeke?

Xiya leswi mutekiwa a swi ambalaka eka xiendlakalo xexo. Hambileswi switayela swa vanhu ni swa matiko swi nga faniki, xitsundzuxo xa le Bibeleni xi tirha hinkwako. Vavasati va fanele “va tisasekisa hi swiambalo leswi langutekaka, hi xichavo ni mianakanyo yo hluteka.” Mhaka yoleyo yi tirha nkarhi hinkwawo eka vavasati la nga Vakreste naswona handle ko kanakana yi katsa ni siku ra mucato. Mhaka hileswaku ku va mucato wu va lowu tsakisaka a swi titsheganga hi ku va ni “swiambalo leswi durhaka ngopfu.” (1 Timotiya 2:9; 1 Petro 3:3, 4) Swa tsakisa hakunene loko ndzayo leyi yi tirhisiwa!

David la boxiweke eku sunguleni u ri: “Mimpatswa yo tala yi lwela ku tirhisa misinya ya milawu ya le Bibeleni naswona yi fanele yi bumabumeriwa. Hambiswiritano, eka micato yin’wana tirhoko ta micato ta vatekiwa ni ta tinxangwana ta vona a ti nga xiximeki, a ti siya swifuva ehandle kumbe ti vonikela.” Nkulu un’wana la nga Mukreste la wupfeke, loko a vulavurisana ni muteki ni mutekiwa ka ha ri emahlweni, u va pfuna leswaku va tshama va ri ni langutelo ra moya. Njhani? Hi ku va vutisa loko swiambalo leswi va lavaka ku swi ambala swi xiximeka lerova va nga swi ambala loko va ya eminhlanganweni ya Vukreste. I ntiyiso leswaku xitayela xa swiambalo leswi nga ta ambariwa emucatweni xi nga ha hambana ni leswi ambariwaka eminhlanganweni nkarhi na nkarhi, naswona swi nga ha va swa ndhavuko wa le ndhawini yoleyo, kambe swi fanele swi xiximeka swi fambisana ni milawu leyi xiximekaka ya Vukreste. Hambiloko van’wana emisaveni va teka milawu ya mahanyelo ya le Bibeleni tanihi leyi vekelaka vanhu swipimelo swo tala, Vakreste va ntiyiso va tsakela ku lwisana ni nkucetelo wa misava lowu lavaka ku va lawula.—Varhoma 12:2; 1 Petro 4:4.

Penny u ri: “Ematshan’weni yo teka swiambalo kumbe nkhuvo wa vukati tanihi nchumu wa nkoka swinene, mina na Aret hi dzike ngopfu eka nkulumo ya mucato, ku nga xiphemu xa moya xa xiendlakalo lexi. A ku ri xiphemu xa nkoka swinene xa siku. Swilo swo hlawuleka leswi ndzi swi tsundzukaka a hi swiambalo leswi a ndzi swi ambarile kumbe swakudya leswi ndzi dyeke swona, kambe i vunakulobye lebyi ndzi tiphineke ha byona ni ntsako lowu a ndzi ri na wona hileswi ndzi tekiweke hi munhu loyi ndzi n’wi rhandzaka.” Mpatswa lowu nga Vakreste wu fanele wu tshama wu ri karhi wu tsundzuka mhaka yoleyo loko wu ri karhi wu hlela mucato wa wona.

Holo Ya Mfumo—Ndhawu Leyi Xiximekaka

Mimpatswa yo tala ya Vakreste yi tsakela ku catela eHolweni ya Mfumo loko yi ri kona. Hikwalaho ka yini va tsakela ku endla tano? Mpatswa wun’wana wu hlamusele xivangelo xa wona hi ndlela leyi: “Hi xiye leswaku vukati i lunghiselelo ro kwetsima ra Yehovha. Ku catela eHolweni ya Mfumo, ndhawu leyi hi gandzelaka eka yona, swi hi pfune ta ha suka ku vona leswaku Yehovha u lava ku va xiphemu xa vukati bya hina. Vuyelo byin’wana bya ku catela eHolweni ya Mfumo ematshan’weni ya ndhawu yin’wana, i ku komba maxaka ya hina lama nga riki vapfumeri lama teke emucatweni ndlela leyi swi nga swa nkoka ha yona eka hina ku gandzela Yehovha.”

Loko vakulu va vandlha lava nga ni vutihlamuleri hi Holo ya Mfumo va pfumela leswaku vatekani va catela kona, mpatswa wolowo wu fanele wu va hlamusela ka ha ri emahlweni hi ta malunghiselelo lama wu ma hleleke. Ndlela yin’wana leyi vatekani va nga kombisaka xichavo ha yona eka lava va va rhambeke emucatweni i ku fika hi nkarhi lowu vekiweke. Naswona va fanele va tiyiseka leswaku swilo hinkwaswo swi endliwa hi ndlela leyi xiximekaka.b (1 Vakorinto 14:40) Xisweswo va ta papalata ku endla swilo hi ndlela leyi hundzeletaka, ku nga nchumu lowu micato yo tala ya misava yi tiviwaka ha wona.—1 Yohane 2:15, 16.

Lava teke emucatweni na vona va nga kombisa leswaku va ni langutelo leri fanaka ni ra Yehovha hi vukati. Hi xikombiso, a va nge languteli leswaku mucato lowu wu tlula micato leyin’wana ya Vakreste, onge hiloko se ku ri ni ku phikizana ko karhi ka leswaku i mucato wa mani lowu a wu saseke ngopfu. Nakambe Vakreste lava wupfeke va swi xiya leswaku ku ya eHolweni ya Mfumo leswaku va ya yingisela nkulumo leyi sekeriweke eBibeleni i nchumu wa nkoka swinene ni lowu vuyerisaka ku tlula ku ya enkhubyeni wa vukati kumbe eka xiendlakalo xo karhi lexi nga ha landzelaka. Loko nkarhi kumbe swiyimo swi nga n’wi pfumeleli Mukreste leswaku a ya eka swiendlakalo leswi hinkwaswo, handle ko kanakana ku ya eHolweni ya Mfumo swi nga va swona leswinene. Nkulu la vuriwaka William u ri: “Loko vaendzi va nga vi kona eHolweni ya Mfumo handle ka swivangelo leswi twalaka, kambe va va kona enkhubyeni wa vukati endzhakunyana, sweswo swi kombisa leswaku a va ku twisisi ku kwetsima ka xiendlakalo xexo. Hambiloko hi nga rhambiwanga enkhubyeni wa vukati, hi nga kombisa nseketelo wa hina eka vatekani ni ku nyikela vumbhoni lebyinene emucatweni eka maxaka lama nga riki vapfumeri hi ku va kona enkulumeni ya mucato eHolweni ya Mfumo.”

Ntsako Lowu Nga Heriki Niloko Siku Ra Mucato Se Ri Hundzile

Nkhuvo wa vukati se wu hundzuriwe bindzu lerikulu hi vaxavisi. Hi ku ya hi xiviko xin’wana xa sweswinyana, nkhuvo wa vukati lowu tolovelekeke eUnited States “wu koxa R145 000, kumbe kwalomu ka hafu ya muholo [wa lembe] wa ndyangu wa le Amerika.” Hikwalaho ko kuceteriwa hi vaxavisi, vatekani vo tala lavantshwa kumbe swirho swa mindyangu ya yona va tivangele swikweleti swo tala swa siku rero rin’we ntsena, leswi va salaka va swi hakela ku ringana malembe yo tala. Xana yoleyo i ndlela ya vutlhari yo sungula vukati? Lava nga yi tiviki misinya ya milawu ya Bibele kumbe lava nga riki na mhaka na yona va nga ha hlawula ndlela yoleyo yo tlanga hi mali, kambe vona ku hambana loku nga kona exikarhi ka Vakreste va ntiyiso!

Mimpatswa yo tala leyi nga Vakreste yi swi kotile ku tirhisa nkarhi ni swilo swa yona hi ku pfumelelana ni ku tinyiketela ka vona eka Xikwembu hi ku nga rhambi vanhu vo tala ngopfu emicatweni ya yona ni ku dzika ngopfu eka swilo swa moya swa xiendlakalo xexo. (Matewu 6:33) Xiya xikombiso xa Lloyd na Alexandra lava koteke ku ya emahlweni va ri entirhweni wa nkarhi hinkwawo ku ringana malembe ya 17 ku sukela loko va tekanile. Lloyd u ri: “Swi nga ha endleka leswaku van’wana va teke mucato wa hina wu ri xiendlakalo xo olova, kambe mina na Alexandra a hi tsake ngopfu. Hi tibyele leswaku siku ra hina ra mucato a ri fanelanga ri va ndzhwalo hi tlhelo ra timali kambe ri fanele ri va nkhuvo wo tlangela lunghiselelo ra Yehovha leri endlaka leswaku vanhu vambirhi va kuma ntsako lowukulu.”

Alexandra wa engetela: “Loko hi nga si tekana a ndzi ri phayona naswona a ndzi nga lavi ku tshika xiavelo lexi xo hlawuleka hikwalaho ko lava ku va ni mucato lowu durhaka swinene. Siku ra mucato wa hina a ri hlawuleke ngopfu. Hambiswiritano, a ko va masungulo ntsena ya vutomi bya hina hinkwabyo hi ri swin’we. Hi tirhise ndzayo yo papalata ku dzika ngopfu eka malunghiselelo ya ku tekana kutani hi lava nkongomiso wa Yehovha evuton’wini bya hina evukatini hi byoxe. Hakunene leswi swi hi tisele mikateko ya Yehovha.”c

Ina, siku ra mucato wa wena i xiendlakalo xo hlawuleka. Langutelo ni swiendlo leswi endliwaka esikwini rero swi nga veka xikombiso lexi mi nga xi landzelaka enkarhini lowu taka evuton’wini bya n’wina tanihi mpatswa lowu tekaneke. Hikokwalaho, titshegeni hi Yehovha leswaku a mi kongomisa. (Swivuriso 3:5, 6) Tsundzukani swinene nkoka wa siku rero hi tlhelo ra moya. Seketelanani eka vutihlamuleri lebyi Xikwembu xi mi nyikeke byona. Xisweswo mi nga simeka masungulo lama tiyeke evukatini bya n’wina, naswona hi ku katekisiwa hi Yehovha, mi ta kuma ntsako lowu nga heriki ni loko se siku ra mucato ri hundzile.—Swivuriso 18:22.