Vanhu van’wana swa va tikela ku rhandza Xikwembu. Eka vona, Xikwembu xi vonaka xi ri lexi nga twisisekiki, lexi nga ekule kumbe lexi nga ni tihanyi. Kambisisa swiga leswi landzelaka:

• “Ndzi khongele eka Xikwembu leswaku xi ndzi pfuna, kambe hi nkarhi lowu fanaka, a ndzi vona onge xi le kule swinene. A ndzi ehleketa leswaku Xikwembu a xi na mintlhaveko.”—Marco wa le Italy.

• “Hambileswi a ndzi lava ku tirhela Xikwembu hi mbilu ya mina hinkwayo, a ndzi vona onge xi le kule swinene. A ndzi ehleketa leswaku i Xikwembu lexi nga ni tihanyi lexi ngo hi xupula ntsena. A ndzi nga tshembi leswaku xi ni rirhandzu.”—Rosa wa le Guatemala.

• “Loko ndza ha ri n’wana, a ndzi tshemba leswaku Xikwembu xi lavisisa swihoxo swa hina naswona xi lunghekele ku hi xupula loko swi fanerile. Endzhakunyana, a ndzi xi teka tanihi lexi nga riki ni xinghana. Xikwembu a xi fana ni holobye-nkulu loyi a lawulaka vanhu lava a va rhangelaka—kambe a nga riki na mhaka na vona.”—Raymonde wa le Canada.

Xana u anakanya yini? Xana a swi koteki ku rhandza Xikwembu? Se ku hundze malembe-xidzana Vakreste va ri karhi va vutisa xivutiso xexo. Entiyisweni, ku ni nkarhi lowu vanhu vo tala va Vujagana a va nga khongeli Xikwembu lexi nga ni Matimba Hinkwawo. Ha yini? Vanhu a va xi chava swinene. N’wamatimu Will Durant u swi veka hi ndlela leyi: “Xana mudyohi a nga khongela njhani eka Xikwembu lexi chavisaka ni lexi nga ekule?”

Xana swi tise ku yini leswaku Xikwembu xi langutiwa tanihi lexi “chavisaka ni lexi nga ekule”? Xana Bibele yi dyondzisa yini hakunene malunghana ni Xikwembu? Xana ku dyondza ntiyiso hi Xikwembu swi nga ku pfuna leswaku u xi rhandza?

LESWI VO TALA VA PFUMELAKA EKA SWONA

“A hi fikelelanga makumu ya loko swi fanerile ku vulavula hi vito ra Xikwembu naswona loko ku ri hileswaku swi fanerile, ku nga va ku ri mani vito ra xona.”—Profesa David Cunningham, Theological Studies.

NTIYISO LOWU HUMAKA EBIBELENI

Xikwembu xi te: “Hi mina Yehovha. Rero i vito ra mina.” (Esaya 42:8) Yehovha i vito ra Xiheveru leri vulaka leswaku U Endla Leswaku Swi Va Kona.—Genesa 2:4.

Yehovha u lava leswaku hi tirhisa vito rakwe. Bibele yi ri: “Vitanani vito rakwe. Tivisani vanhu swiendlo swakwe. Vulani leswaku vito rakwe ri yisiwa ehenhla.”—Esaya 12:4.

Yesu u tirhise vito ra Xikwembu. Loko Yesu a khongela u byele Yehovha a ku: “Ndzi va tivise vito ra wena [vadyondzisiwa va Yesu] naswona ndzi ta ri tivisa.” Ha yini Yesu a tivise vadyondzisiwa vakwe vito ra Xikwembu? U ye emahlweni a ku: “Leswaku rirhandzu leri u ndzi rhandzeke ha rona ri va eka vona kutani mina ndzi va ni vun’we na vona.”—Yohane 17:26.

LESWI ENDLAKA LESWAKU WU VA WA NKOKA

Walter Lowrie loyi a nga mutivi wa vukhongeri u tsale leswaku “munhu loyi a nga xi tiviki Xikwembu hi vito a nga xi tivi hilaha ku heleleke tanihi munhu naswona a nge xi rhandzi tanihi leswi xi nga riki munhu wa xiviri eka yena.”

Wanuna loyi a vuriwaka Victor a a ya kerekeni vhiki ni vhiki, kambe a a vona onge a nga xi tivi kahle Xikwembu. U ri: “Kutani ndzi dyondze leswaku vito ra Xikwembu i Yehovha naswona a swi fana ni loko ndzi tivisiwa rona ximfumo. Ndzi titwe onge ndzi hetelele ndzi hlangane ni Loyi ndzi tweke swo tala ha yena. Ndzi sungule ku n’wi teka tanihi Munhu wa xiviri naswona ndzi hlakulele xinghana na yena.”

Hilaha ku fanaka, Yehovha u tshinela eka vanhu lava tirhisaka vito rakwe. Malunghana ni “lava va anakanyaka hi vito ra xona,” Xikwembu xi tshembisa leswi: “Ndzi ta va komba ntsetselelo, ku fana ni loko munhu a komba ntsetselelo eka n’wana wakwe loyi a n’wi tirhelaka.” (Malakiya 3:16, 17) Nakambe Xikwembu xi katekisa lava vitanaka vito ra xona. Bibele yi ri: “Un’wana ni un’wana loyi a vitanaka vito ra Yehovha u ta ponisiwa.”—Varhoma 10:13.

LESWI VO TALA VA PFUMELAKA EKA SWONA

Vukhongeri bya Vukreste “lebyi nga avanyisiwa hi swiphemu swinharhu ku nga Rhoma Khatoliki, kereke ya Orthodox ya le Vuxeni ni bya Maprotestente byi vula leswaku Xikwembu i xin’we eka Vanhu vanharhu: Xikwembu Tatana, Xikwembu N’wana na Xikwembu Moya lowo Kwetsima. Hi ku ya hi dyondzo ya Vukreste, dyondzo leyi a yo va dyondzo leyi va nga tiyisekiki ha yona malunghana ni swikwembu leswi swinharhu kambe vanhu lava vanharhu i nchumu wun’we.”—The New Encyclopædia Britannica.

NTIYISO LOWU HUMAKA EBIBELENI

Yesu, N’wana wa Xikwembu, a nga kalanga a vula leswaku u ringana na xona kumbe a vula leswaku yena na xona i munhu un’we. Ematshan’weni ya sweswo u te: “Ndzi [ya] eka Tatana, hikuva Tatana u nkulu eka mina.” (Yohane 14:28) U tlhele a byela un’wana wa valandzeri vakwe a ku: “Ndzi tlhandlukela eka Tatana ni Tata wa n’wina ni le ka Xikwembu xa mina ni Xikwembu xa n’wina.”—Yohane 20:17.

Moya lowo kwetsima a hi munhu. Vakreste vo sungula “va [tale] moya lowo kwetsima,” naswona Yehovha u te: “Ndzi ta chululela mpimo wo karhi wa moya wa mina ehenhla ka nyama ya muxaka wun’wana ni wun’wana.” (Mintirho 2:1-4, 17) Moya lowo kwetsima a hi xiphemu xa Vunharhu-un’we. I matimba lama tirhaka ya Xikwembu.

LESWI ENDLAKA LESWAKU WU VA WA NKOKA

Karl Rahner na Herbert Vorgrimler lava nga swidyondzi swa Khatoliki va vula leswaku Vunharhu-un’we “a byi nga ta tiviwa handle ko paluxiwa hambi ku ri endzhaku ko paluxiwa a byi nga ta twisiseka hi ku helela.” Xana hakunene u nga rhandza munhu loyi swi nga kotekiki ku n’wi tiva kumbe ku n’wi twisisa? Dyondzo ya Vunharhu-un’we yi sivela vanhu leswaku va tiva Xikwembu ni ku xi rhandza.

Vunharhu-un’we byi sivele Marco, loyi a tshahiweke eka xihloko xo sungula, leswaku a tiva Xikwembu. U ri: “A ndzi anakanya leswaku Xikwembu a xi ndzi tumbetela leswi xi nga swona kutani sweswo swi xi endle xi va ekule swinene, xi nga twisiseki naswona xi nga tshineleleki.” Hambiswiritano, “Xikwembu a hi Xikwembu xa mpfilumpfilu.” (1 Vakorinto 14:33) A xi hi tumbetelanga leswi xi nga swona. Xi lava leswaku hi xi tiva. Yesu u te: “Hi gandzela lexi hi xi tivaka.”—Yohane 4:22.

Marco u ri: “Loko ndzi dyondza leswaku Xikwembu a hi xiphemu xa Vunharhu-un’we ndzi hetelele ndzi swi kotile ku va ni vuxaka na xona.” Loko hi teka Yehovha tanihi Munhu loyi a hambaneke ematshan’weni ya munhu loyi a nga twisisekiki, swi ta hi olovela ku n’wi rhandza. Bibele yi ri: “Loyi a nga riki na rirhandzu a nga tivi Xikwembu, hikuva Xikwembu i rirhandzu.”—1 Yohane 4:8.

LESWI VO TALA VA PFUMELAKA EKA SWONA

“Endzhaku ka rifu, mimoya-xiviri ya lava faka va ri ni xidyoho yi ya etiheleni laha yi xanisiwaka hi ku xupuriwa ‘endzilweni hilaha ku nga heriki.’” (Catechism of the Catholic Church) Varhangeri van’wana va vukhongeri va vula leswaku lava nga etiheleni va hambanisiwe hi ku helela na Xikwembu.

NTIYISO LOWU HUMAKA EBIBELENI

“Moya-xiviri lowu dyohaka—wona wu ta fa.” (Ezekiyele 18:4) Lava feke “a va tivi nchumu nikatsongo.” (Eklesiasta 9:5) Loko ku ri hileswaku moya-xiviri wa fa naswona a wu tivi nchumu, xana swi nga kotekisa ku yini leswaku wu xaniseka “endzilweni hilaha ku nga heriki” kumbe hambi ku ri ku twa ku vava hikwalaho ko hambanisiwa na Xikwembu hilaha ku nga heriki?

EBibeleni, marito ya Xiheveru na Xigriki lama hakanyingi ma hundzuluxeriweke ma va “tihele” entiyisweni ma kombetela eka sirha leri tolovelekeke ra vanhu. Hi xikombiso, loko Yobo a ri ni vuvabyi lebyi vavaka u khongele a ku: “Loko ingi a wu ndzi tumbetile esirheni ra mina [“etiheleni,” Douay-Rheims Version].” (Yobo 14:13, Holy Bible—Easy-to-Read Version) Yobo a a nga lavi ku wisa endhawini leyi a a ta xaniseka kumbe a va a hambanisiwe na Xikwembu, kambe a a lava ku ya esirheni.

LESWI ENDLAKA LESWAKU WU VA WA NKOKA

Tihanyi a ti hi tshineti ekusuhi na Xikwembu; ti hi hambanisa na xona. Rocío, loyi a tshamaka eMexico u ri: “Ku sukela loko ndza ha ri ricece, ndzi dyondzisiwe dyondzo ya ndzilo wa tihele. A ndzi khomiwe hi rhumbyana lerova a ndzi anakanya leswaku Xikwembu a xi na timfanelo letinene. A ndzi anakanya leswaku xi ni vukarhi ni tihanyi.”

Ndlela leyi Rocío a a teka Xikwembu ha yona yi cincile loko a vona marungula ya Bibele lama nga erivaleni ya malunghana ni vuavanyisi bya xona ni xiyimo xa vafi. U ri: “Ndzi titwe ndzi ntshunxekile—onge hiloko ndzi rhuriwe ndzhwalo lowu a ndzi ri na wona emianakanyweni. Ndzi sungule ku tshemba leswaku Xikwembu xi langutele leswinene eka hina, xa hi rhandza ni leswaku ndzi nga xi rhandza. Xi fana na tatana loyi a khomaka vana vakwe hi voko naswona a languteleke leswinene eka vona.”—Esaya 41:13.

Vo tala va tikarhatela ku tshembeka evukhongerini ni ku hanya hi ndlela leyinene hileswi va chavaka ndzilo wa tihele kambe Xikwembu a xi lavi u xi tirhela hileswi u xi chavaka. Ematshan’weni ya sweswo, Yesu u te: “U fanele u rhandza Yehovha Xikwembu xa wena.” (Marka 12:29, 30) Ku tlula kwalaho, loko hi xiya leswaku Xikwembu a xi na tihanyi, hi nga tshemba vuavanyisi lebyi xi nga ta byi endla enkarhini lowu taka. Ku fana ni munghana wa Yobo, ku nga Elihu, hi nga vula handle ko kanakana hi ku: “A swi ve ekule swinene ni Xikwembu xa ntiyiso leswaku xi endla hilaha ku hombolokeke, ni Lowa Matimba Hinkwawo ku endla hilaha ku nga lulamangiki.”—Yobo 34:10.

Siku rin’wana eYerusalema, Yesu a a ri karhi a vulavula hi Tata wakwe, ku nga Yehovha, kutani a paluxa varhangeri va vukhongeri bya mavunwa va le nkarhini wakwe. (Yohane 8:12-30) Leswi a swi vuleke eka xiendlakalo xexo swi hi dyondzisa ndlela leyi hi faneleke hi kambisisa tidyondzo leti dumeke malunghana ni Xikwembu namuntlha. Yesu u te: “Loko mi tshama eritweni ra mina, hakunene mi vadyondzisiwa va mina, naswona mi ta tiva ntiyiso, kutani ntiyiso wu ta mi ntshunxa.”—Yohane 8:31, 32.

“Tshama eritweni ra mina.” Laha Yesu u veke nkongomiso wo kambisisa loko tidyondzo ta vukhongeri ti ri “ntiyiso.” Loko u twa swo karhi malunghana ni Xikwembu, tivutise, ‘Xana leswi swi pfumelelana ni marito ya Yesu ni Matsalwa hinkwawo yo Kwetsima?’ Tekelela lava tweke muapostola Pawulo loko a vulavula ni lava ‘va kambisiseke Matsalwa hi vukheta siku ni siku ku vona loko swilo leswi leswi a va swi dyondza swi ri tano.’—Mintirho 17:11.

Marco, Rosa na Raymonde, lava hinkwavo ka vona va tshahiweke eka xihloko xo sungula xa swihloko leswi swa ntlhandlamano, va kambisise tidyondzo ta vona hi vukheta hi ku dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehovha. Xana va dyondze yini?

Marco: “Mudyondzisi wa hina wa Bibele a a tirhisa Matsalwa ku hlamula swivutiso hinkwaswo leswi mina ni nsati wa mina a hi ri na swona. Rirhandzu ra hina eka Yehovha ri kurile naswona hi tlhele hi va vanghana lavakulu tanihi nuna na nsati!”

Rosa: “Eku sunguleni, a ndzi anakanya leswaku Bibele a ko va buku ntsena leyi ringetaka ku hlamusela ndlela leyi Xikwembu xi nga ha yona hi ku ya hi mavonelo ya vanhu. Hambiswiritano, hakatsongo-tsongo, Bibele yi hlamule swivutiso swa mina. Sweswi, Yehovha i wa xiviri eka mina. I Munhu loyi ndzi nga n’wi tshembaka.”

Raymonde: “Ndzi khongele Xikwembu leswaku xi ndzi pfuna leswaku ndzi dyondza ha xona. Endzhakunyana ka sweswo, mina ni nuna wa mina hi sungule ku dyondza Bibele. Eku heteleleni, hi dyondze ntiyiso malunghana na Yehovha! A hi tsake swinene ku kuma Xikwembu lexi fanaka na yena.”

Bibele yi endla swo tala ku tlula ku paluxa mavunwa malunghana ni Xikwembu; yi paluxa ntiyiso malunghana ni timfanelo ta xona leti vonakaka. I Rito ra xona leri huhuteriweke naswona ri hi pfuna ku “tiva swilo leswi Xikwembu xi hi nyikeke swona hi musa.” (1 Vakorinto 2:12) Ha yini u nga tivoneli hi ya wena ndlela leyi Bibele yi nga hlamulaka swivutiso swa nkoka malunghana ni Xikwembu, xikongomelo xa xona ni vumundzuku bya hina? Hlaya tinhlamulo ta swin’wana swa swivutiso leswi ehansi ka nhloko-mhaka leyi nge “Tidyondzo Ta Bibele > Tinhlamulo Ta Swivutiso Swa Bibele” eka www.pr418.com/ts. U nga tlhela u kombela dyondzo ya Bibele eka Web site yoleyo kumbe eka un’wana wa Timbhoni ta Yehovha. Ha tiyiseka leswaku loko u endla tano, u ta kuma swi ku olovela ku rhandza Xikwembu ku tlula ndlela leyi u tshameke u anakanya ha yona.