3. Hi swihi swiyimo leswi khumbaka Yuda leswi pfunaka ku kombisa nkarhi wa vutsari bya Habakuk?

³ Habakuku u ma vule rini marito ya vuprofeta byakwe ke? Marito yo hetelela lama boxiweke laha henhla ni marito lama nge “Yehova u le tempeleni ya yena leyi hlawulekeke” ma kombisa leswaku tempele leyi a yi ri eYerusalema a ya ha yimile. (2:20) Leswi, kun’we ni rungula ra vuprofeta, swi ringanyeta leswaku a swi vuriwanga emahlweni ka ku lovisiwa ka Yerusalema hi 607 B.C.E. Kambe a ku sale malembe mangani ke? Ku fanele ku ve endzhaku ka ku fuma ka Yosiyasi Hosi leyi chavaka Xikwembu, 659-629 B.C.E. Vuprofeta hi byoxe byi nyika vuthala eku vhumbeni ka ntirho lowu vanhu lava nga eYuda va nga ta ka va nga wu kholwi hambi loko wu hlamuseriwa. I yini ke? I ku pfuxiwa ka Vakalediya, (Vababilona) hi Xikwembu leswaku xi xupula Yuda la nga hava ripfumelo. (1:5, 6) Leswi a swi ta fanela xiyenge xo sungula xa ku fuma ka Yoyakimi Hosi leyi gandzelaka swifaniso, nkarhi lowu ku pfumala ku kholwa ni vuhomboloki a swi andzile eYuda. Yoyakimi a a vekiwe exiluvelweni hi Faro Neko, naswona tiko a ri ri endzeni ka vulawuri bya nkucetelo wa Egipta. Ehansi ka swiyimo swo tano vanhu a va ta vona onge a va ri ni xivangelo xo susa ku dzuneka eka ku koteka kwihi na kwihi ka nhlaselo lowu humaka eBabilona. Kambe Nebukadnetsara u hlule Faro Neko enyimpini ya le Karkemixi hi 625 B.C.E. xisweswo a hohlosa mfumo wa Egipta. Hikwalaho vuprofeta byi fanele byi nyikeriwe emahlweni ka xiendlakalo xexo. Kutani swikombiso swi kombetela eku sunguleni ka ku fuma ka Yoyakimi (loku sunguleke hi 628 B.C.E.), swi endla leswaku Habakuku a va ntangha ya Yeremiya.

6. Xiyimo hi xihi eYuda, naswona i ntirho wihi lowu hlamarisaka lowu Yehova a nga ta wu hetisisa?

⁶ Muprofeta a huwelela eka Yehova (1:1–2:1). Ku pfumala ripfumelo eYuda ku tlhontlhe swivutiso emianakanyweni ya Habakuku. “Yehova, ndzi ta huwelela kangani, u nga ndzi twi xana?” wa vutisa. “Hikwalaho ka yini ku hlaseriwa ni vukari swi ri emahlweni ka mina ke?” (1:2, 3, NW) Nawu wu tsanile, lowo biha u rhendzela lowo lulama, naswona vululami bya hombolokisiwa. Hikwalaho ka leswi, Yehova u ta endla ntirho lowu nga ta vanga xihlamariso, nchumu lowu “[vanhu] va nga [ta ka va] nga wu pfumeri, hambi [va] nga wu byeriwa.” Entiyisweni u “pfuxa va-Kalediya”! Lexi tsemaka nhlana hakunene i xivono lexi Yehova a xi nyikaka xa tiko leri ri kariheke loko ri ri karhi ri ta hi xihatla. Ri tinyiketele vukari, naswona ri hlengeleta mahlonga “kukotisa sava.” (1:5, 6, 9) Ku hava lexi xi nga ta yima endleleni ya rona, hambi ti ri tihosi ni tindhuna leti tlakukeke, hikuva ra va hleka hinkwavo. Ri hlula ndhawu yin’wana ni yin’wana leyi nga ni makhokholo. Hinkwaswo leswi i ku avanyisa ni ku sola loku humaka eka Yehova, “Mukwesimi.” (1:12) Habakuku u rindzela Xikwembu leswaku xi vulavula hi rixaladza.