Mixo wa siku ra Sonto Mariya wa Magdala, Mariya mana wa Yakobo kun’we na Salome, Yohane, ni vavasati van’wana, va yisa swinun’hwerisi esirheni leswaku va ta tota ntsumbu wa Yesu. Endleleni va vutisana: “I mani la nga ta hi vumbuluxela ribye, a ri susa enon’wini wa sirha ke?” Kambe loko va fika, va kuma leswaku ku humelele ku tsekatseka ka misava naswona ntsumi ya Yehova yi vumbuluxe ribye ri suka. Valanguteri a va kona naswona sirha a ri na nchumu! Matewu 27:57–28:2; Marka 15:42–16:4; Luka 23:50–24:3, 10; Yohane 19:14; 31–20:1; 12:42; Levitika 23:5-7; Deuteronoma 21:22, 23; Psalma 34:20; Zakaria 12:10.

Ndzima 128

Yesu Wa Hanya!

LOKO vavasati va kuma sirha ra Yesu ri nga ri na nchumu, Mariya wa Magdala u tsutsumela ku ya byela Petro na Yohane. Hambi swi ri tano, entiyisweni vavasati lavan’wana va sala esirheni. Xikan’we-kan’we, ntsumi ya humelela kutani yi va rhambela endzeni.

Laha vavasati va vona ntsumi yin’wana, naswona yin’wana ya tintsumi yi ku eka vona: “Mi nga chavi, hikuva ndza swi tiva leswaku mi lava Yesu la vambiweke; a nga kona la, hikuva ú pfukile eku feni, hi laha a tshamaka a mi byela ha kona, tanani, mi ta vona laha a latiwile kona. Sweswi ke, hatlisani mi ya tivisa vadyondzisiwa va yena mi ku: ‘Ú pfukile exikarhi ka vafi.’” Kutani hi ku chava ni ntsako lowukulu, vavasati lava na vona va tsutsuma va famba.

Hi nkarhi lowu, Mariya u kume Petro na Yohane, naswona u vika eka vona a ku: “Va susile Hosi esirheni, kutani a hi tivi lomu va nga n’wi lata kona.” Xikan’we-kan’we vaapostola lava vambirhi va tsutsuma. Yohane i xitsutsumi—entiyisweni hi leswi a nga lontsongo—naswona hi yena a fikaka esirheni ro sungula. Hi nkarhi lowu, vavasati va fambile, kutani a ku na un’wana ekusuhi. Loko a korhamela ehansi, Yohane u hlometela endzeni ka sirha kutani a vona malapi, kambe u yima ehandle.

Loko Petro a fika, a nga heti nkarhi kambe u nghena endzeni. U vona malapi ya ri kwalaho ni lapi leri a ri tirhisiwe ku tsondzela nhloko ya Yesu. Swi petsiwe swi vekiwa etlhelo rin’we. Sweswi Yohane na yena u nghene endzeni ka sirha, kutani u tshemba xiviko xa Mariya. Kambe a ku na un’we eka Petro na Yohane loyi a tshembeke leswaku Yesu u pfuxiwile, hambi leswi A va byeleke leswaku U ta pfuxiwa. Va tshukile, havambirhi va tlhelela ekaya, kambe Mariya, loyi a tlheleleke esirheni, wa sala.

Hi nkarhi wolowo, vavasati van’wana va tsutsumela ku ya byela vadyondzisiwa leswaku Yesu u pfuxiwile, hi laha tintsumi ti va leriseke ha kona. Loko va ri eku tsutsumeni hi xihatla hi laha va nga kotaka ha kona, Yesu wa va hlanganisa kutani a ku: “Avuxeni!” Loko va wela emilengeni ya yena, va n’wi nkhinsamela. Kutani Yesu a ku: “Mi nga chaveni, fambani mi ya lerisa vamakwerhu leswaku va ya eGaleliya; va ta ndzi vona kona.”

Emahlweninyana, loko ku tsekatseka ka misava ku humelerile naswona tintsumi ti humelerile, masocha lama rindzaka ma tshukisiwile kutani ma vonaka onge i vavanuna lava feke. Loko ma kume matimba, xikan’we-kan’we ma ye emutini kutani ma byela vaprista lavakulu leswi humeleleke. Endzhaku ko hlangana ni “vakulukumba” va Vayuda, xiboho xi endliwile xo ringeta ku sivela mhaka leyi hi ku xava masocha. Va lerisiwile: “Mi nge: ‘Vadyondzisiwa va yena va tile ni vusiku, va ta n’wi yiva, hina hi etlele.’”

Tanihi leswi masocha ya Rhoma ya nga ha xupuriwaka hi rifu hikwalaho ko etlela entirhweni wa vona, vaprista va tshembisile: “Ni loko mhaka leyi [xiviko xa ku etlela ka n’wina] xi fika etindleveni ta hosi, hina hi ta yi khorwisa, hi mi sirhelela.” Tanihi leswi mpimo wa nxavo wa vona a wu ri wukulu hi laha ku faneleke, masocha ya endle hi laha ya lerisiweke ha kona. Hikwalaho, xiviko xa vunwa xa vukhamba ehenhleni ka miri wa Yesu xi hangalakile exikarhi ka Vayuda.

Mariya wa Magdala, loyi a saleke endzhaku esirheni, u hluriwa hi gome. Xana Yesu a nga va a ri kwihi? Loko a korhamela emahlweni ku languta endzeni ka sirha, u vona tintsumi timbirhi ti ambale swo basa, leti ti tlhelaka ti humelela! Yin’wana yi tshame etinhlokweni naswona leyin’wana yi tshame emilengeni ya laha miri wa Yesu a wu latiwe kona. Ta vutisa: “Manana, u rilela yini?”

Mariya u hlamula a ku: “Va susile Hosi yanga, kutani a ndzi tivi laha va n’wi lateke kona.” Kutani wa hundzuluka naswona a vona un’wana la phindhaka xivutiso: “Manana, u rilela yini?” Kutani loyi u vutisa nakambe a ku: “U lava mani xana?”

Hi ku ehleketa leswaku munhu loyi a nga va a ri muhlayisi wa xirhapa laha sirha ri nga kona, u ri eka yena: “Hosi yanga, loko ú n’wi susile, ndzi byele lomu u n’wi lateke kona, kutani ndzi ta ya, ndzi ya n’wi teka.”

Munhu loyi u ri: “Mariya!” Kutani xikan’we-kan’we wa n’wi tiva, hi ndlela ya ntolovelo leyi a vulavula ha yona na yena, i Yesu. Wa huwelela: “Rab·boʹni!” (hi leswaku “Mudyondzisi”). Naswona hi ntsako lowu nga hikiwangiki, wa n’wi khoma. Kutani Yesu u ri: “U nga ndzi khumbi, hikuva a ndzi si tlhandlukela eka Tatana; kambe yana eka vamakwerhu, u ya va tivisa leswaku ndzi tlhandlukela eka Tata wa mina, a nga Tata wa n’wina, eka Xikwembu xa mina, xi nga Xikwembu xa n’wina.”

Mariya sweswi u tsutsumela laha vaapostola ni vadyondzisiwa kulobye va hlengeletaneke kona. U engetela mhaka ya yena eka xiviko lexi vavasati van’wana ana se va xi nyikeleke ehenhleni ka ku vona Yesu la pfuxiweke. Hambi swi ri tano, vavanuna lava, lava va nga va tshembangiki vavasati vo sungula, entiyisweni a va pfumeli na leswi vuriwaka hi Mariya. Matewu 28:3-15; Marka 16:5-8; Luka 24:4-12; Yohane 20:2-18.

▪ Endzhaku ko kuma sirha ri nga ri na nchumu, i yini lexi Mariya wa Magdala a xi endlaka, naswona i ntokoto wihi lowu vavasati van’wana va vaka na wona?

▪ Petro na Yohane va endlise ku yini loko va kuma sirha ri nga ri na nchumu?

▪ I yini lexi vavasati van’wana va hlanganaka na xona endleleni yo ya vika ku pfuxiwa ka Yesu eka vadyondzisiwa?

▪ Ku humelele yini eka masocha lama rindzaka, naswona yi ve yihi nhlamulo ya xiviko xa vona eka vaprista?

▪ Ku humelela yini loko Mariya wa Magdala a ri yexe esirheni, naswona hi yihi nhlamulo ya vadyondzisiwa eka swiviko swa vavasati?

VADYONDZISIWA va ha vavisekile. A va yi twisisi nhlamuselo ya sirha leri nga riki na nchumu, hambi ku ri ku tshemba swiviko swa vavasati lava. Kutani endzhakunyana hi Sonto, Keleyopasi ni mudyondzisiwa un’wana va suka eYerusalema va ya aEmawusi, mpfhuka wo ringana 11 wa tikhilomitara.

Endleleni ya vona, loko va ri karhi va vulavula hi swiendlakalo swa siku, munhu loyi a nga tivekiki wa va joyina. “Hi tihi timhaka leti mi vulavulaka ha tona endleleni ke?” wa va vutisa.

Vadyondzisiwa va yima, va ri ni gome, kutani Keleyopasi a hlamula: “Exikarhi ka lava endzeke eYerusalema, xana hi wena u ri wexe la nga tiviki timhaka leti humeleleke kona hi masiku lawa ke?” Wa vutisa: “Hi tihi xana?”

“Ta Yesu wa Nazareta,” va hlamula. “Vaprista lavakulu ni vakulukumba va hina va n’wi nyiketile leswaku a avanyiseriwa rifu, kutani va n’wi vambile. Loko hi ri hina a hi tshembile leswaku hi yena loyi a nga ta kutsula Israyele.”

Keleyopasi ni loyi a a ri na yena va hlamusele xiendlakalo xo hlamarisa xa siku rero—xiviko xa mahlori xo vona tintsumi ni sirha leri nga riki na nchumu—kambe va vula ni xidoledole xa vona malunghana ni nhlamuselo ya swilo leswi. Munhu la nga tivekiki wa va tshinya: “Yo! vanhu lava nga twisisiki, va timbilu leti hlwelaka ku kholwa hinkwaswo leswi vuriweke hi vaprofeta! Xana a swi nga faneri leswaku Mesiya a twisiwa ku vaviseka koloku, a tlhela a nghena eku kwetsimeni ka yena ke?” Kutani a va hlamusela timhaka leti humaka ematsalweni yo kwetsima leti kombetelaka eka Kriste.

Eku heteleleni va fika ekusuhi ni le Emawusi, kutani munhu la nga tivekiki a endla onge u le riendzweni. Hi ku lava ku tiva swo tala, vadyondzisiwa va n’wi kombela hi matimba: “Xwana na hina, hikuva ri ya eku peleni.” Kutani a tshama a tsakela swakudya. Ku te loko a khongela a phema xinkwa a va nyika, va swi xiya leswaku hakunene a a ri Yesu hi miri wa vanhu. Kutani a nyamalala.

Kutani va twisisa leswaku hikwalaho ka yini munhu loyi a nga tivekiki a a tiva swo tala swonghasi! ‘Xana timbilu ta hina a ti pfurhanga,’ va vutisa, “loko a vulavula na hina endleleni, a hi hlamusela mapapila xana?” Hi xihatla, va hatlisa va tlhelela eYerusalema, laha va nga kuma vaapostola ni lava hlengeletaneke na vona. Keleyopasi ni loyi ngi a ri na yena va nga si vula nchumu, lavan’wana hi ku nyanyuka va vika: “Hakunene [Yesu u] pfukile eku feni, naswona [u] tikombile eka Simoni!” Kutani lavambirhi na vona va hlamusela hi laha Yesu a humeleleke ka vona ha kona. Se i minkarhi ya mune esikwini laha a nga humelela eka vadyondzisiwa va yena vo hambana-hambana.

Yesu u humelela ra vuntlhanu hi xitshuketa. Hambi leswi tinyangwa a ti pfariwile hi leswi vadyondzisiwa va chavaka Vayuda, a yima exikarhi ka vona, a ku: “Ku rhula a ku ve na n’wina!” Va tshukile hi ku ehleketa leswaku va vona xipuku. Kutani ke, ku va hlamusela leswaku a nga ri ndzhuti, Yesu u ri: “Xana mi chavisiwa ha yini, hikwalaho ka yini mi ri ni ku kanakana etimbilwini ta n’wina ke? Vonani swandla swa mina ni milenge ya mina! Hi mina hi xiviri xa mina. Ndzi khomeni mi ndzi ringetela. Xipuku a xi na nyama ni marhambu, kasi mina ndzi na swona.” Kambe ni sweswi, a va kombisi ku kholwa.

Leswaku a va endla va tshemba leswaku hi yena Yesu, u ri: “Xana mi ni swakudya kwala ke?” Endzhaku ka loko a amukele xikwavi xa nhlampfi lexi oxiweke a tlhela a xi dya, u ri: “Hi tona timhaka leti ndzi nga mi tivisa tona, loko ndza ha ri na n’wina, [ndzi nga si fa] [leswaku] hinkwaswo leswi tsariweke ehenhla ka mina enawini wa Muxe ni ka vaprofeta, ni ka Tipisalema swi fanele ku hetiseka.”

Loko a ya emahlweni, ni leswi fanaka ni dyondzo ya Bibele eka vona, Yesu u dyondzisa a ku: “Matsalwa ma vurisile ma te [Kriste] ú ta twisiwa ku vaviseka, a tlhela a pfuka eku feni hi siku ra vunharhu. Kutani, hi vito ra yena, timhaka ta ku hundzuka ni ku rivaleriwa swidyoho ti ta twarisiwa ematikweni hinkwawo—ku sungula hi le Yerusalema, mi timbhoni ta timhaka leti.”