15. Ha yini xikombiso xa Muxe xi fanele xi tekeleriwa, hambileswi a a nga hetisekanga?

¹⁵ Ku ni nkarhi lowu moya wo rhula wa Muxe wu vonakeke onge a wa ha ri kona. Le Meriba, ekusuhi na Kadexi, u tshike ku yisa ku dzuneka eka Yehovha, Muendli wa Singita. (Tinhlayo 20:1, 9-13) Hambileswi Muxe a a nga hetisekanga, ripfumelo ra yena leri nga tsekatsekiki ri n’wi tiyisile evuton’wini bya yena hinkwabyo naswona moya wa yena wo rhula lowu xiyekaka wa ha hi khutaza ni namuntlha.—Vaheveru 11:23-28.

Tihanyi Ni Moya Wo Rhula A Swi Fambisani

16, 17. Hi xihi xitsundzuxo lexi hi xi kumaka emhakeni ya Nabali na Abigayele?

¹⁶ Xikombiso lexi hi lemukisaka hi lexi endlekeke enkarhini wa Davhida, endzhakunyana ka ku fa ka Samuwele, muprofeta wa Xikwembu. I xa Nabali ni nsati wakwe Abigayele. Wa nga vona ku hambana lokukulu loku a ku ri kona exikarhi ka vanhu lavambirhi! Hambileswi Abigayele a a “tlharihile swinene,” nuna wakwe a a “karhata naswona swiendlo swakwe a swi bihile.” Nabali u ale ku nyika vavanuna va Davhida swakudya loko va kombela, kasi a va hoxe xandla eku sirheleleni ka ntlhambi lowukulu wa Nabali eka makhamba. Hi ku hlundzuka loku faneleke, Davhida ni vavanuna va yena, va teke matlhari kutani va kongoma eka Nabali.—1 Samuwele 25:2-13.

¹⁷ Loko timhaka leti ti fika etindleveni ta Abigayele, hi ku hatlisa u lunghiselele xinkwa, vhinyo, nyama ni swimbundzwa swa mukhusu wa madiriva ni swimbundzwa swa mukhusu wa makuwa kutani a ya hlanganisa Davhida. Hiloko a n’wi kombela a ku: “Oho hosi yanga, xihoxo a xi ve ehenhla ka mina. Ndza ku kombela, hlonga ra wena ra xisati a ri vulavule etindleveni ta wena, u yingisa marito ya hlonga ra wena ra xisati.” Mbilu ya Davhida yi vohlile loko a twa xikombelo xa Abigayele lexi kombisaka ku titsongahata. Endzhaku ka loko a yingisele nhlamuselo ya Abigayele, Davhida u te: “A a dzunisiwe Yehovha Xikwembu xa Israyele loyi a ku rhumeke esikwini leri leswaku u ta hlangana na mina! Nakambe a ku katekisiwe ku twisisa ka wena, a ku katekisiwe wena u nga ndzi sivela esikwini leri leswaku ndzi nga vi na nandzu wa ngati.” (1 Samuwele 25:18, 24, 32, 33) Tihanyi ta Nabali eku heteleleni ti endle leswaku a fa. Timfanelo letinene ta Abigayele emakumu ti endle leswaku a kuma lunghelo ra ku va nsati wa Davhida. Moya wa yena wo rhula wu veka ntila wo wu landzela eka hinkwavo lava tirhelaka Yehovha namuntlha.—1 Samuwele 25:36-42.

Hlakulela Ku Va Ni Moya Wo Rhula

18, 19. (a) Hi kwihi ku cinca loku vonakaka loko hi tiambexa moya wo rhula? (b) I yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi tikambisisa?

¹⁸ Hikwalaho, ku va ni moya wo rhula swa laveka. A swi vuli ku va munhu wo olova ntsena; kambe i mfanelo leyi rhandzekaka leyi phyuphyisaka van’wana. Enkarhini lowu hundzeke, swi nga ha endleka a hi ri ni mukhuva wo vulavula hi ndlela ya tihanyi naswona hi nga va anakanyeli vanhu van’wana. Hambiswiritano, endzhaku ko dyondza ntiyiso wa Bibele, hi cincile kutani hi va vanhu lavanene lava rhandzekaka. Pawulo u vulavule hi ku cinca loku, loko a khongotela Vakreste-kulobye a ku: “Tiambexeni xinakulobye lexikulu xa tintswalo, musa, mianakanyo yo titsongahata, ku rhula, ni ku va ni mbilu yo leha.” (Vakolosa 3:12) Bibele yi fanisa ku cinca loku ni ku cinca loku endliwaka hi swiharhi swa nhova leswi levaka—hlolwa, yingwe, nghala, bere ni xivatlankombe—swi fana ni swifuwo swo rhula—xinyimpfana, ximbutana, rhole ni homu. (Esaya 11:6-9; 65:25) Ku cinca loku ka vumunhu ku xiyeka swinene lerova hambi ku ri vahlaleri va hlamala. Kambe hina hi teka ku cinca loku ku ri ku tirha ka moya wo kwetsima wa Xikwembu, tanihi leswi wun’wana wa mihandzu ya wona lowu hlamarisaka ku nga ku rhula.

¹⁹ Xana leswi swi vula leswaku loko hi kala hi endla mindzulamiso leyi lavekaka, hi tlhela hi tinyiketela eka Yehovha, a swa ha bohi leswaku hi hlakulela ku va ni moya wo rhula? Doo! Hi xikombiso, swiambalo leswintshwa swi lava ku khathaleriwa leswaku swi tshama swi basile swi tlhela swi languteka. Ku kambisisa Rito ra Xikwembu ni ku anakanyisisa hi swikombiso leswinene leswi kumekaka eka rona, swi ta hi pfuna leswaku hi tlhela hi tikambisisa hi vuntshwa. Xana Rito ra Xikwembu leri huhuteriweke leri nga xivoni, ri ku komba leswaku u fanele u lulamisa kwihi?—Yakobo 1:23-25.

20. Xana hi nga swi kotisa ku yini ku kombisa moya wo rhula?

²⁰ Vumunhu bya hina bya hambana hi ntumbuluko. Malandza man’wana ya Xikwembu swa ma olovela ku kombisa moya wa ku rhula ku tlula man’wana. Hambiswiritano, Vakreste hinkwavo va fanele va hlakulela mihandzu ya moya wa Xikwembu, ku katsa ni ku va ni moya wo rhula. Pawulo, hi rirhandzu u khutaze Timotiya a ku: “Lavisisa ku lulama, ku tinyiketela loku nga ni vukwembu, ripfumelo, rirhandzu, ku tiyisela, moya wo rhula.” (1 Timotiya 6:11) Rito leri nge “lavisisa” ri kombisa leswaku munhu u fanele a endla matshalatshala. Vuhundzuluxeri byin’wana bya Bibele byi hundzuluxela xikhutazo lexi byi ku ‘veka mbilu ya wena.’ (New Testament in Modern English, hi J. B. Phillips) Loko u endla matshalatshala yo anakanyisisa hi swikombiso leswinene leswi kumekaka eka Rito ra Xikwembu, swi nga nghena emianakanyweni ya wena ku fana ni loko swi lo byariwa. Swi ta ku ololoxa swi tlhela swi ku kongomisa.—Yakobo 1:21.

21. (a) Hikwalaho ka yini hi fanele hi lavisisa moya wo rhula? (b) Xana ku ta vulavuriwa hi yini eka xihloko lexi landzelaka?

²¹ Ndlela leyi hi tikhomaka ha yona loko hi ri ni van’wana hi yona yi kombisaka leswaku hi yi antswise ku fikela kwihi mfanelo leyi. Mudyondzisiwa Yakobo wa vutisa: “I mani la tlhariheke naswona a twisisaka exikarhi ka n’wina? Hi ku tikhoma kakwe lokunene a a kombe mintirho yakwe hi ku rhula loku fambisanaka ni vutlhari.” (Yakobo 3:13) Xana hi nga yi kombisa njhani mfanelo leyi ya Vukreste ekaya, evutirhelini bya Vukreste ni le vandlheni? Xihloko lexi landzelaka xi nyikela nkongomiso lowu pfunaka.

Kombisa “Ku Rhula Hinkwako Eka Vanhu Hinkwavo”

“Hambeta u va tsundzuxa leswaku . . . va anakanyela, va kombisa ku rhula hinkwako eka vanhu hinkwavo.”—TITO 3:1, 2.

1. Hikwalaho ka yini minkarhi yin’wana swi tika ku kombisa moya wo rhula?

MUAPOSTOLA PAWULO u tsarile a ku: “Mi va vatekeleri va mina, tanihi leswi mina ndzi nga mutekeleri wa Kreste.” (1 Vakorinto 11:1) Namuntlha malandza hinkwawo ya Xikwembu ma endla leswi nga ematimbeni ya wona leswaku ma landzelela ndzayo leyi. Entiyisweni, a swi olovi hikuva vatswari va hina vo sungula va hi tlulete moya wa vutianakanyi ni vumunhu lebyi nga fambisaniki ni xikombiso xa Kreste. (Varhoma 3:23; 7:21-25) Hambiswiritano, hinkwerhu ka hina hi nga swi kota ku kombisa moya wo rhula loko hi endla matshalatshala. Kambe ku tshemba matimba ya hina a swi ringananga. Hi swihi swin’wana leswi lavekaka?

2. Xana hi nga ku kombisa njhani “ku rhula hinkwako eka vanhu hinkwavo”?

² Moya wo rhula lowu fanaka ni wa Xikwembu, i wun’wana wa mihandzu ya moya wo kwetsima. Loko hi hambeta hi landzela nkongomiso wa matimba lama tirhaka ya Xikwembu, mihandzu ya wona yi ta ya yi vonaka swinene eka hina. Kutani hi kona ntsena hi nga ta kota ku kombisa