Vahundzuluxeri va Bibele va endla xihoxo lexikulu hi ku susa vito ra Xikwembu va ri siva hi swithopo. Va endla leswaku Xikwembu xi nga tiveki naswona xi vonaka xi nga ri xa xiviri, kasi Bibele yi khutaza vanhu leswaku va va ni “xinakulobye na Yehovha.” (Pisalema 25:14) Anakanya hi munhu la nga munghana wa wena lonkulu. Xana a mi ta va vanghana lavakulu loko a wu nga ri tivi vito ra yena? Swi tano ni hi Xikwembu, loko vanhu va nga tivisiwi vito ra xona, leri nge Yehovha, xana va ta swi kotisa ku yini ku aka vuxaka lebyikulu na xona? Ku tlula kwalaho, loko vanhu va nga ri tirhisi vito ra Xikwembu, a va swi koti ni ku tiva nhlamuselo ya rona ya nkoka. Xana vito ra Xikwembu ri vula yini?

Xikwembu hi xoxe xi hlamusele leswi vito ra xona ri vulaka swona, eka Muxe, nandza wa xona wo tshembeka. Loko Muxe a vutise Xikwembu vito ra xona, Yehovha u hlamule a ku: “Ndzi ta tikombisa ndzi ri lexi ndzi nga ta tikombisa ndzi ri xona.” (Eksoda 3:14) Vuhundzuluxeri bya Rotherham, byi ri: “Ndzi ta va lexi ndzi rhandzaka ku va xona.” Leswi vulaka leswaku Yehovha a nga va xin’wana ni xin’wana lexi a lavaka ku va xona leswaku a hetisisa swikongomelo swa yena.

A hi nge u kota ku va xin’wana ni xin’wana lexi u lavaka ku va xona! Xana u nga va endlela yini vanghana va wena? Loko un’wana wa vona o vabyela ku fa, u nga va dokodela u n’wi tshungula. Loko un’wana a pfumala mali, u nga n’wi pfuna hi ku n’wi nyika mali. Kambe, ntiyiso hi leswaku a wu na wona matimba yo endla swilo swo tano. Hinkwerhu a hi na wona. Loko u ri karhi u dyondza Bibele, u ta hlamala ndlela leyi Yehovha a kotaka ku va xin’wana ni xin’wana lexi a lavaka ku va xona leswaku a hetisisa switshembiso swa yena. Naswona u tsakela ku tirhisa matimba ya yena leswaku a pfuna lava n’wi rhandzaka. (2 Tikronika 16:9) Vanhu lava nga ri tiviki vito ra Xikwembu a va swi koti ku tiva timfanelo leti letinene ta vumunhu bya Yehovha.

Handle ko tipfinyinga, vito ra Yehovha ri fanele ri tsariwa eBibeleni. Ku tiva leswi ri vulaka swona ni ku ri tirhisa hi ku ntshunxeka loko hi n’wi gandzela swi ta hi pfuna swinene leswaku hi tshinela eka Yehovha, Tata wa hina wa le tilweni.a

VANHU lava pfumelaka dyondzo ya Vunharhu-un’we va vula leswaku Xikwembu i vanhu vanharhu—ku nga Tatana, N’wana ni Moya wo Kwetsima. Ku vuriwa leswaku vanhu lava hi vunharhu bya vona va ringana, va ni matimba hinkwawo naswona a va na masungulo. Hi ku ya hi dyondzo leyi ya Vunharhu-un’we, Tatana i Xikwembu, N’wana i Xikwembu ni Moya wo Kwetsima i Xikwembu, kambe hinkwavo i Xikwembu xin’we.

MUPROFETA DANIYELE u hanye emalembeni lama tlulaka 500 Yesu a nga si va kona la misaveni. Nilokoswiritano, Yehovha u paluxele Daniyele rungula leri a ri ta komba nkarhi lowu Yesu a a ta totiwa ha wona hi moya wo kwetsima kumbe lowu ha wona a a ta hlawuriwa ku va Mesiya kumbe Kreste. Daniyele u byeriwe leswi: “U fanele u tiva, u twisisa leswaku ku sukela eku humeni ka rito ro vuyisela ni ku pfuxa Yerusalema ku fika eka Mesiya lowa Murhangeri, ku ta va ni mavhiki ya nkombo, ni mavhiki ya 62.”—Daniyele 9:25.

Leswaku hi tiva nkarhi lowu Mesiya a a ta fika ha wona, hi fanele hi rhanga hi tiva leswaku nkarhi wolowo wu sungule rini ku hlayeriwa. Hi ku ya hi vuprofeta, wu sungule “eku humeni ka rito ro vuyisela ni ku pfuxa Yerusalema.” Xana ‘rito leri ro vuyisela’ ri vuriwe rini? Hi ku ya hi Nehemiya, mutsari wa Bibele, rito ro pfuxa marhangu ya Yerusalema ri vuriwe hi ‘lembe ra vu-20 ra Atazekiseki lowa hosi.’ (Nehemiya 2:1, 5-8) Van’wamatimu va yima hi rito rin’we leswaku Atazekiseki u sungule ku va hosi hi lembe ra 474 B.C.E. Kutani lembe ra vu-20 ra ku fuma ka yena ri ve hi 455 B.C.E. Se hi swi kumile leswaku vuprofeta bya Daniyele malunghana na Mesiya byi sungule hi lembe ra 455 B.C.E.

Daniyele u komba leswaku a ku ta hundza nkarhi wo tanihi kwihi ku ya fika loko ku humelela “Mesiya lowa Murhangeri.” Vuprofeta bya yena byi boxa “mavhiki ya nkombo, ni mavhiki ya 62.”—ku nga mavhiki ya 69. Xana nkarhi wolowo wu lehe ku fikela kwihi? Vuhundzuluxeri byo tala bya Bibele byi vula leswaku a hi mavhiki ya xiviri, lama ha rin’we ri tekaka masiku ya nkombo, kambe i mavhiki lama yimelaka malembe. Leswi vulaka leswaku vhiki ha rin’we ri yimela malembe ya nkombo. Vayuda va khale a va yi toloverile mhaka leyi ya mavhiki lama yimelaka malembe kumbe malembe lama hlayiwaka hi va nkombo. Hi xikombiso, a va tlangela lembe ra Savata hi lembe rin’wana ni rin’wana ra vunkombo. (Eksoda 23:10, 11) Kutani, mavhiki ya 69 ya vuprofeta ma ringana ni malembe ya 69 lama andzisiweke ka nkombo ku nga ntsengo wa malembe ya 483.

Lexi hi faneleke hi xi endla sweswi i ku hlayela. Loko hi hlayela malembe ya 483 ku sukela eka lembe ra 455 B.C.E., hi fika eka lembe ra 29 C.E. Hi rona lembe leri Yesu a khuvuriweke ha rona kutani a va Mesiya!a (Luka 3:1, 2, 21, 22) Xana koloko a hi ku hetiseka ka vuprofeta lebyi hlamarisaka bya Bibele?

LESWAKU hi kota ku tiva Mesiya, Yehovha Xikwembu u huhutele vaprofeta vo tala va le Bibeleni leswaku va hlamusela hi ta ku velekiwa ka yena, hi ntirho wa yena ni hi ta ku fa ka Mukutsuri loyi la tshembisiweke. Vuprofeta lebyi hinkwabyo bya le Bibeleni byi hetiseke eka Yesu Kreste. Ya hlamarisa ndlela leyi byi pakanisaka ha yona ni ku hlamusela mhaka hi vuxokoxoko. Hi xikombiso, a hi kambisise vuprofeta byi nga ri byingani lebyi hlamuseleke ta ku velekiwa ka Mesiya ni vuhlangi bya yena.

Muprofeta Esaya u profete leswaku Mesiya u ta huma erixakeni ra Hosi Davhida. (Esaya 9:7) Hakunene Yesu u velekiwe erixakeni ra Davhida.—Matewu 1:1, 6-17.

Mikiya, muprofeta un’wana wa Xikwembu u profete leswaku n’wana loyi u ta hetelela a ri mufumi nileswaku u ta velekiwa ‘eBetlehema Efurata.’ (Mikiya 5:2) Hi nkarhi lowu Yesu a velekiweke ha wona, a ku ri ni miti mimbirhi eIsrayele leyi a yi vuriwa Betlehema. Wun’wana a wu ri ekusuhi na Nazareta, exifundzheni xa n’walungu wa tiko kasi lowun’wana a wu ri ekusuhi na Yerusalema eYudiya. Muti wa Betlehema lowu a wu ri ekusuhi na Yerusalema eku sunguleni a wu vuriwa Efurata. Yesu u velekiwe emutini wolowo, hilaha muprofeta a vuleke hakona!—Matewu 2:1.

Vuprofeta byin’wana bya Bibele byi vule leswaku N’wana wa Xikwembu u ta vitaniwa “a huma aEgipta.” Loko Yesu a ha ri xihlangi, u yisiwe aEgipta. U vuyele emutini lowu a velekeriweke eka wona endzhaku ka ku fa ka Heroda, kutani sweswo swi hetisise vuprofeta.—Hosiya 11:1; Matewu 2:15.

Eka chati leyi nga eka tluka 200, matsalwa lama xaxametiweke ehansi ka rito leri nge “Vuprofeta” ma hlamusela mhaka ya Mesiya hi vuxokoxoko. Hi kombela u ma pimanisa ni lama xaxametiweke ehansi ka rito leri nge “Ku Hetiseka.” Sweswo swi ta ya swi tiyisa ripfumelo ra wena naswona u ta swi vona leswaku hakunene Rito ra Xikwembu ri tiyisile.

Loko u ri karhi u kambisisa matsalwa lawa, tsundzuka leswaku lama vulavulaka hi vuprofeta ma tsariwe ka ha sele madzana-dzana ya malembe leswaku Yesu a velekiwa la misaveni. Yesu u te: “Swilo hinkwaswo leswi tsariweke enawini wa Muxe ni le ka Vaprofeta ni Tipisalema malunghana na mina swi fanele ku hetiseka.” (Luka 24:44) Hilaha u nga ta swi vona hakona eBibeleni ya wena, hinkwaswo swi hetiseke hilaha swi hlamuseriweke hakona!