evuhandzurini bya timbilu letitsanana ta tincece ni vana.”—Cardiovascular News, February 1984, tl. 5.

Loko Munhu A Ku—

‘Mi tshika vana va n’wina va fa hi ku ala mpompelo wa ngati. Mina ndzi swi vona swi bihe ngopfu’

U nga ha hlamula u ku: ‘Kambe mimpompelo ha yi amukela eka vona—kambe leyi nga riki na khombo. Hi amukela mimpompelo leyi nga riki na wona makhombo yo tanihi AIDS, vuvabyi bya xivindzi ni dari. Hi lava vutshunguri lebyinene eka vana va hina, naswona ndza tiyiseka leswaku mutswari un’wana ni un’wana la nga ni rirhandzu a nga endla sweswo.’ Kumbexana u nga engetela u ku: (1) ‘Loko ngati yi hume ngopfu, xilaveko lexikulu i ku tlherisela xihalaki xa mpimo lowu humeke. Handle ko kanakana wa swi xiya leswaku ngati ya hina yi ni mati yo tlula 50 wa tiphesente; kutani ku ni tisele to tshwuka ni to basa ni swin’wana. Loko ku halaka ngati yo tala, miri hi woxe wu hlayisa tisele to tala ta ngati eka fambiselo ra wona kutani wu hatlisa wu endla letintshwa. Kambe ku laveka xihalaki xa mpimo wolowo. Swiandzisa-mpimo wa ngati leswi nga riki na ngati endzeni swi nga tirhisiwa eka xiyimo lexi, swona ha swi amukela.’ (2) ‘Swiandzisa-mpimo wa ngati swi tirhisiwile hi magidi ya vanhu, swi va ni vuyelo lebyinene.’ (3) ‘Lexi nga xa nkoka ngopfu eka hina hi leswi Bibele yi swi vulaka eka Mintirho 15:28, 29.’

Kumbexana u nga ha ku: ‘Ndzi twisisa mavonelo ya wena. Ndzi ehleketa leswaku u anakanya hi n’wana wa wena a ri eka xiyimo xexo. Tanihi vatswari hi nga endla yini na yini lexi kotekaka leswaku hi sirhelela n’wana wa hina, a swi tano ke? Kutani loko vanhu vo fana na mina na wena vo ala muxaka wo karhi wa vutshunguri eka n’wana wa hina, hakunene ku fanele ku ri ni xivangelo xa sweswo.’ Kumbexana u nga engetela u ku: (1) ‘Xana u vona onge vatswari van’wana va nga lawuriwa hi leswi Rito ra Xikwembu ri swi vulaka laha eka Mintirho 15:28, 29?’ (2) ‘Kutani xivutiso hi lexi, Xana hi ni ripfumelo leri ringaneke ro endla leswi Xikwembu xi hi byelaka swona?’

‘N’wina a mi pfumelelani ni mimpompelo ya ngati’

U nga ha hlamula u ku: ‘Maphepha-hungu ma humese timhaka ta swiyimo leswi a ku ehleketiwa leswaku Timbhoni ti ta fa loko ti nga yi amukeli ngati. Xana hi leswi na wena u swi ehleketaka? . . . Ha yini hi teka xiyimo lexi?’ Kumbexana u nga engetela u ku: (1) ‘Xana u n’wi rhandza swinene nsati (nuna) wa wena lerova u nga tiyimisela ku nyiketa vutomi bya wena hikwalaho ka yena? . . . Nakambe va kona vanhu lava nyiketaka vutomi bya vona hikwalaho ka tiko ra vona, naswona va tekiwa tanihi vahluri, a swi tano ke? Kambe ku na un’wana loyi a tlulaka munhu wihi na wihi kumbe xilo xihi na xihi la misaveni, yena i Xikwembu. Xana u nga nyiketela vutomi bya wena hikwalaho ka ku xi rhandza ni ku tshembela eka vulawuri bya xona?’ (2) ‘Kahle-kahle mhaka leyikulu laha i ku tshembela eka Xikwembu. Rito ra Xikwembu hi rona ri hi byelaka leswaku hi tshika ngati. (Mint. 15:28, 29)’

Kumbe u nga ha ku: ‘Ku ni swilo swo tala leswi tolovelekeke namuntlha leswi Timbhoni ta Yehovha ti swi papalataka—hi xikombiso, ku hemba, vuoswi, ku yiva, ku dzaha, ni leswi wa ha ku swi vulaka, ku nga ku tirhisa ngati. Hikwalaho ka yini? Hikuva hi kongomisa vutomi bya hina hi Rito ra Xikwembu.’ Kumbexana u nga engetela u ku: (1) ‘Xana a wu swi tiva leswaku Bibele yi ri hi fanele hi “tshika ngati”? Ndzi lava ku ku komba swona. (Mint. 15:28, 29)’ (2) ‘Kumbexana wa tsundzuka leswaku Xikwembu xi byele vatswari va hina vo sungula, Adamu na Evha, leswaku va nga dya mihandzu ya mirhi leyin’wana aEdeni handle ka wun’we ntsena. Kambe a va yingisanga, va dye mbhandzu lowu yirisiweke, kutani va lahlekeriwa hi swilo hinkwaswo. Vona vuphukuphuku byonghasi! Sweswi, entiyisweni, ku hava murhi lowu nga ni mihandzu leyi yirisiweke. Kambe endzhaku ka Ndhambhi ya siku ra Nowa, Xikwembu xi tlhele xi veka nsivelo wun’we eka vanhu. Wona a wu khumba ngati. (Gen. 9:3, 4)’ (3) ‘Kutani xivutiso lexikulu hi lexi, Xana ha pfumela eka Xikwembu? Loko hi xi yingisa, enkarhini lowu taka hi langutele vutomi lebyi nga heriki hi ku hetiseka ehansi ka Mfumo wa xona. Hambi loko ho fa, xa hi tiyisekisa leswaku hi ta pfuka.’

‘Ku vuriwa yini loko dokodela a ku, “U ta fa loko u nga pomperiwi ngati”?’

U nga ha hlamula u ku: ‘Loko xiyimo xi bihe hi ndlela yoleyo hakunene, xana yena dokodela wa tiyisekisa leswaku muvabyi a nge fi loko o cheriwa ngati?’ Kumbexana u nga engetela u ku: ‘Kambe ku na un’wana loyi a nga tlhelaka a nyika munhu vutomi, yena i Xikwembu. Xana a wu swi xiyi leswaku, loko u langutane ni rifu, ku fularhela Xikwembu hi ku tlula nawu wa xona ku nga va xiboho xo biha? Entiyisweni mina ndza pfumela eka Xikwembu. Wena ke? Rito ra xona ri tshembisa ku pfuxiwa ka lava va pfumelaka eka N’wana wa xona. Xana wa swi tshemba sweswo? (Yoh. 11:25)’

Kumbe u nga ha ku: ‘Swi nga ha endleka leswaku yena hi byakwe a nga swi koti ku endla vutshunguri lebyi, handle ko tirhisa ngati. Loko swi koteka, hi ringeta ku n’wi hlanganisa ni dokodela loyi a nga tshama a tirhana ni leswi, kumbe hi ya eka dokodela un’wana.’

Nhlengeletano

Nhlamuselo: I nhlangano kumbe vandla ra vanhu lava matshalatshala ya vona ma endleriwaka ntirho kumbe xikongomelo xo karhi. Swirho swa nhlengeletano swi hlanganisiwe hi malunghiselelo ya vulawuri ni hi mimpimanyeto kumbe swilaveko. Vanhu lava nga Timbhoni leti tinyiketeke ni leti khuvuriweke ta Yehovha va ta enhlengeletanweni ya Yehovha hi ku tirhandzela, ku nga ri hi ku tswaleriwa kona kumbe hi nsindziso wo karhi. Va nghene enhlengeletanweni yakwe ya laha misaveni hikwalaho ka tidyondzo ni mintirho ya yona ni hikwalaho ka leswi va lavaka ku hlanganyela entirhweni lowu yi wu endlaka.

Xana Yehovha u ni nhlengeletano laha misaveni hakunene?

Ku hlamula xivutiso xexo, xiya leswi landzelaka:

Xana swivumbiwa swa Xikwembu swa le tilweni, ku nga tintsumi, swi hlelekile?

Dan. 7:9, 10: “Nḍo languta ku fikela ŝiluv̌elo ŝi ko ŝi v̌ekiwa, kutani Nkulukumba wa masiku a ṭhamisa. Šifunengelo ša yena a ši basile kukotisa gamboko, ni misisi ya yena yi basile kukotisa v̌oya bya nyimpfu le’yi hlantŝiweke. Šiluv̌elo ša yena a ši fana ni malangav̌i ya nḍilo, ni masonḍo ya šona ma ri tani hi nḍilo lo’wu pfuraka. Nambu wa nḍilo a wu huma wu khuluka e mahlweni ka yena. A tireriwa hi madzana ya madzana, kutani dzana ra timillion a ti yimile mahlweni ka yena. Kav̌a loko v̌aav̌anyisi v̌a ṭhama, kutani tibuku ti phendliwa.”

Ps. 103:20, 21: “Nkhensani Yehova, ṅwina tinṭumi ta yena, le’ti tiyeke matimba, le’ti endlaka ŝileriso ŝa yena hi ku yingisa mpfumawulo wa rito ra yena! Nkhensani Yehova, ṅwina tinyimpi ta yena hikwato, le’ti ṅwi tirelaka hi ku endla le’ŝi a ŝi ranḍaka!” (‘Vuthu’ i ntlawa lowu hlelekeke.)