Xitsundzuxo (Xilalelo Xa Hosi)

Nhlamuselo: I xilalelo xo tsundzuka rifu ra Yesu Kreste; hikwalaho, i xitsundzuxo xa rifu ra yena, rifu leri veke ni vuyelo lebyikulu swinene ku tlula bya munhu wihi na wihi. Lexi hi xona ntsena xiendlakalo lexi Hosi Yesu Kreste a leriseke vadyondzisiwa va yena leswaku va xi tsundzuka. Nakambe xi vitaniwa Xilalelo xa Hosi.—1 Kor. 11:20.

Hi wihi nkoka wa Xitsundzuxo?

Eka vaapostola vakwe vo tshembeka Yesu u te: “Endlani leswi hi ku ndzi anakanya.” (Lk. 22:19) Loko a tsalela swirho swa vandlha ra Vukreste leri tswariweke hi moya, muapostola Pawulo u engeterile a ku: “Minkarhi hinkwayo loko mi dya xinkwa lexi, ni loko mi nwela exinwelweni lexi, mi vula rifu ra Hosi, yi kondza yi ta.” (1 Kor. 11:26) Kutani, Xitsundzuxo xi yisa nyingiso wo hlawuleka eka nkoka wa rifu ra Yesu Kreste eku hetisekeni ka xikongomelo xa Yehovha. Xi kandziyisa leswi rifu ra Yesu ra gandzelo ri vulaka swona ngopfu-ngopfu malunghana ni ntwanano lowuntshwa ni ndlela leyi rifu rakwe ri va khumbaka ha yona lava nga ta va vadyandzhaka na yena eMfun’weni wa le tilweni.—Yoh. 14:2, 3; Hev. 9:15.

Xitsundzuxo nakambe i xitsundzuxo xa leswaku rifu ra Yesu ni ndlela leyi ri endlekeke ha yona ri kwetsimise vito ra Yehovha, hi ku pfumelelana ni xikongomelo xa Xikwembu lexi kombisiwaka eka Genesa 3:15 ni le ndzhaku ka sweswo. Hi ku hlayisa vutshembeki eka Yehovha ku fikela eku feni kakwe, Yesu u kombise leswaku xidyoho xa Adamu a xi nga vangiwi hi xihoxo xo karhi xa Muvumbi loko a tumbuluxa munhu kambe u kombise leswaku swi nga koteka leswaku munhu a hlayisa ku tinyiketela eka Xikwembu hi ku hetiseka hambi a ri ehansi ka ntshikilelo lowukulu, xisweswo Yesu u seketele Yehovha Xikwembu tanihi Muvumbi ni Hosi ya Vuako Hinkwabyo. Handle ka sweswo, Yehovha a ri ni xikongomelo xa leswaku rifu ra Yesu ri endla gandzelo leri hetisekeke ra munhu leri a ri laveka leswaku ku kutsuriwa vana va Adamu, xisweswo ri endla swi koteka leswaku magidi ya timiliyoni lama nga ta kombisa ripfumelo ma hanya hi masiku emisaveni ya paradeyisi, eku hetisiseni ka xikongomelo xo sungula xa Yehovha ni ku kombisa rirhandzu ra yena lerikulu evanhwini.—Yoh. 3:16; Gen. 1:28.

Yesu a a langutane ni ndzhwalo lowukulu ngopfu evusikwini byakwe byo hetelela emisaveni tanihi munhu! A a xi tiva xikongomelo xa Tata wakwe wa le tilweni ha yena, kambe a a swi tiva ni leswaku a fanele ku tshama a tshembekile loko a ringiwa. Loko a lo tsandzeka ku endla sweswo, a swi ta va swi tise xisandzu lexikulu eka Tata wakwe naswona vanhu a va ta lahlekeriwa ngopfu! Hikwalaho ka swilo hinkwaswo leswi a swi ta hetisisiwa hi rifu ra yena, a swi fanerile swinene leswaku Yesu a lerisa leswaku ri tsundzukiwa.

Xana xinkwa ni vhinyo leswi fambisiwaka eXitsundzuxweni swi vula yini?

Malunghana ni xinkwa xo kala comela lexi Yesu a xi nyikeke vaapostola vakwe loko a simeka Xitsundzuxo, u te: “Leswi swi vula miri wa mina.” (Mar. 14:22, NW) Xinkwa xexo a xi fanekisela miri wakwe wa nyama lowu nga riki na xidyoho. Lowu a wu nyikela leswaku vanhu va va ni ntshembo wa vutomi enkarhini lowu taka, naswona eka xiendlakalo lexi xo hlawuleka nyingiso wo hlawuleka wu yisiwa eka ntshembo wa vutomi lowu endliwaka wu koteka eka lava va nga ta hlawuriwa leswaku va va swin’we na Yesu eMfun’weni wa le tilweni.

Loko a hundzisa vhinyo eka vaapostola vakwe vo tshembeka, Yesu u te: “Leswi swi vula ‘ngati ya mina ya ntwanano,’ leyi nga ta halateriwa lavo tala.” (Mar. 14:24, NW) Vhinyo yoleyo a yi fanekisela ngati yakwe ya vutomi. Hi ngati ya yena leyi halatiweke, ndzivalelo wa swidyoho a wu ta va kona eka lava pfumelaka eka yona. Enkarhini lowu Yesu a a kandziyisa ku basisiwa exidyohweni loku a yi ta ku endlela lava a va ta va vadyandzhaka-kulobye. Marito yakwe ma tlhela ma kombisa leswaku hi ngati yoleyo, ntwanano lowuntshwa exikarhi ka Yehovha Xikwembu ni vandlha ra Vukreste leri totiweke hi moya a wu ta endliwa leswaku wu tirha.

Nakambe vona matluka 118-20, ehansi ka xihloko lexi nge “Masa.”

I mani la faneleke ku dya xinkwa ni vhinyo?

I mani loyi a dyeke loko Yesu a simeka Xilalelo xa Hosi emahlweninyana ka ku fa kakwe? I valandzeri va 11 vo tshembeka lava Yesu a va byeleke leswi: “[Ndzi endla ntwanano na n’wina, NW] hilaha Tata wa mina a ndzi nyikeke Mfumo hakona, na mina ndzi mi nyika wona.” (Lk. 22:29) Hinkwavo a va ri vanhu lava a va rhamberiwa eMfun’weni wa Kreste etilweni. (Yoh. 14:2, 3) Hinkwavo lava dyaka xinkwa ni vhinyo namuntlha na vona va fanele va va vanhu lava Kreste a va nghenisaka eka ‘ntwanano wolowo wa mfumo.’

I vangani lava dyaka? Yesu u te i “ntlhambinyana” ntsena lowu nga ta amukela Mfumo wa le tilweni tanihi hakelo ya wona. (Lk. 12:32) Nhlayo leyi heleleke yi ta va 144 000. (Nhlav. 14:1-3) Ntlawa wolowo wu sungule ku hlawuriwa hi 33 C.E. Swi le rivaleni leswaku sweswi ku fanele ku ri ni nhlayo yitsongo leyi dyaka.

Xana Yohane 6:53, 54 yi kombisa leswaku lava dyaka hi vona ntsena lava nga ta kuma vutomi lebyi nga heriki?

Yoh. 6:53, 54: “Yesu a ku ka vona: ‘Ndzi tiyisisile ndzi ri ka n’wina, loko mi nga dyi nyama ya N’wana-wa-Munhu, ni loko mi nga nwi ngati ya yena, a mi na vutomi eka n’wina. Loyi a dyaka nyama ya nga ni ku nwa ngati ya nga, ú ni vutomi lebyi nga heriki, kutani mina ndzi ta n’wi pfuxa hi siku ra makumu.’”

Ku dya ni ku nwa loku swi le rivaleni leswaku a ku ta endliwa hi ndlela yo fanekisela; handle ka swona loyi a dyaka hi ndlela yoleyo a a ta va a tlula nawu wa Xikwembu. (Gen. 9:4; Mint. 15:28, 29) Hambi swi ri tano, hi fanele ku xiya leswaku marito ya Yesu eka Yohane 6:53, 54 a ma vuriwanga eku khanguriweni ka Xilalelo xa Hosi. Ku hava ni un’we wa lava n’wi tweke loyi a anakanyeke leswaku a vulavula hi ku tlangela hi xinkwa ni vhinyo leswi a swi tirhiseriwa ku fanekisela nyama ni ngati ya Kreste. Lunghiselelo rero ri sunguriwe endzhaku ka nkarhi wa kwalomu ka lembe, naswona xiviko xa muapostola Yohane malunghana ni Xilalelo xa Hosi xi sungula endzhaku ka tindzima ta kwalomu ka nkombo (eka Yohane 14) eka Evhangeli leyi thyiweke vito rakwe.

Kutani, xana munhu a nga ‘dya nyama ya N’wana wa munhu ni ku nwa ngati ya yena’ hi ndlela yihi yo fanekisela loko ku nga ri hi ku dya xinkwa ni vhinyo eXitsundzuxweni? Xiya leswaku Yesu u vule leswaku lava dyaka ni ku nwa hi mukhuva wolowo va ta va ni “vutomi lebyi nga heriki.” Eku sunguleni, eka ndzimana 40, loko a hlamusela leswi vanhu va faneleke va swi endla leswaku va va ni vutomi lebyi nga heriki, xana u te ku rhandza ka Tata wakwe hi kwihi? Leswaku “un’wana ni un’wana la langutaka N’wana, a va a pfumela eka yena, a va ni vutomi lebyi nga heriki.” (Xiitaliki i xerhu.) Kutani, swi le rivaleni leswaku ‘ku dya nyama yakwe ni ku nwa ngati yakwe’ hi ndlela yo fanekisela swi endliwa hi ku kombisa ripfumelo ematimbeni ya nkutsulo wa nyama ni ngati ya Yesu leswi endliweke gandzelo. Ku kombisiwa loku ka ripfumelo ka laveka eka hinkwavo lava nga ta kuma vutomi lebyi hetisekeke, etilweni swin’we na Kreste kumbe eParadeyisini ya le misaveni.

Xana Xitsundzuxo xi fanele ku tlangeriwa kangani, naswona rini?

Yesu a nga boxanga hi ku kongoma leswaku xi fanele ku endliwa kangani. U lo vula ntsena a ku: “Endlani leswi hi ku ndzi anakanya.” (Lk. 22:19) Pawulo u te: “Hikuva minkarhi hinkwayo loko mi dya xinkwa lexi, ni loko mi nwela exinwelweni lexi, mi vula rifu ra Hosi, yi kondza yi ta.” (1 Kor. 11:26) “Minkarhi hinkwayo” a swi vuli minkarhi yo tala elembeni; swi nga ha vula lembe na lembe, hi malembe yo tala. Loko u tlangela xiendlakalo xo hlawuleka, tanihi siku ra vukati, kumbe loko tiko ri tlangela xiendlakalo xo hlawuleka ematin’wini ya rona, swi endliwa kangani? Kan’we hi lembe hi siku ra xiendlakalo xexo. Leswi swa fambelana ni mhaka ya leswaku Xilalelo xa Hosi xi simekiwe hi siku ra Paseka ya Xiyuda, nkhuvo wa lembe na lembe lowu a wu nga ha fanelanga wu hlayisiwa hi Vayuda lava hundzukeke Vakreste.

Timbhoni ta Yehovha ti tlangela Xitsundzuxo endzhaku ka ku pela ka dyambu hi Nisan 14, hi ku ya hi mahlayelo ya khalendara ya Xiyuda leyi a yi tolovelekile eka lembe-xidzana ro sungula. Siku ra Xiyuda ri sungula ni madyambu ri famba ku ya fika madyambu lama landzelaka. Kutani Yesu u fe hi siku leri fanaka ra khalendara ya Xiyuda leri a simekeke ha rona Xitsundzuxo. Ku sungula ka n’hweti ya Nisan a ku ri eku peleni ka dyambu endzhaku ka ku va n’weti lowuntshwa wu vonakala eYerusalema enkarhini wa ximun’wana lowu vusiku ni nhlikanhi swi lavaka ku ringana. Siku ra Xitsundzuxo ri landzela endzhaku ka masiku ya 14. (Xisweswo siku ra Xitsundzuxo swi nga ha endleka ri nga fambisani ni ra Paseka leyi hlayisiwaka hi Vayuda va manguva lawa. Ha yini swi nga ri tano? Masungulo ya tin’hweti ta khalendara ya vona ma endliwe leswaku ma fambisana ni n’weti lowuntshwa hi ku ya hi vativi va tinyeleti, ku nga ri n’weti lowuntshwa lowu vonakaka ehenhla ka Yerusalema, lowu wu nga ha vonakaka endzhaku ka tiawara ta 18 ku ya ka 30. Nakambe, Vayuda vo tala namuntlha va hlayisa Paseka hi Nisan 15, ku nga ri hi siku ra vu-14 hi laha Yesu a endleke ha kona hi ku pfumelelana ni leswi vuriweke eNawini wa Muxe.)