Swikombo Swa Mikandziyiso Leyi Nga Eka Xiyimiso Xa Mihlangano Xa Mahanyelo Ni Ntirho Wa Hina Wo Chumayela
JUNE 3-9
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | VAGALATIYA 4–6
“‘Nkombiso Wo Fanekisela’ Lowu Hi Dyondzisaka Swo Karhi”
(Vagalatiya 4:24, 25) Swilo leswi i nkombiso wo fanekisela; hikuva vavasati lava va vula mintwanano yimbirhi, wun’wana wu huma eNtshaveni ya Sinayi, lowu velekaka vana va va evuhlongeni, 25 ku nga Agara. Kutani Agara loyi u yimela Sinayi, ntshava ya le Arabiya, naswona u yelana na Yerusalema namuntlha, hikuva u le vuhlongeni ni vana vakwe.
it-1 1018 ¶2
Agara
Hi ku ya hi muapostola Pawulo, eka nkombiso wo fanekisela, Agara a fanekisela Israyele wa nyama, lowu a wu boheka ku va ehansi ka Yehovha hikwalaho ka ntwanano wa Nawu lowu simekiweke eNtshaveni ya Sinayi, ku nga ntwanano “lowu velekaka vana va va evuhlongeni.” Hikwalaho ka vudyoho bya vanhu, tiko a ri tsandzeka ku hlayisa milawu ya ntwanano lowu. Ehansi ka wona a va nga ntshunxekanga a va ri vadyohi lava faneriwaka hi rifu; Hambileswi a va ri mahlonga. (Yoh. 8:34; Rhom. 8:1-3) Yerusalema wa le nkarhini wa Pawulo a wu kombetela eka Agara, laha a yimela ntsindza wa Yerusalema, loyi a yimela ntlawa wa Israyele wa nyama, u tikume a ri evuhlongeni swin’we ni vana va yena. Vakreste lava totiweke hi moya i vana va “Yerusalema wa le henhla,” nsati wa Xikwembu wo fanekisela. Sara wansati loyi a ntshunxekeke, ku nga Yerusalema a nga se tshama a va evuhlongeni. Kambe ku fana na Isaka loyi a xanisiweke hi Iximayele, hilaha ku fanaka vana va “Yerusalema wa le henhla,” lava va ntshunxiweke hi n’wana, va xanisiwile hi vana lava a va ri evuhlongeni eYerusalema. Hambiswiritano, Agara ni n’wana wakwe va humesiwile, hi ku yimela Yehovha loko a ntshunxa Israyele wa nyama, a va humesa va ri tiko. —Gal. 4:21-31; tlhela u vona Yoh. 8:31-40.
(Vagalatiya 4:26, 27) Kambe Yerusalema wa le henhla u ntshunxekile, naswona i mana wa hina. 27 Hikuva ku tsariwile: “Tsaka, wena wansati wa mhika loyi a nga velekiki; bana nkulungwana, u huwelela hi matimba, wena wansati la nga fikeriwiki hi switlhavi swa ku veleka; hikuva vana va wansati loyi a lahliweke va tele ngopfu ku tlula va loyi a nga ni nuna.”
Mi Va Ni Ripfumelo Leri Tiyeke Eka Mfumo Wa Xikwembu
11 Hambileswi ntwanano wa Abrahama wu hetisekeke hi ku kongoma eka vatukulu vakwe loko va nghene eTikweni leri Tshembisiweke, Matsalwa ma kombisa leswaku ntwanano lowu a wu ta tlhela wu hetiseka hi tlhelo ra moya. (Gal. 4:22-25) Muapostola Pawulo u huhuteriwe ku hlamusela leswaku loko wu hetiseka hi ndlela leyikulu, xirho xa nkoka eka mbewu ya Abrahama a ku ta va Kreste naswona swirho leswin’wana a ku ta va Vakreste lava totiweke hi moya va 144 000. (Gal. 3:16, 29; Nhlav. 5:9, 10; 14:1, 4) Wansati loyi a velekeke mbewu i “Yerusalema wa le henhla”—xiphemu xa le tilweni xa nhlengeletano ya Xikwembu, leyi vumbiwaka hi swivumbiwa swo tshembeka swa moya. (Gal. 4:26, 31) Hilaha ntwanano wa Abrahama wu tshembiseke hakona, mbewu ya wansati a yi ta tisela vanhu mikateko.
(Vagalatiya 4:28-31) “Kutani hina, vamakwerhu, hi vana va xitshembiso hilaha Isaka a a ri hakona. 29 Kambe ku fana ni le nkarhini lowu loyi a velekiweke hi mukhuva wa nyama a sunguleke ku xanisa loyi a velekiweke hi mukhuva wa moya, nisweswi swi tano. 30 Nilokoswiritano, xana Tsalwa ri ri yini? “Hlongola nandza loyi wa xisati ni n’wana wakwe, hikuva n’wana wa nandza wa xisati a nge pfuki a ve mudyandzhaka swin’we ni n’wana wa wansati loyi a ntshunxekeke.” 31 Hikwalaho, vamakwerhu, hina a hi vana va nandza wa xisati, kambe hi va wansati loyi a ntshunxekeke.”
Endla Ndzavisiso
(Vagalatiya 4:6) Kutani leswi mi nga vana, Xikwembu xi rhume moya wa N’wana wa xona etimbilwini ta hina naswona wa huwelela wu ku: “Abba, Tatana!”
Xana A Wu Swi Tiva?
Hikwalaho ka yini Yesu a tirhise xiga lexi nge “Abba, Tatana” loko a khongela eka Yehovha?
Hi Xiaramu rito leri nge ʼab·baʼʹ ri nga ha vula leswaku “tatana” kumbe “Oho Tatana.” Eka tindhawu tinharhu hinkwato laha rito leri ri humelelaka kona eMatsalweni ri tirhisiwe eka xikhongelo naswona ri kombetela eka Yehovha, Tata wa hina loyi a nga ematilweni. Xana rito leri a ri vula yini?
Buku leyi nge The International Standard Bible Encyclopedia yi ri: “Loko hi swi veka hi ririmi leri tolovelekeke, enkarhini wa Yesu xiga lexi nge ʼabbāʼ a xi kombisa xinghana ni xichavo lexi vana va nga na xona eka vatata wa vona.” A ku ri ndlela ya xinghana leyi n’wana a a vulavula ha yona hi ku kongoma ni tata wakwe naswona a ku ri rin’wana ra marito yo sungula lawa xihlangi a xi ma dyondza. Yesu u tirhise xiga lexi loko a khongela eka Tata wakwe hi mbilu yakwe hinkwayo. Loko Yesu a ri karhi a khongela entangeni wa Getsemani ka ha sele tiawara ti nga ri tingani leswaku a fa, u vitane Yehovha hi marito lama nge “Abba, Tatana.”—Marka 14:36.
Buku yoleyo yi tlhela yi ku: “A swi nga tolovelekanga etibukwini ta Vayuda ta hi nkarhi wa mfumo wa Magriki ni Varhoma ku tirhisa rito leri nge ʼAbbāʼ loko munhu a vulavula ni Xikwembu, hikuva a swi ta tikomba onge i ku delela Xikwembu ku xi vitana hi vito rero.” Hambiswiritano, “Ku va Yesu . . . a tirhise xiga lexi loko a khongela swi vula leswaku a a kandziyisa mhaka leyi a yi vuleke ya leswaku a a ri N’wana wa Xikwembu.” Matsalwa laman’wana mambirhi laha rito leri nge “Abba” ri humelelaka eka wona, lawa hamambirhi ka wona ma tsariweke hi muapostola Pawulo, ma kombisa leswaku Vakreste va hi lembe-xidzana ro sungula na vona a va ri tirhisa rito leri loko va khongela.—Varhoma 8:15; Vagalatiya 4:6.
(Vagalatiya 6:17) Ku sukela sweswi ku nga tshuki ku va ni munhu la ndzi karhataka, hikuva emirini wa mina ndzi rhwale mimfungho ya hlonga ra Yesu.
Xana A Wu Swi Tiva?
Xana muapostola Pawulo a a vula yini loko a vula leswaku u rhwale “mimfungho ya hlonga ra Yesu” emirini wakwe?—Vagalatiya 6:17.
▪ Swi nga ha endleka marito wolawo lama Pawulo a ma vuleke hi nkarhi wa Vakreste vo sungula va ma twisise hi tindlela to hambanahambana. Hi xikombiso, khale ka vabohiwa lava kumiweke enyimpini, vanhu lava yivaka etitempeleni ni mahlonga a wu va vona hi ku va va funghiwe hi nsimbi leyi hisaka emirini wa vona. Loko vanhu va funghiwe hi ndlela yoleyo, a va tekiwa va ri lava nga xiximekiki.
Kambe a hi mimfungho hinkwayo leyi a yi tekiwa yi nga xiximeki. Vanhu vo tala va khale a va tirhisa mimfungho ku kombisa leswaku i va rixaka rihi kumbe ku kombisa vukhongeri lebyi va nga eka byona. Hi xikombiso, hi ku ya hi Theological Dictionary of the New Testament, “Vasiriya a va teka Hadada na Atargatis tanihi swikwembu leswi kwetsimaka naswona a va ri ni mimfungho ya swona emavokweni ni le tinhan’wini ta vona . . . Kasi lava gandzelaka xikwembu lexi vuriwaka Dionysus a va ri ni mfungho wa kamba ra ivy.”
Vahlamuseri vo tala va manguva lawa va vula leswaku Pawulo a a kombetela eka swivati leswi a veke na swona loko a bukuteriwa hi nkarhi wa vutirheli byakwe bya Vukreste. (2 Vakorinto 11:23-27) Swi nga ha endleka leswaku Pawulo a a vula ndlela leyi a a hanya ha yona leyi n’wi kombiseke tanihi Mukreste, ku nga ri mimfungho ya xiviri.
Ku Hlayiwa Ka Bibele
(Vagalatiya 4:1-20) Kutani ndzi vula leswaku loko mudyandzhaka a ri xihlangi a nga hambananga nikatsongo ni hlonga, hambileswi a nga hosi ya swilo hinkwaswo, 2 kambe u le hansi ka vavanuna lava langutelaka ni le hansi ka valanguteri ku fikela esikwini leri vekiweke ka ha ri emahlweni hi tata wakwe. 3 Hi ku fanana na hina, loko ha ha ri swihlangi, hi ye emahlweni hi ri mahlonga ya swilo swa masungulo leswi nga swa misava. 4 Kambe loko nkarhi lowu pimiweke wu hela, Xikwembu xi rhume N’wana wa xona, loyi a humeke eka wansati ni loyi a veke ehansi ka nawu, 5 leswaku a ntshunxa lava nga ehansi ka nawu hi ku va xava, leswaku na hina, hi amukela ku vekiwa hi va vana. 6 Kutani leswi mi nga vana, Xikwembu xi rhume moya wa N’wana wa xona etimbilwini ta hina naswona wa huwelela wu ku: “Abba, Tatana!” 7 Xisweswo, a wa ha ri hlonga kambe u n’wana; naswona loko u ri n’wana, u tlhela u va mudyandzhaka hikwalaho ka Xikwembu. 8 Nilokoswiritano, enkarhini lowu a mi nga xi tivi Xikwembu, hi kona laha mi veke mahlonga ya leswi swi nga riki swikwembu hi ntumbuluko. 9 Kambe leswi sweswi mi tivaka Xikwembu, kumbe leswi sweswi se mi tiviwaka hi Xikwembu, swi endlekisa ku yini leswaku mi vuyela eka swilo swo tsana ni swa vusiwana swa masungulo ni ku lava ku va mahlonga ya swona nakambe? 10 Mi hlayisa hi vukheta masiku ni tin’hweti ni tinguva ni malembe. 11 Ndza chava, leswaku hi ndlela yo karhi ndzi tirhe hi matimba handle ka xikongomelo malunghana na n’wina. 12 Vamakwerhu, ndza mi kombela, Kotisani mina, hikuva na mina a ndzi kotisa n’wina. A mi endlanga leswi hoxeke eka mina. 13 Kambe ma swi tiva leswaku a ku ri hikwalaho ka ku vabya ka mina enyameni leswi ndzi vuleke mahungu lamanene eka n’wina ro sungula. 14 Naswona lexi a xi ri enyameni ya mina xi ri ndzingo eka n’wina, a mi xi hlekulanga kumbe ku xi tshwutelela hi ku nyenya; kambe mi ndzi amukele ku fana ni ntsumi ya Xikwembu, ku fana na Kreste Yesu. 15 Kutani, xana wu kwihi ntsako lowu a mi ri na wona? Hikuva ndzi nyikela vumbhoni eka n’wina bya leswaku, loko a swi koteka, a mi ta va mi xokole mahlo ya n’wina mi ndzi nyika wona. 16 Kutani, xana ndzi hundzuke nala wa n’wina hikwalaho ka leswi ndzi mi byelaka ntiyiso? 17 Va mi lava hi ku hiseka, ku nga ri hi ndlela leyinene, kambe va lava ku mi sivela eka mina, leswaku mi va lava hi ku hiseka. 18 Hambiswiritano, i swinene leswaku n’wina mi laviwa hi ku hiseka hi xivangelo lexinene minkarhi hinkwayo, naswona ku nga ri loko ndzi ri na n’wina ntsena, 19 vana vanga lavatsongo, n’wina lava ndzi nga ni switlhavi swin’wana swa ku veleka kukondza Kreste a vumbeka eka n’wina. 20 Kambe ndzi navela ku va swin’we na n’wina sweswi ni ku vulavula hi ndlela leyi hambaneke, hikuva ndzi pfilunganyekile hikwalaho ka n’wina.
JUNE 10-16
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | VAEFESA 1–3
“Vukongomisi bya Yehovha ni mintirho ya byona”
(Vaefesa 1:8, 9) Xi endle leswaku leswi swi tala eka hina hi vutlhari hinkwabyo ni mianakanyo leyinene, 9 hi ku hi tivisa xihundla xo kwetsima xa ku rhandza ka xona. Swi fambisana ni leswi tsakeriwaka hi xona hi ku ya hi xikongomelo xa xona
it-2 837 ¶4
Xihundla Xo Kwetsima
Mfumo Wa Mesiya. Pawulo u swi veke erivaleni leswi xihundla xo kwetsima xa Kreste xi vulaka swona. Eka Vaefesa 1:9-11 u vulavula hi Xikwembu loko xi paluxa “xihundla xo kwetsima” xa ku rhandza ka xona, hi ku vula a ku: “Swi fambisana ni leswi tsakeriwaka hi xona hi ku ya hi xikongomelo xa xona leswaku ku va ni vukongomisi eku heleni ka minkarhi leyi vekiweke, bya ku hlengeleta swilo hinkwaswo nakambe eka Kreste, swilo swa le tilweni ni swilo swa le misaveni. Ina, eka yena, evun’weni ni loyi hi tlheleke hi averiwa ku va vadyandzhaka na yena, leswi hi vekiweke hi ku ya hi xikongomelo xa loyi a endlaka swilo hinkwaswo hi ku landza ndlela leyi ku rhandza ka yena ku kongomisaka ha yona,” Xihundla lexi xo kwetsima xi katsa Hulumendhe, Mfumo wa Mesiya wa Xikwembu. “Swilo swa le tilweni” leswi Pawulo a vulaka swona i vadyandzhaka va Mfumo na Kreste. “Swilo swa le misaveni” i vanhu va laha misaveni. Yesu u byele vadyondzisiwa vakwe leswaku xihundla xo kwetsima xi katsa Mfumo, loko a ku eka vona: “A sungula ku va byela a ku: “N’wina mi nyikiwe xihundla xo kwetsima xa mfumo wa Xikwembu, kambe eka lava nga ehandle, swilo hinkwaswo swi humelela hi swifaniso,”—Mr 4:11.
(Vaefesa 1:10) leswaku ku va ni vukongomisi eku heleni ka minkarhi leyi vekiweke, bya ku hlengeleta swilo hinkwaswo nakambe eka Kreste, swilo swa le tilweni ni swilo swa le misaveni. Ina, eka yena
Yehovha U Hlengeleta Ndyangu Wakwe
3 Muxe u byele Vaisrayele a ku: “Yehovha Xikwembu xa hina i Yehovha un’we.” (Det. 6:4) Swiendlo ni xikongomelo xa Yehovha swa fambisana. Xisweswo, “eku heleni ka minkarhi leyi vekiweke,” Xikwembu xi sungule ku tirhisa “vukongomisi,” ku nga lunghiselelo leri nga ta hlanganisa swivumbiwa swa xona hinkwaswo. (Hlaya Vaefesa 1:8-10.) Vukongomisi lebyi byi ta hetisisa xikongomelo xa byona hi swiphemu swimbirhi. Xiphemu xo sungula xi lunghiselela vandlha ra vatotiwa leswaku va kuma vutomi etilweni ehansi ka vulawuri bya Yesu Kreste loyi a nga Nhloko ya vona ya moya. Xiphemu lexi xi sungule hi Pentekosta ya 33 C.E. loko Yehovha a sungula ku hlengeleta lava nga ta fuma na Kreste etilweni. (Mint. 2:1-4) Tanihi leswi vatotiwa va vuriwaka lava lulameke naswona va faneriwaka hi ku kuma vutomi hikwalaho ka gandzelo ra nkutsulo ra Kreste, va swi tiva leswaku va tekiwa tanihi “vana va Xikwembu.”—Rhom. 3:23, 24; 5:1; 8:15-17.
4 Xiphemu xa vumbirhi xi hlomisela vanhu lava nga ta tshama eParadeyisini laha misaveni ehansi ka Mfumo wa Mesiya. “Ntshungu lowukulu” wu vumba xiyenge xo sungula xa vanhu volavo. (Nhlav. 7:9, 13-17; 21:1-5) Hi nkarhi wa Mfumo wa Gidi ra Malembe, ntshungu lowukulu wu ta joyiniwa hi vanhu va tibiliyoni lava nga ta pfuxiwa. (Nhlav. 20:12, 13) Ehleketa hi tindlela to tala leti nga ta hi pfulekela hina swin’we ni lava pfuxiweke to kombisa leswaku hi ni vun’we! Loko malembe ya gidi ma hela, “swilo swa le misaveni” swi ta ringiwa eka ndzingo wo hetelela. Lava nga ta hlula ndzingo wolowo va ta tekiwa tanihi “vana va Xikwembu” va laha misaveni.—Rhom. 8:21; Nhlav. 20:7, 8.
Endla Ndzavisiso
(Vaefesa 3:13) Hikokwalaho ndza mi kombela leswaku mi nga tshuki mi tshika hikwalaho ka mahlomulo lawa ya mina ematshan’weni ya n’wina, hikuva leswi swi vula ku vangama eka n’wina.
U Nga Pfumeleli Nchumu Xi Ku Sivela Ku Amukela Ku Vangama
15 Ku tiyisela ka hina hi ri karhi hi endla ku rhandza ka Yehovha swi ta pfuna van’wana leswaku va vangama. Pawulo u tsalele vandlha ra le Efesa a ku: “Ndza mi kombela leswaku mi nga tshuki mi tshika hikwalaho ka mahlomulo lawa ya mina ematshan’weni ya n’wina, hikuva leswi swi vula ku vangama eka n’wina.” (Efe. 3:13) Mahlomulo ya Pawulo a ma “vula ku vangama” eka Vaefesa hi ndlela yihi? Ku lungheka ka Pawulo ku ya emahlweni a va tirhela ku nga khathariseki miringo swi kombise Vaefesa leswaku malunghelo lawa a va ri na wona tanihi Vakreste a ma ri ya nkoka swinene. Loko Pawulo a a lo lan’wa loko a xanisiwa, xana vamakwavo a va nga ta va va anakanye leswaku vuxaka bya vona na Yehovha, ntirho wa vona wa nsimu ni ntshembo wa vona a swi nga ri swa nkoka? Ku tiyisela ka Pawulo ku tlakuse Vukreste naswona ku kombise leswaku mudyondzisiwa u fanele a titsona swilo swo karhi.
(Vaefesa 3:19) ni ku tiva rirhandzu ra Kreste leri tlulaka vutivi, leswaku mi tala hi ku tala hinkwako loku Xikwembu xi ku nyikaka.
“Ku Tiva Rirhandzu Ra Kreste”
21 Rito ra Xigriki leri hundzuluxeriweke va ku “ku tiva” ri vula ku tiva “nchumu kahle, u ri ni ntokoto wa wona.” Loko hi kombisa rirhandzu hi ndlela leyi Yesu a ri kombiseke ha yona—hi pfuna van’wana handle ka vutianakanyi, hi khathalela swilaveko swa vona, hi va rivalela hi mbilu hinkwayo—hi ta swi kota ku yi twisisa kahle mintlhaveko ya yena. Loko hi endla leswi, ntokoto lowu hi wu kumaka wu ta hi pfuna leswaku hi “tiva rirhandzu ra Kreste leri tlulaka vutivi.” Kutani hi nga rivali leswaku loko hi ya hi fana na Kreste hi ta ya hi tshinela swinene eka loyi Yesu a n’wi tekeleleke hi ku hetiseka, ku nga Xikwembu xa hina xa rirhandzu Yehovha.
Ku Hlayiwa Ka Bibele
(Vaefesa 1:1-14) Mina Pawulo, muapostola wa Kreste Yesu hi ku rhandza ka Xikwembu, eka vakwetsimi lava nga aEfesa ni lavo tshembeka lava nga ni vun’we na Kreste Yesu: 2 Onge mi nga va ni musa lowu nga faneriwiki ni ku rhula loku humaka eka Xikwembu Tata wa hina ni le ka Hosi Yesu Kreste. 3 A ku dzunisiwe Xikwembu tlhelo Tata wa Hosi ya hina Yesu Kreste, hikuva xi hi katekise hi nkateko wun’wana ni wun’wana wa moya etindhawini ta le tilweni evun’weni na Kreste, 4 hilaha xi hi hlawuleke hakona evun’weni na yena misava yi nga si va kona, leswaku hi kwetsima ni ku pfumala xisolo emahlweni ka xona hi rirhandzu. 5 Hikuva xi hi hlawule ka ha ri emahlweni leswaku hi vekiwa hi va vana eka xona hi Yesu Kreste, hi ku ya hi ku rhandza ka xona, 6 hi ku dzunisa musa wa xona lowu nga faneriwiki lowu vangamaka lowu xi hi nyikeke wona hi musa hi ku tirhisa murhandziwa wa xona. 7 Ha yena hi ni ku ntshunxiwa hi nkutsulo hi ngati ya yena, ina, ku rivaleriwa ka swivi swa hina, hi ku ya hi rifuwo ra musa wa xona lowu nga faneriwiki. 8 Xi endle leswaku leswi swi tala eka hina hi vutlhari hinkwabyo ni mianakanyo leyinene, 9 hi ku hi tivisa xihundla xo kwetsima xa ku rhandza ka xona. Swi fambisana ni leswi tsakeriwaka hi xona hi ku ya hi xikongomelo xa xona 10 leswaku ku va ni vukongomisi eku heleni ka minkarhi leyi vekiweke, bya ku hlengeleta swilo hinkwaswo nakambe eka Kreste, swilo swa le tilweni ni swilo swa le misaveni. Ina, eka yena, 11 evun’weni ni loyi hi tlheleke hi averiwa ku va vadyandzhaka na yena, leswi hi vekiweke hi ku ya hi xikongomelo xa loyi a endlaka swilo hinkwaswo hi ku landza ndlela leyi ku rhandza ka yena ku kongomisaka ha yona, 12 leswaku hi tirhela ku dzunisa ku vangama ka yena, hina lava hi veke vo sungula ku va ni ntshembo eka Kreste. 13 Kambe na n’wina mi ve ni ntshembo eka yena endzhaku ka ku twa rito ra ntiyiso, mahungu lamanene malunghana ni ku ponisiwa ka n’wina. Hikwalaho ka yena nakambe, loko mi khorwile, mi funghiwile hi moya lowo kwetsima lowu tshembisiweke, 14 lowu wu nga mfungho wa le mahlweni wa ndzhaka ya hina, hi xikongomelo xa ku ntshunxa hi nkutsulo nhundzu ya xona Xikwembu, leswaku xi vongiwa hilaha ku vangamaka.
JUNE 17-23
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | VAEFESA 4–6
“Ambalani Mahavelo Hinkwawo Lama Humaka Eka Xikwembu”
(Vaefesa 6:11-13) Ambalani mahavelo hinkwawo lama humaka eka Xikwembu leswaku mi kota ku yima mi tiyile, mi lwisana ni marhengu ya Diyavulosi; 12 hikuva a hi dodombisani ni ngati ni nyama, kambe ni tihulumendhe, ni valawuri, ni vafumi va misava va munyama lowu, ni mavandlha lama hombolokeke ya moya, etindhawini ta le tilweni. 13 Hikwalaho ambalani mahavelo hinkwawo lama humaka eka Xikwembu, leswaku mi kota ku tserhama hi siku ro homboloka, endzhaku ko endla swilo hinkwaswo hi rixaladza, mi yima mi tiyile.
Vantshwa—Yimani Mi Tiyile Mi Lwisana Na Diyavulosi
MUAPOSTOLA Pawulo u fanise vutomi bya hina tanihi Vakreste ni masocha lama lwaka ma ri ekusuhi ni kusuhi. Entiyisweni, hi lwa nyimpi ya moya ku nga ri ya nyama. Hambiswiritano, valala va hina i va xiviri. Sathana ni madimona i masocha lama nga ni vuswikoti ni ntokoto. Swi nga ha vonaka onge a hi nge swi koti ku va hlula. Vantshwa lava nga Vakreste va nga ha vonaka va hlaseleka hi ku olova. Xana va nga swi kotisa ku yini ku hlula swivumbiwa swo homboloka swa moya leswi nga ni matimba? Ntiyiso hileswaku vantshwa va nga swi kota ku hlula naswona va le ku hluleni! Njhani? Hikuva va ‘hambeta va kuma matimba eHosini.’ Kambe va endla leswi tlulaka sweswo. Va hlomele nyimpi. Ku fana ni masocha lama leteriweke, va ‘ambale mahavelo hinkwawo lama humaka eka Xikwembu.’—Hlaya Vaefesa 6:10-12.
(Vaefesa 6:14, 15) Hikokwalaho, yimani mi tiyile mi tikhame masenge hi ntiyiso, kutani mi vehela xisirhelelo xa xifuva xa ku lulama, 15 naswona milenge ya n’wina yi veheriwe swihlomo swa mahungu lamanene ya ku rhula.
Vantshwa—Yimani Mi Tiyile Mi Lwisana Na Diyavulosi
4 Hilaha ku fanaka, ntiyiso lowu hi wu dyondzaka eRitweni ra Xikwembu wa hi sirhelela eka tidyondzo ta mavunwa. (Yoh. 8:31, 32; 1 Yoh. 4:1) Loko hi rhandza ntiyiso lowu humaka eka Xikwembu, swi ta hi olovela ku rhwala “xisirhelelo xa xifuva,” leswi vulaka ku hanya hi milawu yo lulama ya Xikwembu. (Ps. 111:7, 8; 1 Yoh. 5:3) Ku tlula kwalaho, loko hi wu twisisa kahle ntiyiso wa Rito ra Xikwembu hi ta kota ku yima hi tiyile hi lwisana ni lava kanetaka ntiyiso.—1 Pet. 3:15.
7 Mawaku xifaniso lexinene lexi kombisaka ndlela leyi milawu ya Yehovha yo lulama yi nga tisirhelelaka ha yona timbilu ta hina to fanekisela! (Swiv. 4:23) Tanihi leswi socha ri nga ta ka ri nga ambali xisirhelelo xa xifuva lexi nga tiyangiki, na hina a hi nge tivekeli milawu ya hina vini kambe hi ta hanya hi milawu ya Yehovha. A hi na byona vutlhari lebyi lavekaka leswaku hi kota ku tisirhelela. (Swiv. 3:5, 6) Ematshan’weni ya sweswo, hi tshamela ku kamba loko ‘xisirhelelo xa nsimbi’ lexi Yehovha a hi nyikeke xona xa ha ri exiyin’weni lexinene leswaku xi sirhelela timbilu ta hina.
10 Tanihi leswi tintangu ta masocha ya Varhoma a ti ma pfuna ku ya enyimpini, tintangu ta Vakreste to fanekisela na tona ti va pfuna ku ya twarisa rungula ra ku rhula. (Esa. 52:7; Rhom. 10:15) Nilokoswiritano, swi lava xivindzi ku vulavula loko hi pfulekeriwe hi nkarhi. Bo, loyi a nga ni malembe ya 20, u ri: “A ndzi chava ku chumayela swichudeni kuloni. A swi ndzi khomisa tingana. Loko sweswi ndzi anakanya ha swona a ndzi tivi leswaku a ndzi chava yini. Sweswi ndza swi rhandza ku chumayela tintangha ta mina.”
(Vaefesa 6:16, 17) Ehenhla ka swilo hinkwaswo, rhwalani xitlhangu lexikulu xa ripfumelo, lexi mi nga ta kota ku timela ha xona miseve hinkwayo leyi pfurhaka ya lowo homboloka. 17 Nakambe, amukelani xihuku xa ku ponisa, ni banga ra mo-ya, ku nga rito ra Xikwembu,”
Vantshwa—Yimani Mi Tiyile Mi Lwisana Na Diyavulosi
13 ‘Miseve yin’wana leyi pfurhaka’ leyi Sathana a nga ku copaka ha yona i mavunwa mayelana na Yehovha, u vula leswaku Yehovha a nga khathali ha wena naswona a nga ku rhandzi. Ida, loyi a nga ni malembe ya 19, a karhatiwa hi ku titwa a nga pfuni nchumu. U ri: “Mikarhi yin’wana a ndzi twa onge Yehovha u le kule na mina naswona a nga swi lavi ku va Munghana wa mina.” Xana u langutane njhani na nhlaselo lowu? Ida, u ri: “Mihlangano hi yona yi tiyisaka ripfumelo ra mina. Mikarhi yo tala a ndzi nga hlamuli emihlanganweni hi ku ehleketa leswaku a nga kona la tsakelaka ku twa nhlamulo ya mina. Kambe sweswi loko ndzi ya emihlanganweni, ndza lunghiselela naswona ndzi ringeta ku hlamula kambirhi kumbe kanharhu. A swi olovi kambe ndza tsaka loko ndzi swi endla. Vamakwerhu va ndzi khutaza. Mikarhi hinkwayo loko ndzi vuya eminhlanganweni, ndza swi tiva leswaku Yehovha wa ndzi rhandza.”
16 Tanihi leswi xihuku a xi sirhelela byongo bya socha, ‘ntshembo wa hina wa ku ponisiwa’ wu sirhelela mianakanyo ya hina, ku nga vuswikoti bya hina byo anakanya. (1 Tes. 5:8; Swiv. 3:21) Ntshembo wu endla leswaku hi tshama hi ri karhi hi anakanyisisa hi switshembiso swa Xikwembu ni ku va ni langutelo lerinene hi swiphiqo. (Ps. 27:1, 14; Mint. 24:15) Kambe loko hi lava leswaku “xihuku” xa hina xi hi sirhelela hi fanele hi xi ambala enhlokweni ku ri ni ku xi khoma hi voko.
20 Pawulo u fanisa Rito ra Xikwembu ni banga leri Yehovha a hi nyikeke rona. Kambe hi fanele hi dyondza ku ri tirhisa hi vutlhari loko hi lwela ripfumelo ra hina kumbe loko hi lulamisa mianakanyo ya hina vini. (2 Kor. 10:4, 5; 2 Tim. 2:15) U nga byi antswisa njhani vuswikoti bya wena byo tirhisa Rito ra Xikwembu? Sebastian, loyi a nga ni malembe ya 21, u ri: “Ndzi tsala ndzimana yin’we eka ndzima yin’wana ni yin’wana eka ku hlaya ka mina ka Bibele. Ndzi tiendlela nxaxamelo wa tindzimana leti ndzi tirhandzaka. Hi ndlela yoleyo mianakanyo ya mina yi kota ku fambisana ni ya Yehovha.” Daniel, loyi a tshahiweke eka xihloko lexi u ri: “Loko ndzi ri karhi ndzi tihlayela Bibele ndzi hlawula tindzimana leti ndzi ehleketaka leswaku ti ta pfuna vanhu lava ndzi hlanganaka na vona ensin’wini. Ndzi xiye leswaku vanhu va angula kahle loko va xiya leswaku u rhandza Bibele naswona u tikarhatela ku va pfuna.”
Endla Ndzavisiso
(Vaefesa 4:30) Nakambe, mi nga hlunamisi moya lowo kwetsima wa Xikwembu, lowu mi funghiweke ha wona hikwalaho ka siku ra ku ntshunxiwa hi nkutsulo.
it-1 1128 ¶3
Vukwetsimi
Moya lowo kwetsima. Matimba ya Yehovha lama tirhaka kumbe moya, U tirhisa wona leswaku a Mfumo ni ku hetisisa xikongomelo xakwe. Wu basile, wu tengile, wa kwetsima naswona wu hambanisa vunene bya Xikwembu. Hikwalaho, wu vitaniwa “moya lowo kwetsima” kumbe “moya wa vukwetsimi”—(Ps 51:11; Lk 11:13; Rhm 1:4; Ef 1:13.) Moya lowo kwetsima lowu tirhaka eka munhu i matimba ya vukwetsimi kumbe ku tenga. Swilo leswi chakeke kumbe swo biha swa muxaka wihi na wihi a swi amukeleki naswona swi ‘hlunamisa moya lowo kwetsima’. (Eph 4:30) Moya lowo kwetsima wu yimela vumunhu byo kwetsima bya Xikwembu naswona wu nga ‘Hlunamisiwa.’ Mikhuva yin’wana ni yin’wana yo biha yi ‘Tima ndzilo wa moya’ “Mi nga wu timi ndzilo wa moya.” (1Te 5:19) Loko mikhuva yoleyo yo ya emahlweni, entiyisweni, moya lowo kwetsima wa Xikwembu, wu nga ha “Twa ku vava,” naswona swi nga endla leswaku Xikwembu xi va nala wa muxandzuki yoloye. “Kambe vona va xandzukile, va wu twisa ku vava moya wakwe lowo kwetsima. Kutani u hundzuke nala wa vona; yena a lwa na vona.” (Esa 63:10) Munhu loyi a hlundzukisaka moya lowo kwetsima wa wu sandza, ku nga xidyoho lexi Yesu a nga te a nge rivaleriwi, e-e, hayi emafambiselweni lawa ya swilo hambi ku ri eka lawa ma nga ta ta.—Mt 12:31, 32; Mr 3:28-30; tlhela u vona Moya.
(Vaefesa 5:5) Hikuva leswi ma swi tiva naswona ma swi xiya, leswaku ku hava mbhisa kumbe munhu loyi a nga basangiki kumbe munhu wa makwanga—leswi vulaka ku va mugandzeri wa swifaniso swa hava—la nga ni ndzhaka ni yin’we emfun’weni wa Kreste ni wa Xikwembu.
it-1 1006 ¶2
Makwanga
Tikombise leswi u nga swona. Makwanga ma ta ti kombisa erivaleni hi swiendlo swa munhu hi kwalaho ka leswi a nga enerisekiki ni swihoxo swakwe. Mutsari wa Bibele Yakobo u vula leswaku ku navela ko biha, loko ku xurhe, ku veleka xidyoho. (Yak. 1:14, 15) Munhu wa makwanga u vonaka hi swiendlo swakwe. Muapostola Pawulo u ri loko munhu a ri ni makwanga swi fana ni loko a gandzela swifaniso. (Efe. 5:5) Hikwalaho ka makwanga va teka swilo leswi va swi rhandzaka va swi endla Xikwembu xa vona, ematshan’wini yo rhangisa ntirho wa Muvumbi.
Ku Hlayiwa Ka Bibele
(Vaefesa 4:17-32) Hikokwalaho, leswi ndza swi vula ni ku nyikela vumbhoni eka swona eHosini, leswaku mi nga ha fambi hilaha matiko ma fambaka hakona hi mianakanyo ya wona leyi nga pfuniki, 18 kasi ma ha ri emunyameni hi mianakanyo, ni ku hambana ni vutomi lebyi nga bya Xikwembu, hikwalaho ka ku pfumala vutivi loku ma nga na kona, hikwalaho ka ku tlanyala ka timbilu ta wona. 19 Leswi ma heleriweke hi ntlhaveko hinkwawo wa ku tikhoma lokunene, ma tinyiketele eku tikhomeni ko biha leswaku ma endla thyaka hinkwaro hi makwanga. 20 Kambe Kreste a mi n’wi dyondzanga a ri tano, 21 hakunene, ntsena loko mi n’wi twile ni ku dyondzisiwa ha yena, tanihi leswi ntiyiso wu nga eka Yesu, 22 leswaku mi cukumeta vumunhu bya khale lebyi fambisanaka ni ndlela ya n’wina yo sungula ya ku tikhoma ni lebyi onhiwaka hi ku ya hi ku navela ka byona loku xisaka; 23 kambe leswaku mi endliwa mi va lavantshwa ematimbeni lama susumetaka mianakanyo ya n’wina, 24 kutani mi fanele mi ambala vumunhu lebyintshwa lebyi tumbuluxiweke hi ku ya hi ku rhandza ka Xikwembu hi ku lulama ka ntiyiso ni vutshembeki. 25 Hikwalaho, leswi se mi cukumeteke mavunwa, un’wana ni un’wana wa n’wina a a vulavule ntiyiso eka warikwavo, hikuva hina hi swirho swa van’wana. 26 Karihani, kambe mi nga dyohi; dyambu ri nga peli ma ha ri eka xiyimo xa ku kariha, 27 mi nga nyiki Diyavulosi ndhawu. 28 Muyivi a nga ha tlheli a yiva, kambe ematshan’weni ya sweswo a a tirhe hi matimba, a endla ntirho lowunene hi mavoko yakwe, leswaku a kuma xo xi avela loyi a pfumalaka. 29 Rito ro bola ri nga humi enon’wini wa n’wina, kambe a ku hume rito rin’wana ni rin’wana lerinene leri akaka hi ku landza xilaveko xa kona, leswaku ri nghenisa leswi tsakisaka eka lava swi twaka. 30 Nakambe, mi nga hlunamisi moya lowo kwetsima wa Xikwembu, lowu mi funghiweke ha wona hikwalaho ka siku ra ku ntshunxiwa hi nkutsulo. 31 Ku leva hinkwako ni ku hlundzuka ni vukarhi ni huwa ni mavulavulelo ya nhlambha a swi susiwe eka n’wina swin’we ni vubihi hinkwabyo. 32 Kambe Kombanani musa, mi tsetselelana swinene, mi rivalelana hi ku ntshunxeka tanihi leswi Xikwembu na xona xi mi rivaleleke hi ku ntshunxeka hi Kreste.
JUNE 24-30
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | VAFILIPIYA 1-4
“Mi Nga Vileli Ha Nchumu”
(Vafilipiya 4:6) Mi nga vileli ha nchumu, kambe eka hinkwaswo tivisani Xikwembu swikombelo swa n’wina hi xikhongelo ni xikombelo swin’we ni ku nkhensa swikombelo swa n’wina;
‘Ku Rhula Ka Xikwembu Ku Tlula Miehleketo Hinkwayo’
10 I yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi nga vileli ha nchumu kutani hi va ni “ku rhula ka Xikwembu”? Marito lama Pawulo a ma tsaleleke Vafilipiya ma kombisa leswaku lexi nga hi pfunaka ku hlula ku vilela i ku khongela. Hikwalaho, loko hi vilela hi fanele hi khongela. (Hlaya 1 Petro 5:6, 7.) Khongela eka Yehovha u ri karhi u tshemba leswaku wa khathala ha wena. Khongela “swin’we ni ku nkhensa” swilo leswi a ku endlelaka swona. Ntshembo wa hina eka yena wu ta tiya loko hi tsundzuka leswaku a nga hi endlela swo “tlula leswi hi swi kombelaka kumbe leswi hi swi ehleketaka.”—Efe. 3:20.
(Vafilipiya 4:7) kutani ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo ku ta rindza timbilu ta n’wina ni matimba ya n’wina ya mianakanyo ha Kreste Yesu.
‘Ku Rhula Ka Xikwembu Ku Tlula Miehleketo Hinkwayo’
7 A swi kanakanisi leswaku loko vamakwavo vakwe va le Filipiya va hlaya papila leri a va tsaleleke rona va tsundzuke leswi n’wi humeleleke loko a ri eFilipiya ni leswaku Yehovha u n’wi pfune hi ndlela leyi a va nga yi anakanyi. I yini leswi Pawulo a lava ku va dyondzisa swona? Hi ku kongoma, a va dyondzisa leswaku va nga vileli, loko va vilela a va fanele va khongela kutani ku rhula ka Xikwembu a ku ta va na vona. Kambe xiya leswaku ‘ku rhula ka Xikwembu ku tlula miehleketo hinkwayo.’ Xana sweswo swi vula yini? Eka vuhundzuluxeri byin’wana bya Tibibele xiga lexi, xi hundzuluxeriwe xi va: “Loku tlulaka leswi hi swi languteleke” kumbe “loku tlakukeke ku tlula makungu ya vanhu hinkwavo.” Kahlekahle Pawulo a vula leswaku “ku rhula ka Xikwembu” i kunene ngopfu lerova a ku lavisiseki. Hambiloko hi vona onge swiphiqo swa hina i swikulu ngopfu kambe Yehovha a nga hi endlela leswi tlulaka leswi hi swi languteleke.—Hlaya 2 Petro 2:9.
‘Ku Rhula Ka Xikwembu Ku Tlula Miehleketo Hinkwayo’
16 Hi byihi vuyelo lebyi vaka kona loko hi va ni “ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo”? Matsalwa ma vula leswaku ‘ku ta rindza timbilu ta hina ni matimba ya hina ya mianakanyo ha Kreste Yesu.’ (Filp. 4:7) Rito ra ririmi ro sungula leri nge “rindza” a ri tirhisiwa enyimpini. A ri tirhisiwa eka ntlawa wa masocha lawa a ma tirha ku rindza muti lowu tiyisiweke wa le nkarhini wa khale. Filipiya a ku ri wun’wana wa miti yoleyo. Vaaki va Filipiya a va etlela byi phaha hi ku tiva leswaku masocha ma rindze tinyangwa ta muti. Hilaha ku fanaka loko hi ri ni “ku rhula ka Xikwembu,” mbilu ni mianakanyo ya hina swa phyuphya. Ha swi tiva leswaku Yehovha wa khathala ha hina naswona u lava leswaku hi tsaka. (1 Pet. 5:10) Ku tiva sweswo swi ta endla leswaku hi nga vileli ngopfu kumbe ku hela matimba.
Endla Ndzavisiso
(Vafilipiya 2:17) Kambe ke, hambiloko ndzi chuluriwa ku fana ni gandzelo ra swakunwa exitlhavelweni ni le ntirhweni wa le rivaleni lowu ripfumelo ri mi kongomiseke eka wona, ndza tsaka ni ku khana swin’we na n’wina hinkwenu.
it-2 528 ¶5
Magandzelo
Swakunwa swa magandzelo. Swakunwa swa magandzelo a swi nyikeriwa swin’we ni magandzelo ya swona, hinkarhi lowu vaisrayele a va ri etikweni leri tshembisiweke. (Tin 15:2, 5, 8-10) Vhinyo leyi (“intoxicating liquor”) a yi cheriwa ehenhla ka alitari. (Tin 28:7, 14; ringanisa na Eks 30:9; Tin 15:10.) Muapostola Pawulo u tsalele Vakreste va le Filipiya a ku: “Hambiloko ndzi chuluriwa ku fana ni gandzelo ra swakunwa exitlhavelweni ni le ntirhweni wa le rivaleni lowu ripfumelo ri mi kongomiseke eka wona, ndza tsaka ni ku khana swin’we na n’wina hinkwenu.” Laha u tirhise xigego lexi nge gandzelo ra swakunwa, ku kombisa ndlela leyi a tiyimisele ha yona ku tinyiketela hikwalaho ka Vakrestekulobye. (Flp 2:17) Endzhaku ka rifu rakwe, u tsalele Timotiya Papila: “Hikuva ana se ndza chuluriwa ku fana ni gandzelo ra swakunwa, naswona nkarhi lowu faneleke wa ku ntshunxiwa ka mina wu tshinele.”— 2Tm 4:6.
(Vafilipiya 3:11) ku vona loko hi ndlela yo karhi ndzi ta kuma ku pfuxiwa ko sungula eka lava feke.
“Ku Pfuka Ko Sungula Ka Vafi”—Ku Le Ku Endlekeni Sweswi!
5 Xa vumbirhi, swirho leswi totiweke swa “Israyele wa Xikwembu” swi fanele swi hlangana na Hosi Yesu Kreste eku vangameni ka le tilweni, laha swi nga ta “va ni Hosi minkarhi hinkwayo.” (Vagalatiya 6:16; 1 Vatesalonika 4:17) Xiendlakalo xexo xi vuriwa “ku pfuxiwa ko sungula eka lava feke” kumbe ‘ku pfuka ko sungula ka vafi.’ (Vafilipiya 3:10, 11; Nhlavutelo 20:6) Loko ku pfuxiwa koloko ku herile, ku ta fika nkarhi wa leswaku vanhu va timiliyoni va pfuxeriwa emisaveni va ri ni ntshembo wo kuma vutomi lebyi nga heriki eParadeyisini. Hikwalaho, ku nga khathariseki leswaku hi ni ntshembo wa ku ya hanya etilweni kumbe emisaveni, hi ku langutele hi mahlo-ngati ‘ku pfuka ko sungula ka vafi.’ Xana i ku pfuxiwa ka muxaka muni? Ku endleka rini?
Ku Hlayiwa Ka Bibele
(Vafilipiya 4:10-23) Ndza tsaka ngopfu eHosini leswi sweswi eku heteleleni mi pfuxeteke ku ehleketa ka n’wina malunghana na mina, leswi hakunene a mi ehleketa ha swona, kambe mi pfumale nkarhi. 11 Ku nga ri swona leswaku ndzi vulavula malunghana ni ku va eku pfumaleni, hikuva ndzi dyondzile, leswaku ndzi eneriseka eka xiyimo xin’wana ni xin’wana lexi ndzi nga eka xona. 12 Kunene ndza swi tiva ku kayivela swilo, kunene ndza swi tiva ku va ni swo tala. Eka hinkwaswo ni le ka swiyimo hinkwaswo ndzi dyondze xihundla xa ku xurha ni ku va ni ndlala, ku va ni swo tala ni ku pfumala. 13 Eka swilo hinkwaswo ndzi ni ntamu hikwalaho ka loyi a ndzi nyikaka matimba. 14 Nilokoswiritano, mi endle kahle hi ku hlanganyela na mina enhlomulweni wa mina. 15 Entiyisweni, n’wina Vafilipiya, nakambe ma swi tiva leswaku eku sunguleni ka ku vula mahungu lamanene, loko ndzi suka eMakedoniya, ku hava vandlha leri hlanganyeleke na mina emhakeni ya ku nyika ni ku amukela, handle ka n’wina ntsena; 16 hikuva, hambi eTesalonika, mi ndzi rhumelele swo karhi ro sungula ni ra vumbirhi hikwalaho ka xilaveko xa mina. 17 Ku nga ri swona leswaku ndzi lava nyiko hi mbilu hinkwayo, kambe hi mbilu hinkwayo ndzi lava mihandzu leyi tisaka ntswalo wo tala swinene eka xiviko xa n’wina. 18 Hambiswiritano, ndzi kuma swilo hinkwaswo hi xitalo naswona ndzi ni swo tala. Ndzi enerile, leswi ndzi amukeleke swilo eka Epafrodito leswi humaka eka n’wina, nun’hwelo wo nandziha, xitlhavelo lexi amukelekaka, lexi tsakisaka swinene eka Xikwembu. 19 Kutani, Xikwembu xa mina xi ta enerisa xilaveko xa n’wina hinkwaxo hi xitalo hi mpimo wa rifuwo ra xona hi ku vangama ha Kreste Yesu. 20 Kutani ku vangama a ku ve eka Xikwembu xa hina tlhelo Tata wa hina hi masiku ni masiku. Amen. 21 Ndzi runguleleni mukwetsimi un’wana ni un’wana loyi a nga ni vun’we na Kreste Yesu. 22 Vamakwerhu lava nga na mina va mi rungula. Vakwetsimi hinkwavo, kambe ngopfu-ngopfu vandyangu wa Khezari, va mi rungula. 23 Musa lowu nga faneriwiki wa Hosi Yesu Kreste a wu ve ni moya lowu mi wu kombisaka.