Swikombo Swa Mikandziyiso Leyi Nga Eka Xibukwana Xa Nhlengeletano Ya Mahanyelo Ni Ntirho Wa Hina Wo Chumayela
JULY 4-10
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | 2 SAMUWELE 18-19
“Barizilayi—Xikombiso Xa Ku Titsongahata”
Barizilayi—Wanuna Loyi A A Twisisa Ku Tsana Kakwe
A swi kanakanisi leswaku Davhida u wu tlangele swinene mpfuno wa Barizilayi. Swi tikomba onge hosi a yi nga lavi ntsena ku hakela Barizilayi hi ku n’wi nyika swilaveko swa nyama ntsena. Barizilayi loyi a a ri xigwili a a nga wu lavi mpfuno wa muxaka wolowo. Swi nga ha endleka leswaku Davhida a a n’wi lava ehubyeni ya vuhosi hikwalaho ka leswi mukhalabye yoloye a a ri ni timfanelo letinene. Ku va xirho xa nkarhi hinkwawo kwalaho a ku ta va ku ri lunghelo, a swi ta endla leswaku Barizilayi a va ni ndhuma ni ku vuyeriwa hi ku va munghana wa hosi.
Barizilayi—Wanuna Loyi A A Twisisa Ku Tsana Kakwe
Xivangelo xin’wana xa xiboho xa Barizilayi ku nga ha va ku ri leswi a a dyuharile naswona a tsanile hikwalaho ko dyuhala. Barizilayi a nga ha va a vone leswaku a a nga ha ta hanya nkarhi wo leha. (Pisalema 90:10) U endle leswi a swi koteke leswaku a seketela Davhida, kambe a a twisisa ku tsana kakwe loku a ku vangiwa hi ku dyuhala. Barizilayi a nga pfumelanga leswaku mhaka ya ku va ni ndhuma swin’we ni ku kuma xikhundlha swi n’wi sivela ku kambisisa vuswikoti byakwe hi ndlela leyi twalaka. Ku hambana na Absalomu loyi a a tikukumuxa, hi vutlhari Barizilayi u kombise ku titsongahata.—Swivuriso 11:2.
Barizilayi—Wanuna Loyi A A Twisisa Ku Tsana Kakwe
Mhaka ya Barizilayi yi kandziyisa xilaveko xa ku ringanisela. Kasi hi hala tlhelo, a hi fanelanga hi ala ku amukela xiavelo xo hlawuleka kumbe ku tshika ku fikelela malunghelo ya ntirho hikwalaho ko lava ku tshama hi nga endli nchumu kumbe hi titwa hi nga swi fanelekeli ku byarha vutihlamuleri. Xikwembu xi ta hi engetelela laha hi kayivelaka kona loko hi kombela matimba ni vutlhari eka xona.—Vafilipiya 4:13; Yakobo 4:17; 1 Petro 4:11.
Hi hala tlhelo, hi fanele hi tiva ku tsana ka hina. Hi xikombiso, kumbexana Mukreste un’wana se u khomekile swinene hi mintirho ya moya. Wa swi xiya leswaku loko o amukela swiavelo swin’wana, a nga ha va ekhombyeni ro honisa vutihlamuleri bya Matsalwa byo tanihi ku wundla ndyangu wakwe. Exiyin’weni xo tano, ku ta va ku ri xikombiso xa leswaku wa titsongahata naswona wa anakanyela loko a ala malunghelo lama engetelekeke.—Vafilipiya 4:5; 1 Timotiya 5:8.
Endla Ndzavisiso
‘Tsutsuma Mphikizano Kukondza U Heta’
19 Loko u nga swi koti ku endla swo tala naswona u vona onge vanhu a va ku twisisi, u nga khutaziwa hi xikombiso xa Mefiboxete. (2 Sam. 4:4) A a lamarile naswona Hosi Davhida u n’wi teke hi ndlela leyi hoxeke. Mefiboxete a a ngo lo tivangela maxangu lawa a ri na wona. Kambe, a nga swi pfumelelanga sweswo swi n’wi endla a va ni langutelo leri hoxeke; a a tlangela swilo leswinene leswi a swi n’wi humelela. U wu tlangerile musa lowu Davhida a n’wi kombeke wona enkarhini lowu hundzeke. (2 Sam. 9:6-10) Hikwalaho, loko Davhida a n’wi teke hi ndlela yo biha, Mefiboxete u ringete ku twisisa xiyimo. A nga xi pfumelelanga xihoxo xa Davhida xi n’wi hlundzukisa. A nga xi solanga Xikwembu hikwalaho ka leswi Davhida a n’wi endleke swona. Mefiboxete u anakanyisise hi leswi a nga swi endlaka leswaku a seketela hosi leyi hlawuriweke hi Yehovha. (2 Sam. 16:1-4; 19:24-30) Yehovha u endle leswaku xikombiso lexinene xa Mefiboxete xi tsariwa eRitweni ra Yena hi ta dyondza swo karhi.—Rhom. 15:4.
JULY 11-17
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | 2 SAMUWELE 20-21
“Yehovha I Xikwembu Lexi Nga Ni Vululami”
Swivutiso Swa Vahlayi
Ntwanano wolowo a wa ha tirha enkarhini wa Hosi Sawulo. Ematshan’weni yo xixima ntwanano wolowo, yena u ringete ku herisa rixaka ra Vagibiyoni. Sweswo swi endle leswaku ‘Sawulo ni ndyangu wakwe va va ni nandzu wa ngati.’ (2 Sam. 21:1) Eku heteleleni Davhida u ve hosi. Vagibiyoni lava poneke va n’wi byele hi nandzu lowu wo chavisa. Davhida u va vutise leswaku a va lava ku rihiwa hi yini hikwalaho ka swiendlo swa Sawulo swo biha leswi a va endleke swona leswaku Yehovha a ta kota ku katekisa tiko. Vagibiyoni a va lavanga ku rihiwa hi mali kambe va lave leswaku ku dlayiwa vana va nkombo va Sawulo loyi ‘a bohe kungu ra ku va lovisa.’ (Tinhl. 35:30, 31) Davhida u pfumerile.—2 Sam. 21:2-6.
Hi dyondza swin’wana emhakeni leyi. Nawu wa Xikwembu a wu ri erivaleni, wu te: “Vana a va fanelanga va dlayiwa hikwalaho ka swidyoho swa vatata wa vona.” (Det. 24:16) Yehovha a ta va a nga pfumelanga leswaku vana vambirhi va Sawulo ni vatukulu vakwe va ntlhanu va fela sopo nyama va nga dyanga. Nawu a wu engeta wu ku: “Munhu u fanele a fela xidyoho xa yena n’wini.” Swi vonaka onge vana vambirhi va Sawulo ni vatukulu vakwe va ntlhanu lava dlayiweke va katsekile loko Sawulo a ringeta ku yayarhela Vagibiyoni. Sweswo swi endle leswaku va fela swidyoho swa vona.
Endla Ndzavisiso
Vakulu Lava Nga Vakreste ‘I Vatirhi-kulorhi Leswaku Hi Tsaka’
14 Emisaveni hinkwayo, hina vanhu va Yehovha hi endla ntirho wa nsimu ku nga khathariseki swihinga leswi Sathana ni vanhu van’wana va hi vekelaka swona. Van’wana va hina va langutane ni swiphiqo leswikulu swinene, kambe hi ku tshembela eka Yehovha hi ku helela hi lwe na swona kutani hi swi hlula. Kambe ku ni minkarhi yin’wana laha hi titwaka hi nga ri na wona matimba yo lwisana ni misava leyi. Loko hi ri exiyin’weni xolexo, swa olova leswaku hi hetiwa matimba hi swiphiqo leswi hi ntolovelo hi kotaka ku swi tiyisela. Hi minkarhi yo tano, mpfuno lowu fikeke hi nkarhi lowu humaka eka nkulu wu nga hi pfuna leswaku hi tlhela hi tsaka hi tlhela hi va ni matimba, hilaha swi humeleleke hakona eka vo tala. Makwerhu un’wana wa xisati la nga phayona la nga ni malembe yo tlula 60 u ri: “Ku ni nkarhi laha a ndzi nga titwi kahle enkarhini lowu hundzeke, naswona ntirho wa nsimu a wu ndzi karharisa. Nkulu un’wana u xiye ku tsana ka mina kutani a ta vulavurisana na mina. Hi ve ni bulo leri khutazaka leri sekeriweke eBibeleni. Ndzi tirhise swiringanyeto leswi a ndzi nyikeke swona, naswona ndzi vuyeriwile.” U ye emahlweni a ku: “Nkulu yoloye u kombise leswaku wa ndzi rhandza hi ku xiya ku tsana ka mina kutani a ndzi pfuna!” Ina, swa khutaza ku tiva leswaku hi ni vakulu lava khathalaka hi hina naswona lava ku fana na Abixayi wa khale, va lunghekeleke ku ‘hi pfuna.’
JULY 18-24
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | 2 SAMUWELE 22
“Titshege Hi Yehovha Leswaku A Ku Pfuna”
Xana U Nga Swi Kota Hakunene “Ku Tshinela Eka Xikwembu”?
11 Ku hlaya leswaku Xikwembu xi ni “ntamu lowukulu,” swi hambanile swinene ni ku hlaya hi ndlela leyi xi kutsuleke Vaisrayele ha yona eLwandle ro Tshwuka, kutani xi khathalela tiko emananga ku ringana malembe ya 40. (Esaya 40:26) Hi mahlo ya miehleketo, u nga ma vona mati ma ri karhi ma pfuleka. U nga ri vona tiko hi mahlo ya miehleketo—kumbexana vanhu va 3 000 000 loko va helerile—ri famba elwandle leri omeke, mati lama tiyeke ma yime ma endla tintshava hala ni hala. (Eksoda 14:21; 15:8) U nga byi vona vumbhoni bya nsirhelelo wa Xikwembu emananga. Mati a ma khuluka ma huma eribyeni. Swakudya leswi fanaka ni tindzoho to basa, swi humelele ehenhla ka misava. (Eksoda 16:31; Tinhlayo 20:11) Laha Yehovha a a nga paluxi ntsena leswaku u ni matimba, kambe nileswaku u ma tirhisela ku pfuna vanhu vakwe. Xana a swi hi chaveleli ku tiva leswaku swikhongelo swa hina swi tlhandlukela eka Xikwembu lexi nga ni matimba lexi nga “vutumbelo ni ntamu wa hina, mpfuno lowu kumekaka hi ku hatlisa hi nkarhi wa maxangu”?—Pisalema 46:1.
“U Ta N’wi Endla Hi Vutshembeki”
A hi kambisiseni marito ya Davhida hi vuenti. Xiga xa Xiheveru lexi hundzuluxeriweke xi va ku “endla hi vutshembeki” xi nga ha tlhela xi vula ku “kombisa swiendlo swa musa.” Vutshembeki bya xiviri byi ti tshege hi rirhandzu. Yehovha u titshineta eka lava tshembekaka eka yena.
Xiya leswaku ku tshembeka swi katsa swo tala ku tlula ndlela leyi u titwaka ha yona; ku fanele ku vonaka eka hinkwaswo leswi u swi endlaka. Yehovha u endla hi vutshembeki, hilaha Davhida a swi voneke hakona evuton’wini byakwe. Hi nkarhi lowu a a langutane ni maxangu, Yehovha u n’wi pfunile, a n’wi sirhelela ni ku n’wi kongomisa tanihi hosi yo tshembeka. Davhida u nkhense Yehovha hileswi a n’wi kutsuleke “exandleni xa valala vakwe.”—2 Samuwele 22:1.
Xana marito ya Davhida ma hi byela yini? Ma hi byela leswaku Yehovha a nga hundzuki. (Yakobo 1:17) Wa yi namarhela milawu yakwe naswona wa swi hetisisa switshembiso swakwe. Eka yin’wana ya tipisalema takwe, Davhida u te: “Yehovha . . . a nge va siyi lava tshembekeke vakwe.”—Pisalema 37:28.
Endla Ndzavisiso
Hlakulela Moya Wa Ku Va Lontsongo
7 Xikombiso xa Xikwembu xa ku titsongahata xi n’wi khumbe swinene mupisalema Davhida. U yimbelelele Yehovha a ku: “U ta ndzi nyika xitlhangu xa wena xa ku ponisa, ku titsongahata ka wena ku ndzi endla ndzi va lonkulu.” (2 Sam. 22:36) Davhida a a swi tiva leswaku u kote ku endla swilo leswikulu leswi a swi endleke eIsrayele hileswi Yehovha a titsongahateke a n’wi yingisela ni ku n’wi pfuna. (Ps. 113:5-7) Swi tano ni le ka hina. Timfanelo tin’wana ni tin’wana, vuswikoti ni malunghelo man’wana ni man’wana yo hlawuleka, hi ma ‘nyike’ hi Yehovha. (1 Kor. 4:7) Munhu loyi a tikhomaka tanihi lontsongo hi “lonkulu” hileswi a vaka nandza wa nkoka eka Yehovha. (Luka 9:48, nhlamuselo ya le hansi ya NW.) A hi xiyeni leswaku leswi swi endleka njhani.
JULY 25-31
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | 2 SAMUWELE 23-24
“Xana U Titsona Swo Karhi Leswaku U Nyikela?”
it-1-E 146
Arawuna
Arawuna u nyikele hi ndhawu, swifuwo ni tihunyi to endla gandzelo kambe Davhida u arile hileswi a a lava ku swi hakelela. Rungula leri nga eka 2 Samuwele 24:24 ri kombisa leswaku Davhida u xave xivuya ni tihomu hi swiphemu swa silivhere swa 50 ($110). Hambiswiritano, rungula leri nga eka 1 Tikronika 21:25 ri vula leswaku Davhida u hakele swiphemu swa nsuku swa 600 (c. $77,000). Mutsari wa Samuwele wa vumbirhi u vulavula ntsena hi ku xava swilo leswi fambisanaka ni laha altari a yi ta akiwa kona swin’we ni leswi a swi laveka leswaku ku endliwa magandzelo naswona swi tikomba ntsengo lowu a vulavuleke ha wona a ku ri wa swilo sweswo ntsena. Nakambe hi hala tlhelo, mutsari wa buku yo sungula ya Tikronika u vulavula hi timhaka leti khumbaka tempele leyi a yi fanele yi akiwa swin’we ni leswi nga ta xaviwa loko yi akiwa. (1Tk 22:1-6; 2Tk 3:1) Hikwalaho ka leswi tempele a yi ri yikulu, ku vuriwa leswaku ku tirhisiwe swiphemu swa nsuku swa 600 leswaku ku xaviwa ndhawu leyi a ku ta akeriwa tempele, ku nga ntsengo lowu hundzaka lowu nga tirhisiwa ku xava ndhawu leyi a ku ta akiwa altari yo sungula leyi akiweke hi Davhida.
Dyondza Eka ‘Ntila Wa Ntiyiso’
8 Loko Muisrayele a lava ku nyikela gandzelo ra ku tirhandzela leswaku a tlangela Yehovha kumbe ro hisiwa leswaku a kombela ku amukeriwa, a swi nga n’wi tikeli ku hlawula xiharhi xo endla ha xona gandzelo. A a ta tsakela ku nyika Yehovha xiharhi lexinene ngopfu. Namuntlha a hi boheki ku nyikela magandzelo ya xiviri lama nga eka Nawu wa Muxe, kambe hi nyikela magandzelo man’wana. Hi tirhisa nkarhi, matimba ni rifuwo ra hina leswaku hi tirhela Yehovha. Muapostola Pawulo u vulavule hi “xitiviso xa le rivaleni” xa ntshembo wa hina ni “ku endla leswinene ni ku avelana swilo ni van’wana” tanihi magandzelo lama tsakisaka Xikwembu. (Hev. 13:15, 16) Ndlela leyi hi titwaka ha yona hi ku tirhela Yehovha emintirhweni yoleyo yi kombisa ndlela leyi hi swi tlangelaka ha yona swilo hinkwaswo leswi a hi nyikaka swona. Kutani ku fana ni Vaisrayele, na hina hi fanele hi kambisisa ndlela leyi hi titwaka ha yona hi ku tirhela Xikwembu nileswaku ha yini hi fanele hi xi tirhela.
Endla Ndzavisiso
Tinhla-nkulu Ta Buku Ya Samuwele Wa Vumbirhi
23:15-17. Davhida a a wu xixima swinene nawu wa Xikwembu malunghana ni vutomi ni ngati, enkarhini lowu u arile ku endla leswi a swi fanekisela ku tlula nawu wolowo. Hi fanele hi hlakulela langutelo ro tano eka swileriso hinkwaswo swa Xikwembu.
AUGUST 1-7
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | 1 TIHOSI 1-2
“Xana Wa Dyondza Eka Swihoxo Swa Wena?”
it-2-E 987 ¶4
Solomoni
Loko Adoniya ni lava a a ri na vona va twa mpfumawulo wa vunanga, ekusuhi ni laha a va ri kona, ni loko vanhu va huwelela va ku: “Hanya hilaha ku nga heriki Hosi Solomoni,” va sungule ku chuha kutani va baleka. Solomoni u kombise leswaku a ku ta va ni kurhula hi nkarhi wa ku fuma kakwe loko a ala ku tirhisa xikhundla xakwe leswaku a rihisela. Loko swilo a swi lo endleka hi ndlela leyi hambaneke, Solomoni a a ta va a file. Adoniya u balekele endhawini yo kwetsima a ya tumbela kona, hiloko Solomoni a rhumela rito leswaku va n’wi tisa eka yena. Solomoni u byele Adoniya leswaku loko o ka a nga ha endli swo biha, a a ta ya emahlweni a hanya kutani u n’wi tshunxile a famba.—1Th 1:41-53.
Tinhla-nkulu Ta Buku Ya Tihosi To Sungula
1:49-53; 2:13-25—Ha yini Solomoni a dlaye Adoniya endzhaku ko n’wi rivalela? Hambileswi Bati-xeba a tsandzekeke ku swi xiya, Solomoni u vone ntiyiso wa mhaka malunghana ni xikombelo xa Adoniya xa ku n’wi hundzisela rito eka hosi leswaku yi n’wi nyika Abixaga a va nsati wakwe. Hambileswi Davhida a nga tivanangiki na yena, Abixaga lowo saseka a a tekiwa a ri nhlantswa ya Davhida. Ku ya hi ndhavuko wa le nkarhini wolowo, a a ta va mudyandzhaka wa Davhida wa le nawini ntsena. Swi nga endleka Adoniya a ehlekete leswaku loko o teka Abixaga u ta tlhela a endla matshalatshala yo va hosi. Leswi a xiyeke leswaku xikombelo xa Adoniya a xi kombisa ku navela vuhosi, Solomoni u cince xiboho lexi a xi endleke xa ku n’wi rivalela.
Endla Ndzavisiso
Tinhla-nkulu Ta Buku Ya Tihosi To Sungula
2:37, 41-46. Swi ni khombo hakunene ku ehleketa leswaku munhu a nga tlula nawu wa Xikwembu naswona a tlhela a nga xupuriwa! Lava va hambukaka hi vomu eku fambeni hi ‘gondzo lero lala leri yisaka evuton’wini’ va ta kuma vuyelo bya xiboho xa vona xa vuphukuphuku.—Matewu 7:14.
AUGUST 8-14
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | 1 TIHOSI 3-4
“Nkoka Wa Vutlhari Byo Kwetsima”
Xana Solomoni I Xikombiso Lexinene Kumbe I Xilemukiso Eka Wena?
4 Loko Solomoni a vekiwe ku va hosi, Xikwembu xi humelele eka yena enorhweni kutani xi n’wi byela leswaku a kombela xin’wana ni xin’wana lexi a xi lavaka. Leswi a a swi tiva leswaku a a nga ri na ntokoto, u kombele vutlhari. (Hlaya 1 Tihosi 3:5-9.) Leswi Xikwembu xi tsakisiweke hileswi Solomoni a kombeleke vutlhari ematshan’weni ya rifuwo ni ku vangama, xi n’wi nyike “mbilu yo tlhariha ni leyi twisisaka” swin’we ni mikateko. (1 Tih. 3:10-14) Hilaha Yesu a vuleke hakona, vutlhari bya Solomoni a byi hlamarisa swinene lerova loko hosi ya xisati ya le Xeba yi twe hi ta vutlhari byakwe, yi teke riendzo ro leha leswaku yi ta n’wi vona ni ku titwela hi ta yona.—1 Tih. 10:1, 4-9.
5 Namuntlha a hi nge languteli ku kuma vutlhari hi singita. Solomoni u vule leswaku “Yehovha u nyika vutlhari,” kambe u tsale leswaku hi fanele hi tikarhatela ku byi kuma: “Yingisa vutlhari hi ndleve ya wena, leswaku u voyamisela mbilu ya wena eku twisiseni.” Malunghana ni mhaka leyi, u tirhise swiga leswi nge “vitana,” ‘hambeta u lava’ ni lexi nge ‘hambeta u lavisisa’ vutlhari. (Swiv. 2:1-6) Kutani leswi swi vula leswaku hi nga swi kota ku kuma vutlhari.
6 Ku ta va vutlhari ku tivutisa hi ku, ‘Xana ndzi tekelela Solomoni hi ku lava vutlhari lebyi humaka eka Xikwembu?’ Ku tsekatseka ka ikhonomi ku endla vanhu vo tala va karhateka ngopfu hi mintirho ni mali ya vona, kumbe ku va endla va cinca swiboho swa vona malunghana nileswaku va fanele va dyondzela tidyondzo tihi nileswaku va fanele va dyondzeka ku fikela kwihi. Ku vuriwa yini hi wena swin’we ni ndyangu wa wena? Xana swiboho swa wena swi kombisa leswaku u lavisisa vutlhari bya Xikwembu ku fana ni xuma? Xana ku cinca tipakani ta wena swi ta ku pfuna leswaku u kuma vutlhari? Vutlhari lebyi hi nga ta byi kuma byi ta hi vuyerisa hilaha ku nga heriki. Solomoni u tsale a ku: “Emhakeni yoleyo u ta twisisa ku tshembeka, vuavanyisi ni vunene, ndlela hinkwayo ya leswinene.”—Swiv. 2:9.
Endla Ndzavisiso
Yehovha I Xikwembu Xa Mintwanano
15 Loko vatukulu va Abrahama va hleriwile va va tiko leri nga ehansi ka Nawu, Yehovha u va katekisile hi ku ya hi xitshembiso lexi a xi tshembiseke mupatriarka loyi. Hi 1473 B.C.E., Yoxuwa, mutlhandlami wa Muxe, u rhangele Vaisrayele va ya nghena eKanana. Endzhaku, ku aviwa ka tiko ri nyikiwa tinyimba ku hetisise xitshembiso xa Yehovha xo nyika mbewu ya Abrahama tiko leri. Loko Israyele a ha tshembekile, Yehovha u hetisise xitshembiso xakwe xo n’wi nyika matimba yo hlula valala va yena. Leswi swi ve tano ngopfu-ngopfu enkarhini wa ku fuma ka Hosi Davhida. Hi nkarhi wa Solomoni n’wana Davhida, ku hetiseke nchumu wa vunharhu wa ntwanano wa Abrahama. “Vanhu va Yuda ni va Israyele a va tele ku fana ni sava ra lwandle; a va dya, va nwa va tlhela va tsaka.”—1 Tihosi 4:20.
AUGUST 15-21
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | 1 TIHOSI 5-6
“Vanhu Va Tirhe Hi Matimba Loko Va Aka Tempele”
Xana A Wu Swi Tiva?
Mirhi ya mikedari ya le Lebanoni a yi tiviwa hi ku tiya, ku saseka, ku nuhela kahle naswona switsotswana a swi nga yi hlaseli hi ku olova. Kutani Solomoni u tirhise swilo swa xiyimo xa le henhla loko a aka tempele. Namuntlha mirhi leyi, leyi a yi tele swinene emakhwatini ya le Lebanoni a ya ha talanga naswona yi hangalakile.
it-1-E 424
Mikedari
Leswi timhandzi ta mikedari a ti tirhisiwa ngopfu, a ku laveka vatirhi vo tala leswaku va tsemelela mirhi, va yi yisa eTiri kumbe eSidoni ekusuhi ni lwandle ra Meditereniya, ti tsemakanyisiwa lwandle kumbexana ti yisiwa eYopa. Kutani ti yisiwa eYerusalema. Leswi swi endleke hikwalaho ka ntwanano lowu Solomoni a a ri na wona na Hiramu. (1Th 5:6-18; 2Tk 2:3-10) Timhandzi ti fambisiwe hi ndlela yoleyo lerova ku nga vuriwa leswaku Solomoni u endle ‘timhandzi ta mukedari ti tala ku fana ni mirhi ya makuwa’ hi nkarhi wa ku fuma kakwe.—1Th 10:27; ringanisa na Esa 9:9, 10.
it-2-E 1077 ¶1
Tempele
Solomoni u hlawule vavanuna va 30 000 etikweni ra Israyele leswaku va n’wi tirhela, a va rhumela eLebanoni hi mitlawa ya 10 000 hi n’hweti kutani va va emakaya ya vona tin’hweti timbirhi. (1Th 5:13, 14) U hlawule vatirhi va 70 000 eka ‘valuveri’ leswaku va rhwala mindzhwalo ni vatirhi va 80,000 lava a va tsema maribye. (1Th 5:15; 9:20, 21; 2Tk 2:2) Nakambe Solomoni u hlawule vavanuna va 550 leswaku va langutela vatirhi na 3 300 lava a va pfuneta. (1Th 5:16; 9:22, 23) Swi tikomba onge 250 ya vona a ku ri Vaisrayele naswona 3 600 a ku ri ‘valuveri’ eIsrayele.—2Tk 2:17, 18.
Endla Ndzavisiso
Bibele—Yi Ni Vuprofeta Lebyi Pakanisaka—Xiyenge 1
NKARHI LOWU PAKANISAKA
Xikombiso xa ndlela leyi Bibele yi pakanisaka ha yona emhakeni ya nkarhi xi kumeka eka Tihosi to Sungula 6:1, leyi kombisaka nkarhi lowu Hosi Solomoni a sunguleke ha wona ku aka tempele le Yerusalema. Yi ri: “Hi lembe ra vu-480 [malembe ya 479] endzhaku ka loko vana va Israyele va hume etikweni ra Egipta, hi lembe ra vumune [ra ku fuma ka Solomoni], hi n’hweti ya Zivhi, ku nga n’hweti ya vumbirhi, endzhaku ka loko Solomoni a ve hosi ya Israyele, a akela Yehovha yindlu.”
Matimu ya le Bibeleni ma kombisa leswaku lembe ra vumune ra ku fuma ka Solomoni i 1034 B.C.E. Loko u hlayela u ya endzhaku ku suka eka lembe rero, malembe ya 479 ma hi fikisa eka 1513 B.C.E., ku nga lembe ra ku ntshunxiwa ka Vaisrayele.
AUGUST 22-28
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | 1 TIHOSI 7
“Hi Nga Dyondza Yini Eka Tiphuphu Timbirhi”
‘Etintshaveni Ta Rona U Ta Cela Koporo’
Hosi Solomoni u tirhise koporo yo tala leswaku a lunghiselela tempele eYerusalema. Yo tala ya yona a yi kumiwe hi tata wakwe, ku nga Davhida, eka Vasiriya lava a va hluleke. (1 Tikronika 18:6-8) “Lwandle leri endliweke hi ku n’okisiwa” ra koporo, xihlambelo lexikulu lexi a xi tirhisiwa hi vaprista leswaku va hlantswela eka xona, a ku ri tilitara ta 66 000 naswona swi nga ha endleka leswaku a xi tika tithani ta 30. (1 Tihosi 7:23-26, 44-46) Kutani a ku ri ni tiphuphu timbirhi letikulu ta koporo leti a ti yime enyangweni ya tempele. A yi lehe timitara ta nhungu yi tlhela yi va ni swidlodlo leswi a swi lehe kwalomu ka timitara ta 2,2. A yi ri na tiphuphu, makhumbi lama nga ni tisentimitara ta 7,5 hi ku kula naswona a yi ri ni timitara ta 1,7. (1 Tihosi 7:15, 16; 2 Tikronika 4:17) Swa hlamarisa ku ehleketa hi ntsengo wa koporo leyi tirhisiweke ku endla ntsena swilo swoleswo.
it-1-E 348
Bowazi, II
Erikupakupeni ra tempele leyikulu ya Solomoni, hi le n’walungwini a ku ri ni phuphu leyi endliweke hi koporo leyi vito ra yona a ku ri Bowazi, swi nga ha endleka ri vula “Hi Matimba.” Leyi nga edzondeni a yi vitaniwa Yakini, leswi vulaka leswaku “Onge [Yehovha] A Nga Yi Tiyisa.” Kutani loko hi tihlanganisa hi hlaya ku suka exineneni hi ya eximatsini ti langute eVuxeni, ti nga vula leswaku ‘Onge [Yehovha] a nga yi tiyisa [tempele] hi matimba.’—1Th 7:15-21.
Endla Ndzavisiso
Mati Lama Pfelelaka Ma Nyika Vutomi Lebyi Nga Heriki
Leswi Vaisrayele a va tshamela ku hlamba ni ku hlantswa swiambalo swa vona hi mati, a va xiyeka swinene hi ku basa ka vona. A ku ri mukhuva wa vona ku n’wi hlambisa milenge munhu loyi a teke endlwini ya vona leswaku a ta dya swakudya. (Luka 7:44) Handle ko va Vaisrayele va tshama va basile emirini ni ku basisa swilo swa vona, a va tlhela va tirhisa mati leswaku va tshamela ku tibasisa etimhakeni ta vukhongeri. Nkarhi na nkarhi vaprista lava a va tirha etabernakeleni a va fanele va hlamba ni ku hlantswa swiambalo swa vona. (Eksoda 30:18-21) Endzhaku ka malembe etempeleni ya le Yerusalema, Solomoni u endle “lwandle leri endliweke hi ku n’okisiwa” ra koporo leri hi ntolovelo a ri rhwala mati lama tlulaka tilitara ta 44 000, lama a ma ta kota ku tirhisiwa eka swilaveko swa Nawu wa Xikwembu swa ku tibasisa. (2 Tikronika 4:2, 6) Xana ku tirhisiwa ka mati hi ndlela yoleyo swi vula yini eka Vakreste namuntlha?
Muapostola Pawulo u hlamusele leswaku Yesu u basise vandlha ra Vukreste “hi ku ri hlantswa hi mati a tirhisa rito.” Ku fana ni mati lama basisaka hi tlhelo ra nyama, ntiyiso wa Rito ra Xikwembu wu ni matimba yo hi basisa emahanyelweni ni le timhakeni leti khumbaka vugandzeri bya hina. Ku basisa ko tano ku endla leswaku vadyondzisiwa va Kreste va “kwetsima naswona [va] nga vi na xisolo.” (Vaefesa 5:25-27) Xisweswo, hinkwavo lava lavaka ku amukeriwa hi Xikwembu va fanele va tikarhatela ku tshama va nga ri na ‘xivati naswona va nga soleki’ emahanyelweni ni le ka vuxaka bya vona na xona. (2 Petro 3:11, 14) Rito ra Xikwembu ri va pfuna njhani ku endla sweswo?
AUGUST 29–SEPTEMBER 4
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | 1 TIHOSI 8
“Xikhongelo Xa Solomoni Xa Ku Titsongahata”
Antswisa Swikhongelo Swa Wena Hi Ku Dyondza Bibele
9 Leswaku xikhongelo xi yingisiwa xi fanele xi huma embilwini. Solomoni u vule xikhongelo lexi humaka embilwini, lexi kumekaka eka 1 Tihosi ndzima 8, a ri emahlweni ka ntshungu lowu hlengeletaneke eYerusalema loko ku khanguriwa tempele ya Yehovha hi 1026 B.C.E. Endzhaku ka loko areka ya ntwanano yi vekiwe eNdhawini yo Kwetsima Ngopfu naswona papa ra Yehovha ri tate tempele, Solomoni u dzunise Xikwembu.
10 Hlaya xikhongelo xa Solomoni hi vukheta kutani u xiya leswaku xi vulavula ngopfu hi mbilu. Solomoni u pfumerile leswaku i Yehovha ntsena la tivaka mbilu ya munhu. (1 Tih. 8:38, 39) Xikhongelo xolexo xi kombisa leswaku mudyohi la ‘tlhelelaka eka Xikwembu hi mbilu ya yena hinkwayo’ u ni ntshembo wo rivaleriwa. Loko nala o khoma vanhu va Xikwembu, swikhongelo swa vona a swi ta twiwa loko va tirhela Yehovha hi timbilu leti hetisekeke. (1 Tih. 8:48, 58, 61) Kutani swikhongelo swa wena swi fanele swi huma embilwini.
Tlakusa Mavoko Lama Tshembekeke U Khongela
7 Hambi hi khongela emahlweni ka vanhu kumbe exihundleni, nsinya wa nawu wa nkoka, wa Matsalwa, lowu hi faneleke hi wu tsundzuka nkarhi hinkwawo, hi leswaku hi fanele hi kombisa moya wa ku titsongahata eka swikhongelo swa hina. (2 Tikronika 7:13, 14) Hosi Solomoni u kombise ku titsongahata eka xikhongelo xakwe emahlweni ka vanhu hi nkarhi wa ku nyiketeriwa ka tempele ya Yehovha le Yerusalema. Solomoni a a ha ku heta ku aka muako wo saseka ku yi tlula hinkwayo leyi tshameke yi akiwa emisaveni hi nkarhi wolowo. Kambe hi ku titsongahata u khongerile a ku: “xana Xikwembu xi nga tshama emisaveni? Waswivo! Hambi ku ri matilo, tilo ra matilo a ma ku ringani; kutani yindlu leyi ndzi yi akeke i yitsongo swinene!”—1 Tihosi 8:27.
8 Ku fana na Solomoni, hi fanele hi titsongahata loko hi yimela van’wana hi xikhongelo. Hambiloko hi fanele hi papalata ku tiendla valulami, ku titsongahata ku nga ha kombisiwa hi mpfumawulo wa rito ra hina. Swikhongelo leswi endliwaka hi ku titsongahata a swi hundzeletiwi kumbe ku kombisa mintlhaveko leyi hoxeke. Swi kokela nyingiso eka Loyi ku khongeriwaka eka yena, ku nga ri eka loyi a khongelaka. (Matewu 6:5) Ku titsongahata nakambe ku kombisiwa hi leswi hi swi vulaka loko hi khongela. Loko hi khongela hi ku titsongahata, a hi nge vulavuli hi ndlela leyi kombisaka leswaku hi koxa leswaku Xikwembu xi endla swilo hi ndlela leyi hi anakanyaka ha yona. Ematshan’weni ya sweswo, hi ta kombela Yehovha leswaku a endla hi ndlela leyi nga ta pfumelelana ni ku rhandza ka yena ko kwetsima. Mupisalema u kombise langutelo leri faneleke loko a komberile a ku: “Oho Yehova! Ponisa! Oho Yehova! Katekisa!”—Pisalema 118:25; Luka 18:9-14.
Endla Ndzavisiso
Hisekelani Yindlu Ya Yehovha!
Le Israyele wa khale, yindlu ya Xikwembu a ku ri tempele leyi a yi ri eYerusalema. Kahle-kahle, Yehovha a a nga tshami kona hi xiviri. U te: “Matilo i xiluvelo xa mina, misava i vunavelo bya mina. Kutani, xana yi kwihi yindlu leyi n’wina mi nga ndzi akelaka yona, naswona yi kwihi ndhawu leyi ndzi nga wiselaka eka yona?” (Esa. 66:1) Nilokoswiritano, tempele leyi akiweke hi nkarhi wa ku fuma ka Solomoni a yi ri yona ntsena ndhawu leyi Yehovha a a gandzeriwa eka yona, laha vanhu a va khongela va ri kona.—1 Tih. 8:27-30.