Swikombo Swa Mikandziyiso Leyi Nga Eka Xibukwana Xa Nhlengeletano Ya Mahanyelo Ni Ntirho Wa Hina Wo Chumayela
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
NOVEMBER 6-12
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | YOBO 13-14
“Loko Munhu A Fa, Xana A Nga Tlhela A Hanya?”
Ku Navela Ka Hina Vutomi Byo Leha
HAMBI ku ri namuntlha a hi vangani lava nga kanetaka mianakanyo leyi ya ku koma ka vutomi, hambileswi yi tsariweke kwalomu ka malembe ya 3 500 lama hundzeke. Mikarhi hinkwayo vanhu va kume swi nga enerisi ku tiphina hi vutomi swa xinkarhana ivi va dyuhala kutani va fa. Hikwalaho, ku ve ni maendlelo yo tala yo lehisa vutomi ematin’wini hinkwawo.
Enkarhini wa Yobo Vaegipta a va dya marhanga ya swiharhi, ku nga matshalatshala lama nga humelelangiki yo tlhelela evuntshweni bya vona. Xin’wana xa swikongomelo-nkulu swa ku hlanganisiwa ka tikhemikhali ka le malembeni ya le xikarhi a ku ri ku kuma murhi lowu nga endlaka leswaku vanhu va hanya nkarhi wo leha. Vanhu vo tala lava hlanganisaka tikhemikhali a va pfumela leswaku nsuku lowu nga riki wa xiviri wu ta endla leswaku vanhu va nga fi ni leswaku ku dyela endyelweni ya nsuku swi ta lehisa vutomi. Matao ya le Chayina ya khale a ma anakanya leswaku ma nga cinca fambiselo ra tikhemikhali ta miri hi ku tirhisa maendlelo yo tanihi ku anakanyisisa, vutiolori byo hefemula ni swakudya, ivi xisweswo wu nga fi.
Muvalangi wa Mupaniya, ku nga Juan Ponce de León u tiviwa hikwalaho ka ku tikarhatela ka yena ku lavisisa xihlovo xa ku tshama u ri muntshwa. Ebukwini ya yena leyi nge Hermippus Redivivus, dokodela wa lembe-xidzana ra vu-18 u ringanyete leswaku vanhwana lava ha riki vantshwa va vekiwa exiyindlwanini hi ximun’wana ivi moya lowu va wu hefemulaka wu nghenisiwa emabodlheleni wu tirhisiwa tanihi murhi lowu lehisaka vutomi. Kunene, ku hava ni rin’we ra maendlelo lawa leri humeleleke.
Xana Murhi Lowu Tsemiweke Wu Nga Tlhela Wu Hluka?
LOKO murhi wa mutlhwari lowu petsekeke wu ringanisiwa ni mukedari wo saseka wa le Lebanoni, wu nga ha vonaka wu nga tsakisi ngopfu. Kambe mirhi ya mitlhwari yi ni vuswikoti lebyi hlamarisaka byo ya emahlweni yi hanya ni le hansi ka swiyimo swo tika. Yin’wana yi ni malembe ya kwalomu ka 1 000 yi ri kona. Timitsu ta murhi wa mutlhwari ti nghena ti ya le hansi swinene ka misava, naswona murhi wolowo wu nga tlhela wu hanya hambiloko nsinya wa kona wu pandzeleriwile. Loko ntsena timitsu ta wona ta ha hanya, wu ta tlhela wu kula.
Wanuna wo tshembeka Yobo a a tiyiseka leswaku hambiloko o fa, u ta tlhela a hanya. (Yobo 14:13-15) U tirhise xifaniso xa murhi, kumbexana wa mutlhwari, ku kombisa leswaku Xikwembu xi ni vuswikoti byo n’wi pfuxa eku feni. Yobo u te: “Ni murhi wu ni ntshembo. Loko wu tsemiwa, wu ta hluka nakambe.” Loko mpfula yi na endzhaku ka ku va ni dyandza, xikundzu xa mutlhwari lowu omeke xi nga tlhela xi hluka naswona xi humesa “rhavi ku fana ni ximilana lexintshwa.”—Yobo 14:7-9.
‘Xa Swi Navela’
Marito ya Yobo ma hi dyondzisa leswaku Yehovha u ni ntwela-vusiwana, u ni vuxaka byo hlawuleka ni vanhu vo fana na Yobo, lava tivekaka emavokweni yakwe, va n’wi pfumelela leswaku a va vumba va va vanhu lava navelekaka eka yena. (Esaya 64:8) Yehovha u va teka va ri va risima vagandzeri vakwe vo tshembeka. Kutani lava feke, wa va “navela.” Xidyondzi xin’wana xi vule leswaku rito leri, leri hundzuluxeriweke ri suka eka Xiheveru i “rin’wana ra marito lama yi hlamuselaka kahle ndlela leyi munhu a wu navelaka ha yona nchumu wo karhi.” Yehovha a ngo va tsundzuka ntsena vagandzeri vakwe, kambe wa swi navela ku va pfuxa.
Endla Ndzavisiso
it-1-E 191
Nkuma
Nakambe nkuma a ku ri nchumu lowu a wu nga ri wa nkoka, hi xikombiso Abrahama u pfumerile emahlweni ka Yehovha a ku, “Ndzi ntshuri ni nkuma.” (Gn 18:27; nakambe vona Esa 44:20; Yb 30:19.) Yobo u fanise marito ya vachaveleri vakwe va mavunwa ni “swivuriso swa nkuma.”—Yb 13:12.
NOVEMBER 13-19
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | YOBO 15-17
“U Nga Tekeleli Xikombiso Xa Elifazi Loko U Chavelela Van’wana”
Lwisana Ni Mianakanyo Yo Biha!
Eka tinkulumo letinharhu hinkwato, Elifazi u kombise mianakanyo ya leswaku Xikwembu xi ni tihanyi swinene lerova xin’wana ni xin’wana lexi malandza ya xona ma xi endlaka a xi xi tsakisi. Elifazi u byele Yobo a ku: “Waswivo! A xi ri veki ripfumelo eka malandza ya xona, naswona xi vona swihoxo eka [tintsumi ta] xona.” (Yobo 4:18, nhlamuselo ya le hansi ya NW) Endzhakunyana Elifazi u vule leswi malunghana ni Xikwembu: “A xi na rona ripfumelo eka vakwetsimi va xona, entiyisweni matilo hi woxe a ma basanga ematihlweni ya xona.” (Yobo 15:15) Kutani u vutisile a ku: “Xana Lowa Matimba Hinkwawo wa tsaka hileswi u lulameke?” (Yobo 22:3) Bilidadi a a pfumelelana ni vonelo leri, hikuva u te: “Hambi wu ri n’weti wu kona, kambe a wu vangami; ni tinyeleti hi toxe a ti basanga ematihlweni ya [Xikwembu].”—Yobo 25:5.
Hi fanele hi tivonela leswaku hi nga kuceteriwi hi mianakanyo yo tano. Yi nga endla hi vona onge Xikwembu xi langutele swo tala eka hina. Mianakanyo leyi yi onha vuxaka bya hina na Yehovha. Ku engetela kwalaho, loko hi va ni mianakanyo yo tano, xana hi ta angula njhani loko hi nyikiwa ndzayo leyi faneleke? Ematshan’weni ya leswaku hi amukela ndzayo hi ku titsongahata, mbilu ya hina yi nga ha “karihela Yehovha,” naswona hi nga va ni xikhomela eka yena. (Swivuriso 19:3) Hakunene sweswo swi nga onha vuxaka bya hina na yena!
Tekelelani Ku Titsongahata Ni Ntwela-vusiwana Wa Yesu
16 Marito ya hina ya ntwela-vusiwana. Ku khumbeka ka hina ku ta hi susumetela ku “[vulavula] hi ku chavelela eka mimoya-xiviri leyi karhatekeke.” (1 Vatesalonika 5:14) Hi nga va khutaza njhani? Hi nga va byela ndlela leyi hi khathalaka ha yona ha vona. Hi nga va bumabumela hi tlhela hi va pfuna va vona timfanelo ta vona letinene ni vuswikoti bya vona. Hi nga va tsundzuxa leswaku Yehovha u va pfunile leswaku va kuma ntiyiso, kutani i va risima eka yena. (Yohane 6:44) Hi nga va tiyisekisa leswaku Yehovha wa khathala swinene hi malandza yakwe lama “tshovekeke mbilu” kumbe lama “pfotlokeke emoyeni.” (Pisalema 34:18) Marito ya hina ya ntwela-vusiwana ma nga va phyuphyisa swinene lava lavaka ku chaveleriwa.—Swivuriso 16:24.
Endla Ndzavisiso
Tinhla-nkulu Ta Buku Ya Yobo
7:9, 10; 10:21; 16:22—Xana swiga leswi swi kombisa leswaku Yobo a a nga pfumeli leswaku vafi va ta pfuxiwa? Swiga leswi swi vulavula hi xiyimo lexi Yobo a a ta va eka xona ku nga ri khale. Kutani ke, a a vula yini? Swi nga ha endleka a a vula leswaku loko o fa, ku hava ni un’we wa vanhu va le nkarhini wa yena loyi a a ta n’wi vona. Hi ku ya hi swiga leswi, a a nga ta tlhelela endlwini ya yena kumbe ku tsundzukiwa ku kondza ku fika nkarhi lowu vekiweke hi Xikwembu. Swi nga ha endleka leswaku Yobo a a vula leswaku a nga kona loyi a nga humaka eSheol handle ko pfuniwa. Leswaku Yobo a a ri ni ntshembo wa ku pfuxiwa ka vafi ka le nkarhini lowu taka swi vonaka eka Yobo 14:13-15.
NOVEMBER 20-26
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | YOBO 18-19
“U Nga Tshuki U Fularhele Vagandzerikulobye”
Leswi Hi Nga Swi Dyondzaka Eka Mihloti Ya Yesu
9 U nga seketela lava feriweke. Yesu a nga lo rila na Marta na Mariya ntsena kambe u tlhele a va yingisela ni ku va chavelela. Hi nga endla tano eka lava feriweke. Dan nkulu loyi a tshamaka eAustralia, u ri: “Endzhaku ko feriwa hi nsati, a ndzi lava ku seketeriwa. Vatekani vo tala a va tshama va lunghekele ku ndzi pfuna. Va ndzi yingiserile loko ndzi phofula ndlela leyi ndzi titwaka hayona. Va tlhele va ndzi pfuna hi ku ndzi hlantswela movha, va ndzi xavela swakudya eswitolo ni ku ndzi swekela loko ndzi tsandzeka ku endla tano. Nakambe va khongele na mina ko tala. Va ve vanghana va ntiyiso lava veke kona hi nkarhi wa ‘maxangu.’”—Swiv. 17:17.
Loko Munhu Loyi U N’wi Rhandzaka A Tshika Ku Tirhela Yehovha
16 Yana emahlweni u seketela vandyangu wa loyi a susiweke. Va lava rirhandzu ni nseketelo wa wena ngopfungopfu sweswi. (Hev. 10:24, 25) Mikarhi yin’wana van’wana vandyangu wa loyi a susiweke va vona onge vamakwerhu evandlheni a va ha va vulavurisi, onge hi loko na vona va lo susiwa. A hi lavi leswaku va titwa tano nikatsongo! Vantshwa lava vatswari va vona va tshikeke ntiyiso va lava ku bumabumeriwa ni ku khutaziwa. Maria loyi nuna wakwe a susiweke a tlhela a siya ndyangu u ri: “Van’wana va vanghana va mina a va ta ekaya va fika va sweka va tlhela va va na hina eka vugandzeri bya ndyangu. Na vona a swi va twisa ku vava, va tlhele va rila na mina. Va ndzi yimelerile loko van’wana va vulavula ku biha ha mina. Va endle hinkwaswo leswi va nga swi kotaka leswaku va ndzi khutaza!”—Rhom. 12:13, 15.
Xana Wa Wu Endla Nhluvuko?
20 Huvo ya vakulu yi fanele ku xiya leswaku ku sula ku nga vanga ku karhateka eka khale ka mulanguteri, kumbe nandza wa vutirheli, hambi loko a tikombelerile ku tshika lunghelo. Loko a nga susiwanga, kambe vakulu va vona leswaku makwerhu u ni gome, va fanele ku n’wi nyika mpfuno wa moya wa rirhandzu. (1 Vatesalonika 5:14) Va fanele ku n’wi pfuna ku xiya leswaku wa laveka ebandlheni. Hambi loko ndzayo yi laveka, a swi nge teki nkarhi wo leha leswaku wanuna wo titsongahata ni la tlangelaka a kuma malunghelo ya ntirho lama engetelekeke ebandlheni nakambe.
Endla Ndzavisiso
Matimba Ya Marito Lamanene
Hambi swi ri tano, loko Yobo hi yexe a lave xikhutazo, Elifasi ni vanakulobye a va vulanga marito lamanene. Va sole Yobo hikwalaho ka maxangu ya yena, va anakanya leswaku ku fanele ku ri ni xidyoho lexi a xi endleke exihundleni. (Yobo 4:8) The Interpreter’s Bible yi ri: “Leswi laviwaka hi Yobo i ntwela-vusiwana wa mbilu ya munhu. Leswi a swi kumaka i nongonoko wa swisandzu ni swisolo leswi ‘heleleke’ ni leswo saseka swa vukhongeri.” Yobo a a karhatekile swinene loko a twa marito ya Elifasi ni vanakulobye lerova u huwelele a ku: “Mi [ta] hlokohlisa moya wa mina, ni ku nḍi tikerisa hi marito ya ṅwina e ku yisa kwihi šana?”—Yobo 19:2.
Hi nga tshuki hi khomisa nandza-kulorhi wa Xikwembu gome hikwalaho ka marito ya hina ya vuhunguki, lama nga riki manene. (Ringanisa Deteronoma 24:15.) Xivuriso xa Bibele xa tsundzuxa: “Leswi u swi vulaka swi nga hlayisa vutomi kumbe swi byi herisa; kutani u fanele u amukela vuyelo bya marito ya wena.”—Swivuriso 18:21, TEV.
NOVEMBER 27–DECEMBER 3
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | YOBO 20-21
“Vululami A Byi Titsheganga Hi Rifuwo”
Xana U ‘Fuwile Eka Xikwembu’?
12 Emaritweni ya Yesu, ku va la fuweke eka Xikwembu ku pimanisiwa ni ku va munhu a tihlengeletela rifuwo kumbe a ringeta ku antswisa vutomi bya yena ha rona. Xisweswo, Yesu a a vula leswaku a hi fanelanga hi karhateka ngopfu hi ku tihlengeletela rifuwo kumbe hi ku tiphina hi swilo leswi hi nga na swona. Kambe hi fanele hi tirhisa rifuwo ra hina leswaku hi antswisa kumbe hi aka vuxaka bya hina na Yehovha. Loko hi endla tano, a swi kanakanisi leswaku hi ta va lava fuweke eka Xikwembu. Ha yini? Hikuva swi hi pfulela tindlela to kuma mikateko yo tala eka xona. Bibele yi ri: “Nkateko wa Yehovha—hi wona lowu fuwisaka, naswona a nga engeteli ku vaviseka eka wona.”—Swivuriso 10:22.
Endla Ndzavisiso
Ku Hlula Sathana Ni Mintirho Yakwe
19 Swa tsakisa ku xiya leswaku Yobo, nandza wa Xikwembu, u langutane ni ‘mianakanyo leyi hambukisaka’ leyi Sathana a yi tiseke ha Elifasi na Sofara. (Yobo 4:13-18; 20:2, 3) Xisweswo Yobo u langutane ni “ku v̌av̌iseka,” leswi vangeke leswaku a ‘vula marito ya vuhunguki’ malunghana ni “v̌ušungu” lebyi karhataka miehleketo yakwe. (Yobo 6:2-4; 30:15, 16) Elihu u yingisele Yobo khwatsi kutani a n’wi pfuna hi musa leswaku a vona langutelo ra Yehovha ra vutlharhi etimhakeni leti. Hi laha ku fanaka namuntlha, vakulu lava twisisaka va kombisa nkhathalelo eka lava xanisekaka hi ku ka va nga engeteli ‘ntshikilelo’ eka lavo tano. Kambe, ku kotisa Elihu, hi ku lehisa mbilu va va yingisa kutani va va tota mafurha ya Rito ra Xikwembu. (Yobo 33:1-3, 7; Yakobo 5:13-15) Xisweswo un’wana ni un’wana loyi mintlhaveko yakwe yi kavanyetiwaka hi mintshikilelo, ya xiviri kumbe leyi a yi anakanyaka, kumbe loyi a ‘chavisiwaka . . . hi milorho ni hi swivono’ ku fana na Yobo, a nga kuma nchavelelo wa Matsalwa evandlheni.—Yobo 7:14; Yakobo 4:7.
DECEMBER 4-10
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | YOBO 22-24
“Xana Munhu A Nga Pfuna Yini Eka Xikwembu?”
Lwisana Ni Mianakanyo Yo Biha!
Mianakanyo ya leswaku Xikwembu xi langutele swo tala yi fambisana swinene ni langutelo ra leswaku xi teka vanhu va nga pfuni nchumu. Nkulumo ya vunharhu ya Elifazi yi tamele xivutiso lexi nge: “Xana munhu la tiyeke emirini a nga pfuna yini eka Xikwembu, leswaku un’wana ni un’wana la nga ni ku twisisa a xi pfuna?” (Yobo 22:2) Elifazi a a vula leswaku munhu a nga pfuni nchumu eka Xikwembu. Hilaha ku fanaka, Bilidadi u te: “Xana munhu wa nyama a nga va la lulameke hi ndlela yihi emahlweni ka Xikwembu, kumbe, xana munhu la velekiweke hi wansati a nga basa hi ndlela yihi?” (Yobo 25:4) Hi ku ya hi langutelo rolero, xana Yobo, loyi o va munhu wa nyama, a a ta vurisa ku yini leswaku u lulamile emahlweni ka Xikwembu?
Vanhu van’wana namuntlha va karhatiwa hi mintlhaveko leyi nga riki yinene malunghana na vona vini. Swilo swo tanihi ndlela leyi va kurisiweke ha yona, ku langutana ni mintshikilelo ya vutomi, kumbe ku vengiwa hikwalaho ka rixaka kumbe tiko ku nga ha va ku hoxe xandla emhakeni leyi. Kambe Sathana ni madimona yakwe na vona va tsakela ku chavisa vanhu. Loko vo hlohlotela munhu leswaku a vona onge xin’wana ni xin’wana lexi a xi endlaka a xi nge xi tsakisi Xikwembu xa Matimba Hinkwawo, a nga hatla a heleriwa hi ntshembo. Hi ku famba ka nkarhi, munhu yoloye a nga ha khukhuleka hambi ku ri ku sukela Xikwembu lexi hanyaka.—Vaheveru 2:1; 3:12.
Ku dyuhala ni swiphiqo swa rihanyo swi nga ha endla hi tsandzeka ku endla swilo swin’wana. Ntirho lowu hi wu endlaka lowu fambisanaka ni Mfumo wu nga ha vonaka wu nga ri nchumu loko wu pimanisiwa ni leswi a hi swi endla loko ha ha ri vatsongo, hi hanye kahle naswona ha ha tiyile. Hakunene i swa nkoka ku tiva leswaku Sathana ni madimona yakwe va lava hi kholwa leswaku leswi hi swi endlaka a swi xi tsakisi Xikwembu! Hi fanele hi lwisana ni mianakanyo yo tano.
Dyondzo Ya Matlhantlhelo Ya Swiphiqo
Vanghana vanharhu va Yobo va ye emahlweni va n’wi heta matimba hi ku tirhisa mavonelo ya vona ematshan’weni yo tirhisa vutlharhi bya Xikwembu. Elifasi u kale a vula ni leswaku ‘Xikwembu a xi ma tshembi malandza ya xona’ naswona a ku nga ri mhaka ya nkoka eka Yehovha hambi loko Yobo a lulamile kumbe a nga lulamanga. (Yobo 4:18; 22:2, 3) Swa nonon’hwa ku anakanya hi marito lama hetaka matimba—kumbe lama nga riki ya ntiyiso—ku tlula lawa! A swi hlamarisi, leswi endzhakunyana Yehovha a tshinyeke Elifasi ni vanakulobye va yena hikwalaho ka ndzhukano lowu. U te: “A mi v̌ulanga ŝa mina ŝinene.” (Yobo 42:7) Kambe nchumu lowu vavisaka swinene a wa ha ta ta.
Vantshwa Lava Tsakisaka Mbilu Ya Yehovha
10 Hilaha rungula ra Bibele ri swi kombisaka hakona, Sathana a nga tlhontlhanga ku tshembeka ka Yobo ntsena kambe ni ku tshembeka ka vanhu hinkwavo lava tirhelaka Xikwembu—ku katsa na wena. Entiyisweni, loko a vulavula hi vanhu, Sathana u byele Yehovha a ku: “Hinkwaswo leswi munhu a nga na swona u ta swi humesa leswaku a ponisa moya-xiviri wakwe.” (Yobo 2:4) Xana wa swi vona leswi u faneleke u swi endla emhakeni leyi ya nkoka? Hilaha swi tsariweke hakona eka Swivuriso 27:11, Yehovha u vula leswaku ku na nchumu wo karhi lowu u nga n’wi nyikaka wona—ku nga nhlamulo yo hlamula mutlhontlhi wakwe, Sathana. Anakanya hi mhaka leyi—Hosi ya Vuako Hinkwabyo ya ku rhamba leswaku u hlanganyela eku tlhantlheni ka mphikamakaneta leyikulu ku tlula hinkwato. Wa nga vona vutihlamuleri ni lunghelo leri u nga na rona! Xana u nga endla leswi Yehovha a ku kombelaka ku swi endla? Yobo u swi endlile. (Yobo 2:9, 10) Yesu u swi endlile sweswo swin’we ni vanhu van’wana va ntsandza-vahlayi, ematin’wini hinkwawo, ku katsa ni vantshwa vo tala. (Vafilipiya 2:8; Nhlavutelo 6:9) Na wena u nga swi kota ku swi endla. Kambe, u nga tixisi, u fanele u seketela tlhelo ro karhi. Hi swiendlo swa wena, u ta kombisa leswaku u seketela Sathana kumbe Yehovha. Xana u ta seketela mani?
Yehovha Wa Khathala Hi Wena!
11 Xana Yehovha u ni mhaka leswaku u hlawula yini? Xana a va talanga vanhu lava n’wi seketeleke leswaku a kota ku hlamula Sathana? I ntiyiso, Diyavulosi u vule leswaku a nga kona munhu loyi a tirhelaka Yehovha hi ku n’wi rhandza, ku nga xihehlo lexi se xi tikombeke leswaku a hi ntiyiso. Hambiswiritano, Yehovha u lava leswaku u seketela yena emhakeni leyi ya vuhosi hikuva wa khathala hi wena. Yesu u te: “Tata wa mina la nge tilweni a nga naveli leswaku un’wana wa lava lavatsongo a lova.”—Matewu 18:14.
12 Hakunene, Yehovha wa khathala hi xiboho lexi u xi endlaka. Xa nkoka swinene, xiboho xexo xi khumba ndlela leyi a titwaka ha yona. Bibele yi swi veka erivaleni leswaku Yehovha wa khumbeka swinene hi swiendlo leswi vanhu va swi endlaka, leswinene kumbe swo biha. Hi xikombiso, loko Vaisrayele va xandzuka hi ku phindha-phindha, Yehovha a a twa ku “vava.” (Pisalema 78:40, 41) Emahlweni ka Ndhambi ya le sikwini ra Nowa, loko “vubihi bya munhu byi andzile,” Yehovha u ‘vavisekile embilwini yakwe.’ (Genesa 6:5, 6) Wa swi vona leswaku leyi a hi mhaka ya matlangwana. Loko u hlawula ndlela leyi hoxeke, u ta twisa Muvumbi wa wena ku vava. Leswi a swi vuli swona leswaku Xikwembu xi tsanile kumbe xi hluriwa hi mintlhaveko. Ematshan’weni ya sweswo, xa ku rhandza naswona xa khathala hi vuhlayiseki bya wena. Hi hala tlhelo, loko u endla leswinene, Yehovha wa tsaka. A nga tsakisiwi ntsena hileswi a nga na nhlamulo yin’wana yo nyika Sathana kambe ni hileswi se a nga vaka Muhakeri wa wena. Naswona sweswo hileswi a lavaka ku va swona. (Vaheveru 11:6) Yehovha Xikwembu i Tatana la ku rhandzaka hakunene!
Endla Ndzavisiso
Tivekele Tipakani Ta Moya Leswaku U Dzunisa Muvumbi Wa Wena
Xiya leswaku Yehovha u swi kote njhani ku heta ku endla vuako. Hi marito lama nge, “hiloko ku va madyambu, ku va mixo,” Yehovha u funghe minkarhi ya ku tumbuluxa hi ku tlhandlamana ka yona. (Genesa 1:5, 8, 13, 19, 23, 31) Eku sunguleni ka nguva yin’wana ni yin’wana ya ku tumbuluxa, a a swi tiva leswi a lavaka ku swi endla hi siku rero. Kutani Xikwembu xi hetisise xikongomelo xa xona xo tumbuluxa swilo. (Nhlavutelo 4:11) Kokwa wa hina Yobo u te: “Moya-xiviri wa [Yehovha] wa navela, [u] ta swi endla.” (Yobo 23:13) Handle ko kanakana Yehovha a a tsakile loko a vona “hinkwaswo leswi [a] swi endleke” kutani a vula leswaku i “swinene ngopfu”!—Genesa 1:31.
Leswaku hi kota ku fikelela tipakani ta hina, na hina hi fanele hi swi navela swinene ku ti fikelela. I yini lexi nga ta hi pfuna leswaku hi va ni ku tiyimisela ko tano? Hambiloko misava yi nga si va na xivumbeko naswona yi nga ri na nchumu, Yehovha u swi kotile ku vona leswi yi nga ta hetelela yi ri xiswona—ndzalama yo xonga evuakweni, leyi n’wi kwetsimisaka ni ku n’wi dzunisa. Hilaha ku fanaka, ku navela ka hina ku hetisisa leswi hi lavaka ku swi endla ku nga hlakuleriwa hi ku anakanyisisa hi vuyelo bya ku fikelela pakani ya kona. Leswi hi leswi Tony wa malembe ya 19 hi vukhale a swi voneke. A nga yi rivalanga ndlela leyi a titweke ha yona ro sungula loko a endzele rhavi ra Timbhoni ta Yehovha le Yuropa Vupela-dyambu. Ku sukela hi nkarhi wolowo, Tony a a tshama a ri karhi a tivutisa a ku, ‘Xana swi nga va njhani ku tshama ni ku tirha endhawini yo fana ni leyi?’ Tony a nga tshikanga ku ehleketa hi mhaka leyi, naswona u ye emahlweni a endla matshalatshala ya leswaku a fanelekela ku ya tirha kona. A a tsakile swinene loko endzhaku ka malembe yo hlayanyana, xikombelo xakwe xa ku ya tirha erhavini xi amukeriwa!
DECEMBER 11-17
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | YOBO 25-27
“Ku Tshembeka A Swi Lavi Munhu A Va A Hetisekile”
it-1-E 1210 ¶4
Ku Tshembeka
Yobo. Yobo, loyi swi nga ha endlekaka leswaku u hanye enkarhini wa ku fa ka Yosefa ni hi nkarhi wa Muxe, a hlamuseriwa tanihi wanuna loyi a a “lulamile [Heb., tam] naswona a a tshembekile; a a chava Xikwembu naswona a papalata leswo biha.” (Yb 1:1; vona YOBO.) Ku tshembeka koloko ka munhu ku vumba xiphemu xa mhaka leyi nga kona exikarhi ka Yehovha Xikwembu na Sathana. Sweswo swi vonake kahle loko Yehovha a ta va a vutise Mukaneti wakwe mayelana na Yobo loko Sathana a humelela hi nkarhi lowu tintsumi a ti hlengeletane eswiluvelweni swa le tilweni. Sathana u vulavule mavunwa mayelana ni ndlela leyi Yobo a gandzelaka Xikwembu hayona, u vule leswaku a nga xi gandzeli hileswi a xi rhandzaka kambe hikwalaho ka leswi a lavaka ku vuyeriwa hi swo karhi. Kutani u kanakane ndlela leyi Yobo a a gandzela Xikwembu hayona. Leswi a pfumeleriweke ku tekela Yobo rifuwo rakwe ro tala ni ku dlaya hambi ku ri vana vakwe, Sathana a nga swi kotanga ku endla leswaku Yobo a nga tshembeki. (Yb 1:6–2:3) Kutani u vule leswaku Yobo a a tiyimisele ku tiyisela ku lahlekeriwa hi rifuwo ni vana vakwe ntsena leswaku a ponisa nhlonge yakwe. (Yb 2:4, 5) Endzhaku ka sweswo, u biwe hi vuvabyi byo vava naswona nsati wakwe u ringete ku n’wi heta matimba hi ku n’wi tseketsela nakambe vanghana vakwe lava a va nga ri na mhaka ni milawu ya Xikwembu swin’we ni xikongomelo xa xona va n’wi xopaxopile (Yb 2:6-13; 22:1, 5-11) Nhlamulo ya Yobo ku ve leswaku a nge tshiki ku tshembeka. “A ndzi nge pfuki ndzi vule leswaku mi lulamile! Ndzi ta fa ndza ha tshembekile! Ndzi ta tshama ndzi tshembekile; Mbilu ya mina a yi nge ndzi gwevi loko ntsena ndza ha hanya” (Yb 27:5, 6) Leswi a tshameke a tshembekile swi kombise leswaku Mukaneti wa Xikwembu i muhembi.
Tshama U Tshembekile!
3 Xana malandza ya Xikwembu ma swi kombisa njhani leswaku ma tshembeka? Hi ku rhandza Yehovha hi mbilu hinkwayo naswona sweswo swi endla leswaku mikarhi hinkwayo ma endla leswi a swi tsakelaka. Xiya ndlela leyi rito ku tshembeka ri tirhisiweke ha yona eBibeleni. EBibeleni, rito ra Xiheveru leri hundzuluxeriweke ri va “vutshembeki” ri vula ku helela kumbe ku pfumala xisandzu. Hi xikombiso, Vaisrayele va endlele Yehovha magandzelo hi ku tirhisa swifuwo naswona Nawu a wu vula leswaku swifuwo sweswo swi fanele swi va leswi hanyeke kahle. (Lev. 22:21, 22) Vanhu va Xikwembu a va nga pfumeleriwi ku nyikela hi xifuwo lexi nga riki na nenge, ndleve kumbe tihlo hambi ku ri lexi vabyaka. A swi ri swa nkoka eka Yehovha leswaku xifuwo lexi a xi nyikeriwa xi va lexi heleleke, lexi hanyeke kahle ni ku pfumala xisandzu. (Mal. 1:6-9) Swi le rivaleni leswaku hikwalaho ka yini Yehovha a khathala hi mhaka ya ku va xifuwo xi va lexi hanyeke kahle kumbe lexi heleleke. Loko hi xava nchumu wo karhi, ku nga khathariseki leswaku i mihandzu, buku kumbe xitirho, a hi nge lavi lexi boxekeke kumbe lexi nga helelangiki. Hi lava lexi heleleke. Yoleyo hi yona ndlela leyi Yehovha a titwaka ha yona hi rirhandzu ni ku tshembeka ka hina eka yena. Hi fanele hi kombisa rirhandzu ni ku tshembeka ka hina eka yena hilaha ku heleleke.
4 Xana hi fanele hi va lava hetisekeke leswaku hi tshembeka? Nkarhi wun’wana hi nga ha vona onge hi endla swihoxo swo tala. Xiya swivangelo swimbirhi swa leswaku hikwalaho ka yini hi nga fanelanga hi ehleketa leswaku hi fanele hi va lava hetisekeke leswaku hi tshembeka. Xo sungula, Yehovha a nga xopaxopi swihoxo swa hina. Rito rakwe ri hi byela leswi: “Loko a wu languta swihoxo, Wena Yah, Oho Yehovha, i mani loyi a a ta yima?” (Ps. 130:3) Wa swi tiva leswaku a hi hetisekanga, hi vanhu lava dyohaka kutani u hi rivalela hi musa. (Ps. 86:5) Xa vumbirhi, Yehovha u tiva ku tsana ka hina naswona a nga langutelanga leswaku hi endla leswi hi nga ta ka hi nga koti ku swi endla. (Hlaya Pisalema 103:12-14.) Kutani hi nga endla swilo hi ndlela leyi heleleke kumbe leyi pfumalaka xisandzu ematihlweni yakwe hi ndlela yihi?
5 Lexi lavekaka leswaku malandza ya Yehovha ma kota ku tshama ma tshembekile i rirhandzu. Rirhandzu ra hina eka Xikwembu ni ku tinyiketela ka hina eka xona tanihi Tata wa hina wa le tilweni, swi fanele swi va leswi heleleke. Loko rirhandzu ra hina ri nga heli hambiloko hi ringiwa, swi vula leswaku ha tshembeka. (1 Tikr. 28:9; Mat. 22:37) Nakambe ehleketa hi Timbhoni tinharhu leti ku buriweke ha tona eku sunguleni ka xihloko. Hikwalaho ka yini ti endle hilaha ti endleke hakona? Xana xinhwanyetana a xi nga swi lavi ku tiphina exikolweni kumbe, xana jaha a ri navela ku khomisiwa tingana enyangweni kumbe, xana wanuna loyi a nga ni ndyangu a lava ku heleriwa hi ntirho? Nikatsongo. Ematshan’weni ya sweswo, va swi tiva leswaku milawu ya Yehovha yi lulamile naswona va tiyimisele ku tsakisa Tata wa vona wa le tilweni. Rirhandzu ra vona eka yena ri endla leswaku mikarhi hinkwayo va ehleketa hi yena va nga si endla swiboho. Loko va endla tano, va kombisa leswaku va tshembeka.
Endla Ndzavisiso
Ndlela Leyi Nhlengeletano Ya Xikwembu Yi Hleriweke Ha Yona
3 Ntumbuluko wu kombisa leswaku Yehovha i Xikwembu lexi hlelekeke. Bibele yi ri: “Yehovha u simeke misava hi vutlhari. U simeke matilo ma tiya hi ku twisisa.” (Swiv. 3:19) Hi tiva ntsena “swiphemunyana swa tindlela ta [Xikwembu,]” ni “mhaka leyi hleveteriwaka malunghana na xona.” (Yobo 26:14) Hambileswi hi nga ni vutivi byitsongo hi tipulanete, tinyeleti ni swirimelo kambe hi kota ku xiya leswaku swilo leswi hinkwaswo swi hleriwe hi ndlela yo hlamarisa. (Ps. 8:3, 4) Swirimelo swi ni tinyeleti ta timiliyoni leti hinkwato ka tona ti rhendzelekaka hi ndlela leyi hlelekeke. Ku fana ni timovha to tala leti landzelaka milawu ya le magondzweni, tipulanete leti nga kusuhi ni dyambu ti rhendzeleka hi rona hi ndlela leyi hlelekeke, hi ku landzela milawu ya ntumbuluko. Handle ko kanakana, vumbhoni lebyi nga kona eka ntumbuluko byi hi pfuna ku vona leswaku Yehovha loyi ‘a endleke matilo hi ku twisisa kumbe vutlhari’ ni misava u faneleriwa hi ku dzunisiwa, ku tshembeka eka yena ni ku n’wi gandzela.—Ps. 136:1, 5-9.
DECEMBER 18-24
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | YOBO 28-29
“Xana U Na Ndhuma Yo Fana Ni Ya Yobo?”
Kombisa Musa Wa Rirhandzu Eka Lava Wu Pfumalaka
19 Timhaka ta le Bibeleni leti hi buleke ha tona ti tlhela ti kandziyisa mhaka ya nkoka ya leswaku musa wa rirhandzu wu fanele wu kombisiwa eka lava va nga ni xilaveko lexi va nga ta ka va nga xi hetisisi va ri voxe. Leswaku a kota ku kurisa rixaka ra yena, a ku laveka leswaku Bethuwele a tirhisana na Abrahama. Leswaku ntsumbu wa Yakobe wu yisiwa eKanana, a a fanele a pfuniwa hi Yosefa. Leswaku Nawomi a kuma mudyandzhaka, a a fanele a pfuniwa hi Rhuti. Abrahama, Yakobe, kumbe Nawomi a va nga ta swi kota ku humelela loko a va nga pfuniwanga. Hilaha ku fanaka, namuntlha musa wa rirhandzu wu fanele wu kombisiwa ngopfu-ngopfu eka lava wu pfumalaka. (Swivuriso 19:17) Hi fanele hi tekelela kokwa wa hina Yobo, loyi a khathaleke hi “la xanisekaka, la kombelaka ku pfuniwa, ni n’wana la nga riki na tatana ni hinkwavo lava a va nga ri na mupfuni” kun’we ni “loyi a nga ekusuhi ni ku lova.” Nakambe Yobo ‘u tsakise mbilu ya noni’ a tlhela ‘a va mahlo ya la feke mahlo ni milenge ya la khutaka.’—Yobo 29:12-15.
it-1 655 ¶10
Swiambalo
Swiambalo swin’wana swo tala swi tirhisiwa ku fanekisela nchumu wo karhi. Tanihi leswi yunifomo kumbe swiambalo swo karhi swo hlawuleka swi kombisaka leswaku munhu wo karhi u wela eka nhlangano wihi kumbe u seketela migingiriko yihi, hikwalaho, swiambalo eBibeleni swi tirhisiwa hi ndlela yo fanekisela ku kombisa leswi munhu a nga xiswona, leswi a swi seketelaka kumbe leswi a pfumelaka eka swona hilaha swi tirhisiweke hakona eka xifaniso xa Yesu xa swiambalo swa mucato. (Mt 22:11, 12 vona HEADDRESS; SANDAL) Eka Nhlavutelo 16:14, 15, Hosi Yesu Kreste wa hi lemukisa leswaku hi nga tshiki vuxaka bya hina na Yehovha byi tsana hikuva hi nga lahlekeriwa hi vumunhu bya hina bya vukreste tanihi vayimeri va Xikwembu xa ntiyiso. Leswi swi nga va ni khombo tanihi leswi “nyimpi ya siku lerikulu ra Xikwembu xa Matimba Hinkwawo” ri tshineleke.
Vito Ra Wena Ri Vula Yini?
A hi tihlawulelanga vito leri hi thyiweke rona loko hi velekiwa. Hambiswiritano, hi hina hi tihlawulelaka leswaku hi lava ku tiendlela vito ra njhani. (Swivuriso 20:11) Tivutise: ‘Loko Yesu kumbe vaapostola vakwe a va ha ri kona laha misaveni, hi rihi vito leri a va ta ku thya rona? Hi rihi vito leri faneleke leri a ndzi ta thyiwa rona leri a ri ta hlamusela kahle mfanelo ya mina leyikulu kumbe leswi ndzi tiviwaka ha swona?’
Xivutiso lexi xi lava leswaku hi anakanyisisa ha xona swinene. Ha yini? Hosi yo tlhariha Solomoni u tsale a ku: “Ku fanele ku hlawuriwa vito ematshan’weni ya rifuwo ro tala.” (Swivuriso 22:1) Hakunene loko hi va ni vito lerinene kumbe ndhuma leyinene emugangeni wa ka hina hi ni nchumu wa nkoka. Kambe xa nkoka swinene, loko hi tiendlela vito lerinene ni Xikwembu hi ta kuma rifuwo leri nga heriki. Hi ndlela yihi? Xikwembu xi tshembisa leswaku xi ta tsala eka “buku ya xitsundzuxo” mavito ya vanhu lava xi chavaka naswona xi ta va nyika vutomi lebyi nga heriki.—Malakiya 3:16; Nhlavutelo 3:5; 20:12-15.
Endla Ndzavisiso
Ku N’wayitela—Swi Nga Ku Pfuna!
Xana ku n’wayitela i ka nkoka? Xana wa ha tsundzuka loko ku n’wayitela ka munhu wo karhi ku ku endla u ku hefu, kumbe ku ku endla u titwa u ntshunxekile? Kumbe, loko ku pfumaleka ka ku n’wayitela ku ku khomise rhumbu kumbe ku ku endla u titwa u nga amukelekanga? Ina, ku n’wayitela ku tisa ku cinca ko karhi. Ku khumba loyi a n’wayitelaka ni loyi a n’wayiteleriwaka. Yobo, munhu wa le Bibeleni u vule marito lawa malunghana ni valala vakwe: “A ndzi va n’wayitelela—va nga kholwi—naswona a va nga ku susi ku vonakala ka xikandza xa mina.” (Yobo 29:24) Swi nga ha endleka leswaku “ku vonakala” ka xikandza xa Yobo a ku kombetela eka ntshembo kumbe ku tsaka.
DECEMBER 25-31
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | YOBO 30-31
“Yobo U Tshame A Basile Emahanyelweni”
U Nga Languti Swilo Leswi Nga Pfuniki Nchumu!
8 Ku navela ka mahlo ni ka nyama ku nga tlhela ku khumba Vakreste va ntiyiso. Hikwalaho, Rito ra Xikwembu ri hi khutaza ku tikhoma loko swi ta emhakeni ya leswi hi swi langutaka ni leswi hi swi navelaka. (1 Kor. 9:25, 27; hlaya 1 Yohane 2:15-17.) Wanuna wo lulama Yobo a a ri un’wana wa vanhu lava xiyeke vuxaka lebyikulu lebyi nga kona exikarhi ka ku vona ni ku navela. U te: “Ndzi endle ntwanano ni mahlo ya mina. Xana ndzi nga n’wi langutisisa ku yini nhwana?” (Yobo 31:1) Yobo a a nga swi lavi ku khumba wansati hi ndlela leyi thyakeke naswona a a nga ta yi pfumelela mianakanyo ya yena leswaku yi anakanya hi mhaka yo tano. Yesu u kandziyise leswaku mianakanyo a yi fanelanga yi anakanya swilo leswi thyakeke loko a te: “Un’wana ni un’wana la tshamelaka ku languta wansati lerova a n’wi navela, ana se u endle vuoswi na yena embilwini yakwe.”—Mat. 5:28.
Ehleketisisa Hi Vuyelo Bya Swiendlo Swa Wena
Loko u nga si endla xiendlo xo tano lexi nga ni khombo, tivutise, ‘Xana ku endla sweswo swi ta va ni vuyelo byihi?’ Ku tinyika nkarhi wo anakanyisisa hi vuyelo lebyi nga vaka kona swi nga ha endla leswaku u papalata ndlela leyi nga ni khombo lerikulu. Lava hlawuleke ku honisa swilemukiso swa Xikwembu va khomiwa hi vuvabyi bya AIDS ni byin’wana lebyi tlulelaka hi tlhelo ra rimbewu, va tika va ha ri vatsongo, va susa makhwiri, vukati bya vona bya hohloka naswona va kingindziwa hi ripfalo. Vuyelo byo hetelela lebyi nga ta kumiwa hi lava tikhomaka hi ndlela yo biha byi vuriwe hi ku kongoma hi muapostola Pawulo. “Va nga ka va nga yi dyi ndzhaka ya mfumo wa Xikwembu.”—1 Vakorinto 6:9, 10.
Vantshwa—Kongomisiwani Hi Rito Ra Xikwembu
15 Hi rini laha u anakanyaka leswaku ku tshembeka ka wena eka Xikwembu ku nga ringiwa ngopfu—loko u ri ni van’wana kumbe loko u ri wexe? Loko u ri exikolweni kumbe entirhweni, u tshama u xalamukele nchumu wun’wana ni wun’wana lowu nga onhaka vuxaka bya wena ni Xikwembu. Loko u tiwiserile naswona u nga xalamukelanga nchumu, swa olova leswaku milawu ya wena ya mahanyelo yi ringiwa.
16 Ha yini u fanele u lava ku yingisa Yehovha hambiloko u ri wexe? Tsundzuka leswi: U nga swi kota ku twisa Yehovha ku vava kumbe u tsakisa mbilu yakwe. (Gen. 6:5, 6; Swiv. 27:11) Swiendlo swa wena swa n’wi khumba Yehovha hikuva ‘wa khathala ha wena.’ (1 Pet. 5:7) U lava leswaku u n’wi yingisa leswaku u ta vuyeriwa. (Esa. 48:17, 18) Loko malandza man’wana ya Yehovha ya le Israyele wa khale ma honise ndzayo yakwe, ma n’wi twise ku vava. (Ps. 78:40, 41) Hi hala tlhelo, Yehovha a a n’wi rhandza swinene muprofeta Daniyele hikuva ntsumi yi vule leswaku i “munhu la navelekaka.” (Dan. 10:11) Ha yini? Daniyele u tshame a tshembekile eka Xikwembu ku nga ri loko a ri exikarhi ka vanhu ntsena kambe ni loko a ri yexe.—Hlaya Daniyele 6:10.
Endla Ndzavisiso
Vuswikoti Byo Yingisela Hi Ndlela Ya Rirhandzu
Vanghana va Yobo va twe tinkulumo ta yena ta kwalomu ka khume. Nilokoswiritano, Yobo u te: “Onge loko a ndzi kume munhu la ndzi yingisaka!” (Yobo 31:35) Ha yini? Hikuva ndlela leyi a va yingisela hi yona a yi nga chaveleli. A va nga khathali hi Yobo naswona a va nga lavi ku twisisa ndlela leyi a titwaka ha yona. Entiyisweni a va nga ri na ntwela-vusiwana lowu kombisiwaka hi muyingiseri la twisisaka. Kambe muapostola Petro wa tsundzuxa: “Hinkwenu ka n’wina vanani ni mianakanyo leyi fanaka, mi kombisa ntlhaveko wa xinakulobye, mi va ni xinakulobye xa vumakwerhu, mi va ni ntsetselelo lowukulu, mi titsongahata emianakanyweni.” (1 Petro 3:8) Hi nga wu kombisa njhani ntlhaveko wa xinakulobye? Ndlela yin’wana i ku khathala hi ndlela leyi munhu un’wana a titwaka ha yona ni ku ringeta ku yi twisisa. Ndlela yin’wana yo kombisa leswaku ha khathala i ku vula marito yo kombisa ntwela-vusiwana yo tanihi lama nge “sweswo a swi hlundzukisa” kumbe “u vone u nga twisisiwanga kahle.” Ndlela yin’wanyana i ku vula leswi vuriwaka hi munhu loyi hi marito ya hina, xisweswo hi kombisa leswaku ha swi twisisa leswi a swi vuleke. Ku yingisela hi rirhandzu swi vula ku nyikela nyingiso eka marito ni le ka ndlela leyi munhu a titwaka hi yona leyi tumbeleke.