I Yini Leswi Endlaka Leswaku Mbilu Yi Ba?

● Mbilu ya wena i ntsindza wa fambiselo ra ku rhendzeleka ka ngati emirini wa wena naswona yi tirha hi matimba swinene. Loko u ri munhu lonkulu, mbilu ya wena yi nga ha ba minkarhi leyi tlulaka 100 000 hi siku. Hambiloko u lo tshama, misiha ya mbilu ya wena yi tirha hi matimba swinene hi mpimo lowu phindhiweke kambirhi. Entiyisweni, yi tirha hi matimba ku fana ni misiha ya nenge wa wena loko u ri eku tsutsumeni. Naswona loko swi boha, mbilu ya wena yi nga ba hi rivilo leri phindhiweke kambirhi ku nga si hela na tisekoni ta ntlhanu. Miri wa munhu wu ni ngati ya kwalomu ka ntlhanu wa tilitara. Eka vanhu lavakulu, ngati leyi mbilu yi kotaka ku yi pompa yi sukela eka ntlhanu wa tilitara ku ya eka 20 wa tilitara hi minete loko munhu a ri karhi a endla vutiolori.

Ndlela leyi mbilu ya wena yi baka ha yona yi lawuriwa hi fambiselo leri hleriweke kahle leri vuriwaka fambiselo ra misiha. Fambiselo leri ri endla leswaku timbhovo leti nga exiphen’wini xa le henhla xa mbilu (atria) ti rhanga ti pfaleka leti nga exiphen’wini xa le hansi xa yona (ventricles) ti nga si pfaleka, hi ku endla leswaku leti nga exiphen’wini xa le hansi ka mbilu ti hlwela ku pfaleka hi ku tsopeta ka tihlo. Lexi hlamarisaka, mpfumawulo wa ku ba ka mbilu lowu madokodela ma wu twaka eka xilo lexi ma xi vekaka etindleveni wu vangiwa hi ku pfaleka ka timbhovo teto ta mbilu, ku nga ri ku ba ka misiha ya mbilu.

Mbilu Leyi Baka Minkarhi Ya Biliyoni

Mhaka ya nkoka hi leyi, leswaku mbilu ya xiharhi yi ba ngopfu kumbe katsongo ku fikela kwihi swi titshege hileswaku miri wa xona i wutsongo kumbe i wukulu ku fikela kwihi—leswi vulaka leswaku loko xiharhi xi ri xikulu, mbilu ya xona yi ba katsongo. Hi xikombiso, hi xiringaniso mbilu ya ndlopfu yi ba minkarhi ya 25 hi minete, kasi mbilu ya xinyenyana lexi vuriwa canary yi ba minkarhi ya kwalomu ka 1 000 hi minete! Loko n’wana a velekiwa, mbilu yakwe yi ba minkarhi ya kwalomu ka 130 hi minete kambe loko se a ri munhu lonkulu yi ba minkarhi ya kwalomu ka 70 hi minete.

Swi tikomba onge mbilu ya swiharhi swo tala leswi mamisaka yi ba minkarhi ya kwalomu ka biliyoni vutomi bya swona hinkwabyo. Hikwalaho, kondlo leri mbilu ya rona yi baka minkarhi leyi endlaka 550 hi minete, ri nga ha hanya kwalomu ka malembe manharhu; kasi nkava-va-nga-heti ya wasi leyi mbilu ya yona yi baka minkarhi ya kwalomu ka 20 hi minete, yi nga ha hanya malembe yo tlula 50. Kambe vanhu a va fani ni swiharhi. Loko vutomi bya hina byo pimiwa hileswaku mbilu ya hina yi ba minkarhi yingani, malembe lawa a hi ta ma hanya a ma fanele ma ri kwalomu ka 20. Hambiswiritano, mbilu ya munhu la hanyeke kahle, yi nga ha ba minkarhi leyi ringanaka tibiliyoni tinharhu kumbe ku tlula, kutani a a ta hanya malembe lama tlulaka 70 kumbe 80!a

Hambiswiritano, ku hava ni un’we wa hina loyi a nga tsakelaka leswaku vutomi byakwe byi pimiwa hileswaku mbilu yakwe yi ba minkarhi yingani, hikuva hi ni ku navela lokukulu ko lava ku hanya hilaha ku nga heriki. Entiyisweni, ku navela koloko i ka ntumbuluko, hikuva Xikwembu hi xona lexi nga ku nghenisa eka hina. Ku tlula kwalaho, wu tshinele swinene nkarhi lowu xidyoho, lexi ku nga xona lexi vangaka rifu—xi nga ta herisiwa. (Varhoma 5:12) Hikwalaho, Nhlavutelo 21:3, 4 yi vula leswaku “rifu a ri nge he vi kona.”

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Dayagramu/Xifaniso lexi nga eka tluka 29]

(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)

XIFANISO XA MBILU

Atrium ya le Xineneni

Atrium ya le Ximatsini

Ventricle ya le Xineneni

Ventricle ya le Ximatsini