1-3. (a) Ha yini swi nga ha endlekaka leswaku Estere a a chava ku ya eka nuna wakwe? (b) Hi swihi swivutiso leswi hi nga ta bula ha swona malunghana na Estere?

ESTERE u ringete ku rhurisa mbilu yakwe loko a ri karhi a tshinelela exivaveni xa xigodlho xa Xuxani. A swi nga olovi. Swilo hinkwaswo leswi a swi ri eka xigodlho a swi endliwe hi ndlela yo hlamarisa—mimpfampfarhuto ya xona leyi khavisiweke hi swifaniso swa tinkuzi, vacopi, makhumbi lama pendiweke hi pende yo hatima, ribye ra xona ni swifaniso leswi kokaka mahlo ni ku leha ka xona loku a ku hundza ni Tintshava ta Zagroso leti tshamaka ti ri ni gamboko leti nga ekusuhi ni nambu wa Choaspes. Hinkwaswo a swi endleriwe ku komba muendzi un’wana ni un’wana matimba ya wanuna loyi Estere a a ta hlangana na yena, loyi a a tivitana “hosi leyikulu.” Nakambe wanuna yoloye a ri nuna wakwe.

² Nuna! Vona ndlela leyi Ahasuwerusi a hambane ha yona ni wanuna un’wana ni un’wana loyi nhwana wo tshembeka wa Muyuda a ta va a n’wi languterile!a U tikombe a nga ri xikombiso lexinene ku fana na Abrahama, wanuna loyi hi ku titsongahata a amukeleke nkongomiso wa Xikwembu wa leswaku a yingisa Sara nsati wakwe. (Gen. 21:12) Hosi a yi nga tivi nchumu hi Xikwembu xa Estere, ku nga Yehovha, kumbe Nawu Wakwe. Ahasuwerusi a wu tiva nawu wa le Peresiya, ku katsa ni nawu lowu yirisaka leswi Estere a lava ku swi endla. A wu ri wihi nawu wa kona? Nawu a wu vula leswaku munhu un’wana ni un’wana loyi a humelelaka emahlweni ka hosi ya le Peresiya yi nga rhanganga yi n’wi vitana, a faneriwa hi rifu. Estere a nga vitaniwanga, kambe nilokoswiritano a a ya eka hosi. Loko a ri ekusuhi ni ku fika exivaveni xa le ndzeni, laha a ta voniwa exiluvelweni xa hosi, a nga ha va a swi xiyile leswaku a yela ku ya fa.—Hlaya Estere 4:11; 5:1.

³ Ha yini a tihoxa ekhombyeni ro tano? Naswona hi nga dyondza yini eka ripfumelo leri xiyekaka ra wansati loyi? Xo sungula, a hi voneni ndlela leyi Estere a kumeke xikhundlha lexi nga tolovelekangiki xa ku va hosi ya xisati ya le Peresiya.

Matimu Ya Estere

4. Xana i yini leswi hi swi tivaka hi Estere naswona swi tise ku yini leswaku a ya tshama ni muzala wakwe Mordekayi?

⁴ Estere a nga ri na vatswari. A hi tivi swo tala hi vatswari lava n’wi thyeke vito ra Hadasa, ku nga vito ra Xiheveru leri vulaka “myrtle,” ku nga nsinya lowu rhandzekaka lowu humesaka swiluva swo basa. Loko vatswari va Estere va fa, un’wana wa maxaka yakwe, wanuna wa musa loyi vito rakwe ku nga Mordekayi, u n’wi twele vusiwana. A ku ri muzala wakwe, kambe Mordekayi a dyuharile swinene. U teke Estere a n’wi yisa ekaya rakwe naswona u n’wi khome tanihi n’wana wakwe wa nhwanyana.—Est. 2:5-7, 15.

5, 6. (a) Xana Mordekayi u n’wi kurise njhani Estere? (b) Xana Estere na Mordekayi a va hanya vutomi bya njhani eXuxani?

⁵ Mordekayi na Estere a va tshama emutini wolowo wa le Peresiya tanihi Vayuda lava humaka evuhlongeni, laha a va fanele va langutana ni ku deleriwa lokukulu ka vukhongeri bya vona ni Nawu lowu a va ringeta ku wu landzela. Kambe Estere hakunene u tshinele ekusuhi ni muzala wakwe loko a n’wi dyondzisa malunghana na Yehovha, Xikwembu xa musa lexi kutsuleke vanhu va xona eka maxangu minkarhi yo tala leyi nga hundza—naswona a ta tlhela a endla tano. (Lev. 26:44, 45) Swi le rivaleni leswaku rirhandzu leri Estere na Mordekayi a va ri na rona ri ye ri kula naswona va ye va tshembana swinene.

⁶ Swi tikomba onge Mordekayi a tirha tanihi un’wana wa vatirhela-mfumo va le xigodlhweni xa Xuxani, nkarhi na nkarhi a tshama enyangweni ya xona ni malandza man’wana ya hosi. (Est. 2:19, 21; 3:3) A hi swi tivi leswi Estere a nga swi endla loko a ha ri n’wana, hambileswi swi vonakaka swi nga bihanga ku vula leswaku u khathalele muzala wakwe kahle ni kaya rakwe, leri swi nga ha endlekaka leswaku a ku ri kaya leritsongo eka miti ya swisiwana ya kwalaho edorobeni leri a ri ri ekusuhi ni nambu eka xigodlho xa le vuhosini. Kumbexana u tiphine hi ku ya emakete wa le Xuxani, laha vafuri va nsuku, vafuri va silivhere ni vaxavisi van’wana a va kombisa swilo leswi a va swi xavisa. Estere a nga swi anakanyanga leswaku swilo sweswo swa vulovolovo endzhakunyana a swi ta va leswi tolovelekeke eka yena; a nga swi tivi leswaku vumundzuku byi n’wi khomele yini.

“Xivumbeko Xo Saseka”

7. Ha yini Vhaxiti a siviwe hi hosi yin’wana ya xisati, naswona vuyelo byi ve byihi?

⁷ Siku rin’wana, eXuxani, un’wana ni un’wana a a vulavula hi mpfilumpfilu leyi a yi ri eku endlekeni endlwini ya hosi. Enkhubyeni laha Ahasuwerusi a ri karhi a amukela vanhu vakwe lava tlakukeke hi swakudya swa vulovolovo ni vhinyo, hosi yi endle xiboho xo vitana hosi ya yona yo saseka ya xisati, ku nga Vhaxiti, leyi a yi karhi yi dya etlhelo ni vavasati. Kambe Vhaxiti u arile ku ta. Leswi hosi a yi khomisiwe tingana ni ku hlundzuka, yi kombele vatsundzuxi va yona ndlela leyi Vhaxiti a faneleke a xupuriwa ha yona. Vuyelo byi ve byihi? Hosi yi vule leswaku a nga ha ri hosi ya xisati naswona ku nga ri khale u ta siviwa hi hosi yin’wana ya xisati. Malandza ya hosi ma sungule ku lava vanhwanyana vo saseka etikweni hinkwaro; eka vanhwana lava lavatsongo hosi a yi ta hlawula hosi ya xisati leyintshwa.—Est. 1:1–2:4.

8. (a) Ha yini swi nga ha endlekaka leswaku Mordekayi a pfa a vilela loko Estere a ri karhi a kula? (b) Xana u anakanya leswaku hi nga ri tirhisa njhani langutelo ra Bibele hi ku saseka? (Nakambe hlaya Swivuriso 31:30.)

⁸ Hi mahlo ya mianakanyo a hi voneni Mordekayi hi rirhandzu a honolele Estere nkarhi na nkarhi naswona a tikomba a ri ni ku tibuma ni ku vilela leswaku muzala wakwe lontsongo a kurile naswona a a languteka a sasekile. Ha hlaya: “Nhwanyana loyi a a ri ni xivumbeko xo saseka a tlhela a languteka.” (Est. 2:7) Ku saseka swa amukeleka, kambe swi fanele swi fambisana ni vutlhari ni ku titsongahata. Loko swi nga ri tano, ku nga hundzuka vuhava, ku tikukumuxa ni mikhuva yin’wana yo biha ya mbilu. (Hlaya Swivuriso 11:22.) Xana u tshame u vona sweswo swi humelela? Emhakeni ya Estere, xana ku saseka a swi ta hundzuka yini—nchumu lowu a wu ta n’wi pfuna kumbe nchumu lowu a wu ta n’wi endla a va munhu wo biha? A swi ta vonaka hi ku famba ka nkarhi.

9. (a) Ku humelele yini loko malandza ya hosi ma vone Estere, naswona ha yini swi nga ha endlekaka leswaku a swi tika ku va a hambana na Mordekayi? (b) Ha yini Mordekayi a pfumelele Estere ku tekana ni muhedeni? (Katsa ni bokisi.)

⁹ Malandza ya hosi ma vone Estere. Ma n’wi tekile eka Mordekayi ma famba na yena exigodlhweni xo saseka lexi nga etlhelo ka nambu. (Est. 2:8) Swi nga ha endleka leswaku a swi va tikela havumbirhi bya vona leswaku u fanele a famba, hikuva havumbirhi bya vona a va fana ni tatana ni n’wana. Mordekayi a ta va a nga pfumelanga leswaku n’wana wakwe wa nhwanyana loyi a nga lo n’wi kurisa a tekana ni munhu un’wana ni un’wana la nga riki mupfumeri, hambi ku ri hosi, kambe maendlelo a ma nga ri ematimbeni yakwe.b Hi ntsako, wa nga vona ndlela leyi ha yona Estere a nga vaka a yingise marito ya Mordekayi ya xitsundzuxo loko a nga si famba! Loko a ri karhi a yisiwa exigodlhweni xa Xuxani, mianakanyo yakwe a yi ri ni swivutiso swo tala. I vutomi bya njhani lebyi a ta langutana na byona?

U Kume Ku Tsakeriwa Eka “Un’wana Ni Un’wana Loyi A A N’wi Vona”

10, 11. (a) Xana swi nga endleka leswaku Estere yi n’wi khumbe njhani ndhawu leyintshwa? (b) Xana Mordekayi u swi kombise njhani leswaku wa khathala hi Estere?

¹⁰ Estere u tivone a ri karhi a kombiwa misava leyi hakunene yi nga yintshwa naswona yi nga tolovelekangiki eka yena. A ri exikarhi ka ‘vanhwanyana vo tala’ lava hlengeletiweke va huma etindhawini ta le kule ta Mfumo wa Peresiya. Swi nga ha endleka leswaku mindhavuko ya vona, tindzimi ni malangutelo ya vona a swi hambane ngopfu. Leswi a va languteriwa hi mutirhela-mfumo loyi a vitaniwaka Hegayi, vanhwana lava a va fanele va ya eka vutshunguri lebyi dzikeke bya vumbhuri, nongonoko lowu tekaka lembe lowu katsaka ku kandziwa ka miri hi mafurha yo nun’hwela. (Est. 2:8, 12) Hi ku olova, ndhawu yoleyo ni vutomi bya kona swi nga ha va swi endle leswaku vanhwana volavo va anakanya hi ku saseka ka vona, ku katsa ni ku tibuma ni ku phikizana. Xana Estere u khumbeke njhani?

¹¹ Ku hava ni un’we emisaveni loyi a khathala hi Estere ku fana na Mordekayi. Hi hlaya leswaku siku ni siku, a hundza hi le kusuhi ni yindlu ya vavasati naswona a lava ku tiva loko Estere a hanye kahle. (Est. 2:11) Loko rungula ro karhi a nga ri twisisi, kumbexana hi nkarhi lowu malandza a ma tirha swin’we emutini, a nga ha va a tibumile tanihi tatana. Ha yini?

12, 13. (a) Xana Estere u tsakise lava a a tshama na vona hi ndlela yihi? (b) Ha yini swi nga ha vaka swi tsakise Mordekayi loko a twa leswaku Estere a nga vulanga leswaku i Muyuda?

¹² Estere u tsakise Hegayi lerova u n’wi khome hi musa wa rirhandzu, a n’wi nyika nkombo wa malandza ya vanhwanyana ni ndhawu ya kahle endlwini ya vavasati. Rungula ri tlhela ri vula leswi: “Nkarhi hinkwawo Estere a a hambeta a kuma tintswalo ematihlweni ya un’wana ni un’wana loyi a a n’wi vona.” (Est. 2:9, 15) Xana ku saseka hi kona ku tsakiseke un’wana ni un’wana swinene? Nikatsongo, a ku ri ni swin’wana eka Estere ku tlula sweswo.

¹³ Hi xikombiso, ha hlaya: “Estere a nga vulavulanga hi varikwavo kumbe hi maxaka yakwe, hikuva Mordekayi u n’wi lerisile leswaku a nga vulavuli hi vona.” (Est. 2:10) Mordekayi u lerise nhwana leswaku a tlhariha malunghana ni ndhavuko wakwe wa Xiyuda; a swi kanakanisi leswaku u swi vonile leswaku van’wana va yindlu ya vuhosi ya le Peresiya a va ri ni xihlawuhlawu lexikulu eka vanhu va ka vona. Wa nga vona ntsako lowu a veke na wona loko a twa leswaku sweswi, hambileswi Estere a nga ha tshami na yena a hambeta a kombisa vutlhari lebyi fanaka ni moya wo yingisa!

14. Xana vantshwa namuntlha va nga tekelela xikombiso xa Estere hi ndlela yihi?

¹⁴ Hilaha ku fanaka, namuntlha vantshwa va nga tsakisa timbilu ta vatswari va vona ni vanhu lava va hlayisaka. Loko va nga ha ri emavokweni ya vatswari va vona—hambiloko va rhendzeriwe hi vanhu lava nga riki vanene, lava nga ni mahanyelo yo biha kumbe tihanyi—va nga swi kota ku hlula minkucetelo yo biha naswona va namarhela milawu leyi va swi tivaka leswaku yi lulamile. Loko va endla tano, ku fana na Estere, va endla leswaku mbilu ya Tata wa vona wa le tilweni yi tsaka.—Hlaya Swivuriso 27:11.

15, 16. (a) Xana Estere u swi endlise ku yini leswaku a tsakisa mbilu ya hosi lerova yi n’wi rhandza swinene? (b) Ha yini swi nga ha endlekaka leswaku ku cinca ka vutomi bya Estere a swi tika?

¹⁵ Loko nkarhi wu fika wa leswaku Estere a tisiwa eka hosi, u nyikiwe ntshunxeko wo hlawula nchumu wun’wana ni wun’wana lowu a ta wu lava, kumbexana leswaku a ta sasekisa miri wakwe. Kambe leswi a a ringanisela, a nga kombelanga nchumu eka swilo leswi Hegayi a n’wi byeleke leswaku a swi kombela. (Est. 2:15) U xiye leswaku ku saseka ntsena a ku nge tsakisi mbilu ya hosi; ku ringanisela ni moya wo titsongahata swi ta kombisa ntirho lowukulu exivaveni xexo. Xana a tiyisile?

¹⁶ Rungula ri ri: “Hosi yi rhandza Estere ku tlula vavasati lavan’wana hinkwavo, lerova a kuma tintswalo letikulu ni musa wa rirhandzu emahlweni ka yona ku tlula vanhwana lavan’wana hinkwavo. Hiloko yi n’wi vehela xifunengeto xa nhloko xa vuhosi enhlokweni yakwe kutani yi n’wi endla hosi ya xisati ematshan’weni ya Vhaxiti.” (Est. 2:17) Swi nga ha va swi tikile eka nhwana loyi wo titsongahata wa Muyuda ku pfumelelana ni ku cinca ka vutomi—a ri hosi ya xisati leyintshwa, nsati wa mufumi la tlakukeke emisaveni hi nkarhi wolowo! Xana xikhundlha xakwe lexintshwa xi endle leswaku a tikukumuxa? Nikatsongo!

17. (a) Xana Estere u hambete a yingisa tata wakwe wa muwundli hi tindlela tihi? (b) Ha yini xikombiso xa Estere xi ri xa nkoka eka hina namuntlha?

¹⁷ Estere u hambete a yingisa tata wakwe wa muwundli, ku nga Mordekayi. Estere a hamba a vulavurisana ni Vayuda exihundleni. Loko Mordekayi a kume ndlela yo dlaya Ahasuwerusi, Estere u yise xilemukiso eka hosi naswona rhengu ri tsandzekile. (Est. 2:20-23) U hambete a kombisa ripfumelo eka Xikwembu xakwe hi ku va a kombisa ku titsongahata ni moya wo yingisa. Namuntlha, ku yingisa a swi tekiwi swi ri swa nkoka; ku nga yingisi ni ku xandzuka swo va tshamelo maxelo. Kambe vanhu lava nga ni ripfumelo ra xiviri va yingisa ku fana na Estere.

Ripfumelo Ra Estere Ri Ringiwa

18. (a) Ha yini Mordekayi a ale ku nkhinsamela Hamani? (Nakambe vona nhlamuselo ya le hansi.) (b) Xana vavanuna lava nga ni ripfumelo va ri tekelela njhani ripfumelo ra Mordekayi namuntlha?

¹⁸ Wanuna loyi a vuriwaka Hamani u vekiwe exikhundleni exivaveni xa Ahasuwerusi. Hosi yi veke Hamani leswaku a va holobye-nkulu, yi n’wi endla mutsundzuxi wa yona wo sungula ni ku va mukongomisi wa yona wa vumbirhi emfun’weni. Nakambe hosi yi tlhele yi lerisa leswaku hinkwavo lava vonaka mukongomisi loyi la tlakukeke va fanele va n’wi nkhinsamela. (Est. 3:1-4) Nawu lowu eka Mordekayi a wu tikomba wu tika. A pfumela ku yingisa hosi kambe ku nga ri emhakeni ya leswaku a nga xiximi Xikwembu. Phela, Hamani a ri “Muagaga.” Leswi vulaka leswaku entiyisweni a ri ntukulu wa Agaga, ku nga hosi ya Muamaleke loyi a dlayiweke hi muprofeta wa Xikwembu Samuwele. (1 Sam. 15:33) Vaamaleke a ku ri vanhu vo homboloka hikuva va tiendle valala va Yehovha na Israyele. Vaamaleke va avanyisiwe hi Xikwembu.c (Det. 25:19) Xana Muyuda la tshembekeke a nga n’wi nkhinsamela njhani Muamaleke wa le vuhosini? Mordekayi a nga ta swi endla sweswo. U arile. Ninamuntlha, vavanuna ni vavasati lava nga ni ripfumelo va veka vutomi bya vona ekhombyeni leswaku va namarhela nawu lowu nge: “Hi fanele ku yingisa Xikwembu tanihi mufumi ku tlula vanhu.”—Mint. 5:29.

19. Xana Hamani a lava ku endla yini, naswona u vulavule njhani na hosi?

¹⁹ Hamani a hlundzukile. Kambe hambileswi a kume ndlela yo dlaya Mordekayi a swi nga enelanga eka yena. A tiyimisele ku dlaya vanhu hinkwavo va ka va Mordekayi! Hamani u vulavule na hosi, a endla leswaku Vayuda va languteka va bihile emahlweni ka yona. Ematshan’weni yo swi hlamusela hi ndlela leyi nga swi vekiki erivaleni, u vule leswaku a va nga pfuni nchumu, i vanhu “lava hangalakeke naswona va taleke exikarhi ka vanhu.” Xo biha no tlurisa, u vule leswaku a va yingisanga nawu wa hosi; a va ri vaxandzuki lava nga ni khombo. U ringanyete ku humesa minyikelo eka vuhlayiselo bya mali ya hosi, mali yo tala leyi a yi ta xava swilo swo dlaya Vayuda emfun’weni.d Ahasuwerusi u nyike Hamani xingwavila xakwe xa vuhosi leswaku a tiyisekisa nawu wun’wana ni wun’wana lowu a ri na wona emianakanyweni.—Est. 3:5-10.

20, 21. (a) Xana xileriso xa Hamani xi va khumbe njhani Vayuda lava a va ri ehansi ka Mfumo wa Peresiya ku katsa na Mordekayi? (b) Xana Mordekayi u kombele Estere leswaku a endla yini?

²⁰ Hi ku hatlisa varhumiwa a va ri karhi va tsutsuma hi tihanci eka xiphemu xin’wana ni xin’wana xa mfumo, va ri karhi va tivisa rifu eka Vayuda. Anakanya loko mpfumawulo wa ku huwelela koloko wu fika etindhawini ta le kule ta Yerusalema, laha masalela ya Vayuda lava vuyeke hi le vuhlongeni eBabilona a va ri karhi va kulula va n’watseka leswaku va pfuxeta muti lowu a wu nga ri na makhumbi yo va sirhelela. Kumbexana Mordekayi a anakanya ha vona, swin’we ni vanghana vakwe ni maxaka yakwe ya le Xuxani, loko a twa timhaka leti vavaka. Hikwalaho ka gome, u handzule tinguvu takwe, a ambala nguvu yo khwaxa a tlhela a tola nkuma enhlokweni yakwe kutani a bokoxela a ri exikarhi ka muti. Hambiswiritano, Hamani u lunghiselele swo nwa ni hosi, a ri nga n’wi tovi helo gome leri a ri vangeleke Vayuda vo tala ni vanghana va vona va le Xuxani.—Hlaya Estere 3:12–4:1.

²¹ Mordekayi a swi tiva leswaku u fanele a teka goza. Kambe, xana a ta endla yini? Estere u twe hi ta maxangu yakwe kutani a n’wi rhumela swiambalo, kambe Mordekayi u arile. Kumbexana a ku ri khale a ri karhi a tivutisa leswaku ha yini Xikwembu xakwe, ku nga Yehovha, xi pfumelele Estere la rhandzekaka leswaku a tekiwa eka yena kutani a endliwa hosi ya xisati ya mufumi wa vahedeni. Xivangelo xa kona xi lo dla, erivaleni. Mordekayi u rhumele rungula eka hosi ya xisati, a kombela Estere leswaku a ya vulavula na hosi, a yimela “vanhu va ka vona.”—Est. 4:4-8.

22. Ha yini Estere a a chava ku ya emahlweni ka nuna wakwe loyi a nga hosi? (Nakambe vona nhlamuselo ya le hansi.)

²² Estere u fanele a khomiwe hi rhumbyana loko a twa rungula rero. Lowu a ku ri ndzingo lowukulu wa ripfumelo rakwe. A chava, hilaha a swi kombiseke hakona loko a hlamula Mordekayi. U n’wi tsundzuxe hi nawu wa hosi. Loko munhu a ya emahlweni ka hosi yi nga n’wi vitananga a dlayiwa. Loko ntsena hosi yi n’wi tlakusela nhonga ya yona ya vuhosi ya nsuku mudyohi a ta va a sirhelelekile. Xana Estere a ri ni xivangelo xo langutela leswaku hi musa u ta sirheleriwa, ngopfu-ngopfu hileswi a voneke leswi Vhaxiti a endliweke swona loko a ale xileriso xo ya emahlweni ka hosi? U byele Mordekayi leswaku hosi a yi nga n’wi vitananga ku ringana masiku ya 30! Leswi a yi nga n’wi vitananga ku ringana nkarhi wo leha, a nga ha va a tivutisile loko ku ri leswaku hosi a ya ha n’wi tsakela.e—Est. 4:9-11.

23. (a) Xana Mordekayi u vule yini leswaku a seketela ripfumelo ra Estere? (b) Ha yini Mordekayi a faneriwa hi ku tekeleriwa?

²³ Mordekayi u hlamule a tiyimiserile leswaku a ta seketela ripfumelo ra Estere. U n’wi tiyisekise leswaku loko o tsandzeka ku teka goza, ku ponisiwa ka Vayuda ku ta huma eka xihlovo xin’wana. Kambe, xana Estere a ta langutela ku tsetseleriwa loko nxaniso wu fika? Mordekayi u kombise ripfumelo rakwe leri tiyeke eka Yehovha, loyi a nga ta ka a nga pfuki a pfumelele vanhu Vakwe leswaku va lovisiwa ni switshembiso Swakwe leswaku swi nga hetiseki. (Yox. 23:14) Mordekayi u vutise Estere a ku: “I mani la tivaka leswaku lowu hi wona nkarhi wa leswaku u kuma ku fundzheka ka le vuhosini?” (Est. 4:12-14) Mordekayi a tshembela eka Xikwembu xakwe hi ku helela, ku nga Yehovha. Xana na hina hi endla hilaha ku fanaka?—Swiv. 3:5, 16.

Ripfumelo Leri Tiyeke Ku Tlula Ku Chava Rifu

24. Xana Estere u ri kombise njhani ripfumelo ni xivindzi?

²⁴ Nkarhi wa leswaku Estere a endla xiboho a wu fikile. U kombele Mordekayi leswaku a ya hlengeleta Vayuda leswaku va titsona swakudya swin’we na yena ku ringana masiku manharhu naswona ripfumelo ni xivindzi xakwe swi endle leswaku a gimeta hi ku vula marito lama phindhiweke ko tala lama nge: “Loko ndzi fanele ndzi lova, ndzi fanele ndzi lova.” (Est. 4:15-17) Swi nga ha endleka leswaku u fanele a khongele hi ku phindha-phindha eka masiku wolawo manharhu ku tlula leswi a nga tshama a khongerisa xiswona evuton’wini byakwe. Kambe eku heteleleni, nkarhi wu fikile. U ambale swiambalo swakwe swo saseka swinene swa le vuhosini, a endla hinkwaswo leswi a nga swi kotaka leswaku a amukeleka eka hosi. Kutani a ya eka hosi.

25. Hlamusela ndlela leyi Estere a yeke ha yona eka nuna wakwe.

²⁵ Hilaha swi hlamuseriweke hakona eku sunguleni ka xihloko lexi, Estere u ye exivaveni xa hosi. Hi nga ha ehleketa hi ku chava loku a ri na kona ni xikhongelo xa le mbilwini lexi a xi endla hi mbilu yakwe hinkwayo. U nghene exivaveni, laha a ta kota ku vona Ahasuwerusi exiluvelweni xakwe. Kumbexana u ringete ku vona ndlela leyi a titwa ha yona hi ku languta xikandza xakwe—a ri ni misisi leyi songaneke yi tlhela yi ringana ni malepfu lama tsemiweke kahle. Loko a fanele a rindza, swi nga ha endleka leswaku a twa onge u ta rindza hilaha ku nga heriki. Kambe endzhakunyana ka nkarhi, nuna wakwe u n’wi vonile. A swi kanakanisi leswaku u hlamarile, kambe u tlhele a verhama. Ahasuwerusi u khome nhonga yakwe ya vuhosi ya nsuku!—Est. 5:1, 2.

26. Ha yini Vakreste va ntiyiso va lava xivindzi xo fana ni xa Estere, naswona ha yini ntirho wakwe a ko ho va masungulo?

²⁶ Estere u tsakeriwe hi vanhu va tlhela va n’wi yingisa. U yimele Xikwembu xakwe ni vanhu va ka vona, a veka xikombiso lexinene xa ripfumelo eka malandza hinkwawo ya Xikwembu ya le nkarhini wolowo. Namuntlha Vakreste va ntiyiso va tsakela swikombiso swo fana ni leswi. Yesu u vule leswaku valandzeri vakwe va ntiyiso a va ta vonaka hi rirhandzu leri nga riki ni vutianakanyi. (Hlaya Yohane 13:34, 35.) Hakanyingi, ku kombisa rirhandzu ro tano swi lava ripfumelo ro fana ni ra Estere. Kambe hambiloko Estere se a yimele vanhu va Xikwembu esikwini rero, leswi a swi endleke a ko ho va masungulo. Xana a ta yi khorwisa njhani hosi leswaku mutsundzuxi wa yona la rhandzekaka, Hamani, a ri mubihi la hlelaka makungu yo biha? Xana a ta pfuna njhani leswaku a ponisa varikwavo? Swivutiso leswi hi ta swi kambisisa eka xihloko lexi landzelaka.

1-3. (a) Xana a swi ri njhani eka Estere ku va a ya exiluvelweni xa nuna wakwe? (b) Xana hosi yi angule njhani eka riendzo ra Estere?

ESTERE u tshinelele xiluvelo hakatsongo-tsongo, mbilu yakwe yi ri karhi yi bela ehenhla. Ehleketa hi ku miyela loku a ku ri kona endlwini leyikulu ya vuhosi exigodlhweni xa Xuxani le Peresiya, lerova Estere a twa ni mpfumawulo wa swiambalo swakwe swa le vuhosini ni wa swigingi swakwe. A fanele a dzikisa mianakanyo yakwe handle ko kavanyetiwa hi vukulu bya yindlu yoleyo ya le vuhosini, tinsika to saseka ni silingi leyi endliweke hi mikedari leyi a yi huma eLebanoni. U dzikise mianakanyo yakwe eka wanuna loyi a a tshame exiluvelweni, ku nga wanuna loyi a ri ni vutihlamuleri byo endla leswaku a hanya kumbe a fa.

² Hosi yi n’wi langute swinene-nene loko a ri karhi a tshinela, yi n’wi nyiketa nhonga ya yona ya vuhosi ya nsuku. A ku ri xikombiso xa leswaku vutomi byakwe byi ponisiwa, hikuva hi ku endla tano a yi n’wi rivalela eka xidyoho lexi a ha ku xi endla—ku nga ku humelela emahlweni ka yona yi nga n’wi vitananga. Estere u tshinele exiluvelweni kutani a khumba makumu ya nhonga ya vuhosi, a tlangela leswi nuna wakwe a n’wi tsetseleleke hi musa.—Est. 5:1, 2.

³ Swi vonaka onge Hosi Ahasuwerusi a fuwile naswona a ri ni matimba, hilaha ndzimana yi yaka emahlweni yi hlamusela hakona. Swiambalo swa le vuhosini swa tihosi ta le minkarhini yoleyo ta le Peresiya a swi durha mali leyi ringanaka madzana ya timiliyoni ta tirhandi. Kambe, Estere a a vona rirhandzu ematihlweni ya nuna wakwe; phela a a n’wi rhandza. U te: “Xana u na yini, Wena Estere hosi ya xisati, naswona xikombelo xa wena hi xihi? Hafu ya vuhosi—a yi nyikiwe wena!”—Est. 5:3.

4. Hi yihi mintlhontlho leyi Estere a a fanele a langutana na yona?

⁴ Estere se a kombise ripfumelo leri xiyekaka ni xivindzi; a a ye emahlweni ka hosi leswaku a sirhelela vanhu va rixaka rakwe leswaku va nga dlayiwi. Ku fikela kwalaho, se a swi kotile ku ya emahlweni ka hosi, kambe a nga si endla nchumu. A fanele a khorwisa hosi leyi, leyi a yi tikukumuxa leswaku mutsundzuxi wa yona loyi a yi n’wi tshemba swinene a ri munhu wo homboloka loyi a yi kanganyiseke leswaku yi avanyisa vanhu va rixaka ra Estere leswaku va dlayiwa. Xana a ta yi khorwisa njhani naswona hi nga dyondza yini eka ripfumelo rakwe?

U Wu Hlawule Hi Vutlhari “Nkarhi Wa Ku Vulavula”

5, 6. (a) Xana Estere u wu tirhise njhani nawu lowu nga eka Eklesiasta 3:1, 7? (b) Xana Estere u kombise vutlhari hi ndlela yihi loko a vulavula na nuna wakwe?

⁵ Xana Estere u byele hosi xiphiqo xakwe emahlweni ka vanhu lava tirhaka na yona endlwini ya vuhosi? Loko a lo endla tano a ta va a yi khomise tingana naswona a swi ta nyika Hamani mutsundzuxi wa yona nkarhi wo kaneta leswi a n’wi hehla ha swona. Kutani, xana Estere u endle yini? Eka malembe-xidzana lama hundzeke, Hosi Solomoni wo tlhariha u huhuteriwe ku tsala marito lawa: “Xin’wana ni xin’wana xi ni nkarhi wa xona lowu vekiweke, . . . nkarhi wa ku miyela ni nkarhi wa ku vulavula.” (Ekl. 3:1, 7) Hi mahlo ya mianakanyo hi nga vona tata wa Estere wa muwundli, ku nga Mordekayi wanuna wo tshembeka, a ri karhi a dyondzisa nhwanyana yoloye milawu yo tano loko a ri karhi a kula ehansi ka nkhathalelo wakwe. Entiyisweni, Estere u twisise nkoka wo va a wu hlawula hi vukheta “nkarhi wa ku vulavula.”

⁶ Estere u te: “Loko swi vonaka swi ri swinene eka hosi, hosi na Hamani a va te namuntlha enkhubyeni lowu ndzi yi endleleke wona.” (Est. 5:4) Hosi yi pfumerile kutani yi vitana Hamani. Xana wa yi vona ndlela ya vutlhari leyi Estere a vulavuleke ha yona? U sirhelele xindzhuti xa nuna wakwe kutani a lava ndhawu leyi faneleke yo n’wi phofulela leswi n’wi karhataka.—Hlaya Swivuriso 10:19.

7, 8. Xana nkhuvo lowu Estere a wu endleke ro sungula a wu ri njhani, naswona ha yini a be mariri loko a nga si vulavula na hosi?

⁷ Swi le rivaleni leswaku Estere u swi lunghiselele hi vukheta swakudya sweswo, a tiyiseka leswaku hi swona leswi nuna wakwe a swi rhandzaka. Eka nkhuvo wolowo a ku ri ni vhinyo leyi tsakisaka mbilu. (Ps. 104:15) Ahasuwerusi u tiphinile lerova a susumeteleka ku tlhela a vutisa Estere leswaku i yini leswi a lavaka ku swi kombela. Xana lowu a ku ri wona nkarhi wo vulavula?

⁸ Estere u ehlekete leswaku a ku nga ri nkarhi lowu faneleke wo vulavula. Ematshan’weni ya sweswo, u rhambe hosi na Hamani leswaku va ta enkhubyeni wa vumbirhi lowu a ta va endlela wona hi xa mundzuku xa kona. (Est. 5:7, 8) Ha yini a be mariri? Tsundzuka leswaku hosi hi yona a yi lerise leswaku vanhu hinkwavo va rixaka ra Estere va dlayiwa. Kutani Estere a a fanele a tiyiseka leswaku a ku ri nkarhi lowunene. Kutani u rindzile, a lava nkarhi wun’wana wo kombisa nuna wakwe leswaku a a n’wi xixima swinene.

9. Xana ku lehisa mbilu i ka nkoka ku fikela kwihi, naswona hi nga xi tekelela njhani xikombiso xa Estere emhakeni leyi?

⁹ Ku lehisa mbilu i mfanelo ya risima leyi nga taliki ku kombisiwa. Hambileswi a ri ni gome naswona a ri ni mahika yo vula leswi a swi ri emianakanyweni yakwe, Estere u lehise mbilu a rindza nkarhi lowu faneleke. Hi nga dyondza swo tala eka xikombiso xakwe, hikuva hinkwerhu hi nga ha va hi vone swihoxo leswi lavaka ku lulamisiwa. Loko hi lava ku khorwisa munhu wo karhi loyi a nga eka vulawuri leswaku a lulamisa xiphiqo xexo, swi nga ha lava leswaku hi tekelela Estere kutani hi lehisa mbilu. Swivuriso 25:15 yi ri: “Ndhuna yi kuceteriwa hi ku lehisa mbilu, naswona ririmi ro rhula ri nga tshova rhambu.” Loko hi lehisa mbilu hi rindza nkarhi lowu faneleke kutani hi vulavula hi ndlela yo rhula, hilaha Estere a endleke hakona, hambiloko xiphiqo xa kona xo tika xi nga tlhantlheka. Xana Xikwembu xa Estere, ku nga Yehovha, xi n’wi katekisile hikwalaho ka ku lehisa mbilu ni vutlhari byakwe?

Ku Lehisa Mbilu Swi Pfula Ndlela Ya Leswaku Ku Va Ni Vululami

10, 11. Ha yini ndlela leyi Hamani a a titwa hi yona yi cincile loko a suka eka nkhuvo wo sungula, naswona i yini lexi nsati wakwe ni vanghana va n’wi kuceteleke ku xi endla?

¹⁰ Ku lehisa mbilu ka Estere ku pfule ndlela ya leswaku ku va ni swiendlakalo leswi xiyekaka leswi a swi ta landzelelana. Hamani u suke eka nkhuvo wo sungula a tsake ni swikunwana, “a tsakile ni mbilu yakwe yi tsakile” leswaku hosi ni hosi ya xisati va n’wi rhandza swinene. Loko Hamani a hundza enyangweni ya xigodlho xa hosi u vone Mordekayi, ku nga Muyuda loyi a ha ya emahlweni a ala ku n’wi kombisa xichavo xo hlawuleka. Mordekayi a nga alanga ku n’wi kombisa xichavo xo hlawuleka hikwalaho ka leswi a n’wi delela, kambe u endle sweswo hikwalaho ka ripfalo rakwe ni vuxaka byakwe na Yehovha Xikwembu. “Xikan’we-kan’we [Hamani] a n’wi karihela ngopfu.”—Est. 5:9.

¹¹ Loko Hamani a byela nsati wakwe ni vanghana vakwe leswaku Mordekayi u ale ku n’wi kombisa xichavo xo hlawuleka, va n’wi byele leswaku ku endliwa mhandzi leyi tlakukeke, leyi leheke timitara to tlula 22 kutani a kombela hosi leswaku Mordekayi a hayekiwa eka yona. Hamani u ma tsakerile mavonelo ya vona naswona hi ku hatlisa u lerise leswaku ku endliwa ntirho wolowo.—Est. 5:12-14.

12. Ha yini hosi yi lerise leswaku yi hlayeriwa buku ya Tiko ya swiviko swa vatirhi va le hubyeni naswona yi kume yini hi ku endla tano?

¹² Hi nkarhi wolowo, hosi yi ve ni vusiku lebyi nga tolovelekangiki. Bibele yi hi byela leswaku, “vurhongo bya hosi byi hangalaka” hiloko yi lerisa leswaku yi hlayeriwa buku ya Tiko ya swiviko swa vatirhi va le hubyeni. Eka swiviko sweswo a ku ri ni xiviko xa rhengu ro dlaya Ahasuwerusi. Yi tsundzuke xiendlakalo xexo; lava a va yi endlele rhengu rero, va khomiwile kutani va dlayiwa. Kambe, xana ku vuriwa yini hi wanuna loyi a paluxeke rhengu rero—ku nga Mordekayi? Hi ku hatlisa, hosi yi vutise leswaku hi wihi nchumu lowu Mordekayi a endleriweke wona hikwalaho ka leswi. Hiloko yi kuma leswaku a nga endleriwanga nchumu.—Hlaya Estere 6:1-3.

13, 14. (a) Xana swilo swi sungule ku n’wi fambela ximatsi Hamani loko swi te yini? (b) Xana nsati wa Hamani ni vanghana vakwe va n’wi byele yini?

¹³ Leswi hosi a yi khunguvanyekile, yi kombele vatirhi va le hubyeni lava a va ri kona leswaku va ta yi pfuna ku lulamisa xihoxo lexi. Kutani Hamani hi yena loyi a ri exivaveni xa hosi hikuva a lava ku kombela mpfumelelo wo dlaya Mordekayi. Kambe emahlweni ko va Hamani a endla xikombelo xakwe, hosi yi n’wi vutise ndlela leyinene yo fundzha munhu loyi a yi tsakiseke. Hamani u ehlekete leswaku hosi a yi vula yena. Kutani u lave leswaku munhu wa kona a fundzhiwa hi swilo swo tala, u te: Ambexa munhu yoloye hi nguvu ya vuhosi kutani vatirhi lava tlakukeke va le hubyeni va n’wi rhendzelekisa eXuxani a gade hanci ya hosi, va huwelela ku fundzheka kakwe leswaku vanhu hinkwavo va swi twa. Ehleketa ndlela leyi xikandza xa Hamani a xi langutekisa xiswona loko a twa leswaku wanuna loyi a a fanele a fundzhiwa a ku ri Mordekayi! Kutani i mani loyi hosi yi n’wi aveleke ku huwelela ku fundzheka ka Mordekayi? I Hamani!—Est. 6:4-10.

¹⁴ Xiavelo lexi xi endle leswaku Hamani a ya a n’wi venga swinene Mordekayi hiloko a tsutsumela ekaya a ri ni gome. Nsati wakwe ni vanghana vakwe va vule leswaku a va tiyiseka leswaku ku ta va ni vuyelo byo biha; a hlulekile eka nyimpi yakwe yo lwa na Mordekayi lowa Muyuda.—Est. 6:12-13.

15. (a) Xana ku humelele yini hi leswi Estere a lehiseke mbilu? (b) Ha yini swi ri swa nkoka ku kombisa “moya wo rindza”?

¹⁵ Leswi Estere a lehiseke mbilu, a rindza siku rin’wana leswaku a vula xikombelo xakwe eka hosi, Hamani u nyikiwe nkarhi wa leswaku a titsongahata. Swi nga ha endleka leswaku Yehovha Xikwembu hi yena a endleke leswaku hosi yi va ni nkelunkelu. (Swiv. 21:1) A swi hlamarisi leswi Rito ra Xikwembu ri hi khutazaka ku kombisa “moya wo rindza”! (Hlaya Mikiya 7:7.) Loko hi rindzela Xikwembu, hi nga ha kuma leswaku ndlela leyi xi hi tlhantlhelaka swiphiqo swa hina ha yona yi yi tlula ekule ndlela leyi hina a hi ta swi tlhantlha ha yona.

U Vulavule Hi Xivindzi

16, 17. (a) Xana ‘nkarhi wa leswaku Estere a vulavula’ wu fike rini? (b) Xana Estere a a hambanile na Vhaxiti, nsati wo sungula wa hosi?

¹⁶ Estere a nga ha ta ya emahlweni a ringa ku lehisa mbilu ka hosi; eka nkhuvo wakwe wa vumbirhi, a fanele a yi byela hinkwaswo. Kambe, xana a ta swi endla njhani sweswo? Hosi yi n’wi nyike nkarhi, yi tlhela yi n’wi vutisa leswaku xana xikombelo xakwe hi xihi. (Est. 7:2) ‘Nkarhi wa leswaku Estere a vulavula’ se a wu fikile.

¹⁷ Hi nga ha ehleketa loko Estere a khongela Xikwembu xakwe hi mbilu emahlweni ko va a vula marito lawa: “Loko ndzi kume tintswalo ematihlweni ya wena, Wena hosi, naswona swi vonaka swi ri swinene eka hosi, a ndzi nyikiwe moya-xiviri wa mina loko ndzi wu kombela ni varikwerhu loko ndzi va lava.” (Est. 7:3) Xiya leswaku u tiyisekise hosi leswaku a xixima xiboho xa yona malunghana ni leswi vonakaka swi ri swinene eka yona. Hakunene Estere a hambanile na Vhaxiti, nsati wo sungula wa hosi, loyi a khomiseke nuna wakwe tingana hi vomu! (Est. 1:10-12) Ku tlula kwalaho, Estere a nga solanga vuphukuphuku bya hosi byo tshembela eka Hamani. Ematshan’weni ya sweswo, u kombele hosi leswaku yi sirhelela vutomi byakwe lebyi a byi ri ekhombyeni.

18. Xana Estere u xi paluxe njhani xiphiqo eka hosi?

¹⁸ Xikombelo xexo xi hlamarise hosi. Xana i mani loyi a endla leswaku vutomi bya nsati wa yona byi va ekhombyeni? Estere u ye emahlweni a ku: “Hi xavisiwile, mina ni varikwerhu, leswaku hi lovisiwa, hi dlayiwa ni ku herisiwa. Loko hi xaviseriwe vanhu hi va mahlonga ni malandza ya xisati ya vanhu, a ndzi ta va ndzi miyerile. Kambe maxangu a ma faneli loko swi vavisa hosi.” (Est. 7:4) Xiya leswaku Estere u xi boxe hi ku kongoma xiphiqo xakwe naswona u engetele hi ku vula leswaku a ta va a miyerile hi mhaka yoleyo loko vutomi bya vona a byi nga ri ehansi ka nxungeto. Kambe hosi a swi ta yi tikela swinene ku tshama hi mhaka yoleyo ya ku herisiwa ka rixaka.

19. Xana hi nga dyondza yini eka Estere malunghana ni ndlela leyinene yo khorwisa munhu?

¹⁹ Xikombiso xa Estere xi hi dyondzisa swo tala hi ndlela leyinene yo khorwisa munhu. Loko u lava ku byela munhu loyi u n’wi rhandzaka kumbe munhu la nga ni vulawuri lebyi tlakukeke xiphiqo lexikulu, ku va la lehisaka mbilu, la nga ni xichavo ni ku tshembeka swi nga ku pfuna swinene.—Swiv. 16:21, 23.

20, 21. (a) Xana Estere u ri paluxe njhani kungu ra Hamani, naswona hosi yi angule njhani? (b) Xana Hamani u endle yini loko a paluxiwa tanihi mukanganyisi loyi a nga ni vutoya?

²⁰ Ahasuwerusi u vutise a ku: “I mani yoloye, naswona i mani la veke ni vurhena bya ku endla hi ndlela yoleyo?” Ehleketa Estere a ri karhi a kombetela hi rintiho a ku: “Munhu wa kona, xirha tlhelo nala, i Hamani loyi wo biha.” Marito wolawo u ma vule hi rito ra le henhla. Hiloko Hamani a khomiwa hi rhumbyana. Hi tihlo ra mianakanyo vona hosi loko yi ri karhi yi visingana exikandzeni loko yi xiya leswaku mutsundzuxi wa yona loyi yi n’wi tshembaka a a yi kanganyisile leswaku yi humesa xileriso xo dlaya nsati wa yona la rhandzekaka! Hosi yi ye entangeni leswaku yi ya vohlisa vukarhi bya yona.—Est. 7:5-7.

²¹ Hamani u kombise vutoya byakwe hi ku wela emilengeni ya hosi ya xisati. Loko hosi yi vuya endlwini kutani yi vona Hamani a ri karhi a kombela ku rivaleriwa eka Estere a ri esangwini leri Estere a ri eka rona, hi ku hlundzuka yi hehle Hamani hi ku ringeta ku pfinya nsati wa yona endlwini ya yona ya vuhosi. Xihehlo xexo a xi vula rifu ra Hamani. U humeseriwe ehandle a funengetiwe xikandza. Un’wana wa vatirhi va le hubyeni u byele hosi hi mhandzi yo leha leyi Hamani a yi endleleke Mordekayi. Hi ku hatlisa Ahasuwerusi u lerise leswaku Hamani a hayekiwa eka yona.—Est. 7:8-10.

22. Xana xikombiso xa Estere xi nga hi pfuna njhani leswaku hi nga heleriwi hi ntshembo?

²² Emisaveni ya namuntlha leyi nga ni vuhomboloki, swa olova ku ehleketa leswaku a hi nge pfuki hi vone vululami byi endliwa. Xana u tshame u titwa hi ndlela yoleyo? Estere a nga heleriwanga hi ntshembo. Loko nkarhi wu fika, u vulavule hi xivindzi eka leswi faneleke naswona u tshembele eka Yehovha leswaku a ta endla xin’wana ni xin’wana lexi faneleke. Na hina a hi endleni hilaha ku fanaka! Ninamuntlha, ku fana ni le sikwini ra Estere, Yehovha a nga si cinca. Wa ha ri ni vuswikoti byo phasa vanhu vo homboloka ni ku tiva marhengu ya vona, hilaha a endleke hakona eka Hamani.—Hlaya Pisalema 7:11-16.

U Endle Hi Ndlela Yo Pfumala Vutianakanyi Eka Yehovha Ni Vanhu Vakwe

23. (a) Xana Mordekayi na Estere va hakeriwe njhani hi hosi? (b) Xana vuprofeta bya Yakobe loko a ri ekusuhi ni ku fa malunghana na Benjamini byi hetiseke hi ndlela yihi? (Vona bokisi leri nge “Vuprofeta Byi Hetisekile.”)

²³ Eku heteleleni hosi yi tive leswaku Mordekayi a ku ri mani—a nga ri musirheleri wa yona la tshembekaka ntsena loyi a vikeke rhengu ra ku dlayiwa ka yona kambe a ri tata wa Estere wa muwundli. Ahasuwerusi u teke xikhundlha xa Hamani xo va holobye-nkulu a xi byarhisa Mordekayi. Hosi yi teke yindlu ya Hamani, ku katsa ni rifuwo rakwe ro tala, yi nyika Estere, loyi a vekeke Mordekayi leswaku a yi lawula.—Est. 8:1, 2.

24, 25. (a) Ha yini Estere a a nga ta wisa endzhaku ka loko kungu ra Hamani ri paluxiwile? (b) Xana Estere u tlhele a veka vutomi byakwe ekhombyeni hi ndlela yihi?

²⁴ Leswi se Estere na Mordekayi a va sirhelelekile, xana hosi ya xisati a yi ta wisa? A yi ta wisa ntsena loko a yi ri ni vutianakanyi. Hi nkarhi wolowo, xileriso xa Hamani xo dlaya Vayuda hinkwavo a xi ri karhi xi rhumeriwa ematikweni hinkwawo lawa a ma ri ehansi ka mfumo wolowo. Hamani u endle leswaku ku hoxiwa vuhlolotwana kumbe Puru—ku nga vungoma—leswaku a kuma nkarhi lowu pfulekeke wo hetisisa nhlaselo lowu wa tihanyi. (Est. 9:24-26) A ka ha sele tin’hweti leswaku siku rero ri fika kambe rona a ri ta fika hi ku hatlisa. Xana nhlaselo wolowo a wu ta siveriwa?

²⁵ Handle ka vutianakanyi, Estere u tlhele a veka vutomi byakwe ekhombyeni, a humelela emahlweni ka hosi yi nga n’wi vitananga. Hi nkarhi wolowo, a rilela vanhu va rixaka ra ka vona, a kombela nuna wakwe leswaku a herisa xileriso xo homboloka. Kambe swileriso leswi hosi ya le Peresiya yi swi simekaka a swi nga fanelanga swi herisiwa. (Dan. 6:12, 15) Kutani hosi yi pfumelele Estere na Mordekayi leswaku va endla swileriso leswintshwa. Kutani ku rhumeriwe xileriso xa vumbirhi, lexi nyikaka Vayuda mfanelo yo tisirhelela. Varhumiwa lava gadeke tihanci va ye ematikweni hinkwawo lawa a ma ri ehansi ka mfumo wolowo, va yisela Vayuda mahungu lawa lamanene. Sweswi vanhu vo tala a va ri ni ntshembo. (Est. 8:3-16) Hi nga va vona hi mahlo ya mianakanyo Vayuda lava nga ehansi ka mfumo wolowo lowukulu hinkwawo va hlomile ni ku lunghekela nyimpi, leyi a va nga ta yi lwa handle ka xileriso lexintshwa. Kambe, xa nkoka ngopfu, xana “Yehovha wa mavuthu” a ta va ni vanhu vakwe?—1 Sam. 17:45.

26, 27. (a) Xana Yehovha u pfune vanhu vakwe hi ndlela leyinene ku fika kwihi leswaku va hlula valala va vona? (b) Xana ku hetiseke vuprofeta byihi loko vana va majaha va Hamani va dlayiwa?

²⁶ Loko eku heteleleni siku leri hlawuriweke ri fika, vanhu va Xikwembu a va lunghekile. Hambi ku ri vatirhi vo tala va le hubyeni va le Peresiya a va yima na vona, tanihi leswi a ma fike emfun’weni hinkwawo mahungu ya leswaku Mordekayi lowa Muyuda, a ri holobye-nkulu lontshwa. Yehovha u endle leswaku vanhu vakwe va hlula. Swi le rivaleni leswaku a a sirhelela vanhu vakwe eka valala va vona hi ku endla leswaku va nga ha tlheli va vavisa vanhu vakwe.a—Est. 9:1-6.

²⁷ Ku tlula kwalaho, Mordekayi a ta va a nga sirhelelekanga ku lawula eka yindlu ya Hamani loko vana va khume va majaha va wanuna yoloye wo homboloka a va ha hanya. Kutani na vona va dlayiwile. (Est. 9:7-10) Xisweswo vuprofeta bya Bibele byi hetisekile, hikuva Xikwembu a xi ku boxe ka ha ri emahlweni ku lovisiwa ka Vaamaleke, lava tikombiseke va ri valala vo homboloka va vanhu va xona. (Det. 25:17-19) Swi nga ha endleka vana va Hamani va majaha va ve exikarhi ka tiko leri avanyisiweke ro hetelela.

28, 29. (a) Ha yini a ku ri ku rhandza ka Yehovha leswaku Estere ni vanhu va ka vona va lwa nyimpi? (b) Ha yini xikombiso xa Estere ku ri nkateko eka hina namuntlha?

²⁸ Estere a fanele a rhwala ndzhwalo wo tika swinene—ku nga ku endla swileriso swa le vuhosini leswi katsaka nyimpi ni ku dlayiwa. Sweswo a swi nga olovi. Kambe ku rhandza ka Yehovha a ku ri leswaku vanhu vakwe va sirheleriwa eka ndzoviso; tiko ra Israyele a ri ta humesa Mesiya la tshembisiweke, xihlovo xin’we xa ntshembo eka vanhu hinkwavo! (Gen. 22:18) Malandza ya Xikwembu namuntlha ma tsaka ku tiva leswaku loko Mesiya, ku nga Yesu, a ta emisaveni, u sivele valandzeri vakwe ku sukela enkarhini wolowo ku ya emahlweni leswaku va nga hlanganyeli enyimpini.—Mat. 26:52.

²⁹ Nilokoswiritano, Vakreste va hlanganyela enyimpini ya moya; Sathana u tiyimisele ku herisa ripfumelo leri hi nga na rona eka Yehovha Xikwembu. (Hlaya 2 Vakorinto 10:3, 4.) Hakunene i nkateko ku va ni xikombiso xo tanihi Estere! Ku fana na yena, hi nga ha kombisa ripfumelo ra hina hi ku va hi tirhisa vutlhari naswona hi lehisa mbilu loko hi lava ku vula mavonelo ya hina, hi tiyimisela ku yimela vanhu va Xikwembu hi xivindzi naswona handle ka vutianakanyi.