Mupapa U Ringeta Ku Herisa Ku Tirhisiwa Ka Vito Ra Xikwembu

VAKONGOMISI va Kereke ya Khatoliki va ringeta ku herisa ku tirhisiwa ka vito ra Xikwembu eminhlanganweni ya kereke ya vona. Lembe leri nga hundza, Vandlha ra Vatican ra Vugandzeri bya Xikwembu ni Milawu ya Xilalelo ri rhumele swileriso malunghana ni mhaka leyi eka tinhlengeletano ta vabixopo va kereke ya Khatoliki emisaveni hinkwayo. “Xileriso xexo xi humesiwe” hi mupapa hi byakwe.

Papila leri leri tsariweke hi June 29, 2008, a ri sola leswaku “emalembeni ya sweswinyana ku sungule mukhuva wa ku vitana vito ra Xikwembu xa Vaisrayele leri vuriwaka tetragrammaton yo kwetsima kumbe ya Xikwembu, leri tsariweke hi tinhlanga ta mune ta Xiheveru יהוה, YHWH,” hambileswi a ku lerisiwe leswaku ri nga tirhisiwi. Papila leri ri vule leswaku vito ra Xikwembu ri hundzuluxeriwe hi tindlela to hambana-hambana ri va “Yahweh,” “Yahwè,” “Jahweh,” “Jahwè,” “Jave,” “Yehovah,” ni hi tindlela tin’wana.a Hambiswiritano, hi ku ya hi xileriso lexi Mupapa a xi humeseke, u lava ku tlhela a simeka mukhuva wa khale wa Makhatoliki. Leswi vulaka leswaku Tetragrammaton yi fanele yi siviwa hi vito leri nge “Hosi.” Ku engetela kwalaho, vito ra Xikwembu “YHWH a ri fanelanga ri tirhisiwa kumbe ri vitaniwa” eka minhlangano ya kereke ya Khatoliki, eka tinsimu ta kereke ni le ka swikhongelo.

Leswaku Mupapa a seketela xiboho lexi, papila rero ri tshahe “mukhuva lowu wa khale” wa Kereke ya Khatoliki. Xileriso xexo xi vule leswaku hambi eBibeleni ya Septuagint ya Matsalwa ya Xiheveru, leyi hundzuluxeriweke vandlha ra Vukreste ri nga si simekiwa, vito ra Xikwembu hakanyingi a ri hundzuluxeriwa ri va Kyʹri·os, ku nga rito ra Xigriki leri vulaka leswaku “Hosi.” Xisweswo, xileriso xexo xi vula leswaku “Vakreste na vona a va nga yi tirhisi tetragrammaton ya Xikwembu.” Hambiswiritano, mhaka leyi yi honisa vumbhoni lebyi nga kona bya leswaku Vakreste a va ri tirhisa vito ra Xikwembu. Tikopi to sungula ta Bibele ya Septuagint a ti nga ri na rona vito leri nge Kyʹri·os kambe a ti ri ni vito ra Xikwembu leri tsariweke hi tinhlanga leti ta mune יהוה. Valandzeri va Kreste va hi lembe-xidzana ro sungula a va ri tiva vito ra Xikwembu ni ku ri tirhisa. Yesu hi byakwe u vule marito lawa loko a khongela eka Tata wakwe: “Ndzi va tivise vito ra wena.” (Yohane 17:26) Naswona eka xikhongelo xa yena lexi dumeke, Yesu u hi dyondzise ku khongela hi ndlela leyi: “Tata wa hina la nge matilweni, vito ra wena a ri kwetsimisiwe.”—Matewu 6:9.

Vakreste hinkwavo va fanele va swi navela swinene ku vona vito ra Xikwembu ri kwetsimisiwa. Matshalatshala ya Mupapa yo herisa ku tirhisiwa ka rona ma sandza Yehovha, loyi a vuleke marito lawa: “Leri i vito ra mina ra hilaha ku nga riki na makumu, naswona ndzi ta vitaniwa ha rona ku fika eka xitukulwana lexi nga ta ta.”—Eksoda 3:15, The Jerusalem Bible.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 30]

“Leri i vito ra mina ra hilaha ku nga riki na makumu.”—Eksoda 3:15, JB

[Xifaniso lexi nga eka tluka 30]

Xiphemu xa Bibele ya “Septuagint” ya hi lembe-xidzana ro sungula C.E. Vito ra Xikwembu leri tsariweke hi tinhlanga ta mune ta Xiheveru, leri hakanyingi ri hundzuluxeriwaka hi ku landza mpfumawulo wa rona ri va YHWH, ri le ndzeni ka xirhendzevutana

[Xihlovo Xa Kona]

Courtesy of the Egypt Exploration Society