“Nhlengeletano Leyi Landzelaka Yi Ta Va Rini?”

A KU ri eku heleni ka November hi 1932 eDorobeni ra Mexico. A swi endla vhiki ntsena ku ve ni tirhoboto to sungula edorobeni rero leri a ri ri ni vaaki lava tlulaka miliyoni. Kambe sweswi a ku nga ha vulavuriwi nchumu hi tirhoboto toleto. Vateki va mahungu va le dorobeni rero se a va lava ku vika hi xiendlakalo lexi a xi ta endleka vhiki rero. Va ye exitichini xa xitimela ni tikhamera ta vona ti lunghekile va ya rindzela xivulavuri lexi endzeke ku nga Joseph F. Rutherford loyi hi nkarhi wolowo a a ri muungameri wa Sosayiti ya Watch Tower. Vamakwerhu va kwalaho na vona a va ri kona leswaku va ta amukela Makwerhu Rutherford enhlengeletanweni ya vona ya masiku manharhu.

Loko magazini wa The Golden Age wu vulavula hi nhlengeletano leyi wu te: “Nhlengeletano leyi, yi ta va ematin’wini tanihi leswi yi nga ta endla leswaku ntiyiso wu ya emahlweni wu twarisiwa etikweni ra Mexico.” Kambe i yini lexi a xi endla leswaku nhlengeletano yoleyo leyi a ko va ni vanhu va kwalomu ka 150 ntsena yi va yo hlawuleka?

Loko ku nga si va ni nhlengeletano yoleyo a ko va ni nhlayo yitsongo ya Timbhoni eMexico. Hambileswi a ku khomiwa tinhlengeletano letitsongo ku sukela hi 1919 kambe nhlayo ya mavandlha yi ye yi hunguteka eka malembe lama landzeleke. Ku simekiwa ka rhavi eDorobeni ra Mexico hi 1929 a ku vonaka ku ta antswisa xiyimo. Hambiswiritano, ku ve ni swiphiqo swo karhi. Loko nhlengeletano yi byele makhalipotiya (lava sweswi va vitaniwaka maphayona) leswaku ma fanele ma tshika ku xavisa loko ma ri eku chumayeleni, mukhalipotiya un’wana u hlundzukile kutani a tshika nhlengeletano a ya sungula ntlawa wa yena wo dyondzisa Bibele. Hi hala tlhelo mulanguteri wa rhavi ra kwalaho u endle swilo leswi nga fambisaniki ni Matsalwa kutani a a fanele a siviwa hi un’wana. Swi le rivaleni leswaku Timbhoni to tshembeka ta le Mexico a ti lava ku khutaziwa leswaku ti tiyisa vuxaka bya tona na Yehovha.

Eka riendzo rakwe Makwerhu Rutherford u khutaze vamakwerhu volavo vo tshembeka hi ku nyikela tinkulumo timbirhi leti a ti khutaza swinene, ku katsa ni ta ntlhanu leti haxiweke hi xiyanimoya. A ku ri ro sungula swiyanimoya swa le Mexico swi haxa mahungu lamanene etikweni hinkwaro. Endzhaku ka nhlengeletano, mulanguteri lontshwa wa rhavi u hlele ntirho wo chumayela kutani Timbhoni leti hisekaka ti sungule ku chumayela hi ku hiseka naswona Yehovha u katekise ntirho wa tona.

Eka lembe leri landzeleke ku ve ni tihlengeletano timbirhi etikweni rero, yin’wana a yi ri edorobeni ra Veracruz kasi yin’wana a yi ri eDorobeni ra Mexico. Ku hiseka ka vamakwerhu entirhweni wa nsimu ku ve ni vuyelo lebyinene. Hi 1931 a ku ri ni vahuweleri va 82 ntsena. Kambe eka malembe ya khume lama landzeleke nhlayo yoleyo se a yi engeteleke ka khume! Ehlengeletanweni leyi veke kona eDorobeni ra Mexico hi 1941 ku ve ni vanhu va kwalomu ka 1 000.

“TSIMA RO NAVETISA NHLENGELETANO ESWITARATENI”

Hi 1943 Timbhoni ta kwalaho ti hakarhe tibodo leti a ti navetisa nhloko mhaka ya nhlengeletano leyi nge, “Matiko Lama Ntshunxekeke” leyi khomeriweke emadorobeni ya 12 ya le Mexico.a A va hakarha tibodo timbirhi emakatleni endzhaku ni le mahlweni ku nga endlelo ro navetisa leri Timbhoni ti ri tirhiseke ku sukela hi 1936.

Loko Magazini wa La Nación wu hlamusela vuyelo lebyi veke kona hikwalaho ka endlelo ro navetisa hi ku tirhisa tibodo eDorobeni ra Mexico wu te: “Hi siku ro sungula ra [nhlengeletano Timbhoni] ti byeriwe leswaku ti rhamba vanhu vo tala. Hi siku leri landzeleke, ndhawu leyi a ku khomeriwe eka yona nhlengeletano a yi kala ni vuphelo bya marha.” Vuyelo bya tsima leri a byi va tsakisanga varhangeri va Kereke ya Khatoliki kutani na vona va sungule tsima ra vona leri a ri lwisana ni Timbhoni. Hambiswiritano, vamakwerhu va ye emahlweni va chumayela eswitarateni hi xivindzi. Magazini wa La Nación wu tlhele wu ku: ‘Vanhu hinkwavo edorobeni rero va ti vonile Timbhoni ti tate switarata ti ri karhi ti navetisa nhlengeletano.’ Xihloko xexo a xi ri ni xifaniso xa vamakwerhu va ri eswitarateni swa Doroba ra Mexico. Ehansi ka xifaniso xexo a ku ri ni marito lama nge: “Tsima ro navetisa nhlengeletano eswitarateni.”

“A VA TITWA VA RI EKAYA HAMBILESWI A VA ETLELA EHENHLA KA MABOKISI YA TIBUKU”

Emalembeni wolawo, Timbhoni to tala a ti boheka ku titsona swo tala leswaku ti va kona etihlengeletanweni to hlayanyana leti a ti khomeriwa eMexico. Vamakwerhu vo tala a va huma etindhawini ta le makaya leti nga ekule leti nga riki na switimela hambi ku ri mapatu. Vandlha rin’wana ri tsale ri ku: “A ku na xitimela laha hi tshamaka kona.” Hikwalaho vamakwerhu a va boheka ku khandziya timeyila kumbe va heta masiku yo tala va famba hi milenge va ya laha xitimela xi hundzaka kona leswaku va ta kota ku ya enhlengeletanweni.

Timbhoni to tala a ti pfumala lerova a swi ti tikela ku hakelela swo famba swo ya enhlengeletanweni. Loko ti fika, a ti amukeriwa hi malwandla emakaya ya Timbhoni ta kwalaho. Kasi tin’wana a ti etlela eTiholweni ta Mfumo. Eka nhlengeletano yin’wana, vamakwerhu va kwalomu ka 90 va rhurheriwe erhavini naswona va “etlele ehenhla ka mabokisi ya tibuku ya 20 lama a ma longoloxiwile.” Buku Ya Lembe yi hlamusele leswaku vamakwerhu volavo “a va titwa va ri ekaya hambileswi a va etlela ehenhla ka mabokisi ya tibuku.”

A swi kanakanisi leswaku eka vamakwerhu volavo ku va kona enhlengeletanweni a swi ri swa nkoka swinene ku tlula hinkwaswo. Namuntlha nhlayo ya vahuweleri va kwalomu ka miliyoni lava nga kona eMexico yi kombisa leswaku va ha ma tlangela malunghiselelo ya Yehovha ya tinhlengeletano.b Hi 1949 xiviko lexi humaka erhavini ra Mexico lexi a xi vulavula hi vamakwerhu volavo xi te: “Hambileswi swiyimo a swi tika a va tshikanga ku hisekela ntiyiso hikuva nhlengeletano yin’wana ni yin’wana leyi a hi va na yona a yi va emilon’wini ya vona ku ringana nkarhi wo leha naswona a va tshamela ku vutisa leswaku nhlengeletano leyi landzelaka yi ta va rini?” Leswi xiviko xexo xi swi vuleke swa ha ri tano ninamuntlha.—Matimu ya hina ya le Amerika Xikarhi.