2. Hi hina hi nga ni nandzu hi lezvi hi xanisekako?

Hikuyini zvi nga zva lisima a ku tiva lezvo

Loku a hlamulo wa kona wu hi ina, zvi ngava ntan’wini wa hina a ku hungula kuxaniseka.

A vanhu va na ni nandzu wo kota kwihi ka zvilo lezvi zvi vangako kuxaniseka?

Cidhelelo ni tihanyi.

A Hlengeletano ya Misava Yontlhe yi Wonelelako a Lihanyo (OMS) yi nyika ciringaniso ca lezvaku ka mune wa vanhu a mun’we i bilwe zva xapi na a ha hi n’wanana ni lezvaku a mun’we cikari ka vavasati vanharu i bilwe kutani ku pfinyiwa a xakelwa (kutani zvontlhe) ka siku go kari wutomini gabye.
Ku felwa.

“Ku ringanyetwa lezvaku hi 2016, ku delwe a 477 000 va vanhu misaveni yontlhe”, ku bika a World Health Statistics 2018 (Mitiro ya ta Mitsengo Xungetano hi Lihanyo Misaveni Yontlhe ya 2018), yi haxilweko hi OMS. A ntsengo lowu wu tlhatekela laha ka 180 000 wa vanhu va alakanyelwako ku va delwe tiyimpini ni kulweni a lembe lego.
Mababyi.

Ka ndzima yo kari yi humesilweko ka revista National Geographic, mutsali Fran Smith i bika lawa: “A 1 bhiliao wa vanhu ni ku hundza va dzaha, kuveni a fole hi gona a mamani wa hombe wa ntlhanu wa mababyi lawa ma mbhetako murengo: mababyi ya mbilu, tromboze, zvilondza lomu ndzeni ka cifuva, mababyi yo vhala mahahu, ni kankro ya mahahu.”
Ku nga ecani ka lezvi hi zvi kumako kuhanyeni.

“A wusiwana, ni ku nga ecani ka hombe ka lezvi hi zvi kumaha kuhanyeni, ni cihlawula-hlonge, ni kuchepetwa ka vavasati, ni ku siyiwa libalangeni ni hanyela ga famba-wena sala-wena, zvontlhe zvi engetela kuxaniseka maalakanyweni”, ku tlhamusela Jay Watts, a tlhari ya ta ma tirela ya wongo.

GONDZA ZVIN’WANI

Sixtira a vhidhio leyi yaku Porque É Que Deus Criou a Terra? ka jw.org.

A vanhu va na ni nandzu wa hombe laha ka kuxaniseka.

A kuxaniseka kunyingi ku vangiwa hi mifumo ya xapi leyi yi bindzisako a wutomi ga valava yi nge yo va tirela.

‘A [munhu] i fumela mun’wani [kasi] a mu yisa khombyeni.’ — MUTSHAWUTELI 8:9.

A kuxaniseka ku nga hunguliwa.

A matshinya ya milayo ya Bhibhiliya ma vhuvhumisa a lihanyo li nene ni lezvaku a vanhu va hanya zvin’we hi kurula.

‘A mbilu ya kurula yi nyika wutomi nyameni; kanilezvi a wukhuxu kubola ka marambu.’ — MAVINGU 14:30.

“Tsikani a civiti contlhe, ni zanga, ni khulo, ni guwa, ni kurukatela zvin’we ni xapi yontlhe.” — VA LE EFESUSI 4:31.