“A Zi Maheki Lezo!”

A WANUNA wo kari wa le Nova Iorque (E.U.A.) wa tlhamusela: “N’wana wa mina Jonathan i wa enzela a vanghana vakwe ka pfhukanyana wa tikilometro to kari. A sati wa mina, Valentina, i wa nga ranzi lezaku yena aya kwaseyo. Valentina i wa karateka hi kota ya mimova lomu maruweni. Kanilezi a n’wana wa hina i wa ranza michini ya ku tira hi gezi, niku a vanghana va yena va wa hi ni koponi laha a nga wa ta zi kota a ku kuma kona a wutivi go yi tirisa. Mina nzi wa hi kaya le mupela-gambo wa Manhattan, Nova Iorque. A sati wa mina i wa hi kule a vuxela a maxaka yakwe le Porto Rico. ‘Jonathan i ta wuya lokuloku,’ nzi wa alakanya lezo. Zonake ku lo zwala kugongonziwa ka livati. ‘Loye ku ngava yena hakunene.’ Ku wa nga hi yena. Ku wa hi phoyisa ni vadokodela va ku lamulela timhango. Zonake a phoyisa gi lo wutisa giku ‘xana wa gi tiva a pasi legi ga ku fambisa ha gona mova?’ ‘Ina, ga n’wana wa mina, Jonathan.’ ‘Hi ku nehela mahungu yo biha. Ku humelele mhango, niku . . . a n’wana wa wena, . . . a n’wana wa wena i delwe.’ A kuhlamula ka mina ko sangula kuve lezaku, ‘A zi maheki lezo!’ A ximaho lexo xi tsemako hlana xi vangile xilonza timbilwini ta hina lexi xa ha simamako hi malembe anzhako ka lezo.”

A raru wo kari le Barcelona (Espanha) wa tsala: “Le Espanha kwalomo ka malembe ya va 1960, a ngango wa hina wu wa tsakile. Ku wa hi na María, sati wa mina, ni vana va hina va vanharu, David, Paquito, na Isabel, va malembe ya 13, 11, ni 9 hi kulanzelana ka vona.

“Siku go kari hi Março wa 1963, Paquito i lo wuya hi xikoleni na a ti bika hi kubongola nguvu ka hloko. Hi lo karateka nguvu hi nga tivi lezaku xi wa hi xihi a xivangelo — kanilezi a zi tekangi xikhati. Anzhako ka tihora tinharu i lofa. I lo dawa hi xitshuketi hi kunghena ka nkhata wongweni.

“A kufa ka Paquito ku humelele ka 40 wa malembe nzhako. Hambulezo, a kubayisa ka hombe ka kufelwa loko ka ha hi hlupha kala ni lezi. A ku na ndlela ya ku a vapswali va felwa hi n’wana va ngazwi lezaku va lahlekelwe hi xo kari wutomini gabye — na ku nga khataliseki lezaku ku hunza xikhati muni niku i vana vangani va nga navo.”

A matshango lawa ya mambiri, laha a vapswali va nga felwa hi vana, ma kombisa a wukulu ga kubayisa ni kusimama ka xilonza xa loku a n’wana afa. Li la su dlunya a lisine la magezu ya dokodela loyi a tsalileko lezi: “A kufa ka nwanana hi tolovelo ka bayisa nguvu ku tlhela ku lahlisa mapimo a ku hunza kufa ka munhu wa hombe hakuva a nwanana munhu loyi ku rinzelwako lezaku ava wo gumesa kufa laha ngangweni. . . . A kufa ka nwanana wihi ni wihi ku komba a kulahlekelwa hi mixuvo ya wumanziko, wuxaka xikari ka [n’wana, katamwane, vazukulu], matshango . . . lezi zi kalako zi nga se ku hanyiwa.” Niku a kutizwa loku ka kulahlekelwa ka hombe ka zi kota ku zwiwa kambe hi wasati munwe ni munwani loyi a onhekelweko hi nyimba.

A wasati munwani loyi a ha hiko ku felwa wa tlhamusela: “A nuna wa mina, Russell, i tirile kota dokodela wa kuvunetela le Pacifico nzeni ka Yimpi ya Wumbiri ya Misava. Yena i wonile a tlhela a pona tiyimpi to kari to tshisa. Yena i lo wuya Estados Unidos a tava ni wutomi go rula. Hi nzhako i lo tira kota mutireli wa Mhaka ya Nungungulu. A kusanguleni ka malembe yakwe ya wu 60 yena i lo sangula ku kombisa kuva ni mababyi ya mbilu. I ringetile ku hanya wutomi go tiya. Makunu, ka siku go kari hi Julho wa 1988, hi xitshuketi a mbilu yakwe yi lo nyima kuba zonake afa. A ku felwa hi yena kuve hlaselo wa hombe. A nzi zangi nzi salisana naye. Yena i wa nga hi ntsena nuna wa mina. I wa hi munghana wa mina wa chukwana ka vontlhe. Hi wa hanyile zinwe a 40 wa malembe. Makunu ku wo khwatsi nzi wo yimisana ni xiwunza xo hunza mpimo.”

Leti timhango titsongwani ntsena xikari ka makume ya mazana ya leti ti xanisako mingango misaveni yontlhe siku ni siku. Kota lezi a vanhu vo tala lava va nga kubayisekeni va ta nga ku byela, a xikhati lexi a kufa ku dayako nwanana wa wena, nuna, sati, mupswali, munghana, zi woneka na zi hi lisine lezi Paule, a mutsali wa muKristu, a nga vita kufa kota “a nala wo gumesa.” Hi zikhati zo tala a kutizwa ko sangula ka ntumbuluko hi kota ya mahungu yo biha nguvu ka zi kota kuva kungakholwi, “A zi maheki lezo! A nzi kholwi.” Hi zikhati zo tala a kutizwa kunwani ka lanzela, kota lezi hi ta nga zi wona. — 1 Va Le Korinte 15:25, 26.

Kanilezi, na hi nga se kambisisa a kutizwa ko bayisa, a hi hlamuleni a ziwutiso zo kari za lisima. Xana a kufa hi wona magumo ya munhu loye? Ku kona kutsumba ko kari ka ku tlhela hi wona a varanzekako va hina?

Ku Kona Kutsumba Ka Lisine

Paule, a mutsali wa Biblia, i nyikile a kutsumba ka kuhumutwa hi ka “nala wo gumesa,” kufa. Yena i tsalile: “A nala wo gumesa loyi a ta nga lobyiswa hi kufa.” (1 Va Le Korinte 15:26) Hikuyini Paule a nga hi ni kutiyiseka kontlhe loko? Hi lezaku yena i wa gonzisilwe hi loyi a nga vuxilwe hi ka vafileko, Jesu Kristu. (Mitiro 9:3-19) Hi zalezo kambe zi nga maha Paule a tsala: “Kota lezi a kufa ku ngata hi munhu [Adamu], lezo kambe a kuvuka ka vafileko ku tile hi munhu [Jesu Kristu]. Hakuva khwatsi hi lezi vontlhe va fako hi ka Adamu, hizalezo kambe hi ka Kristu vontlhe va ta mahiwa va hanya.” — 1 Va Le Korinte 15:21, 22.

Jesu i lo bayiseka nguvu a xikhati lexi a nga tlhangana ni noni ya Naine a wona n’wana wa yona a nga file. A tlhatlhambuto wa Biblia wu hi byela lezi: “Laha [Jesu] a nga kari a tshinela nyangweni ya muti [Naine], ku wa rwelwe a mufi, loyi a nga wa hi nisanyana munwe ka nyine wakwe, loyi a nga hi xifurukati; a vanhu vanyingi va muti va wa mu lanzela. Laha Hosi yi nga mu wona, yi lo mu zwela wusiwana, yiku ngalo ka yena: U nga rili! Jesu i lo tshinela, a khumba lihlaka, ni lava va nga mu rwala va lo yima. Aku ngalo: Jaha, nziku ka wena, Vuka! Ni loyi a nga wa file i lo vuka, a sangula ku wulawula. Jesu i lo mu nyikela ka nyine wakwe. Vanhu vontlhe va lo chava, va dumisa Nungungulu, vaku: Ku humele muprofeti wa hombe xikari ka hina; niku: Nungungulu i enzele a vanhu vakwe.” Hi nga wona lezi Jesu a nga susumetiswa zona hi kuzwela-wusiwana, laha ka kuza a vuxa a n’wana wa noni hi ka vafileko! Hi nga ehleketa hi lezi a zihlamaliso lezo zi wulako zona xungetano hi wumanziko! — Luka 7:12-16.

Kwalaho, mahlweni ka vakustumunyu va ku zi wona hi mahlo, Jesu i mahile nchumu wu nga rivalwiko ku nga ku vuxa munhu hi ka vafileko. Lexo xi wa hi xitiyisekiso xa kuvuxiwa ka vafileko loku a nga sina a ku wulile xikhatanyana mahlweni ka lezo, a kutlheliselwa ka vanhu wutomini laha misaveni hasi ka “tilo giswa.” Ka xikhati lexo Jesu i wa wulile ku ngalo: “Mu nga hlamali hi lexi, hakuva xikhati xa hata, laha vontlhe va nga le zilahleni va ta ngazwa a gezu gakwe, va huma.” — Kuvululelwa 21:1, 3, 4; Johani 5:28, 29; 2 Pedro 3:13.

A vanwani vakustumunyu va nga wona kuvuxiwa ka vafileko hi mahlo ku vile Pedro, a ku patsa ni vo kari ka lava va 12 va nga famba zinwe na Jesu maenzweni yakwe. Hizinene va zwile Jesu loyi a vuxilweko hi ka vafileko na a wulawula Bimbini ga Galilea. A tlhatlhambuto wa hi byela: “Jesu aku ngalo ka vona: Ngonani mu ta fihlula. Ku wa nga hi kona ni mupizani a nga tiya a ku mu wutisa, aku: Hi wena mani? hakuva va wa zi tiva lezaku hi Hosi. Jesu i lo ya teka a xibaba, a va nyika, ni zidluwani kambe. Lexi hi xikhati xa wunharu a nga woneka ka vapizani, anzhako ka kuva na a vukile hi ka vafileko.” — Johani 21:12-14.

Hikwalaho, Pedro i zi kotile a ku tsala hi kutiya: “A khesiwe Nungungulu tlhelo Dadani wa Hosi ya hina Jesu Kristu, loyi hi kota ya wuxinji gakwe ga hombe a nga hi beleka luswa, hiva ni kutsumba ku hanyako hi kuvuka ka Jesu Kristu hi ka vafileko.” — 1 Pedro 1:3.

Mupostoli Paule i kombisile a kutsumba kakwe ko tiya a xikhati lexi a ngaku: “Nzi kholwa zontlhe lezi zi tsalilweko nayweni ni lomu ka mitsalo ya vaprofeti. Nzi na ni kutsumba ka Nungungulu, loku va nga nako na vonawu, lezaku ku tava kona a kuvuka ka valulamileko ni va nga lulamangiko.” — Mitiro 24:14, 15.

Hikwalaho a vanhu va timiliyoni va ngava ni kutsumba ko tiya ka ku tlhela va wona a varanzekako vabye na va hanya misaveni kanilezi hi ka matshamela yo hambana nguvu ni lawa. Ma tava wahi a matshamela lawo? A mitlhamuselo yo engeteleka ya kutsumba ka varanzekako va hina va fileko leyi yi seketelweko ka Biblia yi ta kambisiswa ka xipanze xo gumesa xa broxura legi lexi xi nga ni hloko ya mhaka “A Kutsumba Ko Tiya Ka Vafileko.”

Kanilezi a kuranga a hi kambisiseni a ziwutiso zo kari lezi kuzilava u nga nazo loku u kari u bayiseka hi kota ya ku felwa hi a ranzekako wa wena: Xana zi tolovelekile a ku bayiseka hi ndlela leyi? Xana nzi nga hanyisa kuyini ni kubayiseka ka mina? Xana a vanwani va nga maha yini kasi va nzi vuna a ku yimisana nako? Xana nzi nga va vunisa kuyini vanwani lava va bayisekako? Niku nguvunguvu, Gi wula yini a Biblia xungetano hi kutsumba ka lisine ka vafileko? Xana nzi ta tlhela nzi wona a varanzekako va mina kambe? Niku kwihi?

Ziwutiso Zo Alakanyisisa Ha Zona

Xana Jesu i yi mahele yini a noni ya le Naine?

Hi xihi xitsumbiso lexi Jesu a xi nyikileko xungetano hi vafileko?

Hikuyini Pedro na Paule va vile ni kutiyiseka ka lezaku ku tava kona a kuvuka ka vafileko?

Hi zihi ziwutiso lezi zi fanelwako hi hlamulo?

Hi kwihi a kutizwa ka ntumbuluko xungetano hi kufa ka a ranzekako?

[Magezu yo koka kupima ka phajina 4]

‘Hi ku nehela mahungu yo biha. Ku humelele mhango, niku . . . a n’wana wa wena, . . . a n’wana wa wena i delwe.’