Timhaka-tshinya Timbiri Ta Wukati Ga Simasima

1, 2. (a) Xana a wukati gi mahelwe ku teka xikhati muni? (b) Xana lezo zi kotekisa kuyini?

A XIKHATI lexi Nungungulu a nga tlhanganyisa a wanuna ni wasati vo sangula hi wukati, ku wa nga hi na xikombiso xa lezaku a kutlhangana loko ku wa tava ka xikhatanyana ntsena. Adamu na Eva va wa fanele kuva zinwe wutomini gontlhe. (Genesisi 2:24) A nayo wa Nungungulu ka wukati go dzunzeka ku tlhanganyisa a wanuna ni wasati. Ntsena a wubhayi gi mahiwako hi munwe wa vatekani kutani hi wumbiri gabye hi gona gi nyikako a xiseketelo xa Mitsalo xa ku tlhatlha wukati na zi koteka ku tlhela ku nghenelwa wukati ginwani. — Mateu 5:32.

² Xana za koteka lezaku a vanhu vambiri va hanya zinwe hi kutsaka hi xikhati xo leha xi nga gumelwiko? Ina, niku a Biblia gi komba a zigelo za lisima, kutani timhaka-tshinya timbiri, leti ti vunako a kuva lezo zi koteka. Loku a nuna ni sati hi wumbiri gabye va tirisa a timhaka leto, va ta zi kota ku kuma litsako ni makatekwa yo tala. Hi tihi a timhaka-tshinya leto?

MHAKA-TSHINYA YO SANGULA

3. Hi tihi a tixaka tinharu ta liranzo leti ti faneleko ku hlakulelwa hi vatekani?

³ A mhaka-tshinya yo sangula liranzo. Lexi xi hlamalisako hi lezaku ku na ni tixaka to hambanahambana ta liranzo ti kombiwako lomu ka Biblia. A linwe, ku tsakela nguvu a munhu wo kari, ku nga lixaka la liranzo li nga kona xikari ka vanghana va laha kusuhani. (Johani 11:3) A linwani, liranzo leli li kulako xikari ka ziro za ngango. (Va Le Roma 12:10) A la wunharu liranzo li nga kona xikari ka wanuna ni wasati leli a munhu a zi kotako kuva nalo ka munhu wa xiro xa wubeleki xo hambana. (Mavingu 5:15-20) Hakunene, a tixaka tontlhe leti ti fanele ku hlakulelwa hi nuna ni sati. Kanilezi ku na ni lixaka la wumune la liranzo, la lisima nguvu a ku hunza leti tinwani.

4. Hi lihi a lixaka la wumune la liranzo?

⁴ Ka lirimi lo sangula la Mitsalo ya wuKristu ya xiGreki, a gezu gi tirisiwako ka lixaka leli la wumune la liranzo i agápe. A gezu lego gi tiriswa ka 1 Johani 4:8, lomu hi byeliwako lezi: “Nungungulu liranzo.” Hakunene, “hina ha ranza, hakuva [Nungungulu] i lo ranga a hi ranza.” (1 Johani 4:19) A muKristu i hlakulela a liranzo lelo ka Jehova Nungungulu kuranga zonake a li hlakulela ka vanhu-kulobye. (Marku 12:29-31) A gezu agápe gi tiriswa kambe ka Va Le Efesusi 5:2, legi gi nge ngalo: “Mu famba hi liranzo kota lezi Kristu a nga mu ranza, a ti nyikela hi kota ya hina.” Jesu i wulile lezaku a lixaka leli la liranzo li wa ta tivekisa a valanzeli vakwe va lisine: “Loku mu ranzana [agápe], a vanhu vontlhe va ta zi tiva lezaku mu vapizani va mina.” (Johani 13:35) Wona kambe a kutiriswa ka agápe ka 1 Va Le Korinte 13:13: “Zi te tsoma lezi zinharu, a kukholwa, ni kutsumba, ni liranzo; kanilezi a xa hombe nguvu ka zona hi liranzo [agápe].”

5, 6. (a) Hikuyini a liranzo li hi la hombe a ku hunza a kukholwa ni kutsumba? (b) Hi zihi a zigelo zo kari lezi zi to vuna lezaku a wukati gi pinzuka?

⁵ Xini xi mahako lezaku a liranzo leli agápe liva la hombe a ku hunza kukholwa ni kutsumba? Hi lezaku li fumelwa hi matshinya ya milayo — matshinya ya milayo yo lulama — ma kumekako Mhakeni ya Nungungulu. (Tisimu 119:105) Lona, kutikarata ku nga hiko na makangwa xungetano hi ku mahela vanwani lezi zi lulamileko ni za zinene mahlweni ka Nungungulu, na ku nga khataliseki lezaku loyi a ku amukelako i woneka na zi mu fanela kutani ahihi. A liranzo lelo li vuna vatekani lezaku va lanzela a wusungukati legi ga Biblia: “Honiselanani ni ku tsetselelana; loku munhu a hi ni xisolo ka munwani, kota lezi Hosi yi nga mu tsetselela, nwinawu mahani zalezo.” (Va Le Kolosi 3:13) A mipatswa ya vatekani yi nga ni liranzo yi fanele ku hlakulela ni ku ‘pinyamela kuranzana [agápe], hakuva a liranzo li khubhunyeta zionho zinyingi.’ (1 Pedro 4:8) Wona lezaku a liranzo li khubhunyeta zihoxo. A li zi fuvisi, hakuva a ku na munhu a nga mbhelelangiko a tlhatlhekileko ka xihoxo. — Tisimu 130:3, 4; Jakobe 3:2.

⁶ A xikhati lexi a liranzo lelo ka Nungungulu ni ka munwe ni munwani li hlakulelwako hi patswa wa vatekani, a wukati gabye gi ta pinzuka gi tlhela gi tsakisa, hakuva “a liranzo cima li nga ta fuva.” (1 Va Le Korinte 13:8) A liranzo “xiboho xa kumbhelela.” (Va Le Kolosi 3:14) Loku u chadile, xana wena ni munghana wa wena wa wukati ma hlakulela a lixaka leli la liranzo? Gonzani zinwe a Mhaka ya Nungungulu, mu tlhela mu bhula hi yona. Gonzani a xikombiso xa Jesu xa liranzo mu tlhela mu zama a ku mu pimanyisa, mu pimisa ni ku hanya a ku fana na yena. Ahandle ka lezo, kumekani mitlhanganwini ya wuKristu, lomu a Mhaka ya Nungungulu yi gonzisiwako kona. Khongelelani a xivuno xa Nungungulu kasi mu anzisa a lixaka leli lo tlakuka la liranzo, li nga hanzu wa moya wa ku basa wa Nungungulu. — Mavingu 3:5, 6; Johani 17:3; Va Le Galatia 5:22; Maheberu 10:24, 25.

MHAKA-TSHINYA YA WUMBIRI

7. Xini a xichawo, niku himani a faneleko ku kombisa xichawo wukatini?

⁷ Loku a vanhu vambiri va tekeneko va ranzana hakunene, va ta tlhela vava ni xichawo munwe ka munwani, niku a xichawo i mhaka-tshinya ya wumbiri ya wukati gi nga ni litsako. A xichawo xi tlhamuselwa kota “ku khatalela vanwani, ku va dzunza.” A Mhaka ya Nungungulu yi laya a maKristu wontlhe, a ku patsa vanuna ni vasati, yiku: “Loyi ni loyi a dzunza munwani ku hunza wutsumbu.” (Va Le Roma 12:10) Mupostoli Pedro i tsalile: “Nwina vanuna, tshamani ni vasati va nwina hi ku chela kota, na mu tiva lezaku a wasati xibya xa wukheta, mu va dzunza.” (1 Pedro 3:7) A sati i layiwa kuva ni ‘xichawo xo eta ka nuna wakwe.’ (Va Le Efesusi 5:33, NM) Loku u lava ku dzunza a munhu wo kari, wa mu kombisa wunene, u kombisa xichawo hi wumunhu ni mawonela yakwe, niku u ti yimisela ku tatisa a zikombelo zontlhe zi nyawulako lezi a ku mahako.

8-10. Hi tihi tindlela to kari leti a xichawo xi vunako ha tona a ku maha kuzwanana ka wukati ku tiya ku tlhela ku tsakisa?

⁸ Lava va xuvako kuva ni wukati gi nga ni litsako va kombisa xichawo ka vanghana vabye va wukati hi ku nga ‘khataleli a zabye ntsena, kanilezi va khatalela ni za [vanghana vabye va wukati].’ (Va Le Filipi 2:4) Vona a va alakanyeli a za zi nene ka vona ntsena — lezi zi nga wa tava makangwa. A wutshanwini ga lezo, va alakanyela a za chukwana ni ka vanghana vabye va wukati kambe. Hakunene, va nyika nguvu lisima ka lezo.

⁹ A xichawo xi ta vuna a patswa wa vatekani lezaku wu vumela a mawonela yo hambana xikari kabye. A zi nyawuli a ku rinzela lezaku a vanhu vambiri vava ni mawonela yo fana zilweni zontlhe. Lezi zi kotekako ku ngha zi hi za lisima ka nuna kuzilava a zi ngevi za lisima ka sati, niku lezi a sati a zi lavako za koteka ku ngha a nuna a nga zi lavi. Kanilezi a munwe ni munwe i fanele ku kombisa xichawo ka mawonela ni kuhlawula ka munwani, loku lezo zi hi nzeni ka milayo ni matshinya ya milayo ya Jehova. (1 Pedro 2:16; ringanisa Filemoni 14.) Ku nga hi lezo ntsena, a munwe ni munwe i fanele ku kombisa xichawo ka wumunhu ga munwani hi ku nga mu tsongahati kutani ku mu maha xihlekiso, ku nga hava kuwoneni ka vanhu kutani xihundleni.

¹⁰ Ina, a liranzo ka Nungungulu ni ka munwe ni munwani ni ku kombisana xichawo timhaka-tshinya timbiri ta wukati go humelela. Xana ti nga tirisiswa kuyini lomu zipanzeni zo kari za lisima wutomini ga ngango?

WUHLOKO GO FANA NI GA KRISTU

11. Hi kuya hi Mitsalo, himani a hloko wukatini?

¹¹ A Biblia gi hi byela lezaku a wanuna i vangilwe na a hi ni matshamela lawa ma nga wa ta mu maha ava hloko ya ngango yo humelela. Hikwalaho, a wanuna i wa tava ni wutihlamuleli mahlweni ka Jehova ga ku hlayisa a sati ni vana vakwe hi tlhelo ga moya ni ga nyama. Yena i wa ta maha ziboho zo ringanisela lezi zi kombako kuranza ka Jehova a tlhela ava xikombiso xi nene xa mahanyela ma xalalisako Nungungulu. “Vavasati, ingisani a vanuna va nwina, kota lezi mu ingisako Hosi. Hakuva a nuna i hloko ya sati wakwe, kota lezi Kristu a nga hloko ya bandla.” (Va Le Efesusi 5:22, 23) Hambulezo, a Biblia gi wula lezaku a nuna yenawu i na ni hloko, Loyi a nga ni ntamu hehla ka yena. Mupostoli Paule i tsalile lezi: “Nzi ranza a kuva mu tiva lezaku a hloko ya wanuna munwe ni munwani hi Kristu, ni hloko ya wasati hi nuna wakwe, ni hloko ya Kristu hi Nungungulu.” (1 Va Le Korinte 11:3) A nuna a nga ni wutlhari i gonza a ku tirisa wuhloko hi ku pimanyisa a hloko yakwe, Kristu Jesu.

12. Xikombiso muni xo saseka lexi Jesu a xi nyikileko xa ku ti veka hasi ni xa ku tirisa a wuhloko?

¹² Jesu yenawu i na ni hloko, Jehova, niku yena i ti veka hasi ka Yena hi ndlela yi faneleko. Jesu i te ngalo: “A nzi lavi kuranza ka mina, kanilezi a kuranza ka loyi a nzi rumileko.” (Johani 5:30) A hi kusaseka ka xikombiso lexo! Jesu hi yena “matewula ya zivangwa zontlhe.” (Va Le Kolosi 1:15) I lova Messia. I wa fanele kuva Hloko ya bandla ga maKristu ma totilweko ni kuva Hosi yi hlawulilweko ya Mufumo wa Nungungulu, hehla ka tingelosi tontlhe. (Va Le Filipi 2:9-11; Maheberu 1:4) Na ku nga khataliseki a xikhundla lexo xa lisima nguvu ni kutsumba loko ko tlakuka, Jesu i wa nga hi wa tihanyi, wo nonoha, kutani wo lava ku wona kululama ntsena ka vanwani. Yena i wa nga hi mutsimbeketi, wo tshama hi ku alakanyisa a vapizani vakwe lezaku va wa fanele ku mu ingisa. Jesu i wa ranza ni ku zwela wusiwana, nguvunguvu lava va nga tsimbeketwa. I te ngalo: “Tanani ka mina, nwina nwentlhe mu tirako ni ku binzwa, nzi ta mu humuta. Rwalani a pingu wa mina, mu gonza ka mina; hakuva nzi rulile, nzi hi ni mbilu yi koramileko; mu ta kuma kuhumula mihefemulweni ya nwina. Hakuva a pingu wa mina a wu tsanzi, ni nzhwalo wa mina wa hehuka.” (Mateu 11:28-30) Zi wa tsakisa nguvu a kuva zinwe naye.

13, 14. Xana a nuna loyi a nga ni liranzo i ta tirisisa kuyini a wuhloko gakwe hi ku pimanyisa Jesu?

¹³ A nuna loyi a lavako kuva ni wutomi ga ngango gi nga ni litsako i maha khwatsi hi ku kambisisa a matshamela ma nene ya Jesu. A nuna wa mu nene a nga na tihanyi niku a nga kurumeti a kuranza kakwe, hi ku tirisa a wuhloko gakwe hi ndlela yo biha kota nhonga ya ku kurumeta hi yona sati wakwe. A wutshanwini ga lezo, yena wa mu ranza a tlhela a mu dzunza. Lezi Jesu a nga “hi ni mbilu yi koramileko,” a nuna i na ni xigelo xa hombe nguvu xa ku maha lezo hakuva, a ku hambana na Jesu, yena wa hoxisa. A xikhati lexi a hoxisako, i lava ku zwisisiwa hi sati wakwe. Hikwalaho, a nuna wa kutikoramisa wa vumela a zihoxo zakwe, hambu loku a magezu, “Nzi tsetselele; u wa wula lisine,” ma karata a ku ma wula. A sati i ta hehukelwa a ku kombisa xichawo ka wuhloko ga nuna loyi a vumelako zihoxo zakwe ni a ti koramisako a ku hunza a wa matshanza ni wo nonoha. Hi tlhelo gakwe, a sati a kombisako xichawo yenawu wa kombela ku tsetselelwa a xikhati lexi a hoxisako.

¹⁴ Nungungulu i vangile wasati na a hi ni matshamela ma nene lawa a zi kotako ku ma tirisa kasi kuva ni wukati gi nga ni litsako. A nuna a tlharihileko i ta ma vumela niku a nga ta mu kanyisa. A vavasati vo tala va byekelele ku zwela wusiwana ni ku khumbeka, ma nga matshamela ma lavekako kuhlayiseni ka ngango ni kutiyiseni ka kuzwanana xikari ka vanhu. A kutala ka zikhati, a wasati i na ni wutlhari ga ku maha muti wuva wutshamu go tsakisa a ku hanya ka gona. A “wasati nene” a tlhamuselwako ka Mavingu xipimo 31 i wa hi ni matshamela yo tala yo saseka ni wuzikoti go hlamalisa, niku a ngango wakwe wu wa vuneka nguvu hi zona. Hikuyini? Hakuva a mbilu ya nuna wakwe ‘yi wa mu tsumba.’ — Mavingu 31:10, 11.

15. Xana a nuna a nga kombisisa kuyini a liranzo ni xichawo zo fana ni za Kristu ka sati wakwe?

¹⁵ Ka midawuko yo kari, a wufumeli ga nuna ga hunzeletwa, laha kaku hambu a ku mu maha xiwutiso zi woneka kota za hava. Yena a nga ha khoma sati wakwe kota khumbi. A matirisela lawo yo biha ya wuhloko ma hohlota kuzwanana na ku nga hi ni sati ntsena kanilezi na Nungungulu kambe. (Ringanisa 1 Johani 4:20, 21.) Hi tlhelo ginwani, a vanuna vo kari va honisa a ku rangela, va vumelela vasati vabye a kuva va fumela ngango. A nuna loyi a ti vekako hasi ka Kristu hi kufaneleko a nga lonzoli a sati wakwe kutani ku mu yivela wumunhu gakwe. Wutshanwini ga lezo, i pimanyisa a liranzo la Jesu la kutikarata a tlhela a maha zo fana ni lezi Paule a layileko: “Vavanuna, ranzani a vasati va nwina, kota lezi Kristu a nga ranza bandla, a ti nyikela hi kota ya gona.” (Va Le Efesusi 5:25) Kristu Jesu i ranzile nguvu a valanzeli vakwe laha ka kuza a va fela. A nuna wa mu nene i ta zama ku pimanyisa a matshamela ma nga hiko na makangwa, a hlota za zi nene ka sati wakwe, a ku hambana ni ku tshama hi ku mu kurumeta. Loku a nuna a ti veka hasi ka Kristu a tlhela a kombisa a liranzo ni xichawo zo fana ni za Kristu, a sati wakwe i ta kuceka a ku ti veka hasi ka yena. — Va Le Efesusi 5:28, 29, 33.

A KUTIKORAMISA KA WUSATI

16. Hi wahi a matshamela lawa a sati a faneleko ku ma kombisa kuzwananeni kakwe ni nuna wakwe?

¹⁶ Ka xikhati xo kari anzhako ka kuvangiwa ka Adamu, ‘Jehova Nungungulu i te ngalo: A zi saseki lezaku a wanuna a tshama yece; nzi ta mu mahela a muvuni wo kota yena.’ (Genesisi 2:18) Nungungulu i lo vanga Eva kota “muvuni,” na ku nga hi muphikizi. A wukati gi wa nga faneli ku fana ni xitimela xa mati xi nga ni vamarinyero vambiri va phikizanako. A nuna i wa fanele ku tirisa a wuhloko hi liranzo, niku a sati i wa fanele ku kombisa liranzo, xichawo, ni kutiveka hasi hi kuziranza.

17, 18. Hi tihi tindlela tinwani leti a sati a nga vako muvuni wa lisine wa nuna wakwe ha tona?

¹⁷ Hambulezo, a sati wa mu nene i maha zo hunza ku ti veka hasi ntsena. I zama kuva muvuni wa lisine, a seketela a nuna wakwe zibohweni lezi a zi mahako. Hakunene, lezo za mu hehukela loku a vumela a ziboho zakwe. Kanilezi hambu loku a nga vumeli, a kuseketela kakwe ka kuziranza ka zi kota ku maha lezaku a xiboho xa nuna xiva ni wuyelo ga gi nene nguvu.

¹⁸ A sati wa zi kota ku vuna nuna lezaku ava hloko yi nene hi tindlela tinwani. Yena wa zi kota ku kombisa kubonga hi mizamo yakwe ya ku rangela, wutshanwini ga ku mu solasola kutani ku mu maha a tizwa ku khwatsi yena cima a nge zi koti ku mu tsakisa. Kutirisaneni kakwe ni nuna wakwe hi ndlela yi nene, a sati i fanele ku alakanya lezaku ‘a moya wa kurula ni kuolova wu na ni tsengo wa hombe mahlweni ka Nungungulu,’ ku nga hi mahlweni ka nuna wakwe ntsena. (1 Pedro 3:3, 4; Va Le Kolosi 3:12) Ku wuliwa yini hi loku a nuna a nga hi mukholwa? Kani mukholwa kutani ahihi, a Mitsalo yi kuca vasati lezaku va “ranza vanuna vabye ni vana vabye, vava va tlharihileko, va basileko, va ti tshamela makaya, va hi va nene, va ingisa a vanuna vabye, kasi a mhaka ya Nungungulu yi nga soliwi.” (Titusi 2:4, 5) Loku va yimisana ni timhaka ti lavako ku tirisa livalo, a nuna a nga kholwiko wa zi kota ku kombisa xichawo ka mawonela ya sati wakwe loku ma kombiswa hi “kurula ni xichawo” xo eta. A vanuna vo kari va nga kholwiko va “kokiwa hi mahanyela ya vasati vabye hi handle ka mhaka; na va wona a mahanyela [yabye] ya kubasa zinwe ni xichawo” xo eta. — 1 Pedro 3:1, 2, 15; 1 Va Le Korinte 7:13-16.

19. Xana ku nga mahiwa yini loku a nuna a kombela lezaku sati wakwe a tshova nayo wa Nungungulu?

¹⁹ Ku nga mahiwa yini loku a nuna a kombela sati wakwe lezaku a maha nchumu wu beletelwako hi Nungungulu? Loku lezo zi maheka, yena i fanele ku alakanya lezaku Nungungulu hi yena Mufumeli wakwe wo ranga. Yena i lanzela a xikombiso xa vapostoli a xikhati lexi va nga byeliwa hi tihosi lezaku va tshova a nayo wa Nungungulu. A bhuku ga Mitiro 5:29 gi ngalo: “Pedro ni vapostoli va lo hlamula vaku ngalo: Hi fanele ku ingisa Nungungulu ku hunza ku ingisa vanhu.”

KUBHULISANA KU NENE

20. Hi xihi xinwani xipanze xa lisima lexi a liranzo ni xichawo zi nga za lisima ka xona?

²⁰ A liranzo ni xichawo za lisima ka xipanze xinwani xa wukati — kubhulisana. A nuna loyi a nga ni liranzo i ta bhula ni sati wakwe xungetano hi mitiro yakwe, zikarato zakwe, ni mawonela yakwe timhakeni to hambanahambana. A sati i na ni xilaveko lexo. A nuna loyi a ti nyikako xikhati xa ku bhula ni sati wakwe ni ku tlhela a ingisela khwatsi lezi a zi wulako i kombisa liranzo ni xichawo ka sati wakwe. (Jakobe 1:19) A vasati vo kari va vilela hi lezi a vanuna vabye va mbhetako xikhati xi tsongwani nguvu na va bhula zinwe navo. Lezo za bayisa. Hakunene, zikhatini lezi za ku tshama na hi khomekile, a vanuna kuzilava va nga ha tira tihora to tala le handle ka muti, niku a xiyimo xa za kutihanyisa xi nga maha lezaku a vasati vo kari na vonawo va nghena mitirweni. Kanilezi a patswa wa vatekani wu na ni xilaveko xa ku siyelana xikhati. Loku ku nga hi lezo, za koteka ku a munhu ni munhu a hanya wutomi gakwe. Lezi zi nga ha yisa zikaratweni za hombe loku va tizwa na va susumeteka a ku lava kupangalatiwa ka liranzo handle ka lulamiselo ga wukati.

21. Xana a mawulawulela ma faneleko ma ta vunisa kuyini a ku hlayisa wukati gi nga ni litsako?

²¹ A ndlela leyi a nuna ni sati va bhulisanako hi yona ya lisima. “A timhaka to olova . . . ta tsombela muhefemulweni, ti nyika wutomi ka marambu.” (Mavingu 16:24) Na ku nga khataliseki lezaku a munghana wa wukati mukholwa kutani ahihi, a wusungukati legi ga Biblia ga tira: “Ngha kuwulawula ka nwina ku hi ni tipswalo xontlhe xikhati, na ku lungilwe hi munyu,” lezi zi wulako ku ngalo, na ku nanziha. (Va Le Kolosi 4:6) Loku a munwe a vile ni siku go karata, a magezwanyana ma nene, ya kuzwela wusiwana ma wuliwako hi munghana wa wukati ma zi kota ku maha a za zi nene nguvu. ‘A mhaka yi wulwako hi fanelo yi fanana ni mamasa ya nzalama xibyeni xa siliva.’ (Mavingu 25:11, NM) A mazwalela ya gezu ni mahlawulela ya magezu za lisima nguvu. Hi xikombiso, loku munwe a zangarile, hi ndlela yo kurumeta a nga haku: “Vala livati lelo!” Kanilezi ma woneka na ma “lungilwe hi munyu” a magezu lawa, ma wuliwako hi gezu go rula, go zwisisa, “Nzi kombela u nzi valela livati.”

22. Matshamela muni ma lavekako ka mipatswa ya vatekani lezaku yi hlayisa kubhulisana ka ku nene?

²² A kubhulisana ka ku nene ka vuvuma loku ku wuliwa magezu yo saseka, ku cuwukana ni kutihenyahenya ka miri ko xalalisa, ku kombisana tipswalo, kuzwisisa, ni liranzo. Hi ku ti karatela a ku hlayisa kubhulisana ku nene, a nuna ni sati hi wumbiri gabye va ta tizwa na va chusekile a ku tivisana a zilaveko zabye, niku va zi kota ku tiyisana ni ku vunana zikhatini za kukhunguvanyeka ni za zikarato. A Mhaka ya Nungungulu yi khongotela lezi: “Mu tiyisa-hlana lava va timbilu ti rerekileko.” (1 Va Le Tesalonika 5:14) Ku tava ni zikhati lezi a nuna a to tizwa na a rerekile ni zikhati lezi a sati yenawu zi to mu humelela. Va zi kota ku ‘tiyisana-hlana,’ va akana. — Va Le Roma 15:2.

23, 24. Xana a liranzo ni xichawo zi nga vunisa kuyini loku ku hi ni kungazwanani? Nyika xikombiso.

²³ A vatekani lava va kombisanako liranzo ni xichawo va nga ta wona a kungazwanani kwihi ni kwihi kota xikarato xa hombe. Va ta ti karatela a ku nga ‘mahelani timbiti.’ (Va Le Kolosi 3:19) Hi wumbiri gabye va fanele ku alakanya lezaku “a hlamulo wu olovileko wu rengisa khulo.” (Mavingu 15:1) Ti wonele lezaku u nga tsongahati kutani ku kona a munghana wa wukati loyi a chululako lezi a ti zwisako zona mbilwini. Wutshanwini ga lezo, wona magezu lawo kota lungelo ga ku zwisisa a mawonela ya munwani. Hi wumbiri ga nwina, zamani ku lulamisa a kungazwanani mu chikelela a magumo yo zwanana.

²⁴ Alakanya a xikhati lexi Sara a nga nyika mawonela a nuna wakwe, Abrahama, ya ku tlhatlha a xikarato xo kari lawa ma nga kotlanangiko ni kuranza kakwe. Hambulezo, Nungungulu i lo byela Abrahama aku: “Ingisa zontlhe lezi Sara a ku byelileko.” (Genesisi 21:9-12) Abrahama i lo maha lezo, zonake a katekiswa. Hi kufanana, loku a sati a nyika mawonela xungetano hi nchumu lowu a nuna wakwe a nga ni mawonela yo hambana ha wona, yena i fanele ku ingisela hi kutsongwani ka kona. Ka xikhati xa xinwe, a sati a nga faneli ku fumela a bhulo kanilezi i fanele ku ingisela lezi a nuna wakwe a lavako ku zi wula. (Mavingu 25:24) A kuva a nuna kutani sati a kurumeta a mamahela yakwe xikhati xontlhe a zi kombisi liranzo ge hambu xichawo.

25. Xana a kubhulisana ku nene ku ta vunisa kuyini lezaku kuva ni litsako timhakeni ta kuzwanana ko eta wutomini ga ngango?

²⁵ A kubhulisana ku nene ka lisima kambe nzeni ka kuhlengela masango ka vatekani. A ku fumela miri wa wena ni ku tsanzeka ku ti khoma zi nga onha a kuzwanana loku ko eta nguvu wukatini. A ku bhulisana hi kutlhatlheka, zinwe ni lihlaza-mbilu, za lisima. A xikhati lexi a munwe ni munwe a hlotako ku tsakisa munwani handle ka ku fumela miri wakwe, a ku hlengela masango a ku tali kuva xikarato xa hombe. Ka mhaka leyi ni ka tinwani, “ngha na munhu a nga ti laveli a zakwe ntsena, kanilezi munwe ni munwani a mu lavele a kusasa a waakelane wakwe.” — 1 Va Le Korinte 7:3-5; 10:24.

26. Hambu lezi a wukati ginwe ni ginwani gi tova ni zikhati za kutsaka ni za kukarateka, xana a ku ingisa a Mhaka ya Nungungulu ku ta vunisa kuyini a mipatswa ya vatekani lezaku yi kuma litsako?

²⁶ A hi kona kusaseka ka wusungukati legi gi nyikwako hi Mhaka ya Nungungulu! Hi lisine, a wukati ginwe ni ginwani gi tava ni zikhati za kutsaka ni za kukarateka. Kanilezi a xikhati lexi a vatekani va lanzelako a kupima ka Jehova, loku ku kombiswako lomu ka Biblia, va tlhela va seketela a kuzwanana kabye ka liranzo ni xichawo ku fumelwako hi matshinya ya milayo, vona va zi kota a ku tiyiseka lezaku a wukati gabye gi ta pinzuka ni kuva ni litsako. Hizalezo va nga ta dzunzana ntsena kanilezi va ta dzunza kambe a Mutumbuluxi wa wukati, Jehova Nungungulu.