Nyika lisima a kuhana ni kuolova ka Jehova

1, 2. Xana a vanghana va Jehova va na ni lungelo muni?

“HI NA ni xipimo xa 35 wa malembe na hi chadile. Mina ni nuna wa mina ha tivana khwatsi. Kanilezi, hambu lezi hi nga ni malembe yo tala na hi hanya zinwe, ha ha simama ku pola zilo za ziswa ka munwe ni munwani wa hina lezi cima hi nga kala hi nga zi tivi!” — ku wula muKristu a vitwako Monika. Handle ko kanakana, a mhaka leyi ya maheka ka makati manwani ya tsanza-vahlayi zinwe ni ka vanghana.

² Za tsakisa a ku va tiva khwatsi lava hi va ranzako. Hambulezo, ka wunghana gontlhe legi hi zi kotako kuva nago, a ku na ga lisima ku hunza wunghana ga hina na Jehova. Hi nga ta tshuka hi tivile zontlhe xungetano hi yena. (Rom. 11:33) Hi kupinzuka kontlhe, hi tava ni lungelo ni litsako la kuya mahlweni hi ma tiva khwatsi a matshamela ya Jehova ni ku ma nyika nguvu lisima. — Mutsh. 3:11.

3. Zini hi to wulawula hi zona ka nzima leyi?

³ A nzima yi hunzileko yi hi vunile ku engetela lisima leli hi nyikako a kutshineleleka ni ku ngavi na xihlawulela ka Jehova. Zalezi, a hi wulawuleni hi matshamela manwani ya mambiri ya Jehova yo naveleka — a kuhana kakwe ni kuolova kakwe. A ku maha lezo, zi ta hi tiyisekisa lezaku hakunene “Jehova [mu] nene ka vontlhe, i hawukela mitiro yakwe yontlhe.” — Tis. 145:9.

JEHOVA WA HANA

4. Xini kuhana ka lisine?

⁴ Zi wula yini a ku hana? Hi kuma hlamulo wa kona ka magezu ya Jesu ma tsalilweko ka Mitiro 20:35: “Ku katekile ku nyika ku hunza ku nyikiwa.” Hi magezu lawa ya ma tsongwani, Jesu i kombile a ku xini kuhana ka lisine. A munhu wo hana, i tirisa xikhati xakwe, ntamu, titshomba takwe kasi ku vuna vanwani hi matsenya — niku i maha lezo na a tsakile. Hakunene, a kuhana ku pimiwa hi lexi xi mahako munhu a nyika; a ku pimiwi hi ntsengo wa lezi a zi nyikeleko. (Gonza 2 Va Le Korinte 9:7.) A ku na munhu a hanako ku hunza Jehova, a Nungungulu wa hina.

5. Xana Jehova i kombisa kuhana hi tindlela muni?

⁵ Xana Jehova i zi kombisisa kuyini lezaku wa hana? I tatisa kulaveka ka vanhu vontlhe, a ku patsa ni lava va kalako va nga se mu khozela. Hakunene, “Jehova [mu] nene ka vontlhe.” I “nisa vula hehla ka valulamileko ni ka va nga lulamangiko.” (Mat. 5:45) Hi xigelo lexi a xikhati lexi mupostoli Paule a nga kari a wulawula ni vangakholwiko a nga wula lezaku Jehova “i lo maha kusaseka, a mu nyika vula hi le tilweni ni tinguva ta mihanzu, a mu anzisela zakuga, a tatisa timbilu ta nwina hi kutsaka.” (Miti. 14:17) Zi la su dlunya lezaku Jehova wa hana ka vanhu vontlhe. — Luka 6:35.

6, 7. (a) Xana Jehova i tsaka nguvu hi ku nyika vamani? (b) Kombisa lezi Jehova a nyikisako zona vakhozeli vakwe vo tsumbeka.

⁶ Jehova wa tsaka nguvu kambe hi ku nyika vakhozeli vakwe vo tsumbeka lezi va zi lavako. Hosi Davida i te ngalo: “Nzi wa hi muswa, makunu nzi wa kale, kanilezi a nzi se nga wona a wakululama a tsikiwa, ge hambu ku wona a vanana vakwe [va vumala] zakuga.” (Tis. 37:25) A maKristu yo tala yo tsumbeka ma zi wonile ha woce lezaku Jehova wa va khatalela. Wona xikombiso xo kari.

⁷ Ka malembe ma hunzileko, Nancy, makabye wa xisati a nga ntirweni wa xikhati xontlhe i wa kumene ni xikarato xo kari. I ngalo: “Nzi wa lava a 66 wa madolari kasi nzi hakhela a yindlu leyi nzi nga lugara, kuveni a siku go gumesa ku wa hi manziko wa kona. Ne nzi wa nga zi tivi ku nzi ta yi kuma kwihi a mali leyo. Nzi lo khongela xungetano hi mhaka leyi nzi gumesa nziya ntirweni wa mina wa ku nyiketela zakuga lomu restorante. Nzi wa nga rinzeli ku nyikwa bhasela yo tala ka wusiku lego hakuva ku wa hi masiku ya viki lawa ku tolovelako ku ngati vaxavi vo tala. Nzi lo hlamala nguvu hi ku wona vanhu vo tala na vata restorante ka wusiku lego. Loku nzi chayisile, zonake nzi hlayela a mali leyi nzi nga nyikilwe hi vaxavi kota bhasela, yi wa hi 66 wa madolari.” Nancy a nga kanakani lezaku Jehova i mu nyikile hi matsenya zalezi a nga zi lava futsi. — Mat. 6:33.

8. Xinyikiwo muni xa hombe ka zontlhe xi kombako lezaku Jehova wa hana?

⁸ A xinyikiwo xa Jehova xa hombe ka zontlhe xi laha kubaseni. Xinyikiwo muni? I nzhiho wa N’wana wakwe. Jesu i te ngalo: “Nungungulu i lo ranza tiko kota lezi, a kala a nyikela a N’wana wakwe a belekilweko yece, kasi ni wihi loyi a kholwako kakwe a nga lovi, kanilezi ave ni wutomi ga pinzukelwa.” (Joh. 3:16) Hi kuya hi mongo wa vesi legi, a “tiko” ku wuliwa vanhu. Kunene, a xinyikiwo xa Jehova xa hombe ka zontlhe xi laha kubaseni lezaku xi kumiwa hi vontlhe lava va xi vumelako. Lava va kholwako ka Jesu va ta kuma wutomi ga talela ga cima — ku nga wutomi ga pinzukelwa! (Joh. 10:10) Xana xi kona xikombiso xinwani xa hombe xa lezaku Jehova wa hana xa ku hunza lexi ke?

PIMANYISA A KUHANA KA JEHOVA

9. Hi nga mu pimanyisisa kuyini Jehova mhakeni ya kuhana ke?

⁹ Hi nga ku pimanyisisa kuyini a kuhana ka Jehova ke? Jehova ‘i hi nyika zilo zontlhe hi matsenya lezaku hi tsaka ha zona’; hikwalaho, hi fanele ku “ranza ku avela vanwani,” hi ku maha loko hi engetela a litsako labye. (1 Tim. 6:17-19) Hi tirisa titshomba ta hina hi matsenya lezaku hi nyika zinyikiwo ka vanghana ni maxaka ya hina ni ku vuna lava va xanisekako. (Gonza Deuteronome 15:7.) Xini xi to hi alakanyisa ku hana? A maKristu yo kari ma maha lezi: Loku ma kala ma amukela xinyikiwo, ma lavetela tindlela ta ku nyikawo a xinyikiwo xo kari ka munwani. A bandla ga wuKristu gi katekile hi kuva ni vamakabye va xisati ni va xinuna va tsanza-vahlayi lava va ti karatelako ku hana.

10. Hi yihi ndlela ya yi nene nguvu ya ku hana?

¹⁰ A yinwe ya tindlela ta ti nene nguvu ta ku kombisa lezaku ha hana, ku nyika hi magezu ni mitiro. Hi ndlela muni? Hi ku tirisa xikhati xa hina ni ntamu wa hina kasi ku vuna ni ku tiyisa vanwani. (Gal. 6:10) Kasi hi tiva lezaku ha hana ni ku a hi hani, i chukwana hi ti wutisa lezi: ‘Xana a vanhu va zi wona lezaku nza ti karatela a ku demba ndleve nzizwa lezi zi va karatako ke? Loku a wokari a nzi kombela lezaku nzi mu vuna ku maha a ntiro wo kari kutani ku ya mu xavela lezi a zi lavako, xana nza vumela ni ka xihi xikhati zi kotekako? Hi rini nzi nga dzunza a xiro xa ngango wo kari hi mbilu yontlhe kutani muKristu-kulori hi lezi a zi mahileko?’ Loku hi ‘nyika,’ handle ko kanakana hi tava vanghana va hombe va Jehova ni va vamakabye va hina kambe. — Luka 6:38; Mav. 19:17.

11. Hi tihi tindlela to kari ta ku nyika Jehova?

¹¹ Hi ngava vanhu vo hana ka Jehova kambe. A Mitsalo yi hi kuca lezi: “Dumisa Jehova hi tshomba ya wena.” (Mav. 3:9) A “tshomba” leyo yi patsa xikhati xa hina, ntamu, ni mali lezi hi nga zi tirisako hi matsenya ntirweni wakwe. Hambu vanana va vatsongwani va nga gonza ku nyika Jehova. A mupswali wo kari a vitwako Jason i ngalo: “Loku hi lava ku maha minyikelo Salawini ya Mufumo, hi nyika mali a vanana va hina lezaku va chela kaxeni ya minyikelo. Va tsaka nguvu hi ku maha lezo hakuva a xikhati lexi va mahako lezo, ‘vo mu nyika xokari Jehova.’” A vanana lava va tsakako hi ku nyika Jehova na va ha hi vatsongwani va tolovela ku simama vava vanhu vo hana ka Jehova ni loku va kulile. — Mav. 22:6.

JEHOVA WA OLOVA

12. Zi wula yini a kuolova?

¹² A tshamela ginwani ga Jehova go naveleka kuolova. Zi wula yini a kuolova? (Tit. 3:1, 2) A munhu wa kuolova a nga womeleli kala ka nzhatana ni xidokho xa nayo xontlhe xikhati, ge hambu ku ti nonohisa handle ka xigelo. Wutshanwini ga lezo, i ti karatela ku kombisa wunene a xikhati lexi a tirisanako ni vanwani, a chela kota hi ziyimo zabye. I ti yimisele ku ingisela vanwani loku va nyika mawonela yabye, niku loku zi fanela, a va vumelela lezaku va maha kutani ku kuma lezi va zi lavako.

13, 14. (a) Xana Jehova i zi kombisa kuyini lezaku wa olova? (b) Hi gonza yini xungetano hi kuolova ka Jehova mhakeni ya Loti?

¹³ Xana Jehova i zi kombisa kuyini lezaku wa olova? I chela kota hi kutizwa ka malanza yakwe, niku a kutala ka zikhati wa vumela a zikombelo zabye. Hi xikombiso, ehleketa lezi Jehova a nga tirisanisa zona na Loti, a wanuna wo lulama. A xikhati lexi Jehova a nga boha ku lovisa a madoropa ya Sodoma ni Gomora, i lo byela Loti hi kukongoma lezaku a chavela zitsungeni. Kanilezi, hi xigelo xo kari, Loti i lo khongotela Jehova lezaku a mu tsika a tsutsumela ka wutshamu ginwani. Hi nga alakanya a ku kombela Jehova lezaku a cica zileletelo zakwe — phela hi zalezo Loti a nga maha! — Gonza Genesisi 19:17-20.

¹⁴ A munhu zi nga mu olovela ku wona Loti kota munhu wa wutoya kutani wo kala ku ingisa. Jehova i wa nga tsanzeki ku ponisa Loti ni ka gihi wutshamu, hikwalaho Loti i wa nga hi na xigelo xo chava. Hambulezo, Loti i wa nga tiyi — i wa chava lezi a nga zi chava, niku Jehova i lo vumela xikombelo xakwe. I lo vumela lezaku Loti a tsutsumela doropeni legi a nga lava ku gi lovisa. (Gonza Genesisi 19:21, 22.) Za dlunyateka lezaku Jehova a nga nonohi ge hambu ku karata. Wa olova.

15, 16. Xana a Nayo wa Mosi wu zi kombisile kuyini lezaku Jehova wa olova? (Wona mufota kusanguleni ka nzima.)

¹⁵ Wona xikombiso xinwani xa kuolova ka Jehova xi nga Nayweni wa Mosi. Loku a muIsraeli a hi xisiwana laha ka ku vumala ni yivu kutani mbuti ya ku maha hi yona muphahlo, i wa fanele ku humesa a matuva mambiri kutani mavinyani mambiri ya zipomba. Ahati loku a muIsraeli a hi xisiwana xa ku vumala ni mavinyani mambiri ya zipomba ke? Loku zi hi tano, Jehova i wa vumela lezaku a xisiwana lexo xa muIsraeli xi nyikela hi mapa ma tsongwani. Hambulezo, wona a nchumu lowu wa lisima wu nga yelana ni mhaka leyi: Ma wa nga faneli kuva mapa laha ma yileko, kanilezi ma wa fanele kuva “mapa yo basa” lawa ma nga bhikelwa vapfhumba vo chaviseka. (Gen. 18:6) Hikuyini a xileletelo lexi xi nga xa lisima? — Gonza Levi 5:7, 11.

¹⁶ Hi nga ti alakanya na ku hi wena muIsraeli loye wa xisiwana. A xikhati lexi u chikelako laha ka tabernakeli ni mapana ya wena kasi ku ta ma nyikela kota muphahlo, u wona vaIsraeli lava vo ganya na vata ni zifuyo zabye. U wa ta tizwa tingana hi muphahlo wa wena wa mapa wa ku khwatsi a wu vuni nchumu. Kanilezi, zalezo, u alakanya lezaku a muphahlo wa wena wu na ni lisima mahlweni ka Jehova. Hikuyini? Hi lezaku Jehova i wa lava mapa lawa ya ma nene nguvu. Hi lisine, Jehova i wa byela vaIsraeli va zisiwana aku: ‘Nza zi tiva lezaku a wu zi koti ku nyikela hi zilo za hombe khwatsi hi lava vanwani, kanilezi nza zi tiva lezaku lezi u nzi nyikako hi lezi za zi nene nguvu ka zontlhe u nga nazo.’ Hakunene, Jehova i komba lezaku wa olova hi ku chela kota hi malanza yakwe ya zisiwana nzeni ka ziyimo zabye. — Tis. 103:14.

17. Xana Jehova i amukela ntiro wa matshamela muni?

¹⁷ Hi nga chaveleleka hi ku tiva lezaku kota lezi a nga munhu wo olova, Jehova wa wu amukela a ntiro wa hina wa muhefemulo wontlhe. (Kol. 3:23) A makabye wo kari wa xisati a khosaheleko wa le Italia a vitwako Constance i te ngalo: “Ka zilo zontlhe nzi tolovelako ku bhula hi zona ni vanhu, lexi nzi xi ranzako nguvu ku wulawula hi Muvangi wa mina. Hi xona xigelo lexi nza ha simamako ku xumayela ni ku fambisa zigonzo za Biblia. Ka zikhati zo kari, nza ti sola hi lezi nzi kalako nzi nga ha zi koti ku maha zotala hi kota ya lihanyo la mina. Kanilezi nza zi tiva lezaku Jehova wa ku tiva a kugumelwa ka mina ni lezaku wa nzi ranza a tlhela a nyika lisima lezi nzi zi kotako ku maha.”

PIMANYISA A KUOLOVA KA JEHOVA

18. Hi yihi a ndlela ya kuva a vapswali va pimanyisa xikombiso xa Jehova?

¹⁸ Hi nga ku pimanyisisa kuyini a kuolova ka Jehova ke? Hi nga tlhela u ehleketa hi lezi Jehova a tirisanisileko zona na Loti. Phela Jehova hi yena a nga hi ni ntamu ni fanelo ya ku byela Loti lomu a nga fanele kuya kona. Hambulezo, i lo demba ndleve hi tipswalo azwa kukarateka ni kuxuva ka Loti. Nungungulu i lo vumelela Loti lezaku a maha lezi a nga zi kombela. Loku u hi mupswali, xana u nga pimanyisa xikombiso lexi xa Jehova ke? U nga demba ndleve u ingisela zikombelo za vana va wena, loku zi ringana, u va tsika va maha kuxuva kabye ke? Mhakeni leyi, A Sentinela ga 1 ka Setembro wa 2007, gi wulile lezaku a vapswali vo kari va nga zi wona na zi hi chukwana a ku bhulisana ni vana vabye xungetano hi milayo ya laha kaya. Hi xikombiso, a vapswali va veka nayo xungetano hi hora ya ku wuya kaya, niku handle ko kanakana, a vapswali hi vona va nga ni ntamu ni fanelo ya ku yimisa xikhati lexi va lavako lezaku a vana vabye va chikela hi xona kaya. Hambu zi hi tano, a vapswali va maKristu va nga demba ndleve va ingisela mawonela ya vana vabye xungetano hi hora leyo. Ka zikhati zo kari, a vapswali va nga zi wona na zi hi chukwana a ku cica hora ya ku wuya kaya loku ku nga tshoviwi matshinya ya milayo ya Biblia. A vapswali va nga zi wona lezaku loku va nyika lisima a mawonela ya vana vabye xungetano hi milayo ya laha kaya, a vana va tala ku zwisisa a milayo leyo va tlhela va yi lanzela.

19. Hi yihi ndlela ya ku a madota ma ti karatela ku pimanyisa a kuolova ka Jehova?

¹⁹ A madota ya bandla ma ti karatela ku pimanyisa a kuolova ka Jehova hi ku chela kota hi ziyimo za makholwa-kulobye. Alakanya lezaku Jehova i wa nyika lisima hambu a miphahlo leyi yi nga nyikelwa hi vaIsraeli va zisiwana. Hi ku fanana, a vamakabye vo kari va xinuna ni va xisati va kumana ni zikarato zo kari lezi zi va tsanzekisako ku maha lezi va nga zi lava wutirelini, kuzilava ma ngava mababyi kutani kukhosahala. Ahati loku a vamakabye lava vo ranzeka va vumala litsako hi kota ya lezi va zi tsanzekako ku maha? A madota ma nga va tiyisa hi ku va byela lezaku Jehova wa va ranza nguvu hi kota ya lezi va mahako zontlhe zi nga ntanwini wabye. — Mar. 12:41-44.

20. Xana a kuolova zi wula ku ti nyenyeleta ntirweni wa Nungungulu ke? Tlhamusela.

²⁰ Hambulezo, a hi faneli ku tsika ku maha zontlhe zi nga ntanwini wa hina ntirweni wa Nungungulu hi alakanya lezaku ho ringanisela kutani ku olova. (Mat. 16:22) Hi fanele ku ti wonela ku maha zitsongwani kuveni hi na ni ntamu wa ku maha zotala. Wutshanwini ga lezo, hontlheni hi fanele ku ti ‘kurumeta’ hi seketela Mufumo wa Nungungulu. (Luka 13:24) Hakunene, hi fanele ku chela kota ka matshinya lawa ya mambiri: Hi fanele ku maha zontlhe zi nga ntanwini wa hina ntirweni wa Nungungulu, hi nga ti nyenyeleti. Hi tlhelo ginwani, hi nga rivali kambe lezaku Jehova a nga ta tshuka a hi kombela ku maha zilo lezi hi nga zi kotiko. Loku hi mu tirela hi ntamu wontlhe, hi nga tiyiseka lezaku wa tsaka. Xana a hi xalali hi ku tirela a Hosi leyi ya ku tiva ku bonga ni kuolova ke? Ka nzima yi lanzelako, hi ta wulawula hi matshamela manwani ya mambiri yo naveleka ya Jehova. — Tis. 73:28.