I lo timisela a supado ya hlomulo

MARIA i lowa hasi hi madzolo, na a hi kukaratekeni ka hombe nguvu. Tindleveni takwe ku wa ha zwala a kuketa ko gumesa ka n’wana wakwe loku a kari afa anzhako ka tihora to tala ta hlomulo. Ku wa mahile munyama hi dina. Makunu a misava yi lo tsekatseka nguvu. (Mateu 27:45, 51) Ka Maria, kuzilava zi wa wonekisa ku khwatsi Jehova o tivisa tiko lezaku a kufa ka Jesu Kristu ka mu bayisa nguvu Yena ku hunza ni wihi munhu.

Laha a kuwonekela ka gambo ku nga sangula ku daya a munyama lowu wu nga fenengetile Golgota, kutani Wutshamu ga Xikodo, Maria i lo rila n’wana wakwe. (Johani 19:17, 25) Kuzilava i alakanyile zilo zo tala za wutomi ga n’wana wakwe. A xinwe xa zilo a zi alakanyileko kuzilava xi vile xa 33 wa malembe nzhako. Laha yena na Josefa va nga ha hi ku hendleleta n’wana loye wo ranzeka tempeleni le Jerusalema, a wanuna wo kari wo khosahala i lo pimiselwa ku wula xiprofeto. I profetile zilo za hombe ha Jesu, kanilezi i lo tlhatekela lezaku ku wa ta chikela siku laha Maria a nga wa ta ti zwisa ku khwatsi i no tlhaviwa hi supado. (Luka 2:25-35) Ka xikhati lexi xo nonoha, hi kona makunu a nga ma zwisisa khwatsi a magezu lawo.

Ku tolovela ku wuliwa lezaku a ku felwa hi n’wana hi wona nchumu wo bayisa nguvu wutomini ga munhu. A kufa i nala wa hombe, niku hontlheni wa hi siyela zilonza hi ndlela yo kari. (Va Le Roma 5:12; 1 Va Le Korinte 15:26) Xana za koteka ku timisela a zilonza lezo? Laha hi gonzako a wutomi ga Maria kusukela kusanguleni ka wutireli ga Jesu laha misaveni kala kufeni kakwe ni nzhako ka lezo, hi ta gonza zotala xungetano hi kukholwa loku ku nga vuna Maria lezaku a timisela hlomulo wa supado.

“NI ZIHI LEZI A TA NGA MU BYELA, ZI MAHENI”

A hi tlheleni malembe manharu ni khihlanya nzhako. Maria i wa zi wona lezaku ku tava ni kucica ko kari. Kwale xidoropaneni xa Nazareta, a vanhu va wa bhula ha Johani Mubapatizi ni mahungu yakwe ya ntamu xungetano hi kuhunzuluka. Maria i wa zi wona lezaku a n’wana wakwe wa matewula i wa wona mahungu lawo kota xikombiso xo kari; ku wa chikele xikhati xa kuva a sangula wutireli gakwe. (Mateu 3:1, 13) Ka Maria ni ngango wakwe, a kusuka ka Jesu ku wa tava kucica ka hombe nguvu. Hikuyini?

Zi wonekisa ku khwatsi Josefa, a nuna wa Maria, i wa sina a file. Loku zi hi tano, Maria i wa ku tiva kufelwa.a Jesu i wa nga ha vitanwi ku “n’wana wa muvatli” ntsena, kanilezi i wa vitaniwa kambe ku “muvatli.” Zi wonekisa ku khwatsi Jesu i wa sele ni mabhinzu ya raru wakwe a tlhela a rwala wutihlamuleli ga ku hlayisa ngango, lowu wu nga patsa ntlhanu wa vana ni munwe hi wutsongwani ga kona, lava va pswalilweko anzhako kakwe. (Mateu 13:55, 56; Marku 6:3) Hambu loku ku hi lezaku Jesu i wa gonzisa Jakobe — loyi kuzilava a nga mu tlhatama — kasi a sala ni mabhinzu lawo, a wutomi ga ngango gi wa nga ta olova anzhako ka ku a nhonzo yi sukile. Maria i wa sina a hi ni nzhwalo wa hombe; xana i wa ku chava a kucica loko? A hi nge wuli hi kutiya. Kanilezi a xiwutiso xa lisima hi lexi: Maria i wa ta ti zwisa kuyini loku Jesu wa le Nazareta a cica a maha Jesu Kristu, ku nga Messia loyi a tsumbisilweko kale ke? A matimu yo kari ya Biblia ma hi byela xokari hi mhaka leyi. — Johani 2:1-12.

Jesu i loya ka Johani kasi ku ya bapatizwa, zonake a maha Loyi a Totilweko wa Nungungulu, kutani Messia. (Luka 3:21, 22) Anzhako ka lezo i lo sangula ku hlawula vapizani vakwe. Hambu lezi a ntiro wakwe wu nga hi wa xihatla, i wa ti nyika xikhati xa ku tshama ni maxaka zinwe ni vanghana va tsaka. I lo famba zinwe ni mamani wakwe, vapizani vakwe, ni vamakabye vakwe va nyama muchadweni wo kari le Kana, laha zi wonekisako ku khwatsi xidoropana xi nga hi ka pfhuka wa 13 wa tikilometro ku sukela Nazareta. Xikari ka mubuzo, Maria i lo pola xikarato xo kari. Kuzilava i wonile lezaku a vo kari ngangweni wa patswa lowo va wa cuwukana ni ku hlevelana na va karatekile lomu tinghoheni. Va wa mbhelelwe hi vinya! Ka vanhu va xikhati lexo, a xikarato xo khwatsi hi lexo mhakeni ya ku rurela vapfhumba xi wa ta wisa tingana ngango lowo xi tlhela xi chakisa mubuzo wabye. Maria i lo va zwela wusiwana, zonake a ya bhula na Jesu.

I lo mu byela lezi: “Va hava vinya.” I wa lava ku a maha yini? Hi ngo zi alakanyela ntsena; kanilezi i wa zi tiva lezaku a n’wana wakwe i wa hi munhu wa ntamu niku i wa ta maha zilo za hombe. Kuzilava i wa rinzela ku a sangula kwalaho. Hi ndlela yo kari i waku: “Nwananga, maha xokari!” Kuzilava a hlamulo wa Jesu wu mu hlamalisile. I te ngalo: “Wasati, nzi na ni yini na wena ke?” A magezu ya Jesu a ma kombisi ku kala a nga hi na xichawo, hambu lezi a vokari va tshukako va ma wonisa lezo. Hi ka lirimi leli a nga ma wula hi lona, a magezu yakwe ma kombisa kukawuka hi ndlela ya yi nene. Jesu i wo alakanyisa mamani wakwe lezaku a nga na mole wa ku wula nchumu ka ndlela leyi a fambisako hi yona wutireli gakwe; lego gi wa hi wutihlamuleli ga Dadani wakwe Jehova.

Maria i vumele ku kawukiwa, hakuva i wa hi munhu wo olova ni wo ti koramisa. I lo byela lava va nga tira laho mubuzweni aku: “Ni zihi lezi a ta nga mu byela, zi maheni.” Maria i wa zi wona lezaku i wa nga ha faneli ku rangela n’wana wakwe; yena ni vanwani hi vona va nga fanele ku rangelwa hi Jesu. Jesu yenawu i lo kombisa lezaku wa wu zwela wusiwana patswa lowo wa wuswa a ku fana ni mamani wakwe. I lo maha xihlamaliso xakwe xo sangula, ku nga ku hunzula mati ma maha vinya. Gi vile gihi a wuyelo ga kona? A “vapizani vakwe va lo kholwa ka yena.” Maria yenawu i lo kholwa ka Jesu. I wa nga ha mu woni kota n’wana wakwe, kanilezi kota Hosi yakwe ni Muhanyisi wakwe.

A vapswali inyamutlha va nga gonza zotala ka kukholwa ka Maria. Lisine ku a nga kona a to tshuka a wundla n’wana wo fana na Jesu. Kanilezi a xikhati lexi ni wihi n’wana a kulako, hambu lezi a nga mbhelelangiko, a kucica ka tshuka ku karata. A mupswali a nga ha byekelela ku simama a wona n’wana wakwe kota xinwanana, hambu loku zi nga ha ringani. (1 Va Le Korinte 13:11) Xana a mupswali a nga mu vunisa kuyini a n’wana wakwe a kulileko ke? A yinwe ya tindlela ku kombisa kutsumba ka lezaku a n’wana wakwe wo tsumbeka i ta simama ku hanya hi tigonzo ta Biblia a tlhela a kuma makatekwa ya Jehova. A kukholwa ni kutsumba ka mupswali ku nga mu vuna nguvu a n’wana a kulileko. Handle ko kanakana Jesu i bongile nguvu a xivuno xa Maria ka malembe ya lisima lawa ma nga lanzela.

A “VANAKULOBYE VA WA NGA KHOLWI KAKWE”

A tiIvangeli ti hi byela zitsongwani xungetano hi Maria ka malembe manharu ni khihlanya ya wutireli ga Jesu. Kanilezi, alakanya lezaku kuzilava i wa hi noni — niku kuzilava i wa ha hi ni vana va vatsongwani kasi ku va wundla yece. Za zwisiseka loku ku hi lezaku i wa nga zi koti ku lanzela Jesu lomu a nga fambafamba na a xumayela tikweni gakwe. (1 Timote 5:8) Hambulezo, i wa simama ku ehleketa hi zilo za moya lezi a nga zi gonzile xungetano hi Messia a tlhela aya mitlhanganweni sinagogeni gabye khwatsi hi lezi zi nga hi tolovelo wa ngango. — Luka 2:19, 51; 4:16.

Kuzilava i wa hi kona siku legi Jesu a nga wulawula sinagogeni ga le Nazareta. Hi nga alakanyela a litsako leli a li zwileko a xikhati a ngazwa n’wana wakwe na a wula lezaku a xiprofeto xa Messia lexi xi nga profetilwe kale nguvu makunu xi tatisekile laha kakwe! Kanilezi, kuzilava zi mu karatile nguvu a ku wona lezaku a vaNazareta-kulobye va wa nga mu amukeli. Va lavile ni ku mu daya! — Luka 4:17-30.

A xinwani xi nga mu karata i ndlela leyi a majaha yakwe la’manwani ma nga mu wona ha yona Jesu. Ka Johani 7:5, hi gonza lezaku a mune wa vamakabye va Jesu va wa nga hi nako kukholwa ka mamani wabye. Hi gonza lezi: “Hambu ni vanakulobye va wa nga kholwi kakwe.” Xungetano hi vamakabye va Jesu va xisati — lava va nga hi vambiri hi wutsongwani ga kona — a Biblia a gi wuli nchumu.b Hambulezo, a mhaka yo tiya hi lezaku Maria i ku tivile a kubayisa ka ku hanya ngangweni wu nga ni mawonela yo hambana hi wukhongeli. I wa fanele ku ti karata kasi ku khomelela ka lisine li tako hi ka Nungungulu a tlhela a ti karatela ku khumba timbilu ta ziro za ngango wakwe na a ngayi hi ku va kurumeta.

Ka siku go kari, a maxaka yo kari — lawa handle ko kanakana ma nga patsa vamakabye va Jesu — ma lo boha ku ya “mu khoma.” Hi lisine va waku: “Wa pepuka.” (Marku 3:21, 31) Kunene, Maria a nga zangi a alakanyela lezo, hambulezo i lo famba navo vana vakwe, kuzilava na a rinzela a ku va gonza xokari xi nga wa ta va nyika kukholwa. Xana va kholwile? Hambu lezi Jesu a nga maha mitiro yo hlamalisa ni ku gonzisa lisine lo tsakisa nguvu, a vana la’vanwani va Maria a va kholwangi. Xana i hlamalile, laha ko tlhela a nga ha tivi ni xo maha kasi ku khumba timbilu tabye ke?

Xana u hanya ngangweni wu nga ni mawonela yo hambana ka za wukhongeli? A kukholwa ka Maria ku nga ku gonzisa zotala. A nga rerekangi a tsika maxaka yakwe ma nga kholwiko. Kanilezi, i lo hlawula ku va tsika va zi wona ha voce lezaku a kukholwa kakwe ka mu nyika litsako ni kurula ka maalakanyo. Hi tlhelo ginwani, i lo simama ku seketela n’wana wakwe wo tsumbeka. Xana i wa mu xuva Jesu? Xana i wa tshuka a navela ku Jesu ava kona laha kaya ni ngango ke? Loku zi hi tano i zi kotile ku ti khoma. I wa zi wona kota lungelo a ku seketela Jesu ni ku mu kuca. Xana wenawu u nga vuna vana va wena lezaku va rangisa Nungungulu wutomini gabye?

A “SUPADO YI TA TLHAVA A MUHEFEMULO WA WENA”

Xana Maria i vile ni nchachazelo hi ku kholwa ka Jesu? Jehova a nga tshuki a rivala ku chachazela lava va kholwako, niku Maria i wa nga hi na ku sala nzhako. (Maheberu 11:6) Hi nga alakanya lezi a nga ti zwisa zona loku azwa n’wana wakwe kutani kuzwa mibiko ya tikanelo takwe ka lava va nga muzwa!

Ka mifananiso ya n’wana wakwe, xana Maria i wa pola zokari za lezi Jesu a nga zi hanya wunwananeni gakwe le Nazareta? Laha Jesu a nga wulawula hi wasati a swiyelako lomu ndlwini yakwe na a lavetela cheleni gakwe gi nga lahlekile, ku gaya mapa kasi ku maha zibaba, kutani ku lumeka kandiya yi hayekwa le hehla, xana Maria i alakanyile a jaha legi a nga tira nago ka mitiro leyo ya siku ni siku ke? (Luka 11:33; 15:8, 9; 17:35) A xikhati lexi Jesu a ngaku a pingu wakwe a wu tsanzi, ni nzhwalo wakwe wa hehuka, xana Maria i alakanyile a siku go tsakisa legi a nga wona Josefa na a gonzisa Jesu a ku vatla khwatsi a pingu kutani kanga kasi wu nga gogonyi laha nhanwini ka xihari? (Mateu 11:30) Handle ko kanakana i tsakile nguvu hi lungelo legi Jehova a nga mu nyikile wutomini gakwe — ga ku vuna ku wundla ni ku gonzisa a n’wana loyi a nga wa tava Messia. Handle ko kanakana i kumile litsako la hombe la ku ingisela Jesu, a mugonzisi wa hombe ka vontlhe, loyi a tirisileko a zilo zo toloveleka kasi ku gonzisa zilo zo eta nguvu!

Hambulezo, Maria i lo simama kuva munhu wo ti koramisa. A n’wana wakwe a nga zangi a mu nyikile wudzunzo, ge hambu ku mu khozela. Wutirelini gakwe, a wasati wo kari i lo kanyuluka aku a mamani wa Jesu i katekile hi kuva a mu belekile. Jesu i lo hlamula aku: “Ina, ku katekile nguvunguvu lava va zwako a mhaka ya Nungungulu, va yi hlayisa.” (Luka 11:27, 28) Laha a vokari xidlenwini xo kari va ngaku Jesu wa laviwa hi mamani wakwe ni vamakabye vakwe i lo va byela lezaku lava va kholwako hi vona va nga vamamani vakwe ni vamakabye vakwe. Wutshanwini ga ku khunguvanyeka, Maria i lo zi zwisisa lezi Jesu a nga zi wula — a wuxaka ga moya ga lisima ku hunza ga nyama. — Marku 3:32-35.

A zi nge koteki ku tlhamusela a kubayisa loku Maria a nga kuzwa a xikhati a nga wona n’wana wakwe na afa hi ndlela ya xapi laha mhanzeni ya xanisa. Mupostoli Johani, loyi a nga mu wona ni ku dawa, hi kufamba ka xikhati i lo tsala mhaka leyi xungetano hi ximaho lexo: Kudaweni ka Jesu, Maria i wa yimile laha kusuhani ni mhanze yakwe ya xanisa. Xi hava xi nga wa ta tsanzekisa a mamani loye wo tsumbeka ni wa liranzo lezaku a yima mahlweni ka n’wana wakwe kala magumo. Jesu i lo wona mamani wakwe, niku hambu lezi zi nga bayisa nguvu a ku hefemula kutani ku wula nchumu, i lo wulawula. I lo siya mamani wakwe mandleni ya Johani, a mupizani wakwe wo ranzeka. Kala ka xikhati lexo a vamakabye va nyama va Jesu va wa nga se kholwa. Hikwalaho, a nga siyangi Maria mandleni ya munwe wabye, kanilezi i mu siyile mandleni ya mulanzeli wakwe wo tsumbeka. Hi ku maha lezo, Jesu i lo komba a lisima la kuva a wanuna wa kukholwa a khatalela lava va nga mandleni yakwe, nguvunguvu ka zilaveko zabye za moya. — Johani 19:25-27.

Laha Jesu a ngafa, Maria i lozwa a kubayisa loku ku nga profetilwe kale, ka ku tlhaviwa hi supado ya hlomulo. Loku zi hi karatela ku zwisisa a hlomulo lowu a wu zwileko, a ha ha wuli hi litsako leli a vileko nalo anzhako ka masiku manharu! Maria i lo wona xihlamaliso xa hombe ka zontlhe — Jesu i wa vukile hi ka vafileko! Niku a zigelo zakwe za ku tsaka zi wa tele, hakuva hi nzhako ka xikhati Jesu i lo woneka ka makabye wakwe Jakobe, loyi handle ko kanakana a nga hi yece. (1 Va Le Korinte 15:7) A kutlhangana loko ku mu khumbile nguvu Jakobe ni vamakabye vakwe la’vanwani. Hi nzhako ka xikhati hi byeliwa lezaku va lo kholwa lezaku Jesu hi Kristu. Zalezo, va lo sangula kuya mitlhanganweni ni mamani wabye, va “simamisa kukhongeleni.” (Mitiro 1:14) A vambiri xikari kabye, ku nga Jakobe na Juda, hi nzhako ka xikhati va lo tsala mabhuku yo kari ya Biblia.

Maria i kumbukiwa khati go gumesa na a khongela ni vana vakwe mitlhanganweni. Hi nga wona magumo yo tsakisa ya matimu ya Maria ni xikombiso xi nene a hi siyeleko! Hi kota ya kukholwa kakwe, i lo timisela a hlomulo wa supado niku hi magumo i lo kuma nchachazelo wo saseka nguvu. Loku hi pimanyisa kukholwa kakwe, hinawu hi ta timisela ni xihi xilonza hi vangelwako hi tiko legi, hi tlhela hi kuma nchachazelo wa hombe ku hunza lowu hi wu alakanyako.