A kuvuka ka Jesu hi ka vafileko ku hi khumbisa kuyini?

1, 2. a) Zini lezi a varangeli vo kari va wukhongeli va nga lava ku zi tiva, niku Pedro i hlamulisile kuyini? (Wona mufota laha hehla.) b) Xini xi nga maha Pedro a tiya hlana ka ximaho lexo?

ANZHAKO ka masiku ma tsongwani na Jesu a file, mupostoli Pedro i lo kumana ni ntlawa wa vavanuna vo tshisa ni vo leva. Va wa hi varangeli va ntamu va wukhongeli ga xiJuda — valava va nga rangele a kudawa ka Jesu. Va lo mu lonza tlhamuselo. Pedro i wa hanyisile munhu a nga hi xilema kusukela kupswaliweni kakwe. Makunu a varangeli va wukhongeli va lo mu wutisa ku i ntamu muni kutani wa mani lowu Pedro a mahileko hi wona lezo. Pedro i lo hlamula hi kutiya-hlana aku: “Loyi munhu a yimileko mahlweni ka nwina, i hanyisilwe hi vito ga Jesu Kristu wa le Nazareta, loyi nwina mu nga mu belela, loyi Nungungulu a nga mu vuxa hi ka vafileko.” — Miti. 4:5-10.

² Lenzhako, Pedro i wa chavile a kaneta Jesu makhati manharu. (Mar. 14:66-72) Xini xi mu mahileko a tiya hlana ka khati legi mahlweni ka varangeli va wukhongeli? A moya wa kubasa wu vunile nguvu, kanilezi a kutiyiseka kakwe lezaku Jesu i vukile konawu ku mahile xipanze xa lisima. Xini xi nga mu maha a tiyiseka lezaku Jesu wa hanya? Niku hikuyini hi nga tiyisekako na hinawu?

3, 4. a) Kuvuka muni ka vafileko ku mahekileko na vapostoli va Jesu va nga se pswaliwa? b) Hi vamani lava Jesu a nga va vuxa hi ka vafileko?

³ A kuvuka ka vafileko wu wa nga hi nchumu wa wuswa ka vapostoli va Jesu; ku na ni vanhu va nga vuxilwe hi ka vafileko vona na va nga se pswaliwa. Va wa zi tiva lezaku Nungungulu i nyikile ntamu muprofeti Elija na Elixa lezaku va maha zihlamaliso lezo. (1 Tih. 17:17-24; 2 Tih. 4:32-37) Ku wa hi ni wanuna munwani kambe a nga vukile hi ka vafileko hi kuva a xirumbi xakwe xi khumbile marambu ya Elixa a xikhati xi nga hoxiwa xilahleni. (2 Tih. 13:20, 21) A maKristu yo sangula ma wa kholwa a matimu lawo ya Mitsalo, a ku fana ni lezi hi kholwako lezaku a Mhaka ya Nungungulu yi wulawula lisine.

⁴ Kuzilava hontlheni ha khumbeka nguvu hi ku gonza matimu ya vanhu lava Jesu a va vuxileko hi ka vafileko. A xikhati lexi a nga vuxa n’wana wa munwe wa noni, handle ko kanakana a noni leyo yi tele hi kuhlamala. (Luka 7:11-15) Ka khati ginwani, Jesu i lo vuxa a nhanyana wa 12 wa malembe. Hi nga alakanyela a litsako ni kuhlamala loku a vapswali vakwe va nga hi hlomulweni va vileko nako a xikhati lexi a nga vuxiwa! (Luka 8:49-56) Hi nga alakanyela kambe lezi a vacuwukeli va nga vako va hlamalisile zona laha va nga wona Lazaru na a huma xilahleni na a hanya khwatsi! — Joh. 11:38-44.

HIKUYINI A KUVUKA KA JESU KU NGA HAMBENE NI KA VANWANI?

5. A kuvuka ka Jesu hi ka vafileko ku wa hambanisa kuyini ni ka lava va vuxilweko mahlweni kakwe?

⁵ A vapostoli va wa zi tiva lezaku a kuvuka ka Jesu ku wa hambene ni ka vanhu vanwani lava va nga vuxilwe mahlweni kakwe. A vanhu lavo va vuxilwe na va hi ni mimiri ya nyama niku hi magumo va tlhelile vafa. Kanilezi Jesu i vuxilwe na a hi ni miri wa moya lowu wu nga boliko. (Gonza Mitiro 13:34.) Pedro i lo tsala lezaku Jesu ‘i dayilwe nyameni, a hanyiswa hi ka moya.’ Tlhatakumbiri, i yile “tilweni, a ya tshama reveni ga xinene ga Nungungulu; a tingelosi ni tihosi ni mintamu na zi vekilwe . . . lahasi kakwe.” (1 Ped. 3:18-22) A kuvuka ka lava va vuxilweko mahlweni ka Jesu kuve zihlamaliso, kanilezi a xi kona xi fanako ni xihlamaliso lexi xa hombe.

6. A kuvuka ka Jesu hi ka vafileko ku va khumbisile kuyini a vapizani vakwe?

⁶ A kuvuka ka Jesu hi ka vafileko ku va vunile nguvu a vapizani vakwe. I wa nga ha hi kufeni, ku khwatsi hi lezi a valala vakwe va nga zi alakanya. I wa kari a hanya kota munhu wa ntamu wa moya loyi ku nga hava munhu a zi kotako ku mu bayisa. A kuvuxiwa kakwe ku wa tiyisa lezaku i N’wana wa Nungungulu, niku a ku tiva lezo zi vunile a vapizani vakwe lezaku va susa hlomulo wabye va wu valeta hi litsako la hombe. A kuchava kabye ku lo valetwa hi kutiya-hlana. A kuvuka ka Jesu hi ka vafileko ku wa hi nchumu wa lisima ka kungo ga Jehova ni ka mahungu yo saseka lawa va nga kari va ma hangalasa hi kuhiseka.

7. Jesu i tira yini nyamutlha, niku ziwutiso muni zi vukako?

⁷ Kota malanza ya Jehova, ha zi tiva khwatsi lezaku Jesu i wa nga hi munhu wa hombe ntsena. Wa hanya nyamutlha niku i kari a rangela ntiro wu khumbako vanhu vontlhe misaveni. Kota Hosi yi fumako ya Mufumo wa le tilweni wa Nungungulu, Jesu Kristu lokuloku i ta basisa misava ka wubihi a tlhela a yi hunzula yi maha paradise legi a vanhu va to hanya ka gona kala kupinzuka. (Luka 23:43) Ni xinwe xa lezo xi wa nga ta maheka loku Jesu i wa nga vukangi hi ka vafileko. Makunu, hi zihi zigelo hi nga nazo za ku kholwa lezaku i vuxilwe hi ka vafileko ke? Kona a kuvuka kakwe ku hi khumbisa kuyini?

JEHOVA I KOMBISA NTAMU WAKWE HEHLA KA KUFA

8, 9. a) Hikuyini a varangeli va wukhongeli va vaJuda va nga kombela lezaku ku vekiwa varinzeli xilahleni xa Jesu? b) Zini zi nga humelela a xikhati lexi ku ngata vavasati xilahleni?

⁸ A xikhati lexi Jesu a nga dawa, a vapristi va hombe ni vaFarisi va lota ka Pilatu va taku: “Hosi, ha alakanya lezaku a mukhohlisi loyi na a ha hanya i te ngalo: Nzi ta vuka hi siku ga manharu. Hikwalaho laya lezaku a xilahla xi rinzelwa ku kala siku ga manharu, ku nga taku a vapizani vakwe vata va ta mu yiva, va wula ka vanhu, vaku: I vukile hi ka vafileko; zonake a kukhohlisa ko gumesa ku ta biha ku hunza ko ranga.” Pilatu i lo va hlamula aku: “A varinzeli hi lava, fambani mu ya rinzela kota mu zi kotako.” Va lo ya maha zalezo. — Mat. 27:62-66.

⁹ A xirumbi xa Jesu xi wa vekilwe ka xilahla xi kehlilweko laha ka ribye xi valiwa hi ribye ga hombe. Hi kwalomo a varangeli va wukhongeli va vaJuda va nga lava lezaku Jesu a tshama kona kala kupinzuka. Va wa lava lezaku a simama a file xilahleni lexo. Kanilezi Jehova i wa hi ni mawonela yo hambana nguvu. Laha Maria wa le Magdala na Maria loyi munwani va ngata xilahleni hi siku ga wunharu, va lo ta kuma ribye lego na gi wumbulutilwe ni ngelosi yi nga gi tshamele. A ngelosi leyo yi lo byela vavasati lavo lezaku va hlomela lomu nzeni va wona lezaku a ku na munhu. Yi lo va byela lezi: “A nga kona laha, hakuva i vukile.” (Mat. 28:1-6) Jesu i wa hanya makunu!

10. Xitiyisekiso muni lexi Paule a nga nyika xa lezaku Jesu i vukile hi ka vafileko?

¹⁰ A zimaho za 40 wa masiku lawa ma nga lanzela zi lo komba ziku dlunya lezaku Jesu i vukile hi ka vafileko. Na a songa mhaka leyi, mupostoli Paule i lo tsalela va le Korinte aku: “A mhaka ya hombe nzi nga mu byela yona, leyi minawu nzi nga yi amukela, hi lezaku Kristu i lo fela zionho za hina kota lezi yi wulako Mitsalo; ni lezaku i lahlilwe, a tlhela a vuka hi siku ga wunharu, kota lezi yi wulako Mitsalo; ni lezaku i lo woneka ka Kefasi, zonake ka vakhume ni vambiri; zonake i lo woneka khatiginwe ka 500 wa vamakabye va hlamusa; a vanyingi va vona va ha hi kona ni lezi, kanilezi a vanwani va hunzile. Zonake i lo woneka ka Jakobe, zonake ni ka vontlhe vapostoli; anzhako ka vona vontlhe i lo woneka ka mina kambe, nzi nga ku khwatsi hi munwe a pswalilweko hi ku handliwa.” — 1 Kor. 15:3-8.

HI ZI TIVISA KUYINI LEZAKU JESU I VUKILE?

11. Jesu i vukile hi ka vafileko “kota lezi yi wulako Mitsalo” hi ndlela muni?

¹¹ A xinwe xa zigelo zi hi mahako hi tiva lezaku Jesu i vukile hi ka vafileko hi lezaku i vukile “kota lezi yi wulako Mitsalo.” A Mhaka ya Nungungulu yi wa profetile a kuvuka kakwe. Hi xikombiso, Davida i tsalile lezaku “a wakubasa” wa hombe wa Nungungulu i wa nga ta tsikiwa Xilahleni. (Gonza Tisimu 16:10.) Ka siku ga Pentekosta wa 33 Nguveni ya Hina, mupostoli Pedro i lo komba lezaku a magezu lawo ma tatisekile ka Jesu aku: “[Davida] na a wona lezi hi mahlweni, i lo kanela hi kuvuka ka Kristu, lezaku a nga tsikwangi Hayidesi, hambu a nyama yakwe a yi wonangi kubola.” — Miti. 2:23-27, 31.

12. Hi vamani va wonileko Jesu anzhako ka kuva a vukile hi ka vafileko?

¹² A xigelo xa wumbiri xi hi mahako hi tiva lezaku Jesu i vukile hi ka vafileko hi lezi ku nga ni vakustumunyu vo tala. Nzeni ka 40 wa masiku, Jesu loyi a vuxilweko i lo woneka ka vapizani vakwe ka wutshamu legi a xilahla xi nga hi kona ni le ndleleni ya kuya Emausi zinwe ni ka matshamu manwani. (Luka 24:13-15) Ka zikhati zontlhe lezo, i lo wulawula ni vanhu, a ku patsa na Pedro. Kuve ni makhati lawa a nga wulawula ni munhu munwe ni lawa a nga wulawula ni mitlawa ya vanhu. Ka khati ginwani Jesu i tlhelile a woneka ka xidlemo xa 500 wa vanhu ni ku hunza! A wukustumunyu ga vanhu vo tala va zi wonileko hi mahlo a gi na kukanetwa.

13. A kuhiseka ka vapizani ku kombisa kuyini lezaku va wa tiyiseka ku Jesu i vukile hi ka vafileko?

¹³ A xigelo xa wunharu xi hi mahako hi tiva lezaku Jesu i vukile hi ka vafileko hi lezi a vapizani vakwe va nga ku huwelelisa zona hi kuhiseka. A ku nyika wukustumunyu ga kuvuka ka Jesu hi kuhiseka zi wa va maha va xanisiwa, hambu ku dawa. Loku ku wa hi mawunwa lezaku Jesu i vukile hi ka vafileko, Pedro i wa ta vekela yini wutomi gakwe mhangweni hi ku huwelela kuvuka ka Kristu ka varangeli va wukhongeli, lava va nga mu venga Jesu laha ka kuza va maha malulamiselo kasi a dawa ke? Hi lezaku Pedro ni vapizani la’vanwani va wa tiyiseka lezaku Jesu wa hanya niku i wa kari a rangela ntiro lowu Nungungulu a nga lava lezaku wu mahiwa. Tlhatakumbiri, a kuvuka ka Jesu ku wa tiyisa valanzeli vakwe lezaku vonawu va wa ta vuxiwa. Hi xikombiso, Stefani i file na a tsumba lezaku a vafileko va ta vuka. — Miti. 7:55-60.

14. Xini xi ku mahako u kholwa lezaku Jesu wa hanya?

¹⁴ A xigelo xa wumune xi hi mahako hi tiva lezaku Jesu i vukile hi lezaku ku na ni zikombiso za ku i kari a fuma zalezi kota Hosi a tlhela a tira kota Hloko ya bandla ga wuKristu. Kota wuyelo ga lezo, a wuKristu ga lisine gi kari gi anza. Xana lezo zi wa ta humelela loku Jesu i wa nga vukangi hi ka vafileko? Hi lisine, kuzilava na hi nga zangi hi zwile lezaku ive kona loku i wa nga vuxiwangi. Kanilezi hi na ni zigelo zo tiya za ku kholwa lezaku Jesu wa hanya niku zalezi i kari a hi rangela ni ku hi kongomisa a xikhati lexi hi xumayelako mahungu yo saseka misaveni yontlhe.

LEZI A KUVUKA KA JESU KU HI KHUMBISAKO ZONA

15. Hikuyini a kuvuka ka Jesu ku hi tiyisako hlana kasi ku xumayela?

¹⁵ A kuvuka ka Kristu ku hi tiyisa hlana kasi ku xumayela. Ku hunza 2.000 wa malembe a valala va Nungungulu na va tirisa matlhari wontlhe kasi ku nyimisa a mahungu yo saseka — a wuhluwuki, kutseketsela, zidlemo za tihanyi, kubeletela, tixanisa, ni kudaya. Hambulezo, ‘a gi kona tlhari gi fulelweko ku vukela hina’ gi zi kotako ku nyimisa ntiro wa hina wa ku xumayela Mufumo ni ku maha vapizani. (Isa. 54:17) A hi va chavi vamarumekani, kutani malanza ya Satani. Jesu i na hina, a hi vuna, kota lezi a tsumbisileko. (Mat. 28:20) Hi na ni zigelo zontlhe za kuva hi nga chavi nchumu, hakuva hambu vo zama hi ndlela muni, a valala va hina va nga ta tshuka va hi miyeta!

16, 17. a) A kuvuka ka Jesu ku nyikisa kuyini ntamu lezi a gonzisileko? b) Maringano na Johani 11:25, i ntamu muni lowu Nungungulu a nyikileko Jesu?

¹⁶ A kuvuka ka Jesu ku nyika ntamu zontlhe lezi a gonzisileko. Paule i tsalile lezaku loku Kristu i wa nga vukangi hi ka vafileko, a kukholwa ka wuKristu ni ntiro wa kuxumayela zi wa tava za mahala. A tlhari yo kari yo tlhamusela Biblia yi tsalile lezi: “Loku Kristu i wa nga vukangi, . . . ku wa tava wupumbu ka maKristu a ku kholwa a wunwa lego ga hombe.” Loku Kristu i wa nga vukangi, a matimu ya tiIvangeli ma wa tava tikaringani ntsena to bayisa xungetano hi wanuna wa mu nene ni wo tlhariha loyi a delweko hi valala vakwe. Kanilezi Kristu i vukile, niku lezo zi nyika ntamu zontlhe lezi a zi gonzisileko a ku patsa ni lezi a nga zi wula hi wumanziko. — Gonza 1 Va Le Korinte 15:14, 15, 20.

¹⁷ Jesu i te ngalo: “Mina nzi kuvuka ni wutomi; loyi a kholwako ka mina, hambu loku a file, i ta hanya.” (Joh. 11:25) A magezu lawa yo saseka handle ko kanakana ma ta tatiseka. Jehova i mu nyikile ntamu Jesu kasi ku vuxa vafileko, na ku nga hi ntsena lava va to ya hanya tilweni, kanilezi ni tibiliyoni ta vanhu lava va to vuka na va hi ni kutsumba ka ku hanya kala kupinzuka laha misaveni. A muphahlelo wa Jesu wu tirulako ni kuvuka kakwe hi ka vafileko zi komba lezaku a kufa ku ta fuva. Xana a ku tiva lezo a zi ku nyiki ntamu wa ku timisela ni wihi nzhingo hi kutiya-hlana hambu loku ku hi kufa ke?

18. A kuvuka ka Jesu ku nyika xitiyisekiso muni?

¹⁸ A kuvuka ka Jesu ku hi tiyisekisa lezaku vontlhe a vahanyi va misava va ta lamulwa hi kuyelana ni milayo ya liranzo ya Jehova. Na a wulawula ni ntlawa wa vavanuna ni vavasati le Atensi, Paule i te ngalo: “[Nungungulu] i vekile a siku legi a ta nga lamula ha gona tiko hi kululama hi munhu loyi a mu yimisileko; hi ka kona i nyikile a xitsumbiso ka vanhu vontlhe, hilezi a nga mu vuxa hi ka vafileko.” (Miti. 17:31) Jesu hi yena Mulamuli a yimisilweko hi Nungungulu, niku hi nga tiyiseka lezaku i lamula hi kululama ni liranzo. — Gonza Isaya 11:2-4.

19. A ku kholwa lezaku Jesu i vukile zi hi khumbisa kuyini?

¹⁹ A ku kholwa lezaku Jesu i vukile zi hi kuca ku maha kuranza ka Nungungulu. Loku Jesu i wa nga fangi kota muphahlelo a tlhela a vuxiwa hi ka vafileko, hi wa ta simama hi konelwe xionho ni kufa. (Rom. 5:12; 6:23) Loku Jesu i wa nga vuxiwangi, hinawu hi wa taku: “A hi geni, hinwa, hakuva manziko hi tafa.” (1 Kor. 15:32) Kanilezi a hi veki kupima ka hina ka ku lava ku ti tsakisa hi wutomi. Wutshanwini ga lezo, hi na ni kutsumba ka kuvuka ka vafileko niku hi na ni zigelo zo zwala za ku ingisa a zileletelo za Jehova zilweni zontlhe.

20. A kuvuka ka Jesu ku kombisa kuyini a wuhombe ga Nungungulu?

²⁰ Hambu lezi ku nga wulawuliko, a kuvuka ka Jesu ku nyika wukustumunyu ga ntamu xungetano hi wuhombe ga Jehova, loyi a ‘chachazelako lava va mu lavako.’ (Maheb. 11:6) Jehova i kombisile ntamu wa hombe ni wutlhari kasi ku mu vuxa aya ka wutomi ga kungafi le tilweni! Tlhatakumbiri, hi ku maha lezo, Nungungulu i lo kombisa lezaku wa zi kota ku tatisa zitsumbiso Zakwe zontlhe. Lezo zi patsa ni xitsumbiso xa Nungungulu xa lezaku a “pswalo” wo kari wo hlawuleka wu wa ta maha xipanze xa lisima kululamiseni ka mhaka ya wuhosi ga wuako gontlhe. A kutatiseka ka xitsumbiso lexi ku wa lava lezaku Jesu afa a tlhela a vuxiwa hi ka vafileko. — Gen. 3:15.

21. A kutsumba ka kuvuka ka vafileko ku ku khumbisa kuyini?

²¹ Xana a wu mu bongi Jehova, loyi a hi nyikileko kutsumba ko tiya ka kuvuka ka vafileko? A Mitsalo yi nyika xitiyisekiso lexi: “Langutani, a tabernakeli ga Nungungulu gi kona xikari ka vanhu; i ta tshama navo, vona va tava vanhu vakwe, ina Nungungulu wutsumbu i tava navo, ava Nungungulu wabye. I ta kulula mihloti yontlhe mahlweni yabye. Ku nga ha ta va kona kufa, hambu ni hlomulo, kutani kurila ni kubayisa; hakuva a zilo zo sangula zi hunzile.” A xitsumbiso lexi xo hlamalisa xi nyikilwe mupostoli wo tsumbeka Johani, loyi a nga byeliwa lezi: “Tsala, hakuva leti timhaka ti tsumbekile ti nene.” Ku wata hi ka mani kuvululelwa loko? Ku wata hi ka Jesu Kristu loyi a vuxilweko hi ka vafileko. — Kuv. 1:1; 21:3-5.