Gonza ka mufananiso wa titalenta

1, 2. Hikuyini Jesu a hlawuteleko a mufananiso wa titalenta?

MUFANANISWENI wa titalenta, Jesu i kombile giku dlunya a wutihlamuleli ga valanzeli wakwe va totilweko. Hi fanele ku zwisisa a mufananiso lowu hakuva wu khumba maKristu wontlhe ya lisine, lawa ma nga ni kutsumba ka le tilweni ni lawa ma nga ni kutsumba ko hanya laha misaveni.

² Jesu i mahile mufananiso wa titalenta kota xipanze xa hlamulo wa xiwutiso xa vapizani vakwe xungetano hi “xiwoniso xa kuwuya [kakwe] ni xa kugumesa ka tiko.” (Mat. 24:3) Hikwalaho, a mufananiso lowu wu tatiseka xikhatini xa hina niku wu maha xipanze xa xikombiso xa kuvakona ka Jesu ni xa kufuma kakwe kota Hosi.

3. Zigonzo muni hi zi kumako ka mifananiso yi nga ka bhuku ga Mateu xipimo 24 ni 25?

³ A mufananiso wa titalenta wu maha xipanze xa mune wa mifananiso yi tsalilweko ka Mateu 24:45 kala 25:46. Leyi yinwani ya yinharu — yi wulawulako hi nanza gi tsumbekileko ni go tlhariha, khume ga vanhwana, ni tiyivu ni timbuti — yonawu yi maha xipanze xa hlamulo wa Jesu ka xiwutiso xi yelanako ni kuvakona kakwe. Ka mifananiso yontlhe ya mune, Jesu i lo khanyisa matshamela ma nga wa ta hambanisa a valanzeli vakwe va lisine masikwini lawa yo gumesa. A mufananiso wa nanza, ni wa vanhwana, ni lowu wa titalenta, yontlhe yi kongoma a valanzeli wakwe va totilweko. Ka mufananiso wa nanza go tsumbeka, Jesu i lo khanyisa a xilaveko xa lezaku a ntlawa wutsongwani wa vatotilweko lava va nyikilweko wutihlamuleli ga ku gisa a malanza yakwe masikwini yo gumesa wu tsumbeka wu tlhela wu tlhariha. Ka mufananiso wa vanhwana, Jesu i komba lezaku vontlhe valanzeli vakwe va totilweko va wa tava ni xilaveko xa ku longa ni ku rinzela, na va zi tiva lezaku Jesu wata kanilezi a va gi tivi siku ni xikhati. Ka mufananiso wa titalenta, Jesu i komba lezaku a vatotilweko va wa tava ni xilaveko xa ku hiseka kutatiseni ka wutihlamuleli gabye ga wuKristu. A mufananiso wakwe wo gumesa, wu nga lowu wa tiyivu ni timbuti, Jesu i lo wu kongomisa ka lava va nga ni kutsumba ko hanya laha misaveni. I lo khanyisa lezaku va fanele ku tsumbeka va tlhela va seketela khwatsi a vamakabye vatotilweko va Jesu laha misaveni.a Zalezi a hi vekeni kupima ka mufananiso wa titalenta.

A HOSI YI TEKA MALI YO TALA YI NYIKA MALANZA YA YONA

4, 5. A wanuna kutani hosi i yimela mani, niku wu wa hi wihi a ntsengo wa talenta ya xiviri?

⁴ Gonza Mateu 25:14-30. Hi malembe, a mabhuku ya hina ma tlhamusela lezaku a munhu, kutani hosi, ka mufananiso lowu hi Jesu niku i enzile xikhati a nga kanziha aya tilweni hi 33 Nguveni ya Hina. Ka mufananiso wunwani a nga ranga a hlawutela, Jesu i lo tlhamusela a kungo gakwe ga ku enza, ku nga “ku ya amukela wuhosi.” (Luka 19:12) Jesu a nga tekelangi ku sangula wuhosi ga Mufumo a xikhati a nga tlhela tilweni.b Wutshanwini ga lezo, “i tshamile . . . canjeni ga xinene ga Nungungulu, na a rinzela kala a valala vakwe va mahiwa a xikhegetelo xa mikonzo yakwe.” — Maheb. 10:12, 13.

⁵ A wanuna mufananisweni lowu i wa hi ni ntlhanu wa titalenta ni tinharu; leyo yi wa hi tshomba ya hombe masikwini lawo.c Na nga se enza, i lo avela titalenta takwe ka malanza yakwe, na a rinzela lezaku ti maha mabhinzu hi tona ka xikhati lexi a nga kuenzeni. A ku fana ni wanuna loye, Jesu i wa hi ni nchumu wa lisima nguvu na a nga se tlakukela tilweni. Xini? A hlamulo wa kona wu yelana ni ntiro a nga wu maha wutomini gakwe.

6, 7. A titalenta ti yimela yini?

⁶ Jesu i wa nyika nguvu lisima a ntiro wa ku xumayela ni ku gonzisa. (Gonza Luka 4:43.) I lo rima simu hi ntiro lowu, legi gi nga woneka lezaku gi ta pfuna. Kusanguleni, i wa byelile vapizani vakwe aku: “Tlakusani a mahlo ya nwina, mu cuwuka masimu, lezaku ma te xwe a kuva ma tshovelwa.” (Joh. 4:35-38) I wa alakanyela a ku hlengeletwa ka vanhu vo tala va timbilu ti nene lava va nga wa ta maha vapizani vakwe. A ku fana ni murimi wa mu nene, Jesu i wa nga ta tsika simu lego go buva na gi nga hi na munhu wo gi khatalela. Hikwalaho, xikhatanyana nzhako ka kuvuka kakwe hi ka vafileko, na a nga se tlakukela tilweni, i lo va nyika ntiro wo binza a vapizani vakwe aku: “Fambani, mu va maha vapizani.” (Mat. 28:18-20) Hi ndlela leyo, Jesu i lo va nyika tshomba ya lisima, gi nga wutireli ga wuKristu. — 2 Kor. 4:7.

⁷ Makunu, magumo muni hi nga ma chikelelako? A xikhati lexi Jesu a nga ruma valanzeli vakwe lezaku va maha vapizani, hi lisine i wo va “nyika xuma xakwe” — ku nga titalenta takwe. (Mat. 25:14) Hi magezu matsongwani, a titalenta ku wuliwa a wutihlamuleli ga ku gonzisa ni ku maha vapizani.

8. Hambu lezi a nanza ginwe ni ginwani gi nyikilweko ntsengo wo hambana wa titalenta, zini lezi a hosi yi nga zi rinzela kabye ke?

⁸ A mufananiso wa titalenta wu komba lezaku a hosi yi lo teka ntlhanu wa titalenta yi nyika a nanza ginwe, a ginwani yi gi nyika timbiri, a ga wunharu yi gi nyika yinwe basi. (Mat. 25:15) Hambu lezi a nanza ginwe ni ginwani gi nga kuma ntsengo wo hambana wa titalenta, a hosi yi wa rinzela lezaku vontlhe va ti tirisa hi kuhiseka, ku nga ku maha zontlhe va zi kotako wutirelini. (Mat. 22:37; Kol. 3:23) Ka zana ga malembe go sangula, kusukela hi Pentekosta wa 33 Nguveni ya Hina, a valanzeli va Kristu va lo sangula ku bhinzulisa a titalenta takwe. A kuhiseka kabye ntirweni wa ku xumayela ni ku maha vapizani ku tlhatlhambutelwe khwatsi ka bhuku ga Mitiro lomu ka Biblia.d — Miti. 6:7; 12:24; 19:20.

VA MAHA MABHINZU HI TITALENTA XIKHATINI XA MAGUMO

9. a) Zini lezi a malanza mambiri ma mahileko hi titalenta ta wona, niku lezo zi komba yini? b) I ntiro muni wu mahiwako hi “tiyivu tinwani”?

⁹ Xikhatini xa magumo, nguvunguvu kusukela 1919, a malanza ma totilweko ya Kristu yo tsumbeka laha misaveni ma kari ma maha mabhinzu hi titalenta ta Hosi. A ku fana ni malanza lawa ya mambiri yo sangula, a vamakabye va totilweko va maha zontlhe va zi kotako hi titalenta leti va nga nato. A ku na xilaveko xa ku zama ku alakanyela lezaku hi mani a nga amukela a ntlhanu wa titalenta niku hi mani a nga amukela timbiri. Laha mufananisweni, a malanza lawa hi wumbiri ga wona ma bhinzulisile kumbiri a titalenta leti ma nga nyikilwe, hikwalaho ma wa hiseka kufana. Lava va nga ni kutsumba ko hanya laha misaveni ke, va maha ntiro muni? Va maha ntiro wa lisima nguvu! A mufananiso wa Jesu wa tiyivu ni timbuti wu hi gonzisa lezaku lava va nga ni kutsumba ko hanya laha misaveni va na ni thomo ga ku seketela hi kutsumbeka a vamakabye va totilweko va Jesu ntirweni wa kuxumayela ni kugonzisa. Masikwini lawa yo gumesa, a mitlawa leyi ya yimbiri yi tira zinwe kota “ntlhambi munwe,” yi tatisa hi kuhiseka a ntiro wa ku maha vapizani. — Joh. 10:16.

10. Xini xi mahako xipanze xa hombe xa xiwoniso xa kuvakona ka Jesu?

¹⁰ A Hosi yi rinzela ku ta kuma mihanzu. Kota lezi zi kumbukilweko, a vapizani vakwe vo tsumbeka va zana ga malembe go sangula va bhinzulisile a tshomba yakwe. Xikhatini lexi xa magumo ke, wu tatiseka rini a mufananiso wa titalenta? A malanza yo tsumbeka ni yo hiseka ya Jesu ma kari ma maha a ntiro wa kuxumayela ni ku maha vapizani wa hombe nguvu matinwini wontlhe. A ntiro lowu va wu mahako hi mbilu yinwe wu maha lezaku kuva ni makume ya makume ya mazana ya vapizani vaswa va nghenako ntlaweni wa vahuweleli va Mufumo lembe ni lembe. Hi ndlela leyo, a ntiro wa kuxumayela ni kugonzisa wu maha xipanze xa hombe xa xiwoniso xa kuvakona ka Jesu kota Hosi ya Mufumo. Handle ko kanakana a Hosi yabye ya tsaka nguvu!

A HOSI YI TA WUYA RINI?

11. Xini xi hi mahako hi wula lezaku Jesu i ta wuya xikhatini xa kuxaniseka ka hombe ke?

¹¹ Jesu i ta wuya a ta kamba titalenta ka malanza yakwe xikhatini xa kuxaniseka ka hombe loku ku nga kwalaha nyongeni. Xini xi hi mahako hi wula lezo? Ka xiprofeto xakwe xi tsalilweko ka Mateu xipimo 24 ni 25, Jesu i lo wulawula hi kuphindaphinda hi kuwuya kakwe. Na a wulawula hi kulamula xikhatini xa kuxaniseka ka hombe, i lo wula lezaku a vanhu va ta “wona a N’wana wa munhu na ata hi marefu ya tilo.” I lo tlharihisa valanzeli vakwe masikwini yo gumesa lezaku va rinzela, aku: “A mu gi tivi a siku legi yi ta ngata ha gona a Hosi ya nwina” niku “a N’wana wa munhu wata hi xikhati lexi mu nga xi alakanyiko.” (Mat. 24:30, 42, 44) Hikwalaho, a xikhati lexi Jesu a ngaku “yi lo wuya a hosi ya malanza lawo, yi ta hlayelana nawo,” i wa wula a xikhati lexi a to wuya kasi ku ta lamula kugumeseni ka tiko legi.e — Mat. 25:19.

12, 13. a) A hosi yi wula yini ka malanza ya yona ya mambiri yo sangula, niku hikuyini? b) Hi rini laha a vatotilweko va to kuma a xifungo xabye xo gumesa? (Wona a kwadru “Va lamulwa kufeni kabye.”) c) I nchachazelo muni va to wu kuma lava va to lamulwa kota tiyivu?

¹² Hi kuya hi mufananiso wa Jesu, a hosi yi wuya yi ta kuma lezaku a malanza lawa ya mambiri yo sangula — legi ga ntlhanu wa titalenta ni legi ga timbiri — ma kombisile kutsumbeka hi ku bhinzulisa kumbiri a titalenta takwe. A hosi yi byela a malanza lawo hi wumbiri ga wona yiku: “U mahile khwatsi, nanza go saseka gi tsumbekileko; u . . . tsumbekile ka zilo zi tsongwani, nzi ta ku yimisa hehla ka zinyingi.” (Mat. 25:21, 23) Makunu, zini hi nga zi rinzelako kuwuyeni ka Hosi Jesu kasi ku ta lamula xikhatini xi tako?

¹³ Lava va yimelwako hi malanza lawa ya mambiri yo sangula — va nga vapizani vakwe va totilweko vo hiseka — va ta ngha va kumile xifungo xabye xo gumesa na ku nga se sangula a kuxaniseka ka hombe. (Kuv. 7:1-3) Na ku nga se sangula a Har–Magedoni, Jesu i ta va nyika nchachazelo wabye wa le tilweni. Lava va nga ni kutsumba ka laha misaveni, lava va seketeleko vamakabye va Kristu ntirweni wo xumayela, va ta ngha va lamulwe kota tiyivu, va nyikwa lungelo go hanya ka xipanze xa laha misaveni xa Mufumo wa Nungungulu. — Mat. 25:34.

NANZA GO BIHA NI GA KULOLOHA

14, 15. Xana Jesu i wa lava ku wula lezaku a ntsengo wa hombe wa vamakabye vakwe va totilweko va wa ta maha nanza go biha ni ga kuloloha ke? Tlhamusela.

¹⁴ Laha mufananisweni, a nanza go gumesa gi lo kelela a talenta ya gona wutshanwini ga ku maha mabhinzu hi yona kutani ku ya veka bhanku kasi yi pswalelana. A nanza legi gi lo kombisa a moya wo biha hi ku zama ku nyimisa a zilaveko za hosi ya gona ha womu. A hosi yi lo gi byela lezaku i “nanza go biha ni ga kuloloha.” A hosi yi lo gi tekela a talenta ya gona yi nyikela ka legi gi nga hi ni khume. A nanza legi go biha gi lo hoxwa “munyameni wa lahandle.” Hi laho a “mikosi [ya gona] yi ta ngava kona ni kugetsela ka meno.” — Mat. 25:24-30; Luka 19:22, 23.

¹⁵ Lezi a ginwe ga malanza lawo ya manharu gi nga fihla a talenta ya hosi, xana Jesu i wa lava ku wula lezaku a munwe laha ka vanharu xikari ka valanzeli vakwe va totilweko i wa tava nanza go biha ni ga kuloloha ke? Ahihi. Ehleketa hi lezi a bhulo gi nga tisa zona. Ka mufananiso wa nanza gi tsumbekileko ni go tlhariha, Jesu i wulawulile hi nanza go biha legi gi xanisako malanza lawa manwani. Lezo a zi wuli ku Jesu i wo komba lezaku ku tava ni nanza go biha. Kanilezi i wo tlharihisa a nanza gi tsumbekileko lezaku gi nga kombisi matshamela ya nanza go biha. Ka mufananiso wa khume ga vanhwana kambe, Jesu i wa nga lavi ku wula lezaku a khihlanya ga valanzeli vakwe va totilweko gi wa ta fana ni vanhwana va zipumbu. I wo tlharihisa vamakabye vakwe va moya xungetano hi lezi zi nga humelelako loku va tsika ku rinzela va tlhela va nga tshami na va longile.f Hikwalaho, zi wonekisa ku khwatsi zi ngava zi nene a ku chikelela magumo yaku mufananisweni wa titalenta, Jesu i wa nga lavi ku wula lezaku a ntsengo wa hombe wa vamakabye vakwe masikwini yo gumesa wu wa ta maha nanza go biha ni ga kuloloha. Kanilezi, Jesu i wo tlharihisa valanzeli vakwe va totilweko xungetano hi xilaveko xa ku simama va hiseka — ‘va maha mabhinzu’ hi titalenta tabye — va tlhela va potsa matshamela ni mitiro ya nanza go biha. — Mat. 25:16.

16. a) Hi gonza yini ka mufananiso wa titalenta? b) A nzima leyi yi chukwatisisile kuyini a kuzwisisa ka hina a mufananiso wa titalenta? (Wona a kwadru “Zwisisa a mufananiso wa titalenta.”)

¹⁶ Zigonzo muni za zimbiri hi zi kumako ka mufananiso wa titalenta? Xo sangula, Kristu, a Hosi, i tekile a nchumu a wu wonako wu hi wa lisima a nyika malanza yakwe — wu nga ntiro wa kuxumayela ni ku maha vapizani. Xa wumbiri, Kristu i rinzela lezaku hontlheni hi hiseka ntirweni wa kuxumayela. Loku hi maha lezo, hi nga tiyiseka lezaku a Hosi yi ta chachazela a kukholwa ka hina, kurinzela ka hina, ni kutsumbeka ka hina. — Mat. 25:21, 23, 34.