Lezvi Jehovha a hi vhunisako zvona kuchumayeleni

1. Zvini hi zvi tivako ku zvi nga tshuka zvi humelela, niku zvini hi tiyisekako ka zvona?

HA ZVI tiva lezvaku a cikhati leci hi chumayelako hi nga tshuka hi xanisiwa. A kuxanisiwa loko kuzvilava ku tava ka hombe nguvhu cikhatini ci tako. (Dan. 11:44; 2 Tim. 3:12; Kuv. 16:21) Hambulezvo, hi nga tiyiseka lezvaku Jehovha i ta hi nyika civhuno leci ci to laveka. Hikuyini? Jehovha contlhe cikhati wa vhuna malandza yakwe lezvaku ma tatisa zviavelo zvabye hambu loku zvi karatisa kuyini. Hi cikombiso, a hi woneni lezvi zvi humeleleko wutomini ga muphrofeti Ezekiyeli, loyi a chumayeleko vaJudha lava va nga hi wukhumbini le Bhabhuloni.

2. Jehovha i byelile Ezekiyeli ku i wa ta chumayela ka vanhu vo tshamisa kuyini, niku hi ta bhula hi yini ka ndzima leyi? (Ezekieli 2:3-6)

² Vanhu vo tshamisa kuyini lava Ezekiyeli a nga fanele ku va chumayela? Jehovha i va tlhamusele kota vanhu va ‘cikanya’, “va timbilu to nonoha” ni ‘vo hluwuka’. Va wa hi vanhu va nga hi ni mhango nguvhu a ku khwatsi mimizwa ni tihume. Zva zwisiseka lezvi Jehovha a nga byela Ezekiyeli hi kuphindaphinda, aku: “U nga chavi”. (Lera Ezekieli 2:3-6.) Ezekiyeli i zvi kotile ku maha ntiro wakwe wa kuchumayela hakuva 1) i wa rumilwe hi Jehovha, 2) i wa nyikiwa ntamu hi moya wa Nungungulu, ni 3) a mhaka ya Nungungulu yi wa tiyisa kukholwa kakwe. A zvilo lezvi zva zvinharu zvi mu vhunisile kuyini Ezekiyeli? Niku zvi nga hi vhunisa kuyini nyamutlha?

EZEKIYELI I WA RUMILWE HI JEHOVHA

3. Magezu muni ma tiyisileko Ezekiyeli, niku Jehovha i mu tiyisekisisile kuyini lezvaku i wa ta mu vhuna?

³ Jehovha i no byela Ezekiyeli, aku: ‘Ndza ku ruma’. (Ezek. 2:3, 4) A magezu lawa ma mu tiyisile nguvhu Ezekiyeli. Hikuyini? Hakuva kuzvilava Ezekiyeli i alakanyile lezvaku Jehovha i byelile Mosi na Isaya a magezu yo fana ni lawa a cikhati leci a nga va hlawula ku vava vaphrofeti vakwe. (Ekso. 3:10; Isa. 6:8) Ezekiyeli i wa zvi tiva kambe lezvi Jehovha a vhunisileko zvona a vaphrofeti lavo va vambiri a ku hlula zvikarato. Hikwalaho, a cikhati leci Jehovha a nga mu byela makhati mambiri, aku: ‘Ndza ku ruma’, Ezekiyeli i wa hi ni cigelo co zwala ca ku tsumba lezvaku Jehovha i wa ta mu vhuna. A cin’wani kambe, lomu ka bhuku ga Ezekiyeli, a magezu lawa yaku: ‘A gezu ga Jehovha gi nota ka mina’ hi ma kuma makhati yo tala. (Ezek. 3:16) A ku tsika lezvo, a magezu lawa yaku: ‘A gezu ga Jehovha gi nota [“kambe,” NWT] ka mina’ wonawu ma kumeka hi kuphindaphinda. (Ezek. 6:1) Handle ko kanakana, Ezekiyeli i wa tiyiseka lezvaku i wa rumilwe hi Jehovha. A cin’wani kambe, lezvi Ezekiyeli a nga hi n’wana wa mupristi, kuzvilava i wa gondzisilwe hi papayi wakwe lezvi Jehovha contlhe cikhati a tiyisekisileko zvona a vaphrofeti vakwe lezvaku i wa ta va vhuna. Ka Isaka, na Jakobe, na Jeremiya, Jehovha i wulile lezvi: ‘Ndzi na wena’. — Gen. 26:24; 28:15; Jer. 1:8.

4. Magezu muni yo tiyisa ma mu nyikileko a ntamu Ezekiyeli?

⁴ A vaIzrayeli vo tala va wa ta hlamulisa kuyini lezvi Ezekiyeli a nga wa ta va chumayela? Jehovha i te: ‘A yindlu ya ka Izrayeli yi nga ta ku ingisa, hakuva a va randzi ku ndzi ingisa’. (Ezek. 3:7) Hi ku ala ku ingisa Ezekiyeli, va wo ala ku ingisa Jehovha. A magezu lawo ma tiyisekisile Ezekiyeli lezvaku a kungaingisi ka vanhu ku wa nga wuli ku i wa nga ci mahi khwatsi ciavelo cakwe kota muphrofeti. Jehovha i tlhelile a tiyisekisa Ezekiyeli lezvaku a cikhati leci a kulamula loku a nga ku chumayela ku nga wa tatiseka a vanhu va wa ta zvi ‘tiva lezvaku ku wa hi ni muphrofeti cikari ka vona’. (Ezek. 2:5; 33:33) A zvi kanakanisi lezvaku a magezu lawa yo tiyisa ma nyikile Ezekiyeli a ntamu lowu a nga wu lava kasi a maha ntiro wakwe wa kuchumayela.

NYAMUTLHA HI RUMIWA HI JEHOVHA

5. Hi kuya hi Isaya 44:8, cini ci hi nyikako ntamu?

⁵ Hinawu hi kuma ntamu hi ku tiva lezvaku hi rumilwe hi Jehovha. I hi nyika wudzundzo hi ku hi vitana ku hi ‘vakustumunyu’ vakwe. (Isa. 43:10) Hi nga wona thomo lego! A ku khwatsi hi lezvi Jehovha a byelileko Ezekiyeli, aku: “U nga chavi”, Jehovha wa hi byela hinawu, aku: “Mu nga chavi”. Hikuyini hi kalako hi nga hi na cigelo ca ku chava lava va hi vhukelako? Hi ku a ku fana na Ezekiyeli, hi rumilwe hi Jehovha niku wa hi vhuna. — Lera Isaya 44:8.

6. a) Jehovha i hi tiyisekisisa kuyini lezvaku i ta hi vhuna? b) Zvini zvi nga hi chavelelako niku hi tiyisa?

⁶ Jehovha i tsumbisa lezvaku i ta hi vhuna. Hi cikombiso, na a nga se wula lezvaku ‘mu vakustumunyu va mina’ Jehovha i rangile hi ku wula lezvi: ‘Hambu loku u tsemakanya matini, ndzi tava na wena, loku u tsemakanya micongo, cima u nga ta mbemba, loku u famba lomu ndzilweni u nga taswa, ge hambu ku hiswa hi malangavi.’ (Isa. 43:2) Laha hi mahako a ntiro wa hina wa kuchumayela ha tshuka hi kumana ni zvikarato zva ku khwatsi i mati ya hombe ni zvin’wani zva ku khwatsi i ndzilo. Hambulezvo, hi ku vhuniwa hi Jehovha, ha simama ku chumayela. (Isa. 41:13) A ku fana ni masikwini ya Ezekiyeli, a vanhu vo tala a va ingiseli a mahungu ya manene. Kanilezvi a hi rivali ku lezvo a zvi wuli lezvaku a hi wu mahi khwatsi a ntiro wa hina kota Vakustumunyu va Nungungulu. Zva hi chavelela zvi tlhela zvi hi tiyisa a ku tiva lezvaku Jehovha wa tsaka loku hi simama ku chumayela mahungu yakwe hi kutsumbeka. Mupostoli Pawule i te: ‘A mun’we ni mun’wani i ta amukela a nchachazelo wakwe hi kuya hi ntiro wakwe.’ (1 Kor. 3:8; 4:1, 2) A makabye wo kari wa cisati a nga ni malembe na a hi phayona i te: “Zva ndzi nyika litsako a ku tiva lezvaku Jehovha wa chachazela a kutikarata ka hina.”

EZEKIYELI I WA NYIKIWA NTAMU HI MOYA WA NUNGUNGULU

7. Khati ni khati Ezekiyeli a nga ehleketa hi muwoniso lowu a nga wu wona, i wa ti zwisa kuyini? (Wona mufota wa kapa.)

⁷ Ezekiyeli i no wona lezvaku a moya wa Nungungulu wu wa hi ni ntamu nguvhu. Lomu ka muwoniso, i no wona a moya wo basa na wu tira ka zvivangwa zva moya zva ntamu ni ka marodha ya hombe ya kareta ya le tilweni. (Ezek. 1:20, 21) Zvini lezvi Ezekiyeli a nga maha a cikhati leci a nga wona zvilo lezvo? Ezekiyeli i tsalile lezvi zvi nga humelela. I te: ‘Laha ndzi nga zvi wona, ndzi nowa hi nghohe’. Ezekiyeli i no hlamala nguvhu laha ka kuza awa lahasi. (Ezek. 1:28) Hi ndzhako ka cikhati, khati ni khati a nga ehleketa hi muwoniso lowo wo hlamalisa, zvi wa tiyisa kutsumba kakwe ka ku hi ku vhuniwa hi moya wa Nungungulu i wa ta zvi kota ku maha ntiro wakwe wa kuchumayela.

8-9. a) Zvini zvi nga humelela Ezekiyeli a cikhati leci Jehovha a nga mu byela ku a ‘vhuka a yima’? b) Zvini zvin’wani Jehovha a nga maha kasi ku vhuna Ezekiyeli lezvaku a tatisa ciavelo cakwe co karata?

⁸ Jehovha i no byela Ezekiyeli, aku: ‘N’wana wa munhu, vhuka u yima hi mikondzo ya wena, ndzi ta wulawula na wena.’ A magezu lawo zvinʼwe ni moya wa Nungungulu zvi mu nyikile ntamu Ezekiyeli wa ku a suka a yima. Ezekiyeli i tsalile lezvi: ‘A moya wu no enghena ka mina, wu ndzi yimisa hi mikondzo ya mina’. (Ezek. 2:1, 2) Hi ndzhako ka cikhati ni ntirweni wakwe wa kuchumayela, Ezekiyeli i wa rangelwa hi “canja” ga Nungungulu, ku nga moya wo basa wa Nungungulu. (Ezek. 3:22; 8:1; 33:22; 37:1; 40:1) A moya wa Nungungulu wu tiyisile Ezekiyeli lezvaku a maha ntiro lowu a nga nyikilwe wa ku chumayela vanhu “va tihloko to nonoha ni timbilu to sihalala”. (Ezek. 3:7) Jehovha i byelile Ezekiyeli, aku: ‘Ndzi ta nonohisa a nghohe ya wena yi fanana ni tinghohe tabye, ndzi nonohisa a cimombo ca wena lezvaku ci fanana ni zvimombo zvabye. Ina, ndza nonohisa a cimombo ca wena lezvaku ci nonoha ku hundza dhayimani. U nga va chavi, hambu ku rurumela hi tinghohe tabye’. (Ezek. 3:8, 9) Hi lisine, zvi wa ku khwatsi hi loku Jehovha a mu byela lezvi Ezekiyeli: ‘U nga tsiki a kunonoha ka vanhu ku ku mbheta ntamu. Ndzi ta ku tiyisa.’

⁹ Andzhako ka lezvo, a moya wa Nungungulu wu vhunile Ezekiyeli ntirweni wakwe wa kuchumayela. Ezekiyeli i tsalile lezvi: ‘A canja ga Jehovha gi wa tira hi ntamu hehla ka mina.’ Ezekiyeli i mbhetile vhiki na a gayela ni ku zwisisa a mahungu lawa a nga lava ku ma chumayela kasi a ma chumayela hi kutiya. (Ezek. 3:14, 15) Andzhako ka lezvo, Jehovha i no mu yisa le nkoveni, laha ‘a moya wu nga enghena ka yena’. (Ezek. 3:23, 24) Ezekiyeli makunu i wa longile ku sangula ntiro wakwe.

NYAMUTLHA HI NYIKIWA NTAMU HI MOYA WA NUNGUNGULU

10. Civhuno muni hi ci lavako kasi hi maha ntiro wa hina wa kuchumayela, niku hikuyini?

¹⁰ Civhuno muni hi ci lavako kasi hi maha ntiro wa hina wa kuchumayela? Kasi ku hlamula ciwutiso leci, ehleketa hi lezvi zvi humeleleko Ezekiyeli. Na a nga se sangula a ntiro wakwe wa kuchumayela, a moya wa Nungungulu wu no mu nyika ntamu lowu a nga wu lava. A ku fana na Ezekiyeli, nyamutlha hi nga maha ntiro wa hina wa kuchumayela ntsena hi ku vhuniwa hi moya wa Nungungulu. Hikuyini? Hi ku Sathani ilwa na hina kasi ku hi nyimisa ku maha ntiro wa hina wa kuchumayela. (Kuv. 12:17) A vanhu vo tala va alakanya lezvaku Sathani i na ni ntamu nguvhu laha kaku a hi nge zvi koti ku mu hlula. Kanilezvi ha mu hlula hi kota ya ntiro wa hina wa kuchumayela! (Kuv. 12:9-11) Hi ndlela muni? A cikhati leci hi chumayelako, hi komba lezvaku a hi chavisiwi hi kudzukisela ka Sathani. Khati ni khati hi chumayelako, ho hlula Sathani. Makunu lezvi hi zvi kotako ku maha ntiro wa hina wa kuchumayela hambu loku hi vhukelwa, magumo muni hi nga ma chikelelako? Handle ko kanakana, hi nga chikelela magumo ya ku ha nyikwa ntamu hi moya wo basa ni ku Jehovha wa hi tsakela. — Mat. 5:10-12; 1 Ped. 4:14.

11. Zvini lezvi a moya wa Nungungulu wu to hi mahela, niku hi nga maha yini kasi hi simama ku nyikiwa moya lowo?

¹¹ Citiyisekiso muni cin’wani hi ci kumako hi ku tiva lezvaku Jehovha i nonohisile a nghohe ni cimombo ca Ezekiyeli hi ndlela yo fananisa? A moya wa Nungungulu wu nga hi nyika ntamu hi wu lavako kasi hi hlula ni cihi cikarato hi kumanako naco ntirweni wa kuchumayela. (2 Kor. 4:7-9) Makunu zvini hi nga mahako kasi hi tiyiseka lezvaku hi ta nyikiwa moya wa Nungungulu? Hi fanele ku wu kombela hi kuphindaphinda na hi tsumba lezvaku Jehovha i ta ingisela mikhongelo ya hina. Jesu i gondzisile vapizani vakwe, aku: “Simamani ku kombela, . . . simamani ku lava, . . . simamani ku gongondza”. Kota hlamula wa mikhongelo leyo, Jehovha i ta va “nyika a moya wo basa lava va mu kombelako”. — Luka 11:9, 13; Miti. 1:14; 2:4.

A MHAKA YA NUNGUNGULU YI TIYISILE KUKHOLWA KA EZEKIYELI

12. Hi kuya hi Ezekieli 2:9–3:3, a bhuku go songiwa gi wata hi kwihi, niku mahungu muni gi nga hi nawo?

¹² Ezekiyeli i wa nyikiwa ntamu hi moya wa Nungungulu a tlhela a tiyisiwa kukholwa hi mhaka ya Nungungulu. Lomu ka muwoniso, Ezekiyeli i no wona woko na gi khomile bhuku go songiwa. (Lera Ezekieli 2:9–3:3.) Gi wata hi kwihi a bhuku lego? Gi wa hi ni yini? Kona gi tiyisisile kuyini a kukholwa ka Ezekiyeli? A hi zvi woneni. A bhuku lego gi wata hi citshan’wini ca wuhosi ca Nungungulu. Kuzvilava kasi ku mu nyika bhuku lego, Jehovha i tirisile a yin’we ya tingilozi leti ta mune, leti Ezekiyeli a nga rangile a ti wona. (Ezek. 1:8; 10:7, 20) A bhuku lego gi wa hi ni mahungu ya Nungungulu, ku nga mahungu ya kulamula lawa Ezekiyeli a nga fanele ku chumayela vaJudha vo hluwuka va nga hi wukhumbini. (Ezek. 2:7) A mahungu lawo ma wa tsalilwe lomu ndzeni ni lahandle.

13. Zvini lezvi Jehovha a nga byela Ezekiyeli lezvaku a maha hi bhuku go songiwa, niku hikuyini gi nga tsombela?

¹³ Jehovha i no byela muphrofeti wakwe lezvaku aga bhuku lego go songiwa ni ku ‘xurisa rumbu’ gakwe hi gona. Ezekiyeli i no ingisa, aga bhuku lego gontlhe. Ci wula yini a cipandze leci ca muwoniso? Ci wula lezvaku Ezekiyeli i wa fanele ku ma zwisisa khwatsi a mahungu lawa a nga lava ku ma chumayela. I wa fanele ku kholwa mahungu lawo laha ka kuza ma mu kuca ku chumayela. Andzhako ka kuga, ku no humelela nchumu wo hlamalisa. Ezekiyeli i no pola lezvaku a bhuku lego gi wa “tsombela . . . ku fanana ni wulombe”. (Ezek. 3:3) Hikuyini? Hiku ka Ezekiyeli, a thomo ga ku yimela Jehovha gi wa tsombela kutani ku zvi wa hi zvilo zvo tsakisa nguvhu. (Lis. 19:8-11) I wa bonga nguvhu hi lezvi Jehovha a nga mu hlawulile kasi a tira kota muphrofeti wakwe.

14. Cini ci vhunileko Ezekiyeli lezvaku a tatisa ciavelo cakwe?

¹⁴ Hi ndzhako ka cikhati, Jehovha i no byela Ezekiyeli, aku: ‘Amukela a mbilwini ya wena a magezu wontlhe lawa ndzi wulako ka wena’. (Ezek. 3:10) Hi kuya hi cileletelo leci, Jehovha i no byela Ezekiyeli lezvaku a vekisa maalakanyweni yakwe a mahungu lawa ma nga tsalilwe bhukwini go songiwa a tlhela a ehleketa hi wona. A cikhati leci Ezekiyeli a nga maha lezvo, a kukholwa kakwe ku wo tiya. A cin’wani kambe, zvi mu nyikile a mahungu ya ntamu ya ku a ma chumayela ka vanhu. (Ezek. 3:11) Lezvi a nga hi ni mahungu ya Nungungulu mbilwini yakwe ni minon’wini yakwe, Ezekiyeli i wa longile ku sangula ntiro lowu a nga nyikilwe a tlhela a wu maha kala magumo. — Fananisa ni Lisimu 19:14.

NYAMUTLHA A MHAKA YA NUNGUNGULU YA TIYISA KUKHOLWA KA HINA

15. Kasi hi timisela kuchumayeleni, zvini hi faneleko ku zvi ‘amukela timbilwini ta hina’?

¹⁵ Kasi hi timisela ntirweni wa hina wa kuchumayela, hinawu hi fanele ku simama ku tiyisa kukholwa ka hina hi Mhaka ya Nungungulu. Hi fanele ku ‘amukela timbilwini ta hina’ zvontlhe lezvi Jehovha a hi byelako. Nyamutlha Jehovha i wulawula na hina hi ku tirisa Mhaka yakwe yi tsalilweko, a Bhibhiliya. Hi nga tiyisekisisa kuyini lezvaku a Mhaka ya Nungungulu ya simama ku khumba maalakanyo ya hina, kutizwa ka hina ni mixuvo ya hina?

16. Zvini hi faneleko ku maha hi Mhaka ya Nungungulu, niku hi nga maha yini kasi hi yi zwisisa khwatsi?

¹⁶ A ku khwatsi hi lezvi hi tiyisako mimiri ya hina hi kuga zvakuga zvi tlhela zvi gayelwa, hi tiyisa kukholwa ka hina hi ku gondza Mhaka ya Nungungulu ni ku ehleketa hi yona. A hi rivali lezvi hi gondzako hi bhuku go songiwa. Xungetano hi ku gondza Mhaka ya Nungungulu, Jehovha i lava lezvaku hi “xurisa marumbu” ya hina hi yona, ku nga lezvaku hi yi zwisisa khwatsi Mhaka yakwe. Hi nga maha lezvo hi ku tirisa mukhongelo, kulera ni kuehleketa. A kusangula hi khongela kasi ku longisela timbilu ta hina lezvaku hi amukela maalakanyo ya Nungungulu. Andzhako ka lezvo, hi lera Bhibhiliya. Hi kulandzela, hi nyima kasi hi ehleketa, hi gayela zvi eta, xungetano hi lezvi hi zvi lerileko. Gi tava gihi wuyelo ga kona? Laha hi yako hi ehleketa nguvhu hi taya hi yi zwisisa khwatsi a Mhaka ya Nungungulu niku lezvo zvi ta tiyisa kukholwa ka hina.

17. Hikuyini zvi nga zva lisima a ku ehleketa hi lezvi hi lerako lomu ka Bhibhiliya?

¹⁷ Hikuyini zvi nga zva lisima a ku lera Bhibhiliya ni ku ehleketa hi lezvi hi lerako? Hi ku a ku maha lezvo zvi hi nyika ntamu wu lavekako kasi hi chumayela mahungu ya Mufumo zvezvi niku zvi ta hi nyika ntamu kasi hi chumayela mahungu yo bindza ya kulamula lawa kuzvilava hi to ma chumayela zvezvanyana. A cin’wani kambe, laha hi ehleketako hi matshamela ya Jehovha yo saseka, a wunghana ga hina naye gi taya gi tiya nguvhu. Kota wuyelo ga lezvo, hi ta ti buza hi nchumu wo tsombela nguvhu, kutani ku wo tsakisa nguvhu, ku nga kurula ni kuxalala. — Lis. 119:103.

HI KUMA NTAMU WA KU TIMISELA

18. Zvini lezvi a vanhu lomu cipandzeni ca hina va to zvi tiva, niku hikuyini?

¹⁸ A kuhambana na Ezekiyeli, hina a hi nyikiwangi a ntamu wa ku phrofeta. Hambulezvo, hi ti yimisele ku simama hi chumayela mahungu ma pimiselweko lawa Jehovha a ma hlayisileko Mhakeni yakwe yi tsalilweko kala Jehovha a ku a ntiro wa kuchumayela wu gumesile. Loku a cikhati ca kulamula ci ta chikela, a vanhu lomu cipandzeni ca hina va nga tava ni cigelo ca ku wula lezvaku a va kumangi citlharihiso kutani ku Nungungulu a nga na mhaka navo. (Ezek. 3:19; 18:23) Wutshan’wini ga lezvo, va ta zvi tiva lezvaku a mahungu lawa hi nga ma chumayela ma wata hi ka Nungungulu.

19. Zvini zvi hi nyikako ntamu wa ku maha ntiro wa hina wa kuchumayela?

¹⁹ Zvini zvi hi nyikako ntamu wa ku maha ntiro wa hina wa kuchumayela? Hi zvalezvi zva zvinharu zvi nga tiyisa Ezekiyeli. Hi simama hi chumayela hi ku ha zvi tiva lezvaku hi rumilwe hi Jehovha, hi nyikiwa ntamu hi moya wo basa wa Nungungulu niku hi tiyisiwa kukholwa ka hina hi Mhaka ya Nungungulu. Hi ku vhuniwa hi Jehovha, hi kuma ntamu wa ku maha ntiro wa hina wa kuchumayela ni ku ‘timisela kala magumo’.— Mat. 24:13.